Als ik een bedrijf zou beginnen is het voor mij ondenkbaar dat ik servers zou aanschaffen. Ik zou profiteren van alles wat cloud computing te bieden heeft. Bestaande organisaties hebben deze luxe vaak niet en moeten dus veranderen als ze willen profiteren van cloud computing.
De voordelen en redenen om cloud computing te gebruiken zijn denk ik wel bekend. Flexibel, betalen naar gebruik, geen investering vooraf en leunen op de kennis en expertise van cloud providers. Oh ja, en mogelijk ook nog goedkoper. De harde waarheid is echter dat het niet zo gemakkelijk is om deze voordelen te behalen en ik zal aangeven waarom niet.
Obstakels
Ten eerste, als je een bedrijf hebt, is de kans groot dat je computers hebt en dat op deze computers Windows geïnstalleerd is. Daar bovenop zijn applicaties geïnstalleerd die gebruikt worden voor het draaiende houden van het bedrijf. Door de tijd heen zijn er applicaties bijgekomen voor financiën, crm, p&o en ter ondersteuning van de bedrijfsprocessen. Daarnaast zijn er al dan niet op locatie servers waarop bestanden staan, databases draaien en applicaties zoals mailservers. Herkenbaar toch? Omdat mobiel werken steeds gangbaarder is zijn er veilige verbindingen mogelijk naar het bedrijfsnetwerk en worden computers nogal eens gevirtualiseerd zodat de bestanden niet op het mobiele apparaat staan, maar in de centrale server locatie blijven, al dan niet in een datacenter.
Het is ook logisch dat er koppelingen bestaan tussen de diverse silos. Bijvoorbeeld voor rapportages of een koppeling naar de salarisadministratie.
Deze beschreven situatie zie ik in veel bedrijven en is dus in mijn ogen mainstream. Hoe kun je vanuit zo’n situatie nu profiteren van cloud computing? Je kunt de servers verplaatsen naar een cloud provider zodat je geen eigendom meer hebt en beheer van de infrastructuur dan door iemand anders gedaan wordt, maar naast dat dit waarschijnlijk geen geld bespaart lost het ook geen probleem op. De reden dat besparing uit blijft is dat een cloud provider voor alles geld rekent, dus ook voor bandbreedte en data die binnenkomt en uitgaand is.
Cloud niet per se goedkoper
Wat ik vaak zie is dat een bedrijf wel iets wil met cloud computing en de eerst volgende keer dat er een server nodig is, wordt deze afgenomen middels een cloud dienst. Provisioning, ,het beschikbaar stellen van deze nieuwe server, gaat enorm snel. Je hoeft niets te bestellen, het is gewoon via een portaal aangeven wat je wilt en binnen tien minuten heb je een server draaien. Maar wat bespaar je hiermee? Want het inrichten kost net zoveel tijd als dat de server op locatie gekost zou hebben. Daarnaast krijg je er wat nieuwe problemen bij. Je moet de kantoor omgeving koppelen aan de cloud provider en er zit altijd een vertraging tussen de huidige omgeving en de cloud omgeving. Kans is groot dat je nieuwe problemen op de hals haalt en de performance juist achter blijft bij de verwachting. Er is ook een leverancier bijgekomen met alle processen die daarbij komen kijken. Dus op snelle provisioning na ben je dus achteruit gegaan in plaats van vooruit.
Een zelfde effect zie je bij het adopteren van Office 365, danwel Google Apps. Ja, email is heel makkelijk geworden, maar je zit nog steeds met bestanden op twee locaties, in de cloud en in je datacenter, en omdat je toch nog applicaties hebt moeten er desktops beheerd worden, al dan niet virtueel. Het mobiel werken is makkelijker geworden, maar de integratie des te lastiger. En de kosten zijn gestegen. Want het is geen vervanger maar additioneel. En nu heb je ineens accounts die extra beheertaken met zich meebrengen of je moet ingewikkelde koppelingen maken om single-sign-on te realiseren.
Nog meer obstakels
Dan is er als klap op de vuurpijl nog het probleem met de Amerikaanse overheid die data afluisteren als een recht en noodzaak zien. Dus als je van de cloud wilt profiteren krijg je er een potentieel risico bij. Juridische zaken, compliancy zijn ineens ook complexer geworden en daarmee het risico.
