Een comité, met vertegenwoordigers van de vakbonden en het personeel van Capgemini, gaat op zeer korte termijn een actieplan opstellen om de loonoffer-oekaze van de directie tegen te houden. Als de directie niet naar de bonden wil luisteren worden harde acties niet uitgesloten. Dat is afgesproken op de informatiebijeenkomst die in Utrecht is gehouden. In een bomvolle zaal klonk er felle kritiek op het gebrek aan onderbouwing van het gevraagde loonoffer van 20 procent.
Een bijzondere, massaal bezochte bijeenkomst met ruim 150 aanwezigen, vertelt Bob Bolte, bestuurder bij FNV Bondgenoten. ‘Er was ook veel nationale media-aandacht. Aan alles merk je dat er vanuit allerlei kanten wordt gekeken naar wat er bij Capgemini gebeurt rond deze problematiek van loonsverlaging bij door de directie als te duur bestempelde werknemers. Sterker nog, ik kreeg zelfs telefoontjes uit België en Zwitserland van mensen die wilden weten wat Capgemini ging doen.’
Naar schatting ruim 150 Capgemini-medewerkers woonden vanavond, 20 februari, in het BCN-vergadercentrum in Utrecht een informatiebijeenkomst bij van de vakbonden FNV Bondgenoten, CNV Dienstenbond en De Unie over de voorgestelde salarisreducties. Van ruim driehonderd man van de circa 4500 werknemers wil de directie het salaris verlagen omdat ze te duur zouden zijn voor het werk dat ze doen. Eerst zou het gaan om maximaal 30 procent loonsverlaging, maar na de grote ophef die hierover ontstond, is dit bijgesteld naar 20 procent.
Voor de groep getroffen werknemers is dit loonoffer nog steeds onacceptabel. Het betreft vooral personeel dat via de overname van de business applicatie-divisie BAS van KPN is binnengekomen. Maar ook veel medewerkers die ooit via outsourcingscontracten bij de automatiseerder zijn beland, zijn de pineut.
Gespleten tong
Volgens FNV-bestuurder Bolte zijn de medewerkers boos op het ondoorzichtige proces dat de directie van Capgemini in gang heeft gezet. ‘Het ene moment roept directeur Jeroen Versteeg weer dit, het andere moment weer dat. Hij zegt bijvoorbeeld geschrokken te zijn van de salariskorting van 30 procent die in eerste instantie werd opgelegd. Eerder was dat nog tien procent. Dat was ook weer niet de bedoeling, reageerde hij. Dit, terwijl diverse medewerkers brieven hebben ontvangen waarin staat dat ze 33 procent salaris moeten inleveren. Dan praat je met gespleten tong.’
Het zit de werknemers ook hoog dat Versteeg roept dat hun marktwaarde te laag is voor het salaris dat ze krijgen, zegt Bolte. ‘Maar nergens wordt aangegeven hoe die waarde wordt gemeten. De onderbouwing ontbreekt. Tijdens de bijeenkomst hoorde ik van medewerkers dat Versteeg had toegegeven dat het loonoffer eigenlijk bedoeld was om de winstmarge bij Capgemini in Nederland te vergroten van 7 naar 15 procent.’
Voor het blok gezet
Ook zit het de getroffen medewerkers dwars dat het zogeheten kalibratie- (harmonisering) traject ondoorzichtig is. Wanneer ze het loonoffer na dertig dagen bedenktijd weigeren dan volgt verplichte bijscholing via het zogeheten Diamant-verbeterproject. Maar wat dat precies inhoudt, is onduidelijk. Een werknemer van Cap, die verandermanager is en loon moet inleveren, stelt dat hij zich best wil laten omscholen maar dat de directie totaal nog geen beeld heeft geschetst van wat het Capgemini zou opleveren. ‘Twee jaar geleden mochten we als oudere werknemers niet eens een opleiding volgen en nu worden we voor het blok gezet.’ Ook vragen medewerkers zich af wanneer en waar ze een cursus moeten volgen als ze nu al 40 uur voor een klant aan de slag zijn.
