Als ik een bedrijf zou beginnen is het voor mij ondenkbaar dat ik servers zou aanschaffen. Ik zou profiteren van alles wat cloud computing te bieden heeft. Bestaande organisaties hebben deze luxe vaak niet en moeten dus veranderen als ze willen profiteren van cloud computing.
De voordelen en redenen om cloud computing te gebruiken zijn denk ik wel bekend. Flexibel, betalen naar gebruik, geen investering vooraf en leunen op de kennis en expertise van cloud providers. Oh ja, en mogelijk ook nog goedkoper. De harde waarheid is echter dat het niet zo gemakkelijk is om deze voordelen te behalen en ik zal aangeven waarom niet.
Obstakels
Ten eerste, als je een bedrijf hebt, is de kans groot dat je computers hebt en dat op deze computers Windows geïnstalleerd is. Daar bovenop zijn applicaties geïnstalleerd die gebruikt worden voor het draaiende houden van het bedrijf. Door de tijd heen zijn er applicaties bijgekomen voor financiën, crm, p&o en ter ondersteuning van de bedrijfsprocessen. Daarnaast zijn er al dan niet op locatie servers waarop bestanden staan, databases draaien en applicaties zoals mailservers. Herkenbaar toch? Omdat mobiel werken steeds gangbaarder is zijn er veilige verbindingen mogelijk naar het bedrijfsnetwerk en worden computers nogal eens gevirtualiseerd zodat de bestanden niet op het mobiele apparaat staan, maar in de centrale server locatie blijven, al dan niet in een datacenter.
Het is ook logisch dat er koppelingen bestaan tussen de diverse silos. Bijvoorbeeld voor rapportages of een koppeling naar de salarisadministratie.
Deze beschreven situatie zie ik in veel bedrijven en is dus in mijn ogen mainstream. Hoe kun je vanuit zo’n situatie nu profiteren van cloud computing? Je kunt de servers verplaatsen naar een cloud provider zodat je geen eigendom meer hebt en beheer van de infrastructuur dan door iemand anders gedaan wordt, maar naast dat dit waarschijnlijk geen geld bespaart lost het ook geen probleem op. De reden dat besparing uit blijft is dat een cloud provider voor alles geld rekent, dus ook voor bandbreedte en data die binnenkomt en uitgaand is.
Cloud niet per se goedkoper
Wat ik vaak zie is dat een bedrijf wel iets wil met cloud computing en de eerst volgende keer dat er een server nodig is, wordt deze afgenomen middels een cloud dienst. Provisioning, ,het beschikbaar stellen van deze nieuwe server, gaat enorm snel. Je hoeft niets te bestellen, het is gewoon via een portaal aangeven wat je wilt en binnen tien minuten heb je een server draaien. Maar wat bespaar je hiermee? Want het inrichten kost net zoveel tijd als dat de server op locatie gekost zou hebben. Daarnaast krijg je er wat nieuwe problemen bij. Je moet de kantoor omgeving koppelen aan de cloud provider en er zit altijd een vertraging tussen de huidige omgeving en de cloud omgeving. Kans is groot dat je nieuwe problemen op de hals haalt en de performance juist achter blijft bij de verwachting. Er is ook een leverancier bijgekomen met alle processen die daarbij komen kijken. Dus op snelle provisioning na ben je dus achteruit gegaan in plaats van vooruit.
Een zelfde effect zie je bij het adopteren van Office 365, danwel Google Apps. Ja, email is heel makkelijk geworden, maar je zit nog steeds met bestanden op twee locaties, in de cloud en in je datacenter, en omdat je toch nog applicaties hebt moeten er desktops beheerd worden, al dan niet virtueel. Het mobiel werken is makkelijker geworden, maar de integratie des te lastiger. En de kosten zijn gestegen. Want het is geen vervanger maar additioneel. En nu heb je ineens accounts die extra beheertaken met zich meebrengen of je moet ingewikkelde koppelingen maken om single-sign-on te realiseren.
