Frequentieveiling zonder inzicht

Sinds 31 oktober loopt de grote frequentieveiling voor mobiele communicatie. Het Agentschap Telecom heeft de regie over de veiling. Alle mobiele netwerken raken hun licentie kwijt begin 2013, door het meedoen aan de veiling kan men de huidige netwerken (gsm, umts) veiligstellen en kavels verkrijgen voor nieuwe netwerken met lte (4G). Over het verloop van de veiling is onduidelijkheid.

De veiling is van groot belang voor de toekomst van mobiele communicatie in Nederland. Ook in 2000 en in 2010 zijn veilingen geweest. De umts-veiling in 2000 heeft een belangrijke rol gespeeld voor de Nederlandse economie en de ontwikkeling van mobiel internet. De veiling leverde bijna 2,7 miljard euro op voor de schatkist. Achteraf is gebleken dat deze bedragen veel te hoog waren.
De veiling in 2010 voor de 2600 MHz was een beetje op een verkeerd moment en er was weinig interesse in het gebodene. Er waren slechts vijf veilingdagen, met een totale opbrengst van drie miljoen euro. Nu verwacht de overheid voor deze veiling 800 MHz, 900 MHz en 1800 MHz (plus kleine blokken in de 1900 MHz, 2100 MHz en 2600 MHz) minstens driehonderdmiljoen euro te ontvangen.

Onduidelijkheid

Op 31 oktober is de frequentieveiling gestart voor vijf aanbieders. De namen van de aanbieders zijn niet bekend, het verloop van de veiling ook niet en over de bedragen worden al helemaal geen mededelingen gedaan. Alle betrokken partijen houden zich angstvallig stil, want de veilingmeester kan hen anders uitsluiten van biedingen. En geen vergunningen betekent uiteindelijk geen netwerk, geen klanten en geen operator meer.

De veiling is complex van opzet. Een uitleg van het proces is gegeven door een professor in een bijeenkomst van Agentschap Telecom. Het proces bestaat uit meerdere fasen en er zijn mogelijk een paar honderd ronden. Een biedronde duren slechts kort (maximaal twee uur) en worden via beveiligde verbindingen vanaf de eigen kantoren afgewerkt. De veiling van 2000 was in het Kurhaus, maar zo’n mooie omgeving is nu niet beschikbaar.

Samenspannen

Het is jammer dat er geen communicatie over de veiling plaatsvind. Wat daar gebeurd is van groot belang voor de Nederlandse samenleving – mobiele communicatie, daar zijn we allemaal afhankelijk van geworden. In 2000 was de veiling via sms te volgen: meer dan 270 biedrondes kwamen over een periode van twaalf dagen voorbij. De bedragen schoten op sommige momenten met honderden miljoenen omhoog. Nu is er totaal geen informatie beschikbaar. Volgens het Agentschap Telecom is dit vooral om te voorkomen dat partijen gaan samenspannen.

De koers van de aandelen KPN (die het meest in de gaten wordt gehouden) is sinds het begin van de veiling met meer dan 30 procent gedaald. Volgens een bron is dit vooral om de angst voor hoge kosten die KPN moet maken voor het veilig stellen van de vergunningen en de nieuwe mogelijkheden. Want behalve op de korte termijn, zijn verkeerde beslissingen op de veiling van grote impact op de lange termijn van operators. De aandeelhouders nemen in ieder geval vast een voorschot op een moeilijke toekomst door de koersdaling.

Bijzonder is dat mede door de komst van de iPhone 5 (die in Europa alleen lte ondersteund op 1800 MHz), de focus voor de operators is verschoven van de 800 MHz band naar de 1800 MHz band. Met de 800 MHz is landelijke dekking veel eenvoudiger te realiseren, maar de macht van de beschikbare toestellen is groot.

Volgens het Agentschap wordt de uitkomst van de veiling nog deze maand bekendgemaakt, dus ik ben zeer benieuwd hoe het proces is verlopen en wat de uitkomst is geworden.