Je hebt radicale, incrementele en schijnbare innovatie; veel outsourcingovereenkomsten zijn een voorbeeld van de laatste variant. In de praktijk komen die deals neer op een door het management gevierde mijlpaal, die behalve een besparing op papier niets wezenlijks aan vernieuwing bijdraagt.
Ook Van Lanschot heeft op deze manier duur leergeld betaald: na jaren soebatten (met it buiten de deur) is nu weer gekozen voor het terughalen, ofwel insourcing. Wat de bank nu terugkrijgt is technologie die nog meer verouderd is dan bij aanvang van de deal. Niet echt handig in een sterk digitaliserend businessmodel. Van Lanschot krijgt niet alleen oude meuk terug, maar ook nog eens dezelfde groep medewerkers.
Toen Van Lanschot ruim vijf jaar geleden de infrastructuur uitbesteedde aan IBM, had de gemiddelde it’er er al zeventien jaar dienstverband bij de bank op zitten. Een dergelijk lage arbeidsmobiliteit betekent dat veel werknemers zijn vastgeroest. Mensen willen of kunnen niet meer weg; met hun huidige kennisniveau en competenties verdienen ze elders aanzienlijk minder. Klassieke outsourcing lost dit arbeidsvraagstuk niet op; het verergert het alleen maar.
Mens volgt werk, dus wanneer het eind van een meerjarig outsourcingcontract de uitbestedende partij niet kiest om te verlengen, dan verhuizen de mensen weer mee terug. Welke incentive is er voor werknemers en werkgevers om echt te veranderen? Geen! Outsourcing heeft pas zin wanneer je kiest voor echte innovatie. Dan stimuleer je mensen om zich te blijven ontwikkelen en moderniseer je it.
‘Van werk naar werk’ is niet rendabel
Waarom kiezen directies van banken, verzekeraars en publieke organisaties als het Kadaster steeds opnieuw voor het over en weer verplaatsen van mensen? Ik vraag me af welk probleem directies, ondernemingsraden en vakbonden denken op te lossen. Wanneer het antwoord is ‘dat it op deze manier goedkoper wordt’, is mijn repliek dat de kosten niet het werkelijk probleem zijn. Heb je straks de modernere it-omgeving die nodig is voor een effectievere of zelfs geheel nieuwe bedrijfsvoering? Of mergel je je oude systemen verder uit, met als gevolg dat continuïteitrisico’s en veranderkosten sterk toenemen? Dat laatste gebeurt wanneer je sec de status quo verschuift naar een andere partij.
Het Kadaster heeft op 1 maart 2012 een overeenkomst gegund aan Capgemini. Ondanks toezeggingen van de biedende partij voor behoud van werkgelegenheid voor de negentig it-medewerkers hadden een half jaar later slechts negen it’ers van het Kadaster ingestemd met de overgang naar Capgemini. De rest wilde liever in dienst bij het Kadaster blijven. Dat ‘ik-wil-niet-veranderen’ is een trend: 163 Nederlandse voormalige Fortis-medewerkers, overgegaan naar outsourceprovider IBM, kozen vorig jaar voor een terugkeerregeling terwijl ze bij ABN AMRO mogelijk boventallig zouden worden verklaard. Het bewijst dat veel it’ers zichzelf als slachtoffer zien in plaats van te kiezen voor een uitdagende loopbaan.
Kies je voor de toekomst
Wat het Kadaster heeft gedaan is politiek en procedureel correct, maar ze schieten er geen bal mee op. In de selectieprocedure gaf één van de biedende partijen bij het Kadaster aan dat ze de diensten konden leveren met negen van de negentig man door in te zetten op cloud computing. Voor ongeveer de helft van de resterende mensen was ander werk mogelijk, maar voor de andere helft niet. Dat was een eerlijk, maar onhandig antwoord: de partij werd ‘uitgekwalificeerd’. We leven in een wereld waar radicale innovatie een gegeven is.
