Als ik externen inhuur omdat ik een bepaalde klus te klaren heb, dan heb ik het recht op alles wat zij maken. Toch? Dit lijkt vanzelfsprekend maar in de praktijk blijkt dit soms anders uit te pakken.
Stel dat een softwarebouwer bepaalde specialistische kennis, bijvoorbeeld over het ontwerpen van gebruiksvriendelijke user interfaces, niet in huis heeft. Het tijdelijk inhuren van externen die daar in gespecialiseerd zijn, onder contract van een detacheerder, kan dan uitkomst bieden. De ingehuurde specialisten ontwerpen op verzoek van de softwarebouwer een totaal vernieuwde gebruikersinterface en vertrekken dan weer, volgens de detacheringsovereenkomst.
Enige tijd later wordt de softwarebouwer overgenomen en de detacheerder denkt daar een graantje van mee te kunnen pikken. Die claimt de auteursrechten te hebben op de vernieuwde gebruikersinterfaces die zo bijgedragen hebben aan het succes van de softwarebouwer. Kan de detacheerder inderdaad een deel claimen van bijvoorbeeld de opbrengsten van het softwarepakket of zelfs een vergoeding opeisen voor de verkoop van de auteursrechten aan de partij die de softwarebouwer wil overnemen?
In mei 2012 heeft de Rechtbank Utrecht een uitspraak gedaan over auteursrechten in relatie tot detachering die duidelijkheid moet verschaffen. De kern van die uitspraak: de opdrachtgever (‘materiële werkgever’) verkrijgt automatisch de auteursrechten op alles wat de gedetacheerde tijdens de inhuurperiode heeft vervaardigd. De eigenlijke werkgever van de gedetacheerde (‘formele werkgever’) kan dus wel auteursrechten hebben op door de gedetacheerde vervaardigde werken, maar alleen als die zijn gemaakt op momenten dat zijn werknemer niet in de functie van gedetacheerde opereerde. Een gunstige uitspraak dus voor de softwarebouwer in het hierboven genoemde voorbeeld.
Toch blijft het oppassen, want van de door de rechter gegeven uitleg kan expliciet worden afgeweken. Als er dus in de detacheringsovereenkomst staat dat de formele werkgever eigenaar blijft van alles wat de gedetacheerde heeft geproduceerd tijdens het verrichte werk voor de materiële werkgever, dan gaat de regel uit de rechterlijke uitspraak niet op. En dat kan de partij die handig denkt extern wat extra krachten in te huren duur komen te staan.
Eeuh … is dit zo nieuw?
In de inhuurcontracten die ik in mijn carrière onder ogen heb gehad werden dit soort clausules altijd expliciet vermeld.
Wat je maakt in dienst van opdrachtgever wordt intellectueel eigendom van de opdrachtgever. Niets schokkends, toch? Zou mijns inziens zelfs basisonderdeel moeten zijn van ieder inhuur-contract.
Ik deel de mening van PaVaKe. Voor ieder project wat ik doe of gedaan heb werd een dergelijke clausule opgenomen.
Maar ik weet ook ervaring uit de markt dat dit best een heikel punt kan zijn als dit niet meegenomen of nog erger vergeten is. Om discussie te voorkomen moet dit een standaard 1-2tje in iedere contract van een inhuurkracht worden.
Tevens kan een achtergrondcheck van de inhuurkracht ook geen kwaad. Want het is altijd handig om te weten of de inhuurkracht ook zo integer en goed is als men vaak tijdens de sollicitatierondes laat geloven.
Een van de redenen waarom eindklanten vrijwel altijd een arbeidssupplier willen. Zo hoeven ze niet ieder afzonderlijk ZZP contract uit te pluizen op valkuilen. Wat als de ZZP-er na de opdracht en betaling nog fijn aanspraak kan maken op het geproduceerde ?
Volgens de juridisch adviseur kan de werkelijke valkuil echter dus door de supplier gegraven zijn.
Ik wil wat nuance aanbrengen. Ten eerste neem ik in mijn voorwaarden expliciet op dat intellectueel eigendom bij mij blijft tenzij anders overeen gekomen.
Zo heb ik een methode ontwikkelt waaraan ik jaren gewerkt heb. Door dit in te zetten kan de opdrachtgever veel sneller zijn software ontwikkelen. Voor het gebruiken van die methode geef ik de opdrachtgever een eeuwige licentie. Dit is niet om een graantje mee te pikken, maar wel als ik voor een andere klant die methode weer inzet en mijn eerdere klant claimt dat dit van hem is!
Dit voorbeeld geeft aan dat het allemaal niet zo zwart-wit en rechtlijnig is als clausule plaatsen en klaar.
Uiteraard kom je hier alleen mee weg als de opdrachtgever je ook echt nodig heeft of het profijt ziet.
Henri,
Goede nuance.
Het mes snijdt natuurlijk aan 2 kanten. Er zijn natuurlijk 2 belangen. Je eigen belang en het belang van de klant. Het is zaak om vooraf duidelijkheid te krijgen en de randvoorwaarden helder te formuleren.
Wat kan en wil je wel delen? En hoe wordt hier mee om gegaan als je project is afgerond? Zeker dat laatste is van belang als het hier om IP gaat.
Tevens ben ik een groot voorstander dat een opdrachtgever/detacheerder een backgroundcheck uitvoert. Denk hierbij aan een verklaring omtrent goed gedrag, referentiecheck en even de certificaten en diploma’s controleren. Op zich wel een administratieve inspanning maar zo weet je wel wat voor vlees je in de kuip hebt. En voorkom je verassigngen.
Vreemd. Als ik bijvoorbeeld muziek componeer leg ik toch ook de rechten vast voor eventuele uitgave. Dat een uitgever en een uitvoerend artiest er eveneens aan verdienen is logisch, maar het auteursrecht blijft van kracht. Waarom zou dit in de ICT anders werken?
Wat mij ook benieuwt: geldt dit (de uitspraak van de rechtbank) dan ook voor rechten op diensten of producten die je in vaste dienst bij een werkgever hebt ontwikkeld?
@ HK,
Mijn ervaring is dat dit standaard altijd in mijn contract staat/stond bij de werk- en opdrachtgevers die ik de laatste jaren gehad heb.
Het is wel handig en aan te raden om hier vooraf duidelijke afspraken over te maken. Dit voorkomt een hoop uitdagingen en discussie.
@hk Om een vergelijking te maken met de softwarezaak en het componeren van muziek kan je bijvoorbeeld denken aan het inhuren van artiesten om jouw muziek op te nemen. Daarbij wil je niet dat de zangeres die de achtergrondvocals op je nummer doet een deel van de rechten op jouw nummer krijgt. Dus dat leg je dan vast. Of je kiest er voor om andere afspraken te maken, zodat die zangeres ook een deel van de rechten op het nummer krijgt.
In de ICT werkt dat niet anders inderdaad, maar ik heb zelf overeenkomsten onder ogen gekregen waar dit anders geregeld was: iemand die zich liet inhuren claimde in de standaardvoorwaarden ook auteursrechten. Dat kan je best overeenkomen als de inhuur bijvoorbeeld tegen sterk gereduceerd tarief plaatsvindt. Belangrijk is in elk geval dat de inhurende partij zich bewust is van de situatie, zodat de keuze weloverwogen is gemaakt. Zoals meerderen hierboven al aangeven is het vaak al wel (goed voor de inhurende partij) geregeld in standaardovereenkomsten.