Architecturen van de Kas Bank, de gemeente Rotterdam en het Haagse Shared Service Center ICT (SSC-ICT) waarin een aantal ministeries samenwerken, zijn genomineerd voor de prestigieuze NAF-architectuurprijs 2012. De prijs wordt jaarlijks toegekend door het Nederlands Architectuur Forum en wordt toegekend aan een individu, groep of organisatie die een bijzondere vakmatige prestatie heeft geleverd op architectuurgebied. De prijswinnaar wordt donderdag 29 november 2012 bekend gemaakt tijdens de laatste dag van het tweedaagse Landelijk Architectuur Congres.
De drie genomineerden zijn na een strenge selectieprocedure door een zeskoppige vakjury genomineerd. In totaal werden in 2012 zeven architectuurprojecten voor de prijs voorgedragen.
De prijs ging het afgelopen jaar naar de Stichting Pensioenregister voor de architectuur van mijnpensioenoverzicht.nl. Naast de winnaar waren ook de Schiphol Group en het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie genomineerd voor respectievelijk de Gemeenschappelijke Meldkamer Infrastructuur (GMI) en de Digitale Dienstverlening. In 2010 ging de prijs naar het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie voor de Dienst Regelingen, in 2009 won het Indigo-programma van de Immigratie- en Naturalisatiedienst.
De zeskoppige jury van de NAF-architectuurprijs bestaat uit Jan Miedema (Nationale Nederlanden), Peter Hermans (Stedin), Ramond Slot (Hogeschool Utrecht en BiZZdesign), Han van der Zee (Universiteit Tilburg en Atos Consulting), Paul Teeuwen (Labyrint) en Johannes van Bentum (Computable).
De criteria die de jury bij de beoordeling van ingestuurde projecten beoordeeld zijn:
• dat wat de architectuur beschrijft is aantoonbaar en succesvol in gebruik,
• er is een duidelijke relatie tussen hetgeen de architectuur uitbeeldt en wat er gerealiseerd is,
• het management is gedurende het proces actief betrokken geweest bij het opstellen en handhaven van de architectuur,
• het is duidelijk dat de architectuur voldoet aan eisen van de (eventueel toekomstige) gebruiker.
Kas Bank
De Kas Bank is een onafhankelijke Europese specialist in effectendienstverlening en risico- en rapportagediensten aan professionele partijen in de pensioen- en effectenwereld. Kas Bank beheert effecten voor een groot aantal pensioenfondsen. Naast de automatisering voor de eigen administratie, wil de bank ook de informatie leveren die deze pensioenfondsen nodig hebben om het eigen proces te managen. Een van de bekendste is de beroemde dekkingsgraad, waarmee wordt aangegeven in hoeverre het pensioenfonds genoeg geld heeft om de toekomstige verplichtingen te betalen. Dit is een ingewikkelde berekening – op basis van veel gegevens en aannames.
Op basis van een Data-Vault architectuur is een business intelligence-applicatie gebouwd. Het meest zichtbare deel daarvan is de iPad-app, waarmee klanten hun informatie zoals de dekkingsgraad van het pensioenfonds kunnen aflezen. Omdat het om belangrijke informatie gaat is in de architectuur een audit-trail voorzien, dat wil zeggen dat ‘bewezen’ moet kunnen worden – ook achteraf – hoe een bepaalde berekening tot stand is gekomen.
Deze app wordt gevoed door data in de Data Vault, het enterprise datawarehouse. Ook zet Kas Bank zijn infrastructuur jn voor managementinformatie waarmee klanten voldoen aan wet- en regelgeving. Een voorbeeld daarvan waaraan wordt gewerkt is Solvency II voor verzekeringsmaatschappijen.
Aanleiding om deze architectuur te ontwikkelen was vooral het moderniseren van de informatievoorziening. Kas Bank is een bedrijf in transitie. Voorheen verrichtte het vooral operationele diensten, zoals het afwikkelen van aandelentransacties. De bank ontwikkelt zich nu tot informatiepartner van de klant.
Na een succesvolle proof-of-concept in de herfst van 2010 is een project geïnitieerd voor de implementatie door een comité waarin de leden van de Raad van Bestuur zitting hebben. De doorontwikkeling van het systeem geschiedt in releases, die op een Agile-manier, stapsgewijs worden ontwikkeld.