Bij ING Direct in Australië hebben visionaire engineers de Bank-in-a-box ontwikkeld. Dat is een volledig gevirtualiseerde omgeving met driehonderd applicaties. Binnen tien minuten kan ING Direct nu een nieuwe bancaire dienst uitrollen. Daar stond eerder drie maanden voor. Er is dus werk ‘verdwenen’. Worden die oude banen beschermd? Nee. Outsourcing gaat niet om het aantal banen dat je moet beschermen, maar het perspectief en de uitdaging die je mensen biedt om te groeien. Als it-outsourcing een vehikel moet zijn voor innovatie, dan moet je traditionele opvattingen loslaten.
Wat het Kadaster doet – en partijen als Defensie en SVB ook willen – is het equivalent van een stoker op een elektrische trein, iets dat jarenlang in stand werd gehouden bij de Britse spoorwegen door de macht van de vakbonden. Voordat je het weet heb je een Fyra van een contract.
Vijf jaar geleden waren er geen sociale media, mobiel internet en cloud computing. Nu wel en daarmee ontstaan er nieuwe kansen en dus ook nieuwe banen. Wanneer je nu 47 jaar oud bent, wil je het liefst nog twintig jaar een leuke baan hebben. Dat kan, maar niet wanneer directies, ondernemingsraden en vakbonden elkaar in een wurggreep houden. De uitbesteder die de status quo verdedigt en ten koste van alles oude banen wil behouden, houdt de eigen werknemers voor de gek.
Hoi Marco,
Interessant artikel, maar deze zin lijkt me wat te ongenuanceerd: Het bewijst dat veel it’ers zichzelf als slachtoffer zien in plaats van te kiezen voor een uitdagende loopbaan.
Ik zou er als IT’er ook niet happig op zijn om naar Capgemini over te stappen…
Je hebt wel gelijk dat outsourcing je problemen niet oplost als ze terug te voeren zijn naar een vastgeroest personeelsbestand. Je inzichten hoe outsourcing voor innovatie zouden moeten zorgen is voor mij nieuw en een interessant perspectief!
Auw, hard maar zeer treffend. Een onhoudbare situatie.
De meeste uitbesteders willen vandaag de dag nog steeds vooral kosten reduceren. Als ze niet in staat zijn dit zelf te realiseren, is het dan reëel dit van een externe partij te verwachten?
Ja, als er direct om innovatie wordt gevraagd.
Niet, als de inbesteder de huidige situatie moet overnemen en daarbij een groot deel van de kosten (beheerkosten) cadeau krijgt.
Het voorbeeld van het Kadaster zal vaker gevolgd worden. Door de cloud en andere innovatieve diensten is het overgaan van personeel niet meer vanzelfsprekend.
Uitbesteders, maar zeker medewerkers zullen hier op moeten anticiperen.
Beste Marco,
Leuk verhaal, maar wat ik vooral mis is dat beide partijen weinig of niets gedaan hebben aan de noodzakelijke opleiding voor IT medewerkers om bij te blijven met de voortdurende ontwikkelingen in de IT. Zowel de partij die uitbesteed als de partij die noodgedwongen personeel moet overnemen is alleen geinteresserd in de financiele voordelen, maar niet in de menselijke aspecten!
Misschien moet je ook eens kijken naar het WAAROM mensen niet willen veranderen van baan.
Vooral bij overheden hebben oudere werknemers vaak een leuk salaris opgebouwd, en dat binnen een CAO met heel veel mogelijkheden en goede regelingen (vrije dagen, parttime werken, pensioenen enz). Dan wil je echt niet naar een CAP waar je 20% salaris in mag leveren. De 0-lijn voor ambtenaren valt dan ineens heel erg mee :).
Wat je bij oudere werknemers ook vaak ziet is dat ze al heel lang bij de zelfde werkgever werken (dienstverbanden van 40 jaar komen nog steeds voor, al worden ze schaars). Opgebouwde rechten, vertrouwde omgeving, loyaliteit naar de baas: allemaal “zachte” factoren die voor die mensen heel belangrijk zijn.
Zo gek is het dus misschien helemaal niet dat oudere werknemers soms niet willen veranderen … van baan althans!