Hybride cloud, het koppelen tussen private of on-premises met een cloud provider, wordt nu verkocht als de meest gangbare manier voor de adoptie van cloud computing. Hoewel het in veel gevallen een noodzaak is, geloof ik absoluut niet in hybride cloud, lees mijn eerste zin en vraag je af welk probleem je nu oplost met cloud computing?
Ook zie ik andere problemen met cloud computing. Ik heb een achtergrond van software ontwikkelen en mijn ervaring is dat als software niet bedacht en gemaakt is vanuit een ‘scale out’ principe, dit lastig kostenbesparend te maken is. Een heel tastbaar voorbeeld is het verplaatsen van een on-premises Microsoft SQL Server database naar een ‘database as a service’ platform van bijvoorbeeld Amazon Webservices (AWS RDS) en Windows Azure (Azure SQL). Bij Amazon schaalt het niet, en bij beide kun je geen linked-servers aanmaken en heb je een andere toepassing dan dat je gewend bent. Ook hele handige functies zoals clr (code uitvoeren in de context van de database) zijn zeer beperkt of niet mogelijk. Wil je de file-shares in de cloud hangen dan zijn er uitdagingen zoals bandbreedte van het eindpunt die waarschijnlijk een beperking vormen. Ook hier geldt dat het beter is om alles over te zetten, dan alleen een stukje. Niettemin is de toegevoegde waarde dat als je er meer bezig bent, je sneller de problemen ziet van een overgang dan dat je probeert alles in een keer te verplaatsen naar de cloud.
Waar het op neer komt, en dit geldt voor heel veel zaken, is dat je een visie, methodiek en strategie nodig hebt om te profiteren van cloud computing. Daarnaast heb je ook nog een organisatietalent nodig, want een ander probleem is dat de mensen in de organisatie zoals de it-afdeling, of de software-ontwikkelaars en ook de gebruikers bepaalde vaardigheden nodig hebben die anders zijn dat de vaardigheden die ze nu hebben.
Het profiteren van cloud computing vergt dus heel wat van de mensen en de organisatie.
Nu zeg ik niet dat een geleidelijke overgang naar cloud computing niet mogelijk is. Het kan echt wel, maar is geen appeltje-eitje.
Snel, simpel en goedkoop
Hoe moet het dan wel? Daar heb ik wel ideeën bij. Zoals ik al vaker zeg, cloud computing is de toekomst. Niet zozeer de techniek, maar de gedachte erachter: It moet snel, simpel en goedkoop zijn en cloud computing c.q. slimme uitbesteding, is het middel.
– Het wordt alleen snel (provisioning) als je niet met hardware hoeft te zeulen
– Het wordt alleen simpel als de gehanteerde principes simpel zijn en zelfbediening speelt hierin een grote rol.
– Het wordt alleen goedkoop als je de kosten kunt koppelen aan de groei en krimp van de primaire processen van de organisatie.
Focus op diensten en zo min mogelijk op het hebben en beheren van hardware. Dit geldt zowel voor de werkplekken als de servers. Voor de generieke SaaS-stack; email, agenda, documenten heb je eigenlijk maar twee keuzes: Microsoft Office 365 in combinatie met SkyDrive, of Google Apps in combinatie met Google Drive. Beide producten hebben serieuze beperkingen, maar gezien de snelheid waarin ze beter worden is het al te verantwoorden om over te stappen. Dit betekent in mijn ogen wel dat dit alleen werkt als je all-in gaat. De gebruikte file-shares verplaatsen dus naar de diensten van Microsoft of Google.
Privacy
Wat betreft de meekijkende overheden, deal ermee, doe een risico analyse op vertrouwelijke bestanden, maar het mag en het kan. De hele PRISM-discussie moet gevoerd worden, maar is politiek en principieel en staat los van het het exploiteren van een bedrijf. De AIVD heeft een heel rapport geschreven over de tekortkomingen van de Nederlandse overheid om goed met vertrouwelijke data om te gaan, maar het is toch wel tekenend dat wat betreft meekijkende overheden ze een voorbeeld aanhalen uit de vorige eeuw. Kortom, het probleem lijkt schromelijk overschat. Ik ken weinig concrete verhalen dat geheimen zijn gestolen door de Amerikaanse overheid of dat een bedrijf onbedoeld om zeep is geholpen doordat de Amerikaanse overheid toegang had tot de bedrijfsdata. En zoals ik vaker geschreven heb, je kunt je afzijdig houden van de cloud, maar niet je klanten en concurrenten.
