FNV Zelfstandigen, Stichting ZZP Nederland, Zelfstandigen Bouw en Platform Zelfstandige ondernemers (PZO) hebben samen een alternatief ontwikkeld voor het huidige VAR-systeem (VAR staat voor Verklaring Arbeidsrelatie, red.). Het alternatief biedt één bewijs van goed ondernemerschap. ‘Een goed initiatief waarmee concreet een drempel wordt weggenomen’, meent Loopbaan-expert Peter Meindertsma. ‘Dit voorstel kan bijdragen aan de zo vaak besproken, maar toch moeizaam tot stand komende flexibilisering van de ict-markt.’
Het alternatieve VAR-systeem heet ‘Bewijs Van Ondernemerschap’ (BVO) en is ontwikkeld uit onvrede met de huidige VAR-procedure. Ook de door de minister voorgestelde nieuwe VAR Webmodule voldoet volgens de zzp-organisaties onvoldoende. Het nieuwe voorstel is gedeeld met de minister van Financiën. 14 maart 2013 geven de zzp-organisaties een toelichting over het voorstel aan de kamerleden.
Voorkomen schijnzelfstandigheid
De zzp-organisaties zijn van mening dat het huidige VAR-systeem ondernemerschap onvoldoende stimuleert en te weinig doet om schijnzelfstandigheid te voorkomen. De plannen om het huidige vragenformulier te vervangen door een VAR Webmodule zal hierin waarschijnlijk geen verandering brengen omdat alle bestaande nadelen blijven bestaan.
Met name het ontbreken van een preventieve toets leidt tot ongewenste effecten. Zo wordt de VAR nu ingevuld op basis van verwachtingen maar vindt controle achteraf plaats, waardoor verwachtingen en werkelijkheid op het VAR-formulier soms niet met elkaar overeenstemmen. Ook is er een gebrek aan gerichte handhaving waardoor in een aantal sectoren misbruik plaatsvindt, met schijnzelfstandigheid en uitbuiting van zelfstandig ondernemers tot gevolg.
Administratieve rompslomp
‘De VAR-drempel lijkt voor de uitzonderingen op de regel te zijn opgeworpen’, meent Loopbaan-expert Peter Meindertsma, manager business support bij CRM Partners. ‘Het overgrote deel van zelfstandigen in de ict wil immers helemaal niet in een dienstverband aan de slag voor een opdrachtgever, maar kiest bewust voor onafhankelijke zelfstandigheid. Bijvoorbeeld om zijn specifieke expertise in te kunnen zetten bij diverse opdrachtgevers en zo een sterker een personal brand te bouwen. Omdat diezelfde wens bij de opdrachtgever er ook is, is de administratieve rompslomp van een VAR meestal helemaal niet nodig. Nu maar hopen dat er spijkers met koppen worden geslagen.’
Meindertsma zou wel willen pleiten voor een andere benaming dan nu is gekozen. ‘Het betreft immers vooral een bewijs van zelfstandigheid en de wens dat te blijven gedurende de opdracht. Of de zzp’er in kwestie daarmee direct ook ondernemend is geworden, lijkt me een heel ander verhaal.’
Mooie ontwikkelingen! Wat jammer dat in het artikel niet stilgestaan wordt bij de inhoud van het alternatieve voorstel?
Daar ben ik nu wel nieuwsgierig naar 😉
Schijnzelfstandigheid is nauwelijks te bewijzen. Stel dat ik als zelfstandige werk voor 3 verschillende opdrachtgevers die allemaal geoutsourced zijn naar dezelfde ICT service provider. Teineinde mijn diensten te kunnen leveren zal ik noodgedwongen (al dan niet via een verplichte payroller) een contract moeten aangaan met de ICT service provider aangezien ik anders geen toegang krijg tot de hard & software.
De belastingdienst ziet dan 1 klant waar er de facto 3 bestaan. En zo zijn er nog talloze voorbeelden.
Het is te hopen dat deze belangenorganisaties niet roomser dan de paus zijn.
Bouw dan als wetgever een afkoelperiode in. Dus na een half jaar bij een en dezelfde opdrachtgever (via welke route maakt niet uit, tussenpersonen en weet ik niet allemaal) bezig te zijn geweest, minimaal een half jaar niet meer bij die opdrachtgever acteren. Dan weten zowel opdrachtgevers als de zzp-er (opdrachtnemer) dat contracten niet langer dan een half jaar mogen duren.
De reden waarom de wetgever dit wil is om verkapt dienstverband (het niet hoeven te betalen van sociale premies) tegen te gaan. Hiermee bereik je dat en werkt twee kanten op. Zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers zullen meer werk hebben aan het zoeken van nieuwe opdrachtgevers/nemers.
atillav,
Opdrachten in bv de ICT sector duren meestal langer dan een halfjaar, dat weten ze bij de belastingdienst ook. Bedoel je dan dat je een project gewoon na zes maanden gewoon moet laten schieten, terwijl het project nog gaande is en dan maar thuis gaan zitten en hopen op een nieuwe opdracht ?
