Als ik een bedrijf zou beginnen is het voor mij ondenkbaar dat ik servers zou aanschaffen. Ik zou profiteren van alles wat cloud computing te bieden heeft. Bestaande organisaties hebben deze luxe vaak niet en moeten dus veranderen als ze willen profiteren van cloud computing.
De voordelen en redenen om cloud computing te gebruiken zijn denk ik wel bekend. Flexibel, betalen naar gebruik, geen investering vooraf en leunen op de kennis en expertise van cloud providers. Oh ja, en mogelijk ook nog goedkoper. De harde waarheid is echter dat het niet zo gemakkelijk is om deze voordelen te behalen en ik zal aangeven waarom niet.
Obstakels
Ten eerste, als je een bedrijf hebt, is de kans groot dat je computers hebt en dat op deze computers Windows geïnstalleerd is. Daar bovenop zijn applicaties geïnstalleerd die gebruikt worden voor het draaiende houden van het bedrijf. Door de tijd heen zijn er applicaties bijgekomen voor financiën, crm, p&o en ter ondersteuning van de bedrijfsprocessen. Daarnaast zijn er al dan niet op locatie servers waarop bestanden staan, databases draaien en applicaties zoals mailservers. Herkenbaar toch? Omdat mobiel werken steeds gangbaarder is zijn er veilige verbindingen mogelijk naar het bedrijfsnetwerk en worden computers nogal eens gevirtualiseerd zodat de bestanden niet op het mobiele apparaat staan, maar in de centrale server locatie blijven, al dan niet in een datacenter.
Het is ook logisch dat er koppelingen bestaan tussen de diverse silos. Bijvoorbeeld voor rapportages of een koppeling naar de salarisadministratie.
Deze beschreven situatie zie ik in veel bedrijven en is dus in mijn ogen mainstream. Hoe kun je vanuit zo’n situatie nu profiteren van cloud computing? Je kunt de servers verplaatsen naar een cloud provider zodat je geen eigendom meer hebt en beheer van de infrastructuur dan door iemand anders gedaan wordt, maar naast dat dit waarschijnlijk geen geld bespaart lost het ook geen probleem op. De reden dat besparing uit blijft is dat een cloud provider voor alles geld rekent, dus ook voor bandbreedte en data die binnenkomt en uitgaand is.
Cloud niet per se goedkoper
Wat ik vaak zie is dat een bedrijf wel iets wil met cloud computing en de eerst volgende keer dat er een server nodig is, wordt deze afgenomen middels een cloud dienst. Provisioning, ,het beschikbaar stellen van deze nieuwe server, gaat enorm snel. Je hoeft niets te bestellen, het is gewoon via een portaal aangeven wat je wilt en binnen tien minuten heb je een server draaien. Maar wat bespaar je hiermee? Want het inrichten kost net zoveel tijd als dat de server op locatie gekost zou hebben. Daarnaast krijg je er wat nieuwe problemen bij. Je moet de kantoor omgeving koppelen aan de cloud provider en er zit altijd een vertraging tussen de huidige omgeving en de cloud omgeving. Kans is groot dat je nieuwe problemen op de hals haalt en de performance juist achter blijft bij de verwachting. Er is ook een leverancier bijgekomen met alle processen die daarbij komen kijken. Dus op snelle provisioning na ben je dus achteruit gegaan in plaats van vooruit.
Een zelfde effect zie je bij het adopteren van Office 365, danwel Google Apps. Ja, email is heel makkelijk geworden, maar je zit nog steeds met bestanden op twee locaties, in de cloud en in je datacenter, en omdat je toch nog applicaties hebt moeten er desktops beheerd worden, al dan niet virtueel. Het mobiel werken is makkelijker geworden, maar de integratie des te lastiger. En de kosten zijn gestegen. Want het is geen vervanger maar additioneel. En nu heb je ineens accounts die extra beheertaken met zich meebrengen of je moet ingewikkelde koppelingen maken om single-sign-on te realiseren.
Nog meer obstakels
Dan is er als klap op de vuurpijl nog het probleem met de Amerikaanse overheid die data afluisteren als een recht en noodzaak zien. Dus als je van de cloud wilt profiteren krijg je er een potentieel risico bij. Juridische zaken, compliancy zijn ineens ook complexer geworden en daarmee het risico.
Hybride cloud, het koppelen tussen private of on-premises met een cloud provider, wordt nu verkocht als de meest gangbare manier voor de adoptie van cloud computing. Hoewel het in veel gevallen een noodzaak is, geloof ik absoluut niet in hybride cloud, lees mijn eerste zin en vraag je af welk probleem je nu oplost met cloud computing?