Nog meer obstakels
Dan is er als klap op de vuurpijl nog het probleem met de Amerikaanse overheid die data afluisteren als een recht en noodzaak zien. Dus als je van de cloud wilt profiteren krijg je er een potentieel risico bij. Juridische zaken, compliancy zijn ineens ook complexer geworden en daarmee het risico.
Hybride cloud, het koppelen tussen private of on-premises met een cloud provider, wordt nu verkocht als de meest gangbare manier voor de adoptie van cloud computing. Hoewel het in veel gevallen een noodzaak is, geloof ik absoluut niet in hybride cloud, lees mijn eerste zin en vraag je af welk probleem je nu oplost met cloud computing?
Ook zie ik andere problemen met cloud computing. Ik heb een achtergrond van software ontwikkelen en mijn ervaring is dat als software niet bedacht en gemaakt is vanuit een ‘scale out’ principe, dit lastig kostenbesparend te maken is. Een heel tastbaar voorbeeld is het verplaatsen van een on-premises Microsoft SQL Server database naar een ‘database as a service’ platform van bijvoorbeeld Amazon Webservices (AWS RDS) en Windows Azure (Azure SQL). Bij Amazon schaalt het niet, en bij beide kun je geen linked-servers aanmaken en heb je een andere toepassing dan dat je gewend bent. Ook hele handige functies zoals clr (code uitvoeren in de context van de database) zijn zeer beperkt of niet mogelijk. Wil je de file-shares in de cloud hangen dan zijn er uitdagingen zoals bandbreedte van het eindpunt die waarschijnlijk een beperking vormen. Ook hier geldt dat het beter is om alles over te zetten, dan alleen een stukje. Niettemin is de toegevoegde waarde dat als je er meer bezig bent, je sneller de problemen ziet van een overgang dan dat je probeert alles in een keer te verplaatsen naar de cloud.
Waar het op neer komt, en dit geldt voor heel veel zaken, is dat je een visie, methodiek en strategie nodig hebt om te profiteren van cloud computing. Daarnaast heb je ook nog een organisatietalent nodig, want een ander probleem is dat de mensen in de organisatie zoals de it-afdeling, of de software-ontwikkelaars en ook de gebruikers bepaalde vaardigheden nodig hebben die anders zijn dat de vaardigheden die ze nu hebben.
Het profiteren van cloud computing vergt dus heel wat van de mensen en de organisatie.
Nu zeg ik niet dat een geleidelijke overgang naar cloud computing niet mogelijk is. Het kan echt wel, maar is geen appeltje-eitje.
Snel, simpel en goedkoop
Hoe moet het dan wel? Daar heb ik wel ideeën bij. Zoals ik al vaker zeg, cloud computing is de toekomst. Niet zozeer de techniek, maar de gedachte erachter: It moet snel, simpel en goedkoop zijn en cloud computing c.q. slimme uitbesteding, is het middel.
– Het wordt alleen snel (provisioning) als je niet met hardware hoeft te zeulen
– Het wordt alleen simpel als de gehanteerde principes simpel zijn en zelfbediening speelt hierin een grote rol.
– Het wordt alleen goedkoop als je de kosten kunt koppelen aan de groei en krimp van de primaire processen van de organisatie.
Focus op diensten en zo min mogelijk op het hebben en beheren van hardware. Dit geldt zowel voor de werkplekken als de servers. Voor de generieke SaaS-stack; email, agenda, documenten heb je eigenlijk maar twee keuzes: Microsoft Office 365 in combinatie met SkyDrive, of Google Apps in combinatie met Google Drive. Beide producten hebben serieuze beperkingen, maar gezien de snelheid waarin ze beter worden is het al te verantwoorden om over te stappen. Dit betekent in mijn ogen wel dat dit alleen werkt als je all-in gaat. De gebruikte file-shares verplaatsen dus naar de diensten van Microsoft of Google.