Ik denk van niet. Zelfstandige in de ICT sector blijven langer op hun plaats dan 6 maanden.
@bayet Sterker nog, de belastingdienst maakt er zelf ook gebruik van, tijdelijke krachten die er lang zitten.
Op dit moment krijg je als ICT zelfstandige automatisch elk jaar een nieuwe VAR in de brievenbus, inscannen en mailen naar de opdrachtgevers.
Welk probleem is er eigenlijk wat hier opgelost moet worden? Veel eenvoudiger dan nu gaat het denk ik toch niet worden…
@Peter: Je neemt de woorden uit mijn mond.
De kern van het probleem ligt in het begrip “gezagsverhouding”. Als er daarvan spraak is dan bestaat er een (fictieve) arbeidsrelatie en is men in dienst.
Probleem is het vaststellen van een grens. Als men vooraf een afspraak maakt voor het leveren van een product (een werkend programma, een website, een plan, enz) binnen een bepaalde tijdschema dan is er geen spraak van een gezagsverhouding.
Tegenovergesteld als men een contract tekent voor het leveren van diensten en men de aanwijzingen volgt van een (project) manager van de (eind)klant dan strikt wettelijk bekeken onstaat er een (fictieve) arbeidsrelatie.
Vroeger waren intermediair bedrijven heel voorzichtig met het opstellen van contracten zo dat er tenminste op papier sprake was van zelfstandig opereren zonder aanwijzingen. Sinds de komst van de VAR is dat grotendeels verdwijnen.
Ik denk dat als de belastingdienst echt werk ervan wilde maken dan zou het merendeel van zgh freelance opdrachten door de rechter naar de prullenbak verwijzen worden. (Sorry, ik trap op tenen hier maar wat men als freelancer beleeft is wettelijk gezien van geen belang.)
Iedereen in Den Haag weet dat het zo in mekaar zit. Economische Zaken juicht het toe (flexibilisering), Sociale Zaken haat het en Financien zit er een beetje in dubio. Aan de ene kant levert de extra bedrijvigheid belasting op maar er wordt premies gemist.
Dus wat wij zien is een soort koorddansje met de VAR als een vijgenblad om de tegenovergesteld belangen te dekken.
De voorstellen zoals in het artikel beschreven zullen het niet halen want staatsecretaris Weekers is er niet in geintresseerd. Zijn web-module dient alleen om de portokosten te drukken.
Afschaffen die onzin, gewoon Free-Enterprise ik wil werken zoals IK dat wil en afspreek, zonder (overheids)bemoeienis.
Nu is de ZZP markt in handen van de recruters bij de overheid en andere grote bedrijven kom je niet binnen zonder die gasten, en als je pech hebt doen ze handjeklap als er 3 tussen jou opdracht zitten romen ze jou uurtarief af omdat ze er allen wat van moeten hebben.
Een wettelijk minimum uurtarief zou er moeten zijn (40 P/u) daar heb je meer aan.
Hoeveel werkgevers werven werkelijk zelf ZZP’ers?, dat zou dan nog eerder wettelijk verplicht moeten zijn, zodat iedere ZZP’er rechtstreeks op de opdracht kunnen inschrijven, nu is het een schijnaanbesteding, alles is nep.
Ik zit nu bijna 2.5 jaar op een opdracht via een Payroller ik zou het niet anders willen.
ZZP’er vind ik net een stap te ver.
Al die verkapte dienstverbanden onzin praat ten spijt, uitzendbureau’s doen jaren niet anders, en daar wordt je pas echt uitgebuit.
Vaste banen bestaan in feite al niet meer, met de ontslagversoepeling en 3 keer een jaarcontract, laat me niet lachen!
Dus alles vrij, laat iedereen het lekker doen zoals hij/zij het ZELF wil!
Alleen een wettelijk minimum uurtarief dan is het uitzuigen een stuk lastiger en te duur wegzetten, zet je meteen die recrutement paria’s buitenspel
@Peter/Henri,
Een probleem is dat de belastingdienst achteraf kan claimen dat de werkzaameheden van het voorgaande jaar, in dienstverband zijn uitgevoerd.
Hoewel dit in de praktijk nauwelijks voorkomt, is de wetgeving onduidelijk. Je moet maar afwachten wat de belasting dienst ervan vond, ook al heb je je VAR en verklaren zowel opdrachtnemer als -gever dat het om een klant/ZZP relatie ging.
Je kunt overigens prima ergens in loondienst werken, terwijl je een VAR verklaring hebt (die dan niet van toepassing is). De werkgever zal er dan (juist) niet om vragen.
Hoe meer onduidelijkheid, hoe meer bedrijven geneigd zijn om via tussenbureaus te werken om zo zeker te zijn er niet achter ongewenst een extra werknemer bij te hoeven hebben.
De kans is nihil, maar de angst is voldoende om niet direct met freelancer deals te sluiten.