Begin jaren 80 had je op tv een programma geheten 'wie van de drie'. De details zal ik jullie besparen, maar als de ontknoping naderde werd altijd de vraag gesteld: Wil de echte … opstaan?
In diezelfde begin jaren 80 zette ik mijn eerste schreden op het computer-pad. De havo waar ik destijds zat bood de mogelijkheid om een kennismakingscursus te doen, gegeven door een student van de Technische Universiteit Eindhoven. De praktijkoefeningen werden gedaan op een Exidy Sorcerer met 8 KB geheugen en 5,25-inch floppy disks waar je 180KB op kwijt kon.
Computers waren nog zeldzaam en vooral duur in die tijd. Maar zeker zo zeldzaam in die tijd was iemand die verstand had van computers. Computers was iets voor universiteiten en grote bedrijven, en dan nog was het verstand er van hebben slechts weggelegd voor een kleine groep.
Nu, twintig jaar later, heeft vrijwel ieder huishouden wel één of meerdere computers, tablets, smartphones en dergelijke. Jong en oud weet hoe ze deze apparaten moet bedienen, software installeren is doorgaans een fluitje van een cent. Mijn zoon van twaalf kan vandaag de dag heel wat meer met laptop /smarthpone dan ik destijds op de Exidy.
Of… toch niet?
Daar waar ik na moest gaan denken over registers, flowcharts, hexadecimale codes op moest zoeken en hopen dat ik geen typefout maakte bij het coderen, gaat zoonlief naar internet en zoekt op Google naar iets wat hij kan gebruiken.
Eigenlijk is dit niet te vergelijken natuurlijk, maar wat ik aan wil geven: twintig jaar geleden wist een it’er nog hoe een computer werkt. Na opstarten kon je nog niet veel met de computer. Je moest nog echt programma’s laden en/of zelf schrijven. Software was vaak nog systeem-specifiek, dus ‘even’ software kopiëren van je buurman had doorgaans geen zin.
Vandaag de dag hebben we in ons landje miljoenen mensen die met een computer of tablet om kunnen gaan. Software installeren stelt weinig meer voor, en als iets niet werkt hebben we Google. Maar hoeveel mensen weten nog echt hoe een computer werkt? Wanneer ik de adviezen van sommige vermeende en/of zelfbenoemde experts op de diverse website lees, dan zie ik vooral veel klepels, maar weinig klokken.
Helaas zie ik regelmatig iets vergelijkbaars binnen ‘onze’ eigen sector. Het meest frappante voorbeeld vond ik onlangs in een artikel op deze site over Randstad die een ict-opleiding begon. Binnen deze opleiding leiden ze onder andere Scrum-masters op. Ik heb niets tegen Scrum-masters hoor, maar wat heeft dit nog te maken met bits, netwerken, hyperhreading enzovoort?
Ook het gemak waarmee detacheerders hun werknemers in het verleden gepromoveerd hebben tot senior (om zodoende een hoger uurtarief te kunnen incasseren) heeft het imago van ‘expert’ geen goed gedaan. Een paar cursussen maakt een schoolverlater mijns inziens nog geen expert of senior.
Op het gevaar af dat ik met dit artikel mezelf in de voet schiet, roept bovenstaande bij mij de vraag op: wat maakt iemand nu expert op ict-gebied? Telt het aantal ervaringsjaren, de grootte van de omgevingen waarin je gewerkt hebt, de diversiteit van sectoren waarin je gewerkt hebt, het aantal certificaten wat je hebt weten te behalen? Of gaat het om het aantal reacties of sterren wat je op fora als deze weet te behalen?
Wie het weet mag het zeggen…..
Is het misschien zo dat experts het vervelend vinden als ze niet als zodanig worden gewaardeerd (status)? Tenminste, zo lijkt het in bovenstaande reacties. De uitleg van @Henri van Wikipedia vind ik een mooie uiteenzetting. Het gaat allemaal uit van hoe anderen je ervaren, zonder dat je erop uit bent deze status te verwerven. Je wordt er als het ware toe gedwongen.