Verder is het niet duidelijk wat de gevolgen zijn als een medewerker ook weigert daaraan mee te doen. Overigens moet de ondernemingsraad wel instemmen met de voorgestelde maatregelen voor loonoffers en verbetertrajecten. Voor aanvang van de bijeenkomst lieten sommige medewerkers weten meer vertrouwen te hebben in de vakbonden dan in hun or. Volgens Bolte zit de or in een lastig parket omdat directeur Versteeg doet alsof hij alleen met de ondernemingsraad over de plannen kan praten. ‘Maar er zijn weldegelijk Cap-medewerkers lid van een vakbond. Die vertegenwoordigt hen. Daar kan Versteeg natuurlijk ook mee praten.’
Solidariteit
Hij was blij verrast dat ook vertegenwoordigers van de andere vier or’s binnen Cap de bijeenkomst bezochten, net als Cap-medewerkers aan wie nog geen loonoffer is gevraagd. ‘Ook bij de andere ondernemingsraden binnen Cap is het loonoffer een gespreksonderwerp. Het is belangrijk dat werknemers in een bedrijf solidair met elkaar zijn. De rechtsongelijkheid steekt, ook onder collega’s die niet direct getroffen zijn. Maar het kan hen morgen ook overkomen.’
Voorafgaand aan de informatiebijeenkomst voor leden en niet-leden van de vakbonden organiseerde Capgemini zelf nog snel een bijeenkomst voor het getroffen personeel. Daar gaf algemeen directeur Jeroen Versteeg een toelichting op zijn bijgestelde loonofferplan. Nadat Versteeg aangaf er echt geen bezwaar tegen te hebben dat medewerkers naar de vakbondsavond zouden gaan, liep de zaal in rap tempo leeg. Bij Capgemini, dat geen cao heeft, zijn de vakbonden niet de eerste officiële gesprekspartner over arbeidsvoorwaarden; dat zijn de vijf ondernemingsraden.
Cap-campus op Daltonlaan
De drukbezochte informatiebijeenkomst is tevens bijzonder omdat de actiebereidheid onder ict’ers niet zo groot is, en zeker niet bij cao-loze automatiseringshuizen als Capgemini. Ook is de organisatiegraad in de ict-sector niet hoog. ‘Ict’ers zijn doorgaans nogal op zichzelf gericht. Ze hebben niet zoals havenarbeiders het actievoeren in hun genen zitten. Maar bij Cap pikken ze het niet langer. De boosheid is groot. Ze willen van ons weten wat ze kunnen doen om het loonofferplan van tafel te krijgen’, aldus Bolte.’
In eerste instantie zou de bijeenkomst worden gehouden op het FNV-hoofdkantoor in Utrecht. Maar door de massale aanmeldingen moest de vergadering verplaatst worden naar een grotere locatie in Utrecht: in het BCN-gebouw aan de Daltonlaan 100 in Utrecht. Saillant detail: laat dat nu net in de campusomgeving zijn waar Capgemini zijn oude hoofdkantoor hield… In de goede, oude tijd.
Het zoveelste nieuwsbericht over de ophef rond de salarisaanpassing bij dit bedrijf.
Nog maar enkele maanden terug werden zeker 400 mensen ontslagen. Daar is toen nauwelijks aandacht voor geweest, niet vanuit de bonden en niet vanuit de pers.
“Het is belangrijk dat werknemers in een bedrijf solidair met elkaar zijn.”
Waar was deze solidariteit in september? Kennelijk is loon belangrijker dan werkgelegenheid.
Het is bijzonder schadelijk voor Capgemini zelf als naam maar ook voor de verbonden IT professionals dit soort zaken breed uitgemeten op straat te zien liggen.
In een eerdere reflectie gaf ik al aan dat het een zaak is van de interim IT professional zelf, want dat ben je uiteindelijk toch, ook al ben je in (vaste) dienst van, zichzelf te blijven ontwikkelen en van toegevoegde waarde te zijn van zichzelf en de organisatie.
Deze professionals weten, of zouden dat tenminste moeten weten, dat baangarantie en baanzekerheid net twee termen zijn die geen enkele waarde hebben. Dat in tijde van ‘CRISIS’, tikje caps neergezet voor die professional die nog niet helemaal wakker was, doen organisaties er alles aan de verliezen zoveel mogelijk in te perken.
