Zit je alweer een tijd bij je huidige werkgever? Je hebt een prima salaris, de it-omgeving onder controle en met je collega’s kun je het goed vinden? Merk je dat je de laatste jaren niet echt meer verder komt qua ontwikkeling en maak je je op sommige dagen daar wel een beetje zorgen over? Om nu op zoek te gaan naar een nieuwe baan gaat echter te ver. Dat liever nog even uitstellen. Morgen is weer een nieuwe dag…
Klinkt dit bekend? Ook al weet je dat het nodig is voor de ontwikkeling van je carrière, door de drukte van je dagelijkse leven doe je vaak liever iets anders dan rond te kijken naar de mogelijkheden op de arbeidsmarkt. Maar de wijsheid ‘stilstand is achteruitgang’ gaat ook op voor je carrière en daarbij staat de wereld om je heen niet stil.
Helaas zien we dan ook maar al te vaak dat it´ers het slachtoffer worden van het zogenaamde ‘boiling frog syndroom’. Dit syndroom staat voor het fenomeen dat wanneer je een kikker in koud water zou zetten en je de temperatuur van dit water maar langzaam genoeg laat stijgen, de kikker het gevaar van de stijgende temperatuur niet ervaart als een bedreiging en uiteindelijk door de hitte komt te overlijden. Of dit nu waar is of niet, het is in ieder geval een mooie analogie die duidelijk maakt hoe men in hun carrière staat. Doordat alles goed aanvoelt, er weinig stress is en alles zijn gangetje gaat, kunnen veel mensen jarenlang bij een zelfde werkgever doorbrengen zonder dat ze in de gaten hebben hoe de wereld om hun heen veranderd. Echter hoe prettig je ‘comfort zone’ momenteel ook is, groei zit hem met name in het ontdekken van nieuwe mogelijkheden en jezelf constant te stretchen qua kennis en ervaring. Door te lang te blijven zitten bij dezelfde werkgever en jezelf niet langer meer uit te dagen, zal je uiteindelijk stil blijven staan en is er het gevaar dat je op termijn zelfs achterop raakt in de arbeidsmarkt.
In mijn werk als arbeidsbemiddelaar van .NET-ontwikkelaars ervaar ik dit jammer genoeg maar al te vaak. Zo solliciteren er regelmatig mensen bij ons die jarenlang bij dezelfde werkgever hebben gewerkt en dan gedwongen of ongedwongen op zoek gaan naar een nieuwe baan. Vervolgens komen ze erachter dat de wereld om hun heen sneller is veranderd dan zij zijn gegroeid. Vaak resulteert dit tot grote teleurstelling en/of ongeloof. Buiten het probleem van een achterstand in kennis ontdekken deze mensen ook nog eens dat hun laatstverdiende salaris niet meer te rechtvaardigen valt. Door jarenlang bij dezelfde organisatie gewerkt te hebben, bouwden deze mensen namelijk zeer specialistische kennis op van unieke bedrijfssystemen. Als gevolg werden ze erg waardevol voor de organisatie waar ze op dat moment voor werkten en daar stond een hoog salaris tegenover. Maar wanneer dan bijvoorbeeld ineens besloten wordt om een nieuw systeem in gebruik te nemen merken deze it´ers dat de toegevoegde waarde van hun kennis als sneeuw voor de zon verdwijnt. Veel it-specialisten in deze of vergelijkbare situatie kiezen in zo’n geval eieren voor hun geld en gaan op zoek naar een nieuwe baan.
Echter dan blijkt dat de wereld opeens amper nog gebruik maakt van de oude ontwikkeltaal of systemen waar ze zeer veel ervaring mee hebben en hun nog enige kans biedt op een gelijkwaardig salaris. Daarbij ervaren ze dan ook nog eens dat de meeste organisatie niet staan te wachten op een werknemer die al wat meer op leeftijd is en een flinke bagage irrelevante ervaring meeneemt. Als klap op de vuurpijl hebben it-specialisten vaak een heel leven opgebouwd rond hun laatstverdiende (hoge salaris) dat nu ineens niet meer valt te rechtvaardigen.