En iemand die zichzelf een expert vindt en dat uitdraagt: heb ik geen problemen mee. Want de echte expert-in-spé zal door de vragen die aan hem of haar worden gesteld juist wijzer worden en meer inzicht vergaren dan degene die de vragen stelt.
Misschien dat het goed is dat mijn leeftijdsgenoten (50+) meer de expert in anderen moeten stimuleren dan zichzelf iedere keer meten met de generatie die ons nu echt aan het opvolgen is. Waar zij behoefte aan hebben (ik zie het vaak in de gastlessen die ik geef op hogescholen) is iemand die op hun ideeën kan reflecteren. Niet: nee dat kan niet, want… Maar: hé, nooit aan gedacht, hoe zou je deze bij-effecten kunnen voorkomen?
@Pa Va Ke
Meneer (en mevrouw) de Bok is ook een oud typetje, beetje de Henk en Ingrid van de vorige eeuw als we het over typeringen hebben. Je metafoor van ‘mosselen met blauwe schimmelkaas’ om vanuit het referentiekader van de ontvanger proberen iets uit te leggen is prachtig. Maar ik vraag me wel af of je een ACK of NACK hebt gekregen omdat je bij DE eetclub annex voetbalclub wel erg abstract bent geweest. En eerlijk gezegd klinkt ‘vriendin van de buitenaanvaller’ een beetje als mevrouw de Bok – annex Ingrid. Waarschijnlijk was ze helemaal niet geïnteresseerd naar je werkzaamheden maar enkel naar wat het je maandelijks opbracht of ben ik dan weer teveel door de wol geverfd?
Gebruikers zijn namelijk helemaal niet geïnteresseerd in hoe iets werkt maar enkel dat het werkt en het liefst op een manier die voor hun zo makkelijk mogelijk is, de minste inspanning kost om te leren dus. En als het dan niet werkt dan moet de expert oplossen wat zij stuk geknutseld hebben en als het even kan ook nog het liefst voor niets. Ooit weleens de paniek in ogen gezien van mensen die erachter komen dat ze 2 maanden werk kwijt zijn omdat ze geen back-up hadden gemaakt? Of ze wit zien wegtrekken als je ze verteld dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor de schade die ze aangebracht hebben?
En zo kan ik nog wel even door gaan want ik pretendeer geen expert te zijn maar sta wel met mijn voeten in de klei en probeer het hoofd boven de wolken te houden. Hierdoor krijg ik steeds meer onderbuikgevoelens waarover ik soms een opinie schrijf maar nog vaker niet. Tenslotte zie ik veel dingen terugkomen met alleen een andere smoeltje waardoor het uiteindelijk alleen een betere kopie is maar de structurele problemen niet oplost. Maar ja, als hele volksstammen geloven dat Steve Jobs de nieuwe messias was…..
Het is een gegeven dat veel ICT’ers anno 2013 niet het verschil weten tussen een logisch datamodel en data-integraliteit, cpu’s en microcontrollers of wifi en bluetooth. Dat is problematisch als deze ICT’ers iets over deze onderwerpen moeten vinden: ze moeten regelmatig Googelen naar basisbegrippen en ‘gokken’ misschien verkeerd. Ook worden wielen heel vaak opnieuw uitgevonden als ze zich dor zelfstudie in deze onderwerpen gaan verdiepen.
Echter, het lijkt niet logisch dat iedereen alles van de ‘bouten en moeren’ af hoeft te weten. Er moeten processen bestuurd worden, infrastructuur ontworpen worden, teams worden aangestuurd en gebruikskwaliteit onderzocht. Een automonteur zal zich ook beklagen over het gebrek aan kennis van carburateurs, cylinders en motorelectronica bij collega’s. Maar het opzetten van een transportonderneming vereist echt andere vaardigheden dan die over motoren.
Het vakgebied informatica is tegenwoordig zo groot, dat de Hogescholen in Nederland daar al meer dan 30 verschillende lesstromen voor onderkennen: van creatief-web tot management-sturing en alles wat daar tussen zit, afgestemd op de behoefte van het bedrijfsleven. En in niet elk van deze stromingen wordt het verschil tussen een 32- en 64 processor onderzocht.