Dat je, wanneer je aan ‘de beurt’ bent, dit niet leuk vind, evident. Maar aan de andere kant ben je het wel aan jezelf verplicht, als professional, te kijken waar jouw toegevoegde waarde ligt. Voor jezelf, voor de organisatie waaraan jij je hebt verbonden.
Tenslotte;
Er is niets mee gediend de zaken dusdanig op de spits te drijven, zelfs niet onder druk van de publiciteit, zoals we weten dat vakbonden die raag gebruiken als ‘wapen’. De reden? Eenvoudig. Stel dat je naarstig op zoek bent naar, dan heeft een potentiële werkgever of opdrachtgever eerder de neiging jou als kandidaat opzij te leggen. Juist omdat hier blijk word gegeven niet altijd even helder en reëel te zijn.
Dit heeft natuurlijk ook zo de weerslag op diegenen met Cap op hun CV, die niets met dit alles te maken hebben. Klaarblijkelijk is daar nog niet helemaal door de partijen over nagedacht? In een discussie als deze gaat het niet om goed/fout, recht/onrecht.
Het gaat om zuiver zakelijke motieven in een tijd van tegenvallende economische perspectieven. Als professional zou je je dit moeten realiseren dat jouw positie dan ondergeschikt is aan die van de organisatie. Niets nieuws. Dat is nu eenmaal ‘fact of life’. Alle ophef en publicaties rondom zaken die gewoon binnenskamers zouden moeten worden afgehandeld, laat je door publicaties alleen maar escaleren.
Wellicht een eyeopener jezelf even af te vragen waar je als betrokkene zelf staat momenteel, en welke kant je met en voor jezelf op wil. Dan daar eens rustig over praten. Daarmee kom je stukken verder. Uiteindelijk is een exit door dit soort perikelen alleen maar dichterbij.
Voor de goede orde, ondergetekende heeft geen enkele band/binding met Capgemini.
@ Lex Scholten
Je hebt het over solidariteit, maar hoe is dat mogelijk op het moment dat (bijna) niemand van de werknemers bij Cap lid is van een vakbond?
Bedenk wel dat hier geen cao van toepassing is, en vakbonden dus in beginsel ook niets te zeggen hebben in dit bedrijf.
@Frank
Hoe kom je daar nu weer bij? Een vakbond vertegenwoordigd gewoon haar leden, daar staat de CAO gewoon buiten. De bond kan gewoon overgaan tot acties, zelfs tot stakingen indien de werkgever niet bereid is te luisteren en toe te geven aan de eisen. Daarnaast heeft een bond goede connecties met de media, politiek et cetera dus kunnen ze veel druk op de werkgever uitoefenen.
Ik mag aannemen dat de meeste CAP-ers inmiddels wel door hebben dat ze snel lid moeten worden van een bond. Dan sta je er niet alleen voor als je bij het management wordt geroepen voor je ‘vrijwillige’ loonsverlaging of nog erger, voor je afvloeingsregeling.
@NumoQuest
Wellicht moet u mijn reactie bij het artikel ‘Capgemini komt dure medewerker tegemoet’ eens lezen. Natuurlijk is het zo dat je jezelf moet blijven ontwikkelen, en je moet sturen op je eigen toekomst, echter is er een fundamenteel probleem dat nooit iedereen dit kan doen.
Liegen, bedriegen, bedreigen en chanteren. Dat zijn zomaar wat woorden die bij mij opkomen als ik dit CAP feest van personeelsbeleid zo van een afstandje bekijk.
Ik begrijp heel goed dat het op dit moment lastig is om een toko als CAP enigszins winstgevend gezond te houden. Ik begrijp ook heel goed dat een dergelijke uitdaging offers kan vragen. Zowel via loonoffers als d.m.v. ontslagen.
Bovenstaande is echter geen reden om op deze manier met je personeel om te gaan. Niet begrijpen dat de deskundigheid en motivatie van je personeel de kern is van een detacheringsbedrijf is doodzonde nummer één in elke kennisintensieve organisatie. Met dit gedrag diskwalificeer je jezelf dus volledig als geschikt leider van zo’n organisatie. Dreigen dat degenen die niet mee willen doen aan vrijwillige inlevering van salaris ‘gestraft’ gaan worden met verplichte opleidingen is nog zo’n wonderlijke uitlating die echt helemaal nergens op slaat in een kennisintensief bedrijf. Opleiden hoort in het bloed van de organisatie te zitten! Waarom zou ik klant willen zijn van een organisatie die blijkbaar in normale tijden de kennis van haar medewerkers volstrekt onbelangrijk vind. Nog zo’n doodzonde dus.