Zeer vervelende situaties die wij helaas met enige regelmaat tegenkomen. Zeker in de wereld van it, waar verandering sterker is dan de meeste andere sectoren, kan de mate waar je bezig bent met jezelf te ontwikkelen cruciaal zijn voor de langetermijn kansen van je carrière. Mijn advies is dan ook altijd om harder te werken aan jezelf dan aan je baan. Want door hard te werken aan een baan kun je een salaris krijgen, maar door hard te werken aan jezelf kun je zorgen voor een kansrijke carrière. Banen die komen en gaan, maar door up-to-date te blijven met kennis zorg je er tenminste voor dat je ook de keuze krijgt wanneer de mogelijkheden zich voordoen. In dat opzicht is de arbeidsmarkt dan ook onpersoonlijk en onverbiddelijk en zal deze onkunde, achterstand en passiviteit vroeger of later hard afstraffen. Daar tegenover staat juist dat degenen die de meeste toegevoegde waarde kunnen leveren ook de meeste mogelijkheden krijgen.
Pro-activiteit
In mijn werk kom ik ook de voordelen van pro-activiteit gelukkig regelmatig tegen. Om een voorbeeld te geven; twee .NET-ontwikkelaars van dezelfde leeftijd, een kreeg een salaris aangeboden van 3200 euro bruto per maand en de ander vierduizend euro bruto per maand (overige arbeidsvoorwaarden vergelijkbaar). Zelfde leeftijd, beide voor veertig uur per week en toch krijgt er een achthonderd euro bruto meer per maand dan de ander. Het verschil? Degene met vierduizend euro per maand had de afgelopen jaren de kennis en kunde opgebouwd om voldoende toegevoegde waarde te leveren die dat salaris rechtvaardigde. Uiteraard was het ook het ‘geluk’ van deze jongen dat een dergelijk baan beschikbaar kwam, maar buiten deze mogelijkheid was deze jongen nooit aangenomen wanneer hij niet over de specifieke kennis en kunde beschikt waar ze om vroegen.
Een ander voorbeeld van een .NET-ontwikkelaar die wij kennen is iemand van onder de dertig jaar die zijn salaris heeft zien groeien met negenhonderd euro in 1,5 jaar tijd door constant bezig te zijn met zelf-ontwikkeling. Bijna iedere dag was deze .NET-ontwikkelaar na zijn werk bezig met lezen en cursussen te volgen. De organisatie zag deze ontwikkelaar dan ook iedere maand groeien en was vervolgens graag bereid om hem meer salaris te betalen toen deze persoon hier om vroeg.
Echter het probleem bij veel mensen is dat ze zich vaak als slachtoffer van hun omstandigheden zien. Bij deze mensen kun je dan ook praten als Brugman maar voor hen zijn het altijd de omstandigheden die de oorzaak zijn van het feit dat ze geen baan kunnen vinden. Wat dat betreft heb ik al veel excuses de revue horen passeren; ‘mooi verhaal, maar je kent mijn werkgever niet’ of ‘de economie is momenteel zo slecht, het heeft allemaal toch geen zin’ of ‘ik heb leeftijd niet mee zitten, wie wil er nou iemand van boven de vijftig’ of het altijd populaire ‘ik heb daar geen tijd voor want …’ of nog erger ‘met dit kabinet kan ik beter stoppen met werken’. Wat dat betreft kan de lijst met externe oorzaken die je aan zou kunnen dragen als excuus om niet jezelf te hoeven ontwikkelen oneindig lang zijn, maar de realiteit is dat je op deze factoren weinig of geen invloed hebt.
In plaats van je te focussen op zaken waar je toch niks aan kan doen, is het veel belangrijker om juist te kijken naar wat je wel kan doen en hoe jij er voor zorgt dat je, ondanks alle omstandigheden, je kansen op een hoger salaris, leukere baan, meer technische uitdaging etc. vergroot. Want geloof het of niet, er zijn altijd mensen te vinden die het nog moeilijker hebben, maar die het op de een of andere manier toch voor elkaar krijgen.