@PaVaKe Dat je na 10 jaar autorijden geen monteur bent lijkt me duidelijk. Zit je 3 jaar lang achter de computer dan ben je geen ict expert. Maar als je 3 jaar lang dag in dag uit met bijvoorbeeld excel bezig bent dan mag je je mischien wel expert excel noemen.
Je schreef er zelf al over, De bestaat niet en ik denk dat het zeker opgaat over de ict expert. Het is zo een enorm breed gebied dat een onmogelijk is om van alles wat af te weten. En wat je zegt iedereen heeft verstand van de computer, kan op de muis klikken, installeert wat en met google kom je een heel eind.
Lastig om te kwaliteiten van een ict medewerker te beoordelen. De een zegt dat je een ict expert bent als je voldoende certificaten hebt, de ander denkt dat Scrum een must have voor de ict expert is. Aan de ene kant lees je de ronkende functieomschrijvingen die ict medwerkers zichzelf (of detacheerder) toedichten en aan de andere kant lees je die vacatures waarin het hele ICT alfabet als expertise gevraagd wordt. Van dit alles wordt je niet perse gelukkig. Mijn conclusie is dan ook, ict expert ja of nee valt niet te bekijken zeker in een sector die een groot ’tweedehands auto handel’ imago heeft.
Een ding weet ik iig wel, die ‘lage’ computer ervaring helpt computers, software en haar problemen te begrijpen. Dat is lastiger voor de excel expert.
@Pascal Ik weiger te geloven dat het niveau van de opleiding laag is, worden er gewoonweg niet voldoende mensen opgeleid in de technische ict? Niet voor niets worden technici uit het buitenland gehaald.
@Leen Mijn ervaring is dat je als je ergens werkt dat je altijd weer van elkaar leert, eigenlijk leer je iedere dag wel weer iets over de computer. Zo brengen zowel jongeren als ouderen wat mee.
PaVa Ke, ik herken veel in je verhaal. Alleen op mijn middelbare school kreeg ik door een externe expert geen les in het werken met de computer, maar met de rekenliniaal. Later mocht ik op de faculteit gebruik maken van een zelfbouw computer zonder systeemkast (de IBM compatible PC bestond nog niet en mainframe rekencapaciteit was bijna altijd te duur).
In mijn studietijd was ICT-scholing bijna nergens te krijgen en was meestal niet meer dan een afstudeerrichting met vooral aandacht voor data-analyse en programmeren. Ontwikkelmethoden werden door docenten nog projectmanagement methoden genoemd en procedures met technische handelingen werden beheermethoden genoemd. Zo ontstonden de moeilijk te beheren en te vervangen legacy systemen. Tussen wiskundige ICT en ICT-gebruik lag een enorme kloof.
ICT opleidingen zijn in het algemeen sterk verbeterd. Helaas is het HBO (in het algemeen) van een minder niveau dan vroeger. Studentenaantallen zijn politiek belangrijker geworden dan kwaliteit en daar is misbruik van gemaakt. Het is alsof je met voldoende Air Miles ook wel een bachelor HEAO-BI kan krijgen. BI stelt niks voor, alleen HIO nog wel. Verder doen de TU’s het nog steeds heel goed.
ICT’ers op MBO-niveau zijn nog amper nodig nu de gebruiker zo veel basis kennis en ervaring heeft. En wat die mist, dat wordt opgezocht op het internet.
Er zijn door de ontwikkeling en verspreiding van de ICT heel veel specialismen in en rond de ICT te onderkennen. Ben zelf een generalist met wat aandachtsgebieden. Maar ik moet regelmatig constateren dat experts vaak niet meer weten dan ik of zelfs pijnlijke lacunes in hun basiskennis hebben. Naast een goede/betere scholing moet je ook veel ervaring hebben. Dat moet je na je opleiding verwerven door zelf te prutsen en door van collega’s te leren en te blijven leren. En dat kost heel veel tijd. En wellicht wordt je dan de expert die gevraagd wordt.