Focus op diensten
Wat betreft het hebben van applicatie servers, schakel zo veel mogelijk over op diensten. Steeds meer leveranciers hebben een online oplossing waarmee geïntegreerd kan worden met webservices en api’s. Het mooie van deze oplossing is de ‘separation of concerns’. On premises of private-cloud omgevingen hebben de neiging om teveel met elkaar verweven te worden waardoor de omgeving steeds lastiger te verplaatsen of uit elkaar te trekken is. Hiermee ontstaat ook steeds meer afhankelijkheid met de parate kennis van huidige medewerkers, wat je als leidinggevende steeds meer afhankelijk maakt met stijgende kosten tot gevolg.
Conclusie
De opmars van cloud computing lijkt niet te stuiten, overal zie je groei en bedrijven die overstappen. Bewijzen dat bedrijven profiteren van cloud computing hoor je veel minder over en zoals ik aangeef, is het ook niet gemakkelijk om cloud computing te adopteren vanuit de huidige technische situatie. Daarnaast heb je ook nog eens met mensen en huidige competenties te maken. Per ongeluk succes hebben met cloud computing lijkt me dan ook niet waarschijnlijk.
Visie, methodiek en een holistische aanpak zijn in mijn ogen noodzakelijke ingrediënten om te profiteren van de huidige mogelijkheden. Niets doen is ook geen optie aangezien concurrenten ook toegang hebben tot deze nieuwe mogelijkheden. Het moet dus anders de komende jaren, maar dan wel door zo min mogelijk zelf te doen.
Henri,
Als startend bedrijf is alles een risico en dus ligt de keus voor huren in plaats van kopen voor de hand. In een ‘greenfield’ situatie is de cloud echter niet altijd de voor de hand liggende keus. Betreffende je SaaS-stack ken ik dan ook nog vele andere alternatieven dan Google en Microsoft. Eerder heb ik al geschreven dat je moet kijken naar wat je nodig hebt, niet naar wat erop het menu van de Cloud-kok staat. Bij de belchinees ben je namelijk een nummer maar in een goed restaurant is ook carte blanche mogelijk:
https://www.computable.nl/artikel/opinie/infrastructuur/4527400/2379248/cloud-computing-op-maat-gemaakt.html
Advies is dus om vanaf de andere kant te redeneren, welke diensten zijn nodig en niet vooraf het antwoord cloud al te bepalen. Tenslotte migreren veel start-ups uiteindelijk weer (deels) uit de cloud want wetgeving stelt vaak eisen aan opslag, archivering en administratie. Dezelfde verplichtingen, alleen dan aan de andere kant van de plas hebben trouwens wel degelijk een aantal bedrijven (bedoeld) om zeep geholpen. Want even voor de duidelijkheid, FISA is lang niet de enige uitdaging.
En stellen dat on-premises of private-cloud omgevingen de neiging hebben om teveel met elkaar verweven te geraken waardoor de omgeving steeds lastiger te verplaatsen of uit elkaar te trekken zijn geldt evengoed en nog erger zelfs als je alles aan Google of Microsoft geeft.
Ewout, mooi tegengeluid, maar sommige dingen hoef ik niet opnieuw te beredeneren. Post ga je toch niet zelf brengen? Je geld beheren laat je toch door een bank doen? Stroom ga je niet zelf opwekken? En in dat rijtje hoort bijvoorbeeld email & agenda ook thuis. Dat ga je toch niet zelf doen? En voor standaard zaken ga ik geen premium betalen.
Het is dan niet zozeer kiezen voor cloud computing, als kiezen om standaard zaken niet zelf te doen. Zoals ik al schreef, het is voor mij ondenkbaar dat als ik nog een bedrijf zou starten, ik dit met eigen hardware zou doen.
Je laatste paragraaf ben ik het vrijwel met je eens, in de cloud kun je nog makkelijker het overzicht kwijt raken en jezelf in een hoek verven en bevestigt wat ik al eerder schreef. Er is kunde, visie en governance nodig. Iemand die bewaakt dat er geen onnodig “technische schuld” opgebouwd wordt, want dat is het als je zaken niet netjes gescheiden houdt.