In de ogen van de jury is een van de kwaliteiten van de inzending dat de architectuur end-to-end is: van de operationele databases tot de presentatie op de iPad van de klant. De architectuur zelf is niet spectaculair, maar wel solide. De presentatie op de iPad is fraai. De audit-trail is bijzonder ten opzichte van andere bi-toepassingen.
Gemeente Rotterdam
De gemeente Rotterdam heeft in 2009 een project ‘Inrichting Stelsel Basis- en Kerngegevens’ opgesteld om eenmalig en toekomstvast de aansluiting op diverse basisregistraties te regelen. Na afronding van dit project kunnen in Rotterdam diensten en applicaties via een centraal punt basis- en kerngegevens ontvangen en aanbieden. Dit project is gestart op basis van een opgestelde Concern Informatie Architectuur (CIA). De componenten gegevensmagazijn en gegevensuitwisselingscomponent zijn een belangrijke onderdelen binnen de CIA en zijn in gezamenlijkheid opgepakt.
Een belangrijke aanleiding voor het project was de wettelijke eis om 'niet te vragen wat de gemeente al weet' in combinatie met de verplichting als bronhouder de gegevens 24/7 ter beschikking te stellen. Op termijn zal dit leiden tot reductie van de kosten en inspanningen voor het aansluiten op en beheer van basisregistraties.
Op dit moment is de Rotterdamse stelselvoorziening bijna vier jaar in productie. De gemeente Rotterdam is tevreden over de resultaten die zijn behaald. De oplossing is gerealiseerd conform de architectuur en is een stabiele en betrouwbare component in de gemeentelijke informatievoorziening. Er zijn vijf bronhouders en twaalf afnemers aangesloten, enkele afnemers zijn diensten die zelf basis- en kerngegevens verder distribueren naar een reeks applicaties. De oplossing is werkend voor zowel landelijke basisgegevens als kerngegevens van de gemeente Rotterdam en voorziet in administratieve en geometrische gegevens. De gemeente Den Haag staat in de startblokken om de architectuur en de toepassing over te nemen.
In de ogen van de jury is het niet de meest spectaculaire toepassing om te zien, maar gerealiseerd in een niet eenvoudige context. Ict bij gemeenten is immers altijd lastig. De betrokken diensten zijn erin geslaagd een effectieve betrokkenheid van management en politiek te realiseren. Hiermee is een keten van enterprise architectuur, project start architectuur en solution architectuur gerealiseerd.
SSC-ICT
Het Shared Service Centre ICT biedt diensten aan een aantal van de ministeries in Den Haag. Basis daarvoor is een zogeheten Shared Services Architectuur, SSA 2.0. De scope is de technische architectuur. SSC-ICT vult de strategie van de compacte rijksdienst op een aantal punten in.
Speerpunt van de Shared Services Architectuur is het creëren van deelbare bouwstenen voor een ict-infrastructuur die in gemeenschappelijkheid wordt gebruikt door verschillende afnemers binnen de Rijksoverheid. Vanuit het oogpunt van herbruikbaarheid zijn de bouwstenen onderling koppelbaar en generiek ontworpen. De SSA v.2 richt zich op de schaalbaarheid van de infrastructuur, met extra aandacht voor risico- en impactbeheersing.
Op basis van de SSA zijn centrale diensten ontwikkeld, zoals e-mail, storage, hostingservices, et cetera. SSC-ICT beheert nu reeds achttienduizend werkplekken en dit aantal zal nog verder groeien. De DWR-Client architectuur is gebaseerd op de ontwerpen van het GOUD-project (Gemeenschappelijke Ontwikkeling Uniforme Desktop) van de Rijksoverheid.
Het SSC-ICT groeit niet alleen in aantal, het groeit ook in scope. De toekomstplannen omvatten onder andere rekencentrumdiensten, een app-store, BYOD-oplossingen en Single Sign-on. In de ogen van de jury is het SSC op de goede weg, maar is er ook nog heel veel te realiseren. De jury is dan ook benieuwd naar de doorontwikkeling in volgende jaren.