Marco,
Wat een leuk artikel! Had ik maar de functie om je wat sterretjes te geven!
En ook leuke aanvulling van de reageerders. Ik denk dat dit probleem aan een kant met de ITer zelf te maken heeft en aan de andere kant met de werkgever zoals PaVaKe zei.
Dit verhaal kent twee hoofdrolspelers: werkgever en werknemer. Je hebt geen invloed op wat andere doet(werkgever) maar wel op wat jij zelf gaat doen.
Persoonlijk ben ik er altijd van mijn eigen kracht uitgegaan. Ik denk dat je als ITer zelf een ontwikkelingsplan voor je zelf moet opstellen. Hierdoor verzeker je je van een goede marktwaarde nu en ook later in de toekomst. Dit geeft je de vrijheid, veerkracht en nog meer voordelen om van je baan te genieten zolang je werken wil/moet.
Vraag jezelf af of de impact van het werkloos worden op je (prive)leven groter is of 1 of 2 avonden per week studeren en toch altijd verzekerd zijn van het hebben van inkomen, goede baan, vrijheid etc!
Laat je werkgever los, kom uit de slachtofferrol en begin aan je eigen ontwikkeling.
Ik heb jarenlang bij het Kadaster gewerkt en heb me altijd verbaasd hoe het mogelijk was een dat relatief groot aantal nutteloze ‘ICT-er’ een flink salaris opstreken, maar heel weinig presenteerde. Het gevoel van noodzaak (bij het midden-management) om hier wat aan te doen, heb ik ook nooit ervaren. Er kwam toch wel genoeg geld binnen en iedereen was toch tevreden?
De deal tussen Capgemini en het Kadaster was nooit nodig geweest als het management hier wat aan had gedaan. Ik twijfel ook of het Kadaster er met deze deal iets mee opschiet, maar de luxe positie waarin de organisatie jaren heeft gezeten was ook onhoudbaar.
Weer een goed artikel van Marco. Van sommige outsourcingdeals kan je jezelf inderdaad afvragen of het niet primair om het afstoten van personeel in plaats van uitbesteding van de ICT.
De schrijver maakt aan het eind nog wel een flinke denkfout.
Als 47 jarig wordt je niet meer geacht om met social media, mobiel internet en cloud computing bezig te houden omdat je toch te star en te oud bent om dat aan te leren. Tenminste dat is de algemene teneur lijkt het wel.
Overigens kan ik me heel goed indenken dat de mensen die een leuke wellicht luxe baan bij het Kadaster hadden die niet wilde inruilen voor een onzekere baan bij een bedrijf dat je ziet en behandeld als een cel van een spreadsheet. Anders hadden ze daar wel gesolliciteerd en meer verdiend dan bij hun alternatieve baan.
ITers zijn ook niet gek en dankzij sociale media weten zij inmiddels ook wel dat als je bij een grote detacheerder werkt het standaard is om door je chef elke keer afgescheept te worden met geen of minimale loonsverhoging, scholing te duur is en dat het echt niet mogelijk is om werk dichter bij huis te krijgen want 3 uur per dag in de file staan is toch niet zo erg.
De schrijver maakt wel meer dan één denkfout:
Van Lanschot heeft destijds de IT geoutsourced om kosten te besparen, innovatie was geen enkele motivatie. Na vijf jaar IT ellende en hogere kosten heeft men nu de IT eindelijk weer in eigen handen.
Een medewerker van het kadaster wil niet naar Cap Gemini omdat hij daar in no-time gevraagd wordt tot 30% van zijn salaris in te leveren. Iedereen leest de krant.
De bank-in-a-box was een succes door niet te outsourcen: “we don’t use significant outsourcing; it is all done in-house” aldus CIO Henderson. Daarom is in Austalie 20% van het ING personeel IT-er.
Er zat er innovatie in het contract IBM – Van Lanschot. Maar door de economische ontwikkelingen etc is een eerder vernieuwingstraject gestaakt. Dit had tot grondiger contractheronderhandelingen moeten leiden en tot andere vormen van innovatie.