Daarbij kan men het oneerlijk vinden of niet, maar het feit blijft dat de arbeidsmarkt zo werkt en men er echt niet bij gebaat is om datgene te vervloeken waar je het nu eenmaal mee moet doen. De arbeidsmarkt werkt namelijk niet op passiviteit maar op pro-activiteit. Hoe meer je erin stopt hoe groter de kans is dat je er ook datgene uithaalt wat er voor je inzit. Natuurlijk kun je ervoor kiezen lekker veilig in je ‘comfort zone’ te blijven zitten met een ´het zal mijn tijd wel duren´ instelling. Wees alleen niet verbaasd wanneer je op een dag wakkerschrikt met het beeld dat je aan de rand van de figuurlijke waterval zit en er geen mogelijkheid meer is om aan de stroming te ontsnappen, want dan is het te laat.
Interessant artikel wat duidelijk overkomt.
Aanvullend wil ik nog opmerken dat niet alleen de overheid het arbeidsrecht wil versoepelen ten gunste van de werkgevers. Tot op zekere hoogte was dat ook wel nodig. Maar wat je er voor terug krijgt is wel een cultuur waarbij een vaste arbeidsrelatie verre van een zelfsprekendheid wordt. En er zit nog veel te veel lucht in de wereld economie dus de crisis is nog lang niet voorbij.
Wat dat betreft zal de afstand tot het einde van de waterval dichter bij blijken te zijn als je denkt en als je niet aan jezelf gewerkt zal het nog moeilijk worden.
En mocht je qua scholing geen idee hebben om wat te leren. Misschien is een cursus Chinees een interessante keuze.
Mark,
Ik schreef onlangs een zelfde artikel met strekking: https://www.computable.nl/artikel/opinie/cloud_computing/4622242/2333364/itfreelancer-investeer-in-je-toekomst.html
En kan het dus alleen maar met je eens zijn. Goed voorbeeld van die kikker. Het is P versus PC. Ofwel Productie versus Productie Capaciteit. Je kunt storten op geld verdienen maar daarmee verlies je wellicht op termijn de capaciteit om geld te verdienen.
Of zoals Stephen Covey het in een parabel schrijft: Man komt man tegen in bos die bomen zaagt. Man zegt tegen bomenzager “Sharpen your saw” waarop de zager antwoord; “Ik heb geen tijd, ik moet nog al die bomen omzagen”… Terwijl het scherp maken van de zaag er juist voor zorgt dat je meer en sneller bomen kunt omzagen…
@Henri, bedankt voor je reactie. Ik had inderdaad je artikel voorbij zien komen en kon mij hier dan ook goed in vinden. Daarbij ben ik groot fan van Covey en ken de voorbeelden die je noemt maar al te goed. Maar zoals Jim Rohn (self-help guru) altijd zei; dingen die makkelijk zijn om te doen, zijn ook makkelijk om niet te doen! En helaas ligt daar vaak het probleem.
Overigens komt het voorbeeld van het ‘boiling frog syndroom’ uit het boek The Fifth discipline van Senge. Mocht je deze nog niet gelezen hebben dan ik je deze van harte aanbevelen! Verder nog een link naar een leuk youtube fimpje die het boiling frog syndroom mooi visualiseert: http://www.youtube.com/watch?v=TyBKz1wdK0M (Ps. niet geschikt voor dierenliefhebbers! 😉
Ik ben zelf software ontwikkelaar / architect in het java-spectrum en ik werk al 11 jaar bij dezelfde werkgever. Het mes snijdt natuurlijk aan twee kanten. Aan de ene kant moet je zelf bij je werkgever aangeven verder te willen groeien, je werkgever zal dan (hopelijk) zorgen voor doorgroeimogelijkheden. Anders word je lui. Maar misschien zijn veel mensen lui (of houden ze van regelmaat zo u wil), en vinden ze het wel prima zo, routine is King.
