Nederlands is één van de grootste landbouwexporteurs ter wereld. Wet- en regelgeving worden voor een groot deel op Europees niveau bepaald en de Nederlandse overheid zorgt voor de zorgvuldige uitvoering van de regelingen. Om meer grip te krijgen op de handhaving werd bij de vernieuwing van het mestbeleid in 2006 gekozen voor een slimmere en efficiëntere manier van opsporing en handhaving. De analysekracht van SAS is hierbij een belangrijk middel.
De afdeling Analyse, Selectie en Beschikbaarstellen, een agentschap van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (E, L & I), levert informatiediensten aan de Dienst Regelingen (DR) en aan de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. De afdeling draagt vanaf 2006 bij aan de naleving en handhaving van het mestbeleid en is verantwoordelijk voor het detecteren en selecteren van potentiële overtreders van deze wetgeving. Dit gebeurt op basis van analyse van de gegevens uit verschillende databases van E, L & I-afdelingen en ook van externe bronnen. De resultaten vormen de basis voor administratieve audits of fysieke controles. Kees Kloet, teammanager van deze afdeling: 'Wij zijn gaan werken met SAS om beter te voorspellen welke bedrijven in aanmerking komen voor een administratieve of voor een fysieke controle. Hoe beter je in staat bent om in een vroeg stadium de potentiële overtreders te onderscheiden, hoe minder kosten je hoeft te maken voor onnodige controles. Denk daarbij vooral ook aan de lastendruk en de stress bij de boer zelf. Zo'n controle is niet niks en hoe meer onterechte controles je kunt vermijden, hoe beter. Door de inzet van SAS kunnen we tot tien keer beter inschatten wie we wel of niet moeten controleren.'
Flexibiliteit
De reden om voor SAS te kiezen ligt in het feit dat DR met enorme hoeveelheden data werkt in de meest uiteenlopende formats. SAS is in staat om ook de meest exotische dataformats te verwerken zonder dat daar tijdrovende aanpassingen voor nodig zijn. Kloet: 'De oplossing moest in ieder geval met verschillende type datasets kunnen werken. Onze gegevens komen uit diverse systemen en hebben uiteenlopende formats, zoals Excel, Access, Oracle en organisatie specifieke varianten. Verder moest de functionaliteit voor statistische analyse krachtig en flexibel zijn.'
'Een query moet snel aangepast kunnen worden om bijvoorbeeld afwijkende gegevens met andere databestanden te toetsen. Ook de resultaten van audits en inspecties worden hierin meegenomen. Bij de aanpassingen wilden we niet elke keer weer opnieuw hoeven te programmeren.'
Dierziekte crises
'Inmiddels hebben we laten zien dat we met SAS in staat zijn om uiteenlopende gegevens op een betrouwbare en inzichtelijke manier in waardevolle informatie om kunnen zetten. Het werkgebied is geleidelijk uitgebreid naar enerzijds de beleidsvoorbereiding en anderzijds rapportage aan Europa.
Bij een andere afdeling gebruikten we al software van SAS voor het gebruik en verantwoording tijdens dierziekte crises. De aanpak tijdens zo'n crisis ligt heel gevoelig. Er zijn altijd grote belangen mee gemoeid, zowel emotioneel als financieel. En het beleid en de genomen maatregelen moeten nauwkeurig worden verantwoord, inclusief een volledig auditspoor. Veel dierziektecrises hebben een EU-component en als je de crisis aanpakt volgens EU-normen kun je eventuele kosten verhalen, maar alleen als je alles kunt verantwoorden.'
'Deze taak is nu ondergebracht bij ons in Assen waar we het hele systeem hebben vernieuwd zodat we nu zelfs jaren later nog precies kunnen laten zien met welke gegevens we hebben gewerkt. Zo hebben we bijvoorbeeld de gehele Q-Koorts-crisis verwerkt met een hoog detailniveau van informatie: welke bedrijven, welke dieren, welke soort, taxatiewaarde van de dieren, eventuele hertaxatie, vaststellen en uitbetalen schade, kosten voor transport, et cetera. De hele financiële administratie loopt volgens een exact voorgeschreven patroon en is nogal uitgebreid. We geven die informatie vervolgens weer en stellen die beschikbaar via onze portal, het Dienst Regelingen Gegevens Portal (DR Gegevens Portal).
Verantwoording aan Europa
Verantwoording en rapportages naar Europa nemen alleen maar toe. Kloet: 'DR verzorgt de uitbetaling van jaarlijks meer dan een miljard euro aan subsidies. De verantwoording daarvan gebeurt onder meer op basis van een ‘Kruisjestabel' en een ‘Controlestatistiek'. Als je beide doet heb je een sluitend auditspoor. In totaal leveren we meer dan honderd rapportages per jaar aan Brussel. Het belang neemt toe, met steeds meer complexere data en steeds hogere eisen.'
Als er op een bepaald vlak nieuw beleid wordt voorbereid dan willen de beleidsmakers graag een indruk hebben van de te verwachten impact van het voorgenomen beleid. 'Ook dan komen ze steeds vaker bij ons en wij rekenen dan diverse what-if scenario's door: Wat als de subsidiegrondslag verandert? Wat zijn dan de economische effecten? Waar komen subsidies nu terecht en waar in een eventueel nieuw stelsel? Veel beleid wordt initieel gebaseerd op veronderstellingen. Als je nu in staat bent daadwerkelijk te voorspellen wat de impact is, dan verbetert daardoor je beleid aanzienlijk.'
Veel Data
'We hebben heel veel datasets, die allemaal bewust zijn toegesneden op ons