Kortom, wanneer het topmanagement van CAP nog enigszins serieus genomen wil worden door werknemer en klant dan zorgt ze ervoor dat zij als eerste de eigen broekriem aanhaalt en doet zij vrijwillig afstand van een behoorlijk deel van haar salaris en alle bonussen. Deze situatie is tenslotte ontstaan door eigen gebrek aan strategisch inzicht! Daarna kan nog gekeken worden wat het personeel moet bijpassen in deze situatie.
Excuus aan het personeel en het ter beschikking stellen van de eigen functie door de volledige directie past tenslotte ook nog in het plaatje. Niet functioneren is zelden pijnlijker aangetoond dan in dit geval.
@NumoQuest
Nuanceren is op zich niet verkeerd maar in dit geval kan je je afvragen of het wenselijk is. Want met al deze perikelen krijgt niet alleen Cap een slechte naam maar heel ICT an sich. Want als aanstaande mogelijke young professional kan je nog wel eens bezinnen of deze keuze voor een ICT carriere dusdanig interessant is als je toch als een nummer in spreadsheet behandeld wordt.
Het aantal ICT studenten is met de jaren al bijna gehalveerd en met de verdere versobering van het Nederlandse onderwijs zal het er niet beter op worden. Dus de gevolgen op lange termijn zijn verre van rooskleurig. Nu zal de crisis nog wel even duren en een vierde dip licht mogelijk nog in het verschiet maar als het weer beter gaat zal de kracht om te groeien dan zwaar bemoeilijkt worden door het ontbreken van potentieel tenzij we een volgende golf van gastarbeiders willen aantrekken.
En wat zakelijke motieven betreft kan je je afvragen of het een zakelijke beslissing is om eerst je zogenaamde te dure medewerkers terughoudt om aan scholing te doen terwijl je een paar jaar later ze min of meer wilt verplichten dit alsnog te doen en tegelijkertijd ze zwaar in hun carrierepad terug te zetten zonder enige zekerheid voor de toekomst.
Diezelfde medewerkers hadden er goed aan gedaan om op eigen gelegenheid hun CV actueel te houden. Dan was de stap om een andere weide op te zoeken ook makkelijker geweest ware het niet het feit dat het nu bespreekbaar is om oudere werknemers achter te stellen zonder een rationele argumentatie. Dat werd maar wat makkelijker door iedereen klakkeloos overgenomen en lijkt nu sociaal geaccepteerd te zijn.
De RvC en aandeelhouders van Cap mogen zich wel eens afvragen of de huidige leiding dusdanig kundig is dat ze het bedrijf op lange termijn gezond kunnen houden. Want als ze op deze manier hun oude gemaakte fouten willen wegpoetsen om maar betere cijfers tevoorschijn te kunnen toveren belooft nog veel voor de toekomst. Het lijkt weinig met zakelijk inzicht te maken te hebben.
Met stijgende verbazing heb ik alle commentaren bij de verschillende artikelen over dit onderwerp gelezen. Vaak zijn het ellenlange reacties van dezelfde mensen, die soms deels onleesbaar zijn terwijl ze zichzelf blijkbaar geweldig vinden (zelf bijscholing nodig?), soms slaan ze nergens op en soms bevatten ze hele goede argumenten. Vaak mis ik echter elk gevoel van solidariteit en speelt de ‘ikke, ikke, ikke’ mentaliteit heel sterk op. Dat vind ik eigenlijk het meest triest van alles. Daarnaast lijken de volgende punten me ook erg relevant:
Dat men zichzelf in deze tijd van snelle veranderingen moet blijven ontwikkelen is een open deur en niet iets wat zich tot IT beperkt.