Ook zie ik andere problemen met cloud computing. Ik heb een achtergrond van software ontwikkelen en mijn ervaring is dat als software niet bedacht en gemaakt is vanuit een ‘scale out’ principe, dit lastig kostenbesparend te maken is. Een heel tastbaar voorbeeld is het verplaatsen van een on-premises Microsoft SQL Server database naar een ‘database as a service’ platform van bijvoorbeeld Amazon Webservices (AWS RDS) en Windows Azure (Azure SQL). Bij Amazon schaalt het niet, en bij beide kun je geen linked-servers aanmaken en heb je een andere toepassing dan dat je gewend bent. Ook hele handige functies zoals clr (code uitvoeren in de context van de database) zijn zeer beperkt of niet mogelijk. Wil je de file-shares in de cloud hangen dan zijn er uitdagingen zoals bandbreedte van het eindpunt die waarschijnlijk een beperking vormen. Ook hier geldt dat het beter is om alles over te zetten, dan alleen een stukje. Niettemin is de toegevoegde waarde dat als je er meer bezig bent, je sneller de problemen ziet van een overgang dan dat je probeert alles in een keer te verplaatsen naar de cloud.
Waar het op neer komt, en dit geldt voor heel veel zaken, is dat je een visie, methodiek en strategie nodig hebt om te profiteren van cloud computing. Daarnaast heb je ook nog een organisatietalent nodig, want een ander probleem is dat de mensen in de organisatie zoals de it-afdeling, of de software-ontwikkelaars en ook de gebruikers bepaalde vaardigheden nodig hebben die anders zijn dat de vaardigheden die ze nu hebben.
Het profiteren van cloud computing vergt dus heel wat van de mensen en de organisatie.
Nu zeg ik niet dat een geleidelijke overgang naar cloud computing niet mogelijk is. Het kan echt wel, maar is geen appeltje-eitje.
Snel, simpel en goedkoop
Hoe moet het dan wel? Daar heb ik wel ideeën bij. Zoals ik al vaker zeg, cloud computing is de toekomst. Niet zozeer de techniek, maar de gedachte erachter: It moet snel, simpel en goedkoop zijn en cloud computing c.q. slimme uitbesteding, is het middel.
– Het wordt alleen snel (provisioning) als je niet met hardware hoeft te zeulen
– Het wordt alleen simpel als de gehanteerde principes simpel zijn en zelfbediening speelt hierin een grote rol.
– Het wordt alleen goedkoop als je de kosten kunt koppelen aan de groei en krimp van de primaire processen van de organisatie.
Focus op diensten en zo min mogelijk op het hebben en beheren van hardware. Dit geldt zowel voor de werkplekken als de servers. Voor de generieke SaaS-stack; email, agenda, documenten heb je eigenlijk maar twee keuzes: Microsoft Office 365 in combinatie met SkyDrive, of Google Apps in combinatie met Google Drive. Beide producten hebben serieuze beperkingen, maar gezien de snelheid waarin ze beter worden is het al te verantwoorden om over te stappen. Dit betekent in mijn ogen wel dat dit alleen werkt als je all-in gaat. De gebruikte file-shares verplaatsen dus naar de diensten van Microsoft of Google.
Privacy
Wat betreft de meekijkende overheden, deal ermee, doe een risico analyse op vertrouwelijke bestanden, maar het mag en het kan. De hele PRISM-discussie moet gevoerd worden, maar is politiek en principieel en staat los van het het exploiteren van een bedrijf. De AIVD heeft een heel rapport geschreven over de tekortkomingen van de Nederlandse overheid om goed met vertrouwelijke data om te gaan, maar het is toch wel tekenend dat wat betreft meekijkende overheden ze een voorbeeld aanhalen uit de vorige eeuw. Kortom, het probleem lijkt schromelijk overschat. Ik ken weinig concrete verhalen dat geheimen zijn gestolen door de Amerikaanse overheid of dat een bedrijf onbedoeld om zeep is geholpen doordat de Amerikaanse overheid toegang had tot de bedrijfsdata. En zoals ik vaker geschreven heb, je kunt je afzijdig houden van de cloud, maar niet je klanten en concurrenten.