Aan de andere kant moet je wel van je vak van houden, zo zit ik ook wel eens op een project waar ik gedurende langere tijd op hetzelfde niveau werk, dat kan “saai” worden. Maar dan ga ik in de vrije tijd hobbyen, kijken wat leuk is, bijvoorbeeld mobile, of jquery, php etc. Mijn tip is dus: blijf gretig en leergierig, dan raak je nooit obsolete.
Goed artikel dat wijst op de verantwoordelijkheden van de werknemer. Naast de sterke focus op het volgen van opleidingen om de kennis up-to-date te houden pleit ik ook voor de mogelijkheid het geleerde in de dagelijkse praktijk te gebruiken. Met andere woorden: meegroeien zit niet alleen in het op peil houden van de kennis, maar ook in het groeien in de eigen rol en organisatie. Wanneer daar een plafond is bereikt, zouden wat mij betreft werknemer maar ook werkgever samen moeten kijken naar het verdere perspectief. Want om verdere groei in zo’n geval mogelijk te maken en daarmee essentiele kennis in huis te houden, draagt ook de werkgever een belangrijke verantwoordelijkheid.
@Coen, helemaal mee eens. De strekking van mijn artikel was ook niet zozeer dat mensen niet te lang bij een zelfde werkgever moeten zitten, maar dat ze zich bewust zijn van hun eigen ontwikkeling. Bij veel werkgevers is het goed mogelijk om zelfs na bijvoorbeeld 11 jaar nog steeds bij te blijven leren en jezelf te ontwikkelen. Zeker wanneer je in de detachering zit wordt je in veel gevallen voortdurend geprikkeld om met nieuwe situaties en nieuwe ontwikkelingen om te gaan.
Zelf ben ik geen voorstander om mensen “lui” te noemen (al lijkt het inderdaad vaak zo). Maar zoals ik Tony Robbins (motivational coach) vaker heb horen zeggen, is het het jezelf niet tot actie kunnen zetten vaak het gevolg van denkprocessen die niet motiveren. Wat dat betreft heb ik al veel mensen leren kennen die op het eerste gezicht lui leken, maar wanneer ze iets konden doen waar ze veel plezier aan konden beleven of juist om een bepaalde vervelende situatie te vermijden, hadden ze er geen enkel probleem mee om er hard voor te werken. Uiteindelijk worden mensen namelijk tot bewegen aangezet doordat ze ergens naar toe willen (plezier) of juist iets te willen vermijden (pijn). Jezelf te motiveren is dus een kwestie van motiverende denkprocessen op te starten. Bijvoorbeeld het beeld van jezelf op latere leeftijd werkloos op de bank zien zitten omdat je niet meer aan de bak komt, kan voor veel mensen al voldoende motivatie bieden om aan de slag te gaan. Een ander wordt juist gemotiveerd wanneer hij een beeld voor zich ziet waar hij expert is op een bepaald gebied, mensen constant om zijn advies vragen en waar de bedrijven op hun knieën gaan om hem in dienst te nemen.
Ik geloof dan ook dat we genetisch allemaal in staat zijn tot de chemie die voor motivatie zorgt, maar dat het een kwestie is van de juiste gedachten.
@Peter, Helemaal mee eens. Kennis zonder praktijk ervaring levert vaak onvoldoende toegevoegde waarde. Vanuit dat oogpunt is het ook belangrijk voor een werknemer dat men bij een werkgever zit waar de praktijk aansluit op nieuwe ontwikkelingen en veranderingen in de markt. Wil een werkgever voldoende perspectief blijven bieden op de lange termijn is het ook van belang dat werkgevers een omgeving bieden waarin werknemers zichzelf kunnen blijven ontwikkelen.
“Regelmatig” switchen van baan voorkomt een hele lading problemen 🙂 Daarnaast geeft het ook een stuk vertrouwen in jezelf dat je altijd weer nieuw werk kunt vinden.