Privacy
Wat betreft de meekijkende overheden, deal ermee, doe een risico analyse op vertrouwelijke bestanden, maar het mag en het kan. De hele PRISM-discussie moet gevoerd worden, maar is politiek en principieel en staat los van het het exploiteren van een bedrijf. De AIVD heeft een heel rapport geschreven over de tekortkomingen van de Nederlandse overheid om goed met vertrouwelijke data om te gaan, maar het is toch wel tekenend dat wat betreft meekijkende overheden ze een voorbeeld aanhalen uit de vorige eeuw. Kortom, het probleem lijkt schromelijk overschat. Ik ken weinig concrete verhalen dat geheimen zijn gestolen door de Amerikaanse overheid of dat een bedrijf onbedoeld om zeep is geholpen doordat de Amerikaanse overheid toegang had tot de bedrijfsdata. En zoals ik vaker geschreven heb, je kunt je afzijdig houden van de cloud, maar niet je klanten en concurrenten.
Focus op diensten
Wat betreft het hebben van applicatie servers, schakel zo veel mogelijk over op diensten. Steeds meer leveranciers hebben een online oplossing waarmee geïntegreerd kan worden met webservices en api’s. Het mooie van deze oplossing is de ‘separation of concerns’. On premises of private-cloud omgevingen hebben de neiging om teveel met elkaar verweven te worden waardoor de omgeving steeds lastiger te verplaatsen of uit elkaar te trekken is. Hiermee ontstaat ook steeds meer afhankelijkheid met de parate kennis van huidige medewerkers, wat je als leidinggevende steeds meer afhankelijk maakt met stijgende kosten tot gevolg.
Conclusie
De opmars van cloud computing lijkt niet te stuiten, overal zie je groei en bedrijven die overstappen. Bewijzen dat bedrijven profiteren van cloud computing hoor je veel minder over en zoals ik aangeef, is het ook niet gemakkelijk om cloud computing te adopteren vanuit de huidige technische situatie. Daarnaast heb je ook nog eens met mensen en huidige competenties te maken. Per ongeluk succes hebben met cloud computing lijkt me dan ook niet waarschijnlijk.
Visie, methodiek en een holistische aanpak zijn in mijn ogen noodzakelijke ingrediënten om te profiteren van de huidige mogelijkheden. Niets doen is ook geen optie aangezien concurrenten ook toegang hebben tot deze nieuwe mogelijkheden. Het moet dus anders de komende jaren, maar dan wel door zo min mogelijk zelf te doen.
@Henri goed verhaal zonder marketing bla. Wat ik wel mis is de term service oriented architecture(soa), een voorwaarde om cloud computing gemakkelijker te adopteren en (geleidelijk) te migreren.
Henri,
Leuk om te zien dat je door een andere bril naar cloud kijkt.
Ik zie nog steeds sommige voordelen die je benoemd hebt niet als een voordeel. Bijvoorbeeld, het “Automation of IT” iets wat je als voordeel van cloud ziet kun je ook in je eigen DC realiseren.
Ander voorbeeld, voor cloud hoef je inderdaad geen hardware te kopen. De kosten van dit deel zijn niet verdewenen maar wel toegenomen en verplaatst naar andere delen van architectuur.
Hybride cloud als oplossing zou een uitweg zijn. Maar wacht tot je verschillende diensten (bij verschillende providers)aan elkaar moet koppelen. Het “Inter-Communication” van verschillende SaaS diensten kan tussen veel providers onmogelijk zijn. Dit komt doordat iedere provider eigen regels heeft voor koppelingen, authenticatie en validatie. Er zijn bewegingen richting standaardisatie op dit vlak, maar zover zijn we nog niet. Er zijn ook aanbieders die door IDaaS dit willen oplossen. Dit betekent terug gaan naar je tekentafel en de berekening van je business case.
Wat ik zelf interessant vind is het effect van cloud op bedrijfsovername! Stel je voor dat bedrijf A dat totaal Google gebaseerde oplossingen gebruikt, bedrijf B dat AWS of MS clouddiensten gebruikt plus hier en daar wat SaaS diensten wil overnemen. De integratie van ict zaken van twee bedrijven is een belangrijk onderdeel van het integratieprogramma binnen een overnametraject. Wanneer de ict omgeving van twee verschillende bedrijven zoals hierboven opgesteld zijn dan zal dit stuk een grote uitdaging worden, of misschien NoGo!
