Capgemini heeft begin dit jaar aangegeven van een deel van de werknemers een loonoffer te vragen van 10 en misschien wel 20 procent. Een besluit dat veel stof heeft doen opwaaien. Waarom wilde Capgemini dit ook alweer? Er zou sprake zijn van een mismatch tussen wat werknemers kunnen en wat werknemers verdienen. En Capgemini was niet de enige ondernemer die dit besluit nam. Interessant. Want hoe komt een dergelijke mismatch tot stand?
Een van de oorzaken voor het ontstaan van een mismatch is onmiskenbaar dat er te weinig aandacht, tijd en geld wordt besteed aan scholing van de werknemer. De werknemer mist hierdoor de benodigde kennis om bij te kunnen blijven. Binnen de it-branche funest. Bij Capgemini leidt dit tot een forse loonsverlaging. De schade voor de werknemer blijft dan beperkt, zou je kunnen zeggen. Want er zijn ook werkgevers die niet stellen dat er sprake is van een ‘mismatch’, maar van disfunctioneren. Disfunctioneren dat een ontslag zou kunnen rechtvaardigen. Het is echter de vraag of dit standpunt in de toekomst nog wordt ingenomen.
Het kabinet streeft in het kader van het sociaal akkoord namelijk naar een effectieve en moderne arbeidsmarkt. Zoals minister Asscher schrijft in zijn brief van 13 april 2013 aan de Tweede Kamer: ‘voorkomen moet worden dat werknemers door gebrek aan scholing en vitaliteit moeten afhaken en vervolgens kansloos zijn op de arbeidsmarkt’. Er moet geïnvesteerd worden in scholing door werkgever en werknemer zodat de werkzekerheid toeneemt. Vooral oudere it-professionals, starters, bankzitters bij grote dienstverleners en zzp’ers hebben het moeilijk in de huidige arbeidsmarkt. Het aantal it’ers zonder baan lag in ons land in april 2013 rond dertienduizend. Daarentegen is de vraag naar bepaalde it-specialisten, waaronder .Net-ontwikkelaars, SAP-consultants, cloud-specialisten en beveiligingsexperts nog altijd hoog, mede ingegeven door het schrale aanbod. Werkgevers kunnen hier handig op inspelen.
Niet vrijblijvend
En deze ‘opdracht’ van Asscher is niet vrijblijvend. Het kabinet streeft naar duurzame inzetbaarheid. Het uitgangspunt moet zijn dat werknemers van-werk-naar-werk gaan. De financiering van de werkloosheidswet moet gezamenlijk door werkgevers en werknemers worden opgebracht en premiedifferentiatie zal als prikkel voor werkgevers worden ingevoerd. Hoe meer werklozen je als werkgever aflevert, hoe hoger de premie zal zijn. De adviesaanvraag hierover aan de SER is inmiddels door minister Asscher verstuurd.
De inzet van-werk-naar-werk speelt bovendien een rol bij de toekenning van transitievergoedingen bij ontslag. Bij einde dienstverband heeft de werknemer recht op een transitievergoeding. Een vergoeding die moet worden ingezet voor scholing en outplacement. Inspanningen van de werkgever met betrekking tot employability in individueel dan wel collectief verband mogen echter op het transitiebudget in mindering worden gebracht. Is er sprake van ernstige verwijtbaarheid van de werkgever, dan kan de kantonrechter naast de transitievergoeding een aanvullende vergoeding toekennen. De criteria voor ernstige verwijtbaarheid moeten nog worden uitgewerkt. Maar niet valt uit te sluiten dat onvoldoende inzet van-werk-naar-werk door de werkgever verwijtbaarheid met zich meebrengt.
Als de kabinetsplannen werkelijkheid worden, hebben werkgevers (en werknemers) er dus alle belang bij om een mismatch te voorkomen. Niet alleen voor het behoud van goed functionerende werknemers. Maar ook om een hoge, gedifferentieerde werkloosheidspremie te voorkomen en mogelijk een aanvullende ontslagvergoeding. Gedurende het dienstverband verrichte scholingsinspanningen mogen op het transitiebudget in mindering worden gebracht en gaan dus niet verloren.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met mijn collega Marion Hagenaars
Is de oorzaak niet korte- versus lange-termijn denken?
Als een werknemer bijscholing geniet, kan men hem niet bij de klant wegzetten, dus kost het de werkgever in principe dubbel geld (op dat moment althans), namelijk de opleiding en het niet declareerbaar zijn.
Ach, en zolang de werknemer inzetbaar is bij de klant is die scholing dus blijkbaar niet nodig, toch ?!?
