Er is een onstuitbare ontwikkeling dat it-functionaliteiten en data-opslag in de 'cloud' worden belegd. Ik bespeur bij mijzelf een grote aarzeling om mijn (privé)data naar de cloud te brengen. Dit is niet eens in eerste instantie ingegeven door beveiligingsoverwegingen, maar meer door mijn groot gebrek aan vertrouwen in de grote bedrijven en instanties als zodanig.
Ik moet vooraf wel kwijt dat ik redelijk ouderwets ben en sterk hecht aan oude vertrouwde en beproefde oplossingen en werkwijzen. Maar als je die factor uitschakelt dan blijven er een aantal van mijn bezwaren naar mijn mening nog steeds overeind.
Mijn grootste bezwaren zijn dat ik er geen vertrouwen in heb dat een cloud-dienst over tien jaar of meer überhaupt nog bestaat of dat ik transparant toegang blijf houden tot mijn data.
Stabiliteit
Leveranciers kunnen worden overgenomen of kunnen failliet gaan. De bankencrisis heeft ons geleerd dat ook de instanties en bedrijven waarvan eens werd gedacht dat ze onaantastbaar waren, toch ook konden omvallen. Als dit al geldt voor banken dan geldt het helemaal voor it-dienstverleners.
Op een lager niveau kennen we de verhalen van bijvoorbeeld de keuken die je nu aanschaft waarbij je na tien jaar je aankoopbedrag ‘gegarandeerd’ terugkrijgt. In de tussentijd is de keukenboer failliet gegaan en blijkt dat de stichting die de betalingsverplichting had overgenomen geen juridische relatie meer heeft met de gedupeerde eindklant.
Op micro niveau is er het voorbeeld van het opslaan van (deep)links naar websites of subpagina’s. Na verloop van tijd zullen de subpagina’s of verwijderd zijn of naar een andere locatie zijn gegaan of de content is veranderd. Op het moment dat je een link een keer echt nodig hebt dan is de pagina niet meer beschikbaar.
De gemeenschappelijke deler van dit alles is het gegeven dat de scope en horizon van aanbieders steeds korter lijkt te worden. Verandering, vernieuwing en wijziging als enige constante. Als eindgebruiker, die op zoek is naar continuïteit, ben je overgeleverd aan een dynamiek die je niet kent, die je niet wil en waar je geen invloed op hebt. En als je dan een ‘helpdesk’ belt kom je er na een paar weken achter dat de dienst is aangepast en gewijzigd om nog beter aan ‘de wensen van onze klanten’ te voldoen. Maar jouw wens voor continuïteit en stabiliteit is niet meegenomen (‘mij is nooit wat gevraagd’). Er bestaat doorgaans geen keuze-optie: ‘Alles laten zoals het is’.
Slikken of zelf doen
Wat betreft de toegang tot je (remote) data, dien je vaak gebruik te maken van een portal, een ‘agent’ of een bepaalde minimale versie van een webbrowser…Ook allemaal vereisten die worden afgedwongen door de leverancier. Het zou nog acceptabel zijn als die vereisten enigszins gelijk blijven in de loop van de tijd. Echter in deze ‘vendor lockin’ moet je eerder dan je lief is mee in het update- en upgrade proces van een ander.
Door dit soort ervaringen heb ik een zeer hardnekkige neiging om data en content gewoon zelf te willen hebben: gedownloade MP3’tjes in plaats van Spotify, gedownloade filmpjes in plaats van een link of playlist in Youtube, kopiëren en plakken van de inhoud van een webpagina in een Word-document, de originele jpegs van foto’s in een mapje in plaats van een online foto-album…
Natuurlijk wel opgeslagen op een nas in een raid-1 configuratie (tegelijkertijd data schrijven naar twee discs), en het maken van meerdere periodieke backups waarbij niet wordt vergeten om een harde schijf op een andere locatie te bewaren. Het ‘zelf doen’ vergt immers wel extra werk en discipline. Maar dat heb ik graag over voor het gevoel van controle en vertrouwen dat ik heb dat ik over tien jaar nog steeds de originele digitale high-resolution versie van de baby-foto’s tot mijn beschikking heb..
‘Zelf doen, zelf doen’…zelf je data blijven opslaan en beheren…het past in het rijtje van broodfondsen, zelf sparen voor je pensioen, lokale groentetuintjes, burgerinitiatieven in de wijk, et cetera… We zijn te vaak teleurgesteld en ‘bedonderd’ door grote bedrijven, overheden en instanties……..en nog elke dag….
Bart heeft gelijk. De leveranciers van clouddiensten, zoals ze tegenwoordig heten, doen er inderdaad erg lang over om het vertrouwen van klanten te verkrijgen en vooral om ze te houden. SaaS en andere diensten, denk aan e-mail, office-, hrm-, payrol-applicaties, remote opslag, remote back-up, et cetera, ze worden al decennia lang via het internet wolkje aangeboden. En dat kan steeds beter dankzij nieuwe technieken. Toch heeft de cloud een niet zo’n goede naam dat we alles aan de cloud toevertrouwen, ondanks de hyperige aandacht. De reden is, zoals Bart van den Berg stelt: “We zijn te vaak teleurgesteld en ‘bedonderd’ door grote bedrijven, overheden en instanties……..en nog elke dag.” En dat is de kern van het probleem; het is niet de techniek.
(Een deel) zelf willen doen is daarom vanzelfsprekend als de vertrouwelijkheid heel belangrijk is. Ook hoge eisen aan juistheid (integrity) en beschikbaarheid kunnen een goede reden zijn. Maar, …. je moet het ook zelf kunnen doen en ook nog eens op een kostenefficiënte wijze. Het eerste hoeft voor vooral de grotere bedrijven geen probleem te zijn. Het tweede is vaak veel moeilijker te regelen. Allerlei via reclame gesponsorde clouddiensten worden “gratis” aangeboden. Een volledig eigen oplossing is dan duurder. Daarom kiest men vaak voor een hybride of private cloud.
Maar of je nu wel of niet gebruik maakt van een cloudoplossing, voor de continuïteit is het een goede zaak om te kunnen terugvallen op een extra mogelijkheid, bijvoorbeeld via een tweede cloudleverancier. Maar behalve dat je dit goed moet regelen, ontstaat er automatisch ook een extra risico m.b.t. de vertrouwelijkheid. Als dit soort zaken moet je gewoon tegen elkaar afwegen en dat is ook ict.
Al deze gratis diensten zijn erg handig! Maar vertrouw nooit 100% op een gratis dienst. Dat je je data in de cloud zet omdat dat handig is betekent nog niet dat je er ook niet voor moet zorgen dat je data veilig (lees: back-up) is gesteld. Je zou daarvoor inderdaad een tweede cloud dienst kunnen gaan gebruiken. Ik zelf maak thuis nog steeds een back-up van al mijn data (opslag kost geen drol tegenwoordig), en dat zouden bedrijven die naar de cloud gaan ook moeten blijven doen.