En wat betreft Snel, Simpel en Goodkoop, kan ik het volgende zeggen:
We offer three kinds of service:
GOOD – CHEAP – FAST
You can pick any two:
GOOD service CHEAP won`t be FAST
GOOD service FAST won`t be CHEAP
FAST service CHEAP won`t be GOOD
Zoals eerder aangegeven, cloud kan de toekomst van IT zijn maar dit verschijnsel en de hieraan gerelateerde zaken zijn nu nog niet voldoende ontwikkeld en gestandaardiseerd.
@Henri, zoals je aangeeft, kan jij niet meer zonder cloud.. Dat gaat ook op voor een aantal nieuwe toetreders tot Cloud computing.
Ik weet wel dat deze community gericht is op professionals, maar ik wil toch een niet onbelangrijke toevoeging doen.
De bandbreedte wordt naarmate de hoeveelheid clouddiensten toeneemt steeds belangrijker.Met een 8mb download van KPN redt zelfs een kleine ondernemer het niet meer, zoals ik recentelijk bij een klant meemaakte.
Hij dient dan te kijken of er bij zijn wijkcentrale aanpassingen mogelijk zijn om de snelheid te verhogen.
Is dat niet mogelijk dan moet hij een andere (kabel) provider gaan zoeken.
Om dit zoeken te voorkomen moet een cloudadviseur het bandbreedte advies meenemen in zijn eerste analyse en mag het als aanvulling op jouw goede betoog opgenomen worden.
Thanks Henri!
Goed en eerlijk stuk. Geen marketing prietpraat en ook netjes de nadelen vermeld.
Goed bezig!
@ Andre,
Over bandbreedte heb ik al een keer wat dingen geroepen. Mocht je dit nog niet gelezen hebben kan het je misschien helpen.
https://www.computable.nl/artikel/opinie/cloud_computing/4463114/2333364/bandbreedte-nog-te-vaak-ondergeschoven-kindje.html
@Ruud, het blijkt actueel te zijn: KPN vermeldt op de website :8 mb download voor 25 euro, 20 mb voor 35 euro.
Dat tientje verschil bleek in de praktijk het volgende te zijn:
20 mb zou leverbaar zijn voor 22.50 euro per maand + monteur @ 99 euri+ nieuwe analoge toestellen voor 250 euri. Het bleek naderhand dat KPN op koper dit technisch niet eens kon waarmaken.
Rondvragen leerde dat Ziggo nu een tijdelijke aanbieding heeft voor 150mb down en 15mb up voor 30 euri per maand gedurende 8 maanden.
Mag jij raden wat de klant heeft gedaan…
Het is een positief verhaal maar ik vraag mij af of het niet op het naïeve af te positief is. Want wat kanttekenen betreft zijn de details niet bekend maar wordt er van verwacht dat het wel mee zal vallen.
Een goede IT’er is per definitie pessimist. Niet vanuit de basis maar uit ervaring.
Neem maar als voorbeeld de vanzelfsprekendheid dat er vanuit wordt gegaan dat er op een computer Windows staat. (Los van de versie)
Die aanname geeft al een verkeerd beeld. Het hoeft niet eens een desktop te zijn want tablets zijn krachtig genoeg om als client via een browser te gebruiken. Oftewel staar je niet blind op kunstmatige beperkingen.
Hetzelfde geldt voor de Cloud. Dat is niets meer en minder dan een verzamelnaam voor technische oplossingen om een architectuur te implementeren. Wordt heel moeilijk over gedaan met allerlei marketing kretologie en managementtaal maar dat valt reuze mee als je met beide voeten op de grond blijft staan.
Waar het ijzer staat wordt vanuit gegaan dat dit niet boeit maar door er al vanuit te gaan dat dit bij een Cloud provider staat is jezelf al kunstmatig beperken.