Daarbij moet ik wel opmerken dat dit met Google Drive/SkyDrive wel goed gebeurt. Documenten zijn vaak output van je proces en geen input, dit is dus netjes gescheiden en staat dus op een logische plek in de cloud. Vanuit integratie oogpunt kun je prachtig verwijzen naar het document als bron en zijn de rechten al goed geregeld, er is ook geen sprake van dubbele data. Er wordt slecht een verwijzing naar de data opgeslagen.
Henri,
Vergis je niet in e-mail want vaak zit er nog een lastige integratie met back-office aan vast, zie mijn reactie op Fenestrae faxserver. De stand-alone mail functionaliteiten zijn inderdaad een commodity maar vergeet hier dan weer niet het archiveren. En voordat je in een kramp schiet, ik wil alleen maar aangeven dat de dingen die nu automatisch op de achtergrond gebeuren bij transitie naar de cloud voor grootste verrassingen zorgen.
Zie slide 17 – http://www.slideshare.net/edekkinga/get-your-house-on-order (kleurtjes zijn wel wat vervaagd)
Kijkend naar cijfers zie je niet geheel ontoevallig de ballonnetjes met lage migratie kosten dan ook het meeste in de cloud. En misschien opvallend staat de virtuele desktop bij de minder makkelijke transities. De reden hiervoor geef je eigenlijk zelf al door services overal en nergens vandaan te halen waardoor je veel dingen handmatig tussen systemen moet kopieeren, een omgekeerde vorm van automatisering.
En om terug te komen op je uitgangspunt, start-ups die zonder beleid functionaliteiten uit de cloud kiezen komen daar later meestal weer (deels) op terug omdat dit vaak tot overlap leidt, hogere kosten en lagere productiviteit. (slide 19)
Omdat de cloud – zelfs met SaaS diensten – toch vaak ‘do IT yourself’ is blijft het natuurlijk nog wel de vraag of je als startende ondernemer misschien niet beter gewoon een shared service moet kiezen waarbij niet alleen de cloud diensten maar ook laptops, verbindingen, helpdesk enz. geboden wordt.
Heerlijk artikel. Zowel nuchter als optimistisch, mooie combi.
Henri,
Een mooi, uitgebreid en genuanceerd artikel. Ik zie natuurlijk ook wel in dat de beweging naar clouddiensten onvermijdelijk is.
Het zal wel een grote verantwoordelijkgeid met zich meebrengen van de cloud-leveranciers enerzijds een een goed en alerte klant anderzijds.
“Vroeger” werd IT uitbesteed of ingericht door een bekende leverancier (uit hetzelfde land) waarmee reeds een relatie bestond die de klant en zijn behoefte ook kende. Aan de klant was het de opdracht om “er bovenop te zitten” en om goed en duidelijk de veranderende wensen en requirements kenbaar te maken. Dit bovenstaande ging al vaak niet vlekkeloos..
Mijn probleem (of huiver) m.b.t. cloud-leveranciers is dat het veelal international partijen zullen zijn waarmee moeilijker een innige klant-leveranciers relatie valt op te bouwen. Voor het standaardwerk hoeft dat geen probleem te zijn, maar m.b.t. maatwerk en IT dat dicht tegen de core-business zit, is dat een struikelblok. De (remote) leverancier moet de klant kennen en andersom..Anders wordt een dramatisch steekspel van SLA sicussies en “hokjes groen”, waar niemand gelukkig van wordt..
In een analogie: een spaarrekening kan ik zonder aarzeling openenen bij een onbekende /onpersoonlijke bank; Echter een hypotheek afsluiten rekening houdend met mijn complexe privé situatie (bijvoorbeeld) doe ik bij een bekende adviseur of bankkantoor waar ik de accountmanager van leverancier ook echt wil spreken en met wie ik een zakelijke relatie wil opbouwen
@Marc, dank u.
@Bart, dank voor je reactie. Waar ik van huiver zijn overheden die privacy schenden, maar dat is een discussie die politiek gevoerd moet worden.
