Een groot deel van de gemeenten (88 procent) is druk op zoek naar samenwerkingspartners voor de ict-inrichting van de decentralisatieplannen binnen het sociale domein. Dat blijkt uit onderzoek van SIMgroep, e-dienstverlener voor gemeenten, waarin 57 gemeenten zijn ondervraagd over hun voorbereidingen op de komende decentralisaties.
Op het brede terrein van jeugdzorg, werk en zorg aan langdurig zieken en ouderen heeft het kabinet gekozen voor decentralisatie van steeds meer taken en verantwoordelijkheden naar gemeenten. Gemeenten moeten zich, onder andere met samenwerkingsverbanden, voorbereiden op hun nieuwe rol. De inrichting van de nieuwe frontoffice is een taak waar veel gemeenten op dit moment mee bezig zijn.
Digitalisering decentralisatie
Een belangrijke reden waarom gemeenten elkaar opzoeken is om samen te beslissen wat slim is bij het oppakken van de digitalisering van de decentralisatie. Veel backoffices van gemeenten zijn reeds geclusterd, waardoor er mogelijkheden bestaan om ook de nieuwe ontwikkelingen gezamenlijk op te pakken.
Een goede optie is het opzetten van een regiosamenwerking op infrastructuur- of applicatieniveau. Het is bijvoorbeeld mogelijk om een digitaal klantcontactcentrum (kcc) of loket in te richten voor meerdere gemeenten, waarbij vraag- en zaakgericht samengewerkt kan worden. De eigen gemeentelijke identiteit en beleidsuitgangspunten kunnen hierbij behouden blijven.
Opzetten frontoffice
‘Het is goed om te zien dat veel gemeenten zich al aan het voorbereiden zijn om samen te werken als het om de decentralisatie van taken binnen het sociale domein gaat’, zegt SIMgroep-directeur Frank de Goede. ‘Vooral het inrichten van een frontoffice biedt veel mogelijkheden tot samenwerking. Ik merk dat veel gemeenten als een berg opzien tegen het opzetten van een frontoffice voor deze ontwikkelingen.’
De Goede meent echter dat door een slimme en praktische invulling en uitbreiding van de huidige informatievoorziening en e-dienstverlening dit een stap is die erg mee kan vallen voor gemeenten. ‘De basis die de meeste gemeenten hierbij al gelegd hebben, vormt namelijk een goed begin voor het opzetten van de frontoffice rondom de toptaken die uit de decentralisatie voortvloeien. Begin dus niet vanaf punt nul, maar breng goed in kaart wat er al is, voordat er nieuwe zaken opgestart gaan worden.’
uit het artikel: De inrichting van de nieuwe frontoffice is een taak waar veel gemeenten op dit moment mee bezig zijn.
Komen tot een frontoffice met een efficiënte bezetting en bereikbaarheid is geen ingewikkeld proces. Binnen en buiten gemeenteland zijn er genoeg voorbeelden hoe je dit kan organiseren met minimale mensinspanning. Daarnaast zijn er interessante voorbeelden juist buiten gemeenteland, De organisatie en inrichting van een frontoffice is niet direct toepassingsafhankelijk.
Hoe kun je als twee gemeenten een gezamenlijke front-office creeren als :
– elke gemeente een ander DMS oplossing heeft,
– elke gemeente anders haar workflow en werkprocessen ingericht heeft,
– elke gemeente op applicatieniveau van een andere oplossing gebruik maakt,
– elke gemeente andere core-business leverancier en datastructuur heeft,
….en nog meer
Wanneer je een mid-laag kan creeren tussen de gebruikers en de back-end omgeving dan kun je veel van deze verschillen (niet alles) in een keer wegwerken. Hierdoor kun je in een samenwerkingsverband met minder mensen meer werk verrichten.
Eenvoudig zal het niet zijn, en ook niet goedkoop. Dat komt mede door de kosten dat de leveranciers van core systemen voor hun koppelingen in rekening brengen.
Met de ervaring van verschillende gemeenten denk ik dat gemeenten vooral een paar hordes eerst zelf zullen moeten beslechten.
– Samenwerking
De onderlinge interdepartemenabele samenwerking is een soep van vele meningen, visie, instellingen en niet te vergeten eilandjes met eigen regels, principes en werkrichtingen.
– Uniformiteit
Zolang er verschillende methoden worden gehanteerd en er een woud aan software in stand word gehouden, is de eerste stap om over te gaan tot een uniform beleid met een klein pakket aan software en methodiek. Zolang dat niet gebeurd is het ‘dikke kassa’ voor IT dienstenleveranciers.
– Migratie kennis inhuren
Alleen al voor die slag zou het zeer handig zijn volkomen onafhankelijke kennis in te huren. Met volkomen onafhankelijk word hier bedoeld professionals die geen commerciële liëring hebben met grote commerciële diensten leveranciers, om een duidelijk migratiepad te ontwerpen.
Die stappen kunnen heel goed door de gemeenten zelf worden gezet en zorg er dan wel voor dat de stappen die worden gezet komen tot het meest basale standaard dat men zich kan voorstellen. Pas dan kun je eens gaan denken aan standaard en koppelen.
Anders is het gewoon een belofte voor ‘Disaster’ met zeer dure prijskaartjes.