En wat adaptatie naar de cloud van de grote massa betreft. De meeste Amerikaanse auto’s zijn automaten, toch rijden in Europa de meeste mensen met handgeschakelde auto’s. Het verschil in keuze is het verschil tussen het afwegen van verschillende voordelen t.o.v. verschillende nadelen.
Mooi stuk Henri!
Laten we echter een proberen een paar jaar verder te kijken. Zouden we het dan nog over servers (lees: infrastructuur) hebben? Als je echt naar cloud-diensten wil, zou je eigenlijk alleen nog maar functionaliteit of processen willen afnemen. Laten we het eens vanuit dat perspectief bekijken.
Generieke functionaliteit (KA, samenwerken) haal je bij de groten, zoals Google en Microsoft. Specifiekere functionaliteit haal je bij de grote SaaS-leveranciers zoals SaleForce en SAP. Maatwerk laat je ontwikkelen door een domeinkenner en hosten op een intelligente manier zodat het SaaS voor jezelf wordt.
Het integratie-aspect van Reza moet dan inderdaad opgelost zijn.
Dan de vraag: de business case. Ik vraag me af of dit een puur financiëel verhaal is. Je kunt allerlei kwalitatieve aspecten moeilijk vertalen naar kwantitatieve. Het altijd-up-to-date zijn van je dienst is soms meer doorslaggevend dan de hogere kosten van het beheer.
Het kunnen up- en downscalen van het afnemen van de dienst kan belangrijk i.v.m. personele consequenties of liever het ontbreken daarvan.
Ik heb er al eens eerder voor gepleit: wat nodig is is een aantal scenario’s waarin we die kwalitatieve en kwantitatieve aspecten benoemen en kijken hoe de business case er dan uitziet.
Zonder dit zelf al gedaan te hebben, vermoed ik dat de kosten-kant zeker niet lager zal uitvallen, maar dat voor bepaalde scenario’s de kwalitatieve aspecten zo positief zullen zijn dat men toch voor die baten zal willen gaan.
@Johan: Mee eens! Daarom zei ik ook “Ik zie nog steeds sommige voordelen die je benoemd hebt niet als een voordeel”
@Leen: Als hoge kosten geen showstopper zou zijn en de kwalitatieve aspecten doorslaggevend kunnen zijn dan vraag ik me af of je cloud hoeft te gebruiken.
Je ict-keten wordt in een (hybride)cloudvorm langer en uitgebreider. Dit heeft zeker effect op bijvoorbeeld de up-time en beschikbaarheid wanneer de schakels in de keten toenemen terwijl ze verspreid aan de keten hangen (SaaS provider A, DaaS provider B, Provider C). Dan is de vraag hoe kun je bijvoorbeeld aan de kwaliteiteisen rondom up-time of performance in de hele keten voldoen als de schakels(provider A,B,C) autonoom zijn? Kijken naar de kwalitatieve aspecten per dienst en provider is anders dan in de hele keten.
Bedankt voor de reacties! Ik ben er erg blij mee.
Gijs, ik heb de term bewust vermeden al haal ik webservices wel aan. Ik geloof in API’s en webservices en in tijden van mobiele devices een noodzaak. Niet praten met een database, praten met webservices is het devies en de kern van integratie, platforms en cloud.
Reza, ik kijk niet door een andere bril, maar probeer vooral wat meer aan te geven dat de nadelen substantieel zijn en daarmee wat evenwicht te bieden in mijn nimmer aflatende enthousiasme. Je kunt prima cloud computing zelf realiseren (met OpenStack, Microsoft System Center als sterke voorbeelden), en als je niet gaat uitbesteden zal je dit zeker moeten doen zodat je bepaalde voordelen kunt behalen als zelfbediening en snelle provisioning (simpel, snel) te realiseren. Maar als je kijkt naar de compenties zoals deze vaak aanwezig zijn bestaat de kans dat er te traditioneel gedacht wordt. Zoals ik al schreef, focus op diensten, niet zozeer op de techniek.