Ik heb geen enkele persoonlijke relatie met mijn cloud leveranciers. Zij leveren een dienst, ik betaal de rekening. Ik heb ook geen enkele behoefte daaraan. Wil ik support? Dan huur ik een club in die goed is met de diensten die ik gebruik, of ik neem het support contract van de leverancier. Het fijne van die onpersoonlijke cloud leveranciers is dat ze door hun massa en vaak vervangbaarheid nog veel meer geneigd zijn hun afspraken na te komen, dan de regionale leverancier met weinig bekendheid. En het punt hierin is dit: Het gaat om zelfbediening, ik kan alles zelf regelen en automatiseren. Je wilt toch ook geen persoonlijke relatie met je stroom leverancier of telecom provider? Sterker nog, als ze bellen irriteer ik me alleen maar of hebben ze iets van me nodig.
Een goede clouddienst heeft geen menselijke communicatie nodig.
Wat betreft maatwerk… een cloud leverancier levert geen maatwerk (gelukkig maar!), daar huur je iemand voor in. Ik ben zelf een maatwerk leverancier, maar mijn advies is dat je zo min mogelijk maatwerk gebruikt. Maatwerk zou je alleen toe moeten passen als dit direct je onderscheidend vermogen vergroot, voor de rest: Verander je organisatie om aan te sluiten bij standaard diensten. Hooguit dat je wat speling hebt door gebruik te maken van inrichting (bijvoorbeeld BPM of Workflow pakket).
Als je een keer (online) verder wilt praten, voel je vrij 🙂 26 September is er een AWS summit in Amsterdam, daar ben ik ook. http://goo.gl/K8wU84 Er zijn volgens mij nog een paar plaatsen en het is zeer de moeite waard!
Henri,
Misschien was het handiger als je ipv je laatste reactie je CV had achter gelaten.
En……misschien moet ik ook de link van mijn online agenda hier achter laten om te laten zien in welke bijeenkomsten ik als expert van X, Y, Z producten en diensten de komende dagen ben.
Eerlijk is eerlijk, we hebben al eerder de leveranciers die deze site gebruikt hebben om eigen marketing te maken op dit gedrag aangesproken. Mogen we zelf dat dan doen?
@Reza,
op zich vind ik dat dit soort reacties wel kan, om eens een ander geluid te laten horen, als ik de link volg is dat een congres deelname uitnodiging. Het geeft wat gerichtere informatie over een (te populair) onderwerp. Niets mis mee, en dat hij er ook is ach ja, why not, ik heb de andere van de top 10 hier nog nooit gesproken, zou toch grappig en heel erg interessant zijn als die met zijn 10 een dag zouden vullen als sprekers/panel op een seminar, zou aardig vuurwerk kunnen worden, ik heb nu al medelijden met een dagvoorzitter, die die 10 in het gareel moet houden.
@Maarten
Het is aan redactie om eens een spetterende discussie tussen experts te organiseren, ik slijp alvast de bestekbak;-)
@Reza
Ik neem aan dat jij en Henri niet door Computable betaald worden voor de opinies en reacties, ik heb in ieder geval nog geen bijschrijvingen gezien op mijn bankrekening. En aangezien ook bij Henri de kachel moet branden lijkt me het verkooppraatje in laatste reactie me niet onredelijk hoewel het wel wat opzichtig en tegenstrijdig is.
@Henri
Nu ben ik dus benieuwd ben naar een antwoord op mijn voorgaande reactie over de helpdesk omdat de ‘Do IT Yourself’ een leuk idee is maar wel enige kennis van de materie vraagt. En mijn ervaring is dat deze bij veel gebruikers ontbreekt waardoor deze altijd gaan bellen als dingen ook maar iets afwijken van wat ze verwachten. In de laatste alinea stel ik gebruik van tier-1 aanbieders ter discussie, juist om een aantal door jouw genoemde argumenten. Want een goede buurman is nog altijd beter dan een verre vriend, zeker gezien door jouw aangehaalde argumenten over buitenlandse wetgeving.
Ik ben een groot voorstander van self-service, de zelfhulp die zorgt dat ik niet lastig gevallen wordt met al die eenvoudig op te lossen incidenten. Maar telkens weer wordt ik verrast omdat de dingen die voor ons zo logisch en begrijpbaar zijn voor gebruikers nog een vorm van hoger magie zijn. Ik had al zoiets standaards als e-mail genoemd maar wordt nog vaak gevraagd om IMAP/POP te configureren omdat sommige bijvoorbeeld de Engelse taal niet machtig zijn.