Bij veel beursgenoteerde ondernemingen zie je dit meer en meer. Korte termijn winst is belangrijk, want daarmee hou de je aandeelhouders tevreden. Dat dit op langere termijn leidt tot ontevreden werknemers of niet/verminderd inzetbare werknemers is voor latere zorg. Die latere zorg probeert Cap nu (mijns inziens) op te lossen door de salarissen met 30% naar beneden te drukken.
Effect: wederom tevreden aandeelhouders (de werknemers zijn niet interessant in deze blijkbaar)
@ PaVake,
Zeer goede constatering. Dit is heel herkenbaar en doet mij nog terug denken aan mijn tijd in de detachtering.
Ik deed toen veel aan zelfstudie in de avonduren. Dat kost je wel prive geld en tijd. Maar zorgt er wel voor dat je bij blijft. Want als je in die tijd op je werkgever ging wachten tot er een keer budget en tijd was, dan had ik weinig bijgeleerd. En ik ben bang dat dit nu nog veel erger is geworden.
Is het niet zo dat de werknemer zelf verantwoordelijk is om zijn kennis op peil te houden ?
Ik begrijp wel dat je niet zo eenvoudig kennis en ervaring eigen maakt als daarvoor een grote investering noodzakelijk is, maar daar staat tegenover dat heel veel zaken gewoon zelf al dat niet middels een cursus aan te leren zijn.
Een goed werkgever zal daar op de een of andere manier in mee participeren, in het beschikbaarstellen van tijd of technische middelen dan wel in het aanbieden van zinvolle cursussen, maar uiteindelijk ligt de verantwoordelijkheid gewoon bij de werknemer.
Florielle (en Marion),
In wezen komt het neer op vraag en aanbod, hoe hoger het aanbod van een specifieke vaardigheid hoe lager de prijs. Dit principe staat in de economie bekend als de varkenscyclus en wordt veroorzaakt doordat er enige tijd zit tussen de investering en het moment waarop deze gaat renderen. Wat dat betreft is de discussie over de studieleningen ook interessant. Specialisatie na de basisschool zorgt nu eenmaal voor hogere uurtarieven, zeker als het aanbod laag is en de vraag hoog.
Zoiets zagen we bij de plotselinge vraag naar COBOL bij invoering Euro of eeuwwisseling en straks misschien weer als alles over moet naar de cloud. Juist hierdoor lijkt er eerder een overschot aan .NET codeurs dan een tekort nu alles voor non-Microsoft platformen ontwikkeld moet worden. In de discussie over loonoffers gaat het m.i. dan ook niet zo zeer om een mismatch maar een kortzichtig beleid. Voorkomen van een mismatch op grond van dwang lijkt me meer om een juridisch spel en niet om innovatief ondernemersschap te gaan.
Hoewel het natuurlijk logisch is om vakkennis bij te houden is behalen en behouden van certificeringen grotendeels een commercieel circus. En hoewel ik niet in de advocaterij zit begreep ik dat deze beroepsgroep ook lastig gevallen wordt met allerlei (te) dure cursussen. Verschil is dat het hier waarschijnlijk niet om internationale certificaten gaat, Nederlandse markt is vaak zelfs te klein voor vertalingen. Waarde is niet alleen beperkt maar komt hier ook steeds meer onder druk te staan door aanbod uit lagelonen landen.
Zo vinden er ook functie herwaarderingen plaats door appels met peren te vergelijken. Drie Indiaantjes in een krat met een kommetje rijst is nu eenmaal goedkoper, zeker in de uurtje-factuurtje business. Wat dat betreft is het wachten op de eerste goedkope advocaten uit deze lage lonen landen;-)
Stel je hebt enkele jaren gewerkt als systeembeheerder. In die tijd is het hele serverpark vervangen, is de infrastructuur verbeterd en is het beveiligingsprotocol intensief versterkt en doorgevoerd. Daar heb je allemaal aan meegewerkt. Je hebt de nieuwe techniek onder de knie gekregen en je weet wat er nodig is om e.e.a. in de lucht te krijgen en te houden.
Nu komt je werkgever bij je langs en die zegt dat je geen loonsverhoging krijgt omdat je geen certificaten hebt gehaald om je kennis mee aan te tonen en dat je dus minder waard bent op de arbeidsmarkt.
En nu zegt hierboven iemand dat dit ook nog je eigen verantwoordelijkheid is?
Waar wij in Nederland veel meer mee geholpen zouden zijn is een systeem waarbij je met enige regelmaat in de praktijk kan worden getoetst en op basis waarvan je kennis en ervaringspunten krijgt die bij een vastgesteld aantal punten, eventueel per kennisgebied, recht geven op certificering of zelfs diplomering.