Wat betreft je Good, Cheap, Fast analogie, deze gebruik ik zelf ook regelmatig, maar gaat op voor projecten, niet voor cloud diensten. Deze zijn in sommige gevallen wel degelijk, Good, Cheap & Fast, maar missen dan misschien Flexibel, en Good is in the eye of the beholder.
MBT je laatste zin: Of cloud de toekomst is of niet hangt niet van mij af, of het nu goed en volwassen is of niet, de beweging naar cloud is een zeer sterke trend, terecht of niet maakt in dat geval niet uit.
Andre, bandbreedte is inderdaad zeer belangrijk. Maar dat er een klant is die te weinig bandbreedte kon realiseren heb ik een wake-up call. Dat die klant een probleem heeft met zijn bandbreedte betekent niet dat zijn klanten en concurrenten dat hebben. De cloud vermijden om die reden zou dus weleens onhandig kunnen zijn. Zeker als er veel kenniswerkers op een plekkie zitten zal bandbreedte een uitdaging kunnen zijn waar je iets mee moet. Maar zie je reactie later, de klant was slim 🙂
Johan, “op het naïeve af te positief”, dat word mij vaker verweten, en ik dacht door de obstakels te benoemen dat dit verhaal wat in balans zou worden gebracht. Laat ik voorop stellen dat dit is wat ik doe. Cloud computing in alle aspecten, en zoals ik schreef loop ik zeer veel tegen uitdagingen aan en twijfel ik of veel bedrijven nu echt veel profijt halen uit cloud computing omdat een beetje aan cloud doen niet voldoende is. Pas als je een visie hebt, methodiek toepast en dit goed uitvoert zul je de echte verschillen merken. Alles er tussenin zal de uitdagingen (zoals Reza die beschrijft met intergratie) alleen maar groter maken en een onderdeel worden van het probleem, niet de oplossing. Er is dus moed, visie en kunde nodig om echt te profiteren. Wat betreft Windows op computers. Dit is de feitelijke standaard. In termen van productie leveren is het Windows wat de klok slaat. Punt. Want zelf met devices zoals tablets wordt er vaak Windows gevirtualiseerd omdat de applicaties nu eenmaal niet aangeboden worden via “App stores”. Als je eerdere artikelen van mij leest zie je dat ik wel geloof in platform onafhankelijk, dus de browser en webservices, dan maakt het device al helemaal niet meer uit. Ook dit is onderdeel van strategie.
De cloud is helemaal niet belangrijk en slechts een middel om functionaliteit uit te besteden. Het gaat erom dat je de bedrijfsprocessen wilt uitvoeren als het kan tegen zo min mogelijk kosten, rompslomp, investeringen en hoogopgeleid personeel. Om dit te realiseren is cloud (computing) een middel. Maar de pest is dat we in veel gevallen al iets hebben wat werkt en dat nu juist het switchen een uitdaging is. Daar gaat dit stuk over. Iedereen ziet de belofte wel, maar het is een pad vol wakken en ijsberen.
Leen, dank en ja, dat is een ander punt, hardware/infrastructure doesn’t matter. Ik geloof overigens wel dat cloud computing -mits goed toegepast- wel degelijk een besparing kan bieden ten opzichte van nu, en ik pleit ervoor dat dit toch wel voor ogen gehouden moet worden! In een wereld waarin alles verbonden is moet je kunnen operen met lage marges of een uniek product hebben.
Een handvat van mijn methodiek is dat je moet opereren binnen een domein en in stervorm. Domein is branch en primaire processen, personeel en communicatie, generieke automatisering (KA), financieel en IT. De stervorm komt voor dat je het proces centraal stelt en vanuit dat proces een directe lijn legt met de functionaliteit met zo min mogelijk “staging area’s”. Hier zal ik nog wel een keer een artikel over schrijven. Dus geen gelaagde afhankelijkheden, deze moet vooral in het centrum zitten. Heldere ketens met zo min mogelijk onderliggende afhankelijkheden. Eigenlijk in de lijn van Reza’s laatste reactie.