Met de huidige financiële malaise in Europa zijn bedrijven terughoudend met investeringen. Vaak wordt hierbij naar de eigen markt gekeken en wordt vergeten dat er naast de westerse markt een scala van kansen ligt in de Centraal- en Oost-Europese markten. Op velerlei gebieden. Het richten van het kompas naar het oosten om daar nadrukkelijker de zakelijke kansen te zoeken, kan behoorlijk lonend zijn.
Centraal- en Oost-Europa zijn zich rap aan het ontwikkelen, en alhoewel de ontwikkelingen op Cloud daar nog enigszins achterlopen op de ontwikkelingen in West Europa, kan het zeker lonen om met meerdere brillen naar het oosten te kijken. Lettend op Europese cultuur, de valuta binnen de EU lidstaten en bereisbaarheid is alleen al offshoring naar deze gebieden het overwegen waard. Ten aanzien van de infrastructuur lopen de Oost-Europeanen zelfs voorop. Litouwen voert al enige jaren de lijst van snelheidsverbindingen naar Huis (FTTH) en Office (FTTB) aan waar West-Europese landen achterblijven. Nederland is zelfs de afgelopen jaren alleen maar gezakt op de ranglijst. We zijn momenteel zeventiende (!) op de lijst die is gepubliceerd door de FTTH council in februari van dit jaar. Duitsland en Engeland komen op de lijst niet eens voor. Qua digitale infrastructuur lijkt het dus goed te zitten daar.
Cloudeducatie
Mijn reizen naar de Oost-Europese landen hebben uitgewezen dat er een grote interesse heerst in de Cloud ontwikkelingen en dat men daar graag meelift op de kennis en kunde die in het westen aanwezig is op dit vlak. Het feit dat men van het westen wil leren, geeft al een indicatie dat er zakelijke kansen liggen in Oost-Europa. De Europese Commissie heeft meerdere malen aangegeven dat ook zij bereid zijn te investeren, met name op het gebied van cloudeducatie. In toenemende mate wordt geconstateerd dat Oost-Europese bedrijven worden ingeschakeld om ‘westerse’ cloudoplossingen te bouwen. Niet alleen spelen lagere ontwikkelkosten een rol, ook het feit dat er eenvoudiger, goedkoper en sneller naartoe gereisd kan worden is een factor van belang. Daarnaast zijn er ook al cloudservices ontwikkeld in Oost-Europa die niet of nauwelijks bekend zijn bij leveranciers in het westen maar die de markt toegevoegde waarde kunnen bieden.
Zijn er dan geen hobbels op de weg momenteel? Afgezien van de slechte conditie waarin de Oost-Europese wegen zich vaak bevinden zijn er ook nog wel andere hobbels te onderkennen. De meest belangrijke is dat de Oost-Europese economie een product economie is en geen kennis- of service economie zoals we die hier in het westen kennen. Dat zorgt ervoor dat er momenteel nog relatief veel moeite gedaan moet worden om cloudvolumes te behalen en daarmee ook winstgevend te kunnen zijn. Aangezien cloudproducten draaien om hoge volumes is dat zeker een aandachtspunt. De landen blinken ook niet uit in gezonde financiële huishouding waardoor niche producten daar lastiger zullen verkopen tegen de in het westen vigerende prijzen. Een aangepast prijsbeleid voor die regio is zeker aan te bevelen. Als andersom geredeneerd wordt. Bij het wederverkopen van Oost-Europese producten in de westerse markt, zal ook gezocht moeten worden naar oplossingen die passen in het eigen bedrijfsverkoopmodel. En zullen deze oplossingen ook eerst gevonden moeten worden.
Best practises
In een recente studie van IDC (februari 2013) is vastgesteld dat Centraal- en Oost-Europese overheden al veel investeren in de digitale infrastructuur. IDC verwacht dat de volgende stap van de ontwikkelingen zal liggen op het gebied van reguleringen, gebaseerd op best practices op het gebied van cloud.