De vakbond reageert pas op het moment dat bij haar aangeklopt wordt. Daarmee is te verklaren dat bij de genoemde massa ontslagen niets is gebeurd, want inderdaad wreekt zich daarbij dat men tegenwoordig op eilandjes leeft en dus in bepaalde sectoren niet of nauwelijks meer georganiseerd is. blijkbaar is die gebeurtenis voor een aantal mensen de trigger geweest om zich wel bij een bond aan te sluiten, waardoor die nu wel bij het proces betrokken zijn geraaakt. Ook iets om over na te denken.
Nog niet zo lang geleden rolden grote IT organisaties vechtend over straat om groentjes binnen te halen die gelokt werden met reisjes naar de cote d’azur, dure auto’s en grote salarissen, voor ze zichzelf uberhaubt ook maar enigszins bewezen hadden. Het kon niet op. Dat nu de oudere werknemers op diezelfde onderdelen te slachtofferen en allerlei eisen te stellen, zonder dat er blijkbaar een goed onderbouwd plan ligt om invulling aan die eisen te kunnen geven is wel erg wrang.
Ik zou zo nog wel op een aantal zaken in kunnen gaan, maar daar wordt waarschijnlijk de redactie niet vrolijk van :-)!
@Frank, @Willem,
Wat heeft het lidmaatschap van een bond met solidariteit te maken? Uit het artikel blijkt dat medewerkers zich begaan voelen met hun getroffen collega’s, ook als ze zelf niet getroffen worden. Ik neem toch aan dat dat ook doorgaat na de bijeenkomst.
Ik heb mijn bondslidmaatschap juist opgezegd. Het stoort me mateloos dat ze zo enorm veel herrie maken van deze kwestie, die toch “slechts” over salaris gaat, hoe vervelend ook voor de betrokken mensen. Die herrie staat in schril contrast met de oorverdovende stilte, toen eind vorig jaar ruim 400 mensen hun baan bij ditzelfde bedrijf kwijtraakten.
De woede van de Capgemini-medewerkers gaat eigenlijk niet eens zozeer over de drastische salarisverlaging, het is met name de wijze hoe de directie van Capgemini dit wil uitvoeren, blijkt uit de bijeenkomst met vakbonden. Enkele voorbeelden. De directie kondigt in januari aan dat een groep mensen salaris moet inleveren, maar liefst 10%, maar een maand later is dat meer als 30% in sommige gevallen. Een dag later is dat weer maximaal 20%. Er ontstaat een beeld dat de directie maar wat doet met zijn mensen.
Op de vraag uit het publiek aan Meneer Versteeg of de datum van 1 april nog steeds geldt, waarop de salarisaanpassingen worden uitgevoerd, kon daar geen antwoord op worden gegeven. Opnieuw ontstaat er een beeld dat de directie van Capgemini maar iets doet met zijn mensen. Een aantal elementen uit Diamant is helemaal niet zo slecht, maar de wijze waarop het aan de medewerkers wordt opgedrongen en de randvoorwaarden zijn erg onduidelijk. Weer onstaat er een beeld van een directie die maar wat doet met zijn mensen. Het getuigt van weinig respect voor zijn medewerkers. Hoe is deze werkgever naar zijn klanten vragen de medewerkers zich af.
Ondanks dat de medewerkers de afgelopen jaren er geen cent bij gekregen hebben, heb ik hier nog nooit iemand van de vakbond gezien. Een teken dat de Capgemini-medewerkers niet zo snel in verweer komen. Wanneer ze dat toch doen, dan mag je als directie van Capgemini rustig concluderen dat je je mensen behoorlijk hebt geraakt. De weg van minste weerstand is je lidmaatschap opzeggen van de bond. Het kost je geen contributie, en Meneer Versteeg vind je ook niet lastig. Heel veel jaren geleden, tijdens mijn eerste confrontatie met een directeur van een groot verzekeringsmaatschappij, zal ik nooit de inhoud van het verhaal vergeten over een jubilerende medewerkster. De medewerkster was een kritsche medewerkster en daar was hij heel blj mee. Met kritische personeel zijn beslissingen goed overwogen en doordacht. En zoals JC ooit zei. Een goede prestatie lever je met een team, nooit alleen.
ps. Ook voor de mensen die deze keer niet zijn getroffen tijdens de calibratie, die hoeven nu ook niet in het verweer te komen of lid te worden van een bond. De directie van Capgemini waakt wel over u.