Met de invoer van het elektronisch dossier is het Openbaar Ministerie (OM) enkele jaren geleden een digitale inhaalslag begonnen. Over de jaren heen werken hier een zo'n dertig ict’ers aan onder meer het elektronisch dossier. Omdat ict niet de core business van het OM is, is het beleid ict-professionals niet in vaste dienst te nemen, maar tijdelijk in te huren. Onder andere via kennisbemiddelaar HeadFirst.
Advocaten-generaal lezen tijdens de behandeling van een zaak niet meer van het papier af, maar kijken op hun pc en de griffier verwerkt informatie digitaal en real-time tijdens de zitting. Dit is alleen het zichtbare gedeelte en het topje van de ijsberg. In de back-end zijn de niet zichtbare processen, zoals de administratie en andere ondersteunende diensten gedigitaliseerd.
Het OM is onderdeel van de rechtelijke macht en kan als enige instantie in Nederland verdachten voor de strafrechter brengen. Het ministerie zorgt ervoor dat strafbare feiten worden opgespoord en vervolgd en werkt daarvoor samen met de politie en andere opsporingsdiensten. Ook houdt het OM toezicht op de goede uitvoering van het vonnis van rechters, zoals boetes, gevangenis- of taakstraffen. Het elektronisch dossier zorgt ervoor dat deze processen minder gevoelig worden voor menselijke fouten en dat de informatie van dossiers ook eenvoudig is te koppelen aan of te vergelijken met andere dossiers. Hiermee is het toezicht houden op de uitvoer van straffen en boetes voor het OM eenvoudiger geworden.
Tijdelijke inhuur specialisten
Bij het OM werken ruim vijfduizend mensen, waaronder officieren van justitie, parketsecretarissen, en juridisch en administratief medewerkers. Ook werken er hier over de jaren heen zo'n dertig ict'ers aan onder meer het elektronisch dossier. Omdat ict niet de core business van het OM is, is het beleid ict-professionals niet in vaste dienst te nemen, maar tijdelijk in te huren. Grote leveranciers als Atos, CapGemini, Deloitte, Logica en Ordina leveren de meeste ict'ers, waaronder architecten, ontwikkelaars en beheerders.
Maar soms moet het OM verder kijken dan de grote partijen om de juiste persoon te vinden. Bijvoorbeeld als er hele specialistische ict-klussen zijn, die slechts door een handvol hyperspecialisten in Nederland uit kunnen worden gevoerd. Ook als er kwaliteitscontroles of reviews nodig waren – in de vorige mantelovereenkomst was hier geen partij voor – werden deze in verband met de onafhankelijkheid niet gedaan door ict'ers van dezelfde leverancier of een van de andere grote leveranciers. Hetzelfde geldt voor projectleiders.
Het OM heeft liever onafhankelijke projectleiders en laat de grote leveranciers niet bij elkaar in de keuken kijken. Daarom doet het OM in dit soort gevallen een beroep op een zogenoemde restpartij. Met kennisbemiddelaar HeadFirst heeft het OM sinds 2004 een mantelcontract voor het aanleveren van de hyperspecialisten, kwaliteitscontroleurs en projectleiders.
Kwaliteit en prijs
Annelise van Kleef, informatie manager bij het OM, is vanaf het eerste moment van samenwerking met HeadFirst betrokken en heeft bij twee aanbestedingen meegewerkt aan het keuzeproces voor de juiste leveranciers. Het OM schrijft eens in de vier jaar een Europese aanbesteding uit. HeadFirst is bij twee aanbestedingen (in 2004 en 2009) gekozen en nu staat er weer een aanbesteding voor de deur. Van Kleef: ‘De aanbestedingen van het OM zijn open, iedere leverancier mag zich inschrijven die denkt aan de norm te voldoen. De norm ligt hoog. We kijken naar de robuustheid van de organisatie. De robuustheid bepalen we door de organisaties te beoordelen op het aantal medewerkers, het financiële plaatje en de omzet over een aantal jaren. We trekken meerdere referenties na om te zien of de organisatie een goede achtergrond heeft. Daarnaast kijken we naar wat de leverancier doet voor de zelfstandig professionals die bij hen zijn aangesloten. Bij HeadFirst zit dat allemaal goed. En natuurlijk kijken we ook naar de prijs-kwaliteitverhouding. Degene die aan de kwaliteitsnorm, de harde drempel, voldoet en de beste prijs heeft, wint.'