Meestal ben ik na een paar jaar wel weer op een bedrijf uitgekeken en weer op zoek naar iets anders. Mijn salaris is in die tijd altijd blijven groeien (ook door naar het buitenland te verhuizen en niet meer idioot veel belasting in NL te betalen).
Mark ik deel (zoals ik wel vaker laat blijken) je insteek dat je als ict-neus er zelf voor moet zorgen dat hij zijn kundigheid steeds vergroot.
Nu krijg ik zelf weer even de kriegels als ik .net lees maar dat is een persoonlijke aversie,
zoals ik altijd aangeef de wereld van ict is groter dan www en kantoorautomatisering en consumentensoftware (toegegeven daar is met de minste moeite het meeste geld te halen, daar kan ik niet tegenop).
Zelf dank ik mijn hele carierre aan het feit dat ik het vanzelfsprekend vind dat ik mijzelf een aantal malen per paar in iets geheel nieuws verdiep.
Dus niet de nieuwste versie van excell maar zaken die varieren van een programeertaal, het bestuderen van datasheets van leuke nieuwe chips, bepaalde aspecten van netwerken, elektronika, gewoon van alles wat.
Nu ben ik op zich tevreden met mijn toch wel marktconform salaris maar al die kennis die ik heb opgedaan nog de snelheid waarmee ik die oppik is niet meetbaar.
Vrijwel elk bedrijf beoordeeld kandidaten louter op wat vage certificaatjes die enkel bevestigen dat je een cursus sucsesvol hebt afgerond. niet of je er iets van begrepen hebt.
Zo heb ik ooit een cursus ‘ms-word’ gehad. ik neem aan dat getrouwe lezers hier wel begrijpen dat ik daar heel veel wijzer door ben geworden.
Ik heb daarintegen geen enkel certificaat dat aangeeft waar ik mij in de afgelopen jaren in verdiept heb.
In mijn c.v. kan ik natuurlijk zetten wat ik wil maar daar hecht niemand waarde aan (geen enkele van mijn vroegere werkgevers heeft het ooit echt gelezen)
Ik kan mij voorstellen dat het voor colega’s niet erg aantrekkelijk is om tijd te steken in het verrijken van eigen kennis als dit zich slechts mondjesmaat of vaak helemaal niet terug betaalt. Dat ik dat zelf een verkeerde insteek vind doet er daarbij in het geheel niet toe.
De oplossing voor het vermeende probleem kan ik ook niet echt geven,
maar ik zie tot mijn genoegen dat een aantal vakgenoten mijn mening in deze delen.
Echter een heikel punt blijft nog open staan.
Regelmatig verkassen…? wellicht een idee ik heb dat idd altijd gedaan, maar wie heeft daar in deze conjuctuur nog zin in ? De baantjes liggen momenteel niet meer voor het oprapen.
@Pascal, Laat ik voorop stellen dat in jezelf investeren absoluut geen zekerheid biedt in het makkelijker vinden van een nieuwe baan, een hoger salaris of betere werkomstandigheden. Maar in jezelf investeren vergroot wel je kans hierin. Uiteraard komen er nog andere aspecten bij kijken. Je kunt bij wijze van spreken iedere dag aan jezelf werken tot dat je een ons weegt, maar wanneer je bijvoorbeeld ergens woont waar amper banen zijn zullen je kansen uiteindelijk alsnog beperkt zijn. Echter, binnen de grenzen van het haalbare kun je dan natuurlijk wel je kansen maximaliseren door jezelf zo interessant mogelijk te maken voor een werkgever.
Zoals ik hiervoor al aangaf is theoretische kennis van weinig toegevoegde waarde zonder praktische kennis. Daarbij moet er natuurlijk welk vraag zijn naar de kennis en ervaring die je bezit. Je kunt specialist zijn op het gebied van Cobol, maar wanneer er vervolgens geen enkel e vraag is na deze kennis zal je ook niet hiervoor beloond worden. Iedereen is dan ook zelf verantwoordelijk om de marktontwikkelingen bij te houden en hier adequaat op in te spelen.