Focus op diensten
Wat betreft het hebben van applicatie servers, schakel zo veel mogelijk over op diensten. Steeds meer leveranciers hebben een online oplossing waarmee geïntegreerd kan worden met webservices en api’s. Het mooie van deze oplossing is de ‘separation of concerns’. On premises of private-cloud omgevingen hebben de neiging om teveel met elkaar verweven te worden waardoor de omgeving steeds lastiger te verplaatsen of uit elkaar te trekken is. Hiermee ontstaat ook steeds meer afhankelijkheid met de parate kennis van huidige medewerkers, wat je als leidinggevende steeds meer afhankelijk maakt met stijgende kosten tot gevolg.
Conclusie
De opmars van cloud computing lijkt niet te stuiten, overal zie je groei en bedrijven die overstappen. Bewijzen dat bedrijven profiteren van cloud computing hoor je veel minder over en zoals ik aangeef, is het ook niet gemakkelijk om cloud computing te adopteren vanuit de huidige technische situatie. Daarnaast heb je ook nog eens met mensen en huidige competenties te maken. Per ongeluk succes hebben met cloud computing lijkt me dan ook niet waarschijnlijk.
Visie, methodiek en een holistische aanpak zijn in mijn ogen noodzakelijke ingrediënten om te profiteren van de huidige mogelijkheden. Niets doen is ook geen optie aangezien concurrenten ook toegang hebben tot deze nieuwe mogelijkheden. Het moet dus anders de komende jaren, maar dan wel door zo min mogelijk zelf te doen.
Henri,
Connectie is hier een gegeven maar in sommige landen (gebieden) echter een kostbare aangelegenheid. Betreffende bandbreedte en dataomvang zijn er eenvoudige rekensommen en netwerk is dan soms echt een knelpunt. Maar goed ik refereer weer teveel vanuit logistieke achtergrond waarbij ik data en gebruiker graag dichtbij elkaar zie, iets met latency;-)
Ewout, het is inderdaad een gegeven dat we in NL en landen zoals NL makkelijker connectie hebben dan in andere landen. Niettemin is cloud computing daar juist in opkomst omdat je klanten in ieder geval door kunnen werken als je zelf de verbinding naar de cloud mist. Mijn context is uiteraard ook NL aangezien dit artikel in Nederlands geschreven is.
Wat betreft de knelpunt is bandbreedte is dit inderdaad een punt van aandacht. Met 50 kenniswerkers op het zelfde internet lijntje is het slecht toeven als je geen dikke internet lijn hebt. Tijd voor BYOC : Bring your own connection, haha. Met 4G is dit niet eens zo’n gekke gedachte.
Niettemin, de kans dat je servers niet meer staan waar je werkplek zich bevind wordt met de dag groter. Je zult hier dus sowieso iets mee moeten.
Uiteraard door cloud computing op de juiste manier toe te passen hoeven zowel bandbreedte als latency geen probleem te zijn.
@Henri: Cloud computing is gewoon je rommel opslaan op een locatie ‘who knows where’ en weg is pech(!). Daar heb ik niet zoveel woorden voor nodig. Ooit wel eens de opgeslagen gegevens terug gevraag. Dat bedoel ik, eerst proberen voordat je iedereen de wolk instuurt.
Jurgen, je doet alsof je het begrijpt, maar uit je reactie blijkt dat je geen clue hebt.
Wat mij in deze discussies altijd verbaasd is dat niemand het in het juridische stuk heeft over wat er gebeurt als je cloud leverancier failliet gaat. Ik ben aan het overwegen om CRM software te gaan draaien, Salesforce (dus in de cloud) of MS-Dynamics (in de cloud of on premises) In het eerste geval ben ik het haasje, op het moment dat Salesforce failliet gaat, omdat ik in die situatie alleen een contract heb met een partij die er op dat moment niet meer is. In het tweede geval (bij on premises) kan ik gewoon doordraaien, ook als de leverancier van mijn pakket er niet meer is. Ik kan dan “rustig” op zoek naar een nieuw pakket, want de software bij mijzelf blijft het gewoon doen, terwijl dat in het eerste geval niet zo is. Geen van de leveranciers “in de cloud” hebben een antwoord voor mij op deze simpele kwestie. Dit staat nog los van alle koppelingen die ik met onze specifieke bedrijfseigen systemen moet maken, die in de cloud ook lastiger zullen zijn, i.v.m. securitylekken door al die koppelingen en performance doordat snelle verbindingen nog altijd duur zijn. Maar mijn hoofdprobleem blijft zitten in de discussie rondom faillissement en kom niet aan met “de data blijft altijd uw eigendom, de data is waardeloos zonder een systeem om deze mee te processen en bij het voorbeeld van Salesforce heb ik dat systeem in die situatie simpelweg niet, na een faillissement van Salesforce.