HeadFirst heeft een breed aanbod aan extra diensten voor zijn aangesloten zelfstandige professionals, zoals lease auto's, opleidingen, aansprakelijkheidsverzekeringen, ondersteuning bij administratie waarvoor HeadFirst contacten heeft met accountants- en administratiekantoor BDO. Maar ook biedt de kennisbemiddelaar-ondersteuning in de bedrijfsuitvoering in de breedste zin van het woord, bijvoorbeeld de ontwikkeling van logo's en huisstijlen. En het bedrijf organiseert regelmatig kennisteams en netwerkbijeenkomsten voor zelfstandig professionals.
Hyperspecialisten
HeadFirst moet de tijdelijke ict-specialisten binnen drie dagen kunnen aanleveren. In de meeste gevallen gaat het om klussen waarbij de ict-professional een paar dagen per week nodig is. Van Kleef: ‘Een projectleider hoeft niet iedere dag bij ons aanwezig te zijn en voortdurend toe te zien. Ook de hyperspecialisten zijn vaak juist maar een paar dagen nodig. Ze komen bijvoorbeeld een keer per week om specifieke input te leveren tijdens een vergadering of om bij te sturen. Dat is de manier waarop het OM de mensen via HeadFirst inzet.' Door de jaren heen hebben circa vijftig professionals via HeadFirst opdrachten van het OM ingevuld. De duur van de projecten is heel variabel, personen worden voor een aantal maanden of slechts een paar dagen ingehuurd maar soms ook meer dan een jaar.
Bezuinigingen
Inmiddels heeft het streven naar een compactere Nederlandse overheid zijn vruchten afgeworpen. Met name het Rijk daalt in omvang. Ook de externe inhuur is de afgelopen jaren afgenomen blijkt uit cijfers. In de volgende aanbesteding van het OM zal er dus extra streng worden gekeken naar de leveranciers en de kwaliteit van de ict-professionals die zij kunnen leveren. Daarnaast zal vanwege de bezuinigingen de nieuwe aanbesteding voor het perceel voor de inhuur van ict-personeel anders verlopen dan de afgelopen twee aanbestedingen. In plaats van dat het OM op zoek gaat naar vijf grote leveranciers en een restpartij gaan ze op zoek naar één grote leverancier.
Toekomstige rol HeadFirst
Voor de toekomstige rol van HeadFirst bij het OM kunnen de bezuinigingen positief uitpakken. De kans dat één grote leverancier een specialist met bepaalde kennis en kunde kan leveren is kleiner dan wanneer het OM vijf grote leveranciers vraagt om zo'n specialist. Wanneer die ene grote leverancier inderdaad niet de specialist kan leveren die het OM nodig heeft, zal er een beroep worden gedaan op een partij zoals HeadFirst.
Vreemde praktijkcase..?? Ten eerste is het een ouderwets model om eerst aanvragen bij grote leveranciers uit te zetten en dan pas bij een “restpartij”. Lijkt verder eerder een advertorial voor Headfirst te zijn. Iets vernieuwends lees ik er niet in terug. O.b.v. een mantel in 2009 levert Headfirst freelance specialisten? Opvallend is wel dat het OM leveranciers selecteert op basis van o.a. de “financiële robuustheid”. Wat dat betreft zou Headfirst het bij een toekomstige aanbesteding wel eens lastig kunnen krijgen gezien de negatieve (verlies) jaarcijfers van het afgelopen jaar.
Waarom zo’n ‘hyper’-specialist (hype-alert!) niet direct kan worden ingehuurd via zijn bv is mij een compleet raadsel.
Organisaties die in meerdere mate externen inhuren kiezen er vaak voor de risico’s, die bij het inhuren van externen komen kijken, uit te besteden. Een contract sluiten met elk bedrijf dat ingehuurd wordt (van éénpersoons BV/eenmanszaak tot detacheringsorganisaties) is voor die organisaties niet praktisch en neemt risico’s met zich mee. Overheidsorganisaties en grote bedrijven, die in grote getalen inhuren, sluiten dan ook vaak één contract met een intermediair (of meerdere intermediairs), die vervolgens de contracten sluiten met de BV’s daarachter. Daarmee worden direct de risico’s afgehecht, zoals inlenersaansprakelijkheid, ketenaansprakelijkheid, schade voortkomend uit beroeps- en bedrijfsaansprakelijkheid e.d.