@Numoquest Over die samenwerking, een soep van vele instellingen en meningen, dat lijkt met iets wat bijna onontkoombaar is. Bij een beetje project heb je er mee te maken. Niet voor niets is heel erg veel en lang praten in een hok de favoriete ict bezigheid en nog het meest lucratief ook.
Wat je schrijft over migratie kennis inhuren lijkt me heel erg wijs. Huur mensen in die onhafhankelijk de situatie kunnen beoordelen. Eigenlijk zou dat een algemene regel moeten bij wat voor project ook. Want anders is het inderdaad een opmaat naar hele dure ict projecten. De overheid als melkkoe en word je er lachend tussengenomen. Maar soms is dat zelfs een belang…
@ Reza,
Goede toevoeging. Ik verwacht ook dat zit een zware en kostbare bevalling zal gaan worden.
In mijn ogen moet een gemeente “over zijn eigen schaduw” heen stappen en “los laten”. Neem alles over hoe een succesvolle gemeente het in der buurt doet. Geen consensus zoeken en geen inventarisatie maken over wat de gemeente zelf al wel goed doet (kill your darlings) en gewoon blinde adoptie. Na die adoptie heb je het nieuwe normaal waaruit gezamelijk weer beslissingen genomen worden.
Juist omdat je dus uit fysieke locaties bestaat is on-premises geen logische keuze meer, put dan zoveel mogelijk uit de centrale omgeving.
Dus:
A) Kies een gemeente die al dicht bij de mogelijkheid zit vanuit een extern datacenter te werken
B) Migreer naar deze omgeving en zorg wel dat het element “Gemeente ID” meegenomen wordt om te zien bij wie de data thuis hoort.
Is het schaalbaar? Ja? Op naar de volgende gemeente die zijn huidige manier van werken loslaat en de nieuwe centrale manier omarmt. Met een beetje geluk kun je de “lessons learnt” van de laatste kandidaten gebruiken om wat valkuilen te vermijden.
Het hoeft allemaal niet perfect, maar probeer niet te migreren en te verbeteren in 1 keer.
In feite sluit dit aan bij de problematiek die Reza terecht schetst.
Goede toevoeging Henri.
Alleen zijn er meer niet dan wel klaar voor.
Goed leren samenwerken is moeilijk. Ook (maar niet alleen) voor gemeenten. En al helemaal bij de decentralisaties die op gemeenten afkomen is er veel meer aan de hand dan ‘meer van hetzelfde’. Het gaat daarbij om een aantal hele nieuwe taakgebieden waar ook kwetsbare mensen direct last kunnen krijgen van minder gelukkige keuzes. Gemeenten moeten samen gaan werken met veel nieuwe ketenpartners en zullen uiteraard meer in regioverband moeten gaan werken (zowel afnemers als (bijv. zorg-)instellingen hebben geen boodschap aan gemeentegrenzen).
Qua informatievoorziening is het een grote en heel ander soort klus dan iets als ‘verbeteren van gemeentelijke digitale dienstverlening’ waarbij het vaak ging om relatief eenvoudige standaardproducten. Om het qua ICT ondersteuning goed te doen is volgens mij echt veel meer nodig dan een “praktische invulling en uitbreiding van de huidige informatievoorziening en e-dienstverlening”. De benodigde gegevens- en dienstenuitwisseling tussen de vele partijen die in de zorg- en welzijnsector actief zijn, privacyregelingen die niet aansluiten bij wat gevraagd wordt, inwoners en 1e-lijnswerkers goed geautoriseerd online toegang bieden tot gegevens, etc. Dat betekent echt meer dan ‘zet alles in de cloud en volg een goed voorbeeld’ (dat er dit keer ook nog niet is trouwens omdat veel regelingen nog van kracht moeten worden). Oftewel: het si voor gemeenten een enorme uitdaging (met veel nieuwe (ook faal-)kansen). En laten we daarbij trouwens niet vergeten dat ICT hierbij ‘slechts’ ondersteunend is…
@AdGerrits Na jouw bijdrage gelezen te hebben realiseer ik me het punt gemist te hebben. Inderdaad, die aankomende decentralisatie waarbij de gemeenten meer taken (oa jeugdzorg, zorg aan zieken en ouderen) in haar mik geschoven krijgt is het grote probleem. En dat terwijl ik me onlangs nog wel bedacht had, de gemeenten moeten deze taken uitvoeren, krijgen al minder geld en er moet ook nog ondersteundende ict bijkomen. En de termijn is kort, 2014 lees ik. Klinkt niet als doordacht. Zou mooi zijn als de gemeentes daar onderling lijn in krijgen maar ook niet makkelijk als ik @reza zijn reactie lees. Alles zit erin voor een uit de klauwen lopend IT gedrocht. Hopelijk worden inderdaad onafhankelijke analyse meegenomen, lijkt me niet onverstandig. Hier zit alles in voor de bekende melkkoe.
Het doet me ook denken aan de Belastingdient die in ene de toeslagen voor de rekening moest nemen. Een hele klus om je organisatie en ondersteunende ict voor elkaar te krijgen.
Zou zeggen, maak er een open-source project van zodat alle gemeentes het met elkaar kunnen delen. Dan kunnen al die IT’ers die thuis zitten ook meehelpen.
An sich is dat dan weer ironisch om de decentralisatie via een centraal project aan te pakken.
Uiteraard is dit wens-denken aangezien menige gemeente meent het wiel zelf uit te moeten vinden.