Initiatieven van de Oost-Europeanen om in ieder geval onderling een groter handelsbereik te kunnen krijgen vinden ook plaats. Onder de verzamelnaam ‘CEE’ (Central & Eastern Europe) met een toevoeging als ‘cloud’ of ‘insider’ zijn Oost-Europese landen al actief bezig om zichzelf te mobiliseren. Op zich een goed initiatief wat nog meer waarde zou kunnen krijgen als ook westerse bedrijven hierbij aanhaken. Een aantal ict-wereldspelers zijn hier al in vertegenwoordigd en het zal mij niet verbazen als meerdere bedrijven met een Oost-Europese strategie bezig zijn. Uiteindelijk zal ook Oost-Europa de slag maken naar een kennis- en service economie. Het zou dan goed zijn als we daarin vertegenwoordigd zijn. Hiermee krijgt het predicaat ‘Made in Europe’ pas echt betekenis.
Maurice,
Jaren geleden werkte ik in Berlijn, oostelijke gedeelte want dat had de beste verbindingen. Na de val van de muur had er namelijk een enorme modernisering plaats gevonden van communicatienetwerk. Deels op kosten van de Europese gemeenschap werd er overal glas in de grond gestopt waardoor de verbindingen niet alleen heel goed maar vooral ook goedkoop werden. Vanuit die optiek is het oosten dan ook zeker een goed alternatief, aantal collocatie en hosting datacentra stijgt hier tenslotte al een aantal jaren explosief.
Vooral Polen ziet inderdaad de laatste jaren een flinke toename van internationale bedrijven die een deel van hun IT uitbesteden. Factoren zoals culturele affiniteit, beschikbaarheid van hoogwaardig talent met de juiste taalvaardigheden en dezelfde tijdszone dragen bij aan de groei van deze outsourcing. Maar de verdere drang naar het oosten wordt wel een beetje getemperd doordat deze factoren in andere landen vaak ontbreken. Niet in alle Oost-Europese landen is namelijk Engels onderwezen op school waardoor voordeel van snelle communicatielijnen alleen niet voldoende is.
Ander nadeel is de ‘brain drain’ waar dit soort landen mee te maken hebben doordat er niet alleen een vrij verkeer is van data maar ook van mensen. Het ‘MADE IN EUROPE’ heeft hierdoor dan ook wel een beetje een dubbele betekenis omdat er eigenlijk niet veel gemaakt wordt maar alleen veel verplaatst. Maar ik had al eens wat geschreven over mijn bedenkingen van de kenniseconomie omdat we steeds vaker het leergeld van anderen moeten betalen, de Europese afzetmarkt is namelijk nogal gereguleerd.
Ik kan me de drijfveren voor zaken met oosteuropa voorstellen maar moet enkele kanttekeningen plaatsen.
Ofwel er een inhaalslag op gebied van infrastruktuur is gemaakt, is die inhaalslag op gebied van mentaliteit niet gemaakt. Wat helpt een goede infrastruktuur als de mensen die hem in de lucht moeten houden soms niet aanwezig zijn als je ze nodig hebt?
Opleidingen en diploma’s zijn in het oosten ook te krijgen als je genoeg onder de tafel schuift een bachelor zegt niets.
Na de val van de muur in 1989 zijn de geheime diensten niet vervangen, ze hebben een andere werkgever gekregen. Dat betekent dat er eigenlijk weinig veranderd is in de methoden behalve dat men nu aan de “westkant” staat. Met Prism in het achterhoofd kun je je vragen hoe veilig je gegevens zijn in een oosteuropese cloud, vooral Microsoft en Google zijn direkt na 1989 in de oosteuropese landen begonnen.
Nederlanders zijn t.o.v. oosteuropa tamelijk naief. Ik woon in Oostenrijk en mijn vrouw is ooit gevlucht uit Tsjecheslowakije, we hebben regelmatig zaken gedaan met oosteuropa en genoeg negatiefs beleefd.
Dus een zekere mate van voorzichtigheid is op zijn plaats.
Interresant artikel. Ben het met jan van leeuwen eens. Ikzelf zie veel van mijn klanten outsourcen naar andere landen. Alleen heerst daar 9 van de 10 keer een andere mentaliteit maar ook opleidingsniveau wat toch nog niet is te vergelijken met hier. Ondanks het feit dat er op papier genoeg mensen moeten zijn met een hoge opleiding.
Je ziet ook vaak dat in deze landen ook sommige vak specfifieke it opleidingen niet te verkrijgen zijn waardoor je op zoek moet naar een speld in een hooiberg om de juiste mensen te krijgen.