Een soort voortgezette leerwerkopleiding als het ware. Als dat aan het begin van je carrière werkt, dan werkt het ook tijdens je carrière.
Iedereen blij.
Ik zie dit “ook” als de taak van werknemer zelf om voor eigen ontwikkeling te zorgen. Er zijn genoeg middelen waarmee je je als IT`er verder kan ontwikkelen. Afwachten tot je manager met een opleiding voor je komt is meestal te laat. Ik spreek uit ervaring, zo doe ik het zelf vanaf het begin van mijn loopbaan.
Krijg je per jaar 1-2 opleidingen van je werkgever! Mooi. Elke ict opleiding kost gemiddeld 2000,- euro x2 = 4000,- p/j
Dit betekent dat je elk jaar 4000,- euro schuld bij je werkgever opbouwt. Wil je van werkgever veranderen dan zou je rekening moeten houden met de schuld die je hebt.
Wat doe je dan, zelfstudie (daar waar het kan) plus je vrijheid of met een hoge schuld rondlopen die een showstopper wordt voor je volgende sollicitatie?
P.s. niet elke studie kun je zelf doen maar er zijn ook mogelijkheden om met je eigen inspanning dit soort studies minder kostbaar te maken.
@Reza
mij vorige werkgever had als regeling dat hun de cursussen betaalden, met een afschrijvingstermijn van 3 jaar. Ofwel, als je na 1.5 jaar besloot te vertrekken, dan moest je de helft van het cursusgeld terugbetalen.
Vervolgens is het een kwestie van goed onderhandelen met je nieuwe werkgever. In mijn geval heeft de nieuwe werkgever mijn “studieschuld” bij de oude werkgever volledig betaald 🙂
@Hans,
Ik neem aan dat je als systeembeheerder ook ziet waar de markt heen gaat, dat je ook ziet dat er meer en meer automatisch gebeurt en dat (bijvoorbeeld) cloud betekent dat systeembeheer pur sang steeds meer gaat verdwijnen. Wat mij betreft is je carriere baseren op systeembeheer alleen dan ook levensgevaarlijk. Dus zorg je, op welke manier dan ook, dat je bijblijft, andere ontwikkelingen onderzoekt en desnoods in de avonduren jezelf ontwikkelt.
En daar kan ik niet heen om de punten die Reza maakt in zijn reactie. Er zijn inderdaad genoeg manieren om je te ontwikkelen. Een technet account bijvoorbeeld kostte een paar honderd euro, bevatte alle software die je maar kon bedenken en gaf het recht op gratis trainings en zo. Lijkt me nauwelijks een probleem qua middelen. Hoogstens een kwestie van willen.
Bovendien, maar dat is een hele fundamentele discussie, waar komt het idee vandaan dat mensen recht menen te hebben op loonsverhoging? Als ik de baas zou zijn zou mijn eerste vraag zijn welke waarde toegevoegd is waardoor de loonsverhoging te verantworden is. Die loonsverhoging moet namelijk ergens vandaan komen, en je wilt in principe niet dat de loonsverhoging ten koste gaat van de operationele marge van de onderneming. Die verhoogde kosten moeten ergens vandaan komen, en dat komt dan uiteindelijk uit de zakken van de klant (of uit de belastingopbrengsten, als het een overheidsorganisatie betreft).
PaVaKe,
Zo`n regeling ken ik ook al. Stel je voor dat je juist in het eerste jaar wil weggaan dan heb je het volledige bedrag als schuld. Misschien neemt je nieuwe werkgever deze over toch blijft jouw schuld. En wie zegt dat het na 1 jaar ook goed gaat bij je nieuwe werkgever?
Neem dat van mij aan, schuld overnemen heeft ergens (direct of indirect) effect op je salaris of andere arbeidsvoorwaarden bij je nieuwe werkgever.
Reza,
Opbouwen van een ‘studieschuld’ is/was een gangbare praktijk bij bodyshops om zodoende de meest rendabele krachten te binden, de mensen die een goede marktwaarde hebben door veel uurtjes te maken tegen hoge tarieven. Misschien dat auteur hier wat over kan zeggen vanuit vakgebied arbeidsrecht. Verder ben ik eigenlijk wel benieuwd naar netto-brutto kosten omdat deze kosten afgetrokken konden of kunnen worden van de belasting maar dat is weer wat anders.
Opmerkelijk vaak wordt het volgen van een training echter als een gunst verkocht terwijl profijt ervan dus grotendeels werkgever ten goede komt. En dus ben ik benieuwd of een onderhoudsmonteur ook een studieschuld opbouwt als deze een cursus volgt om het laatste apparaat te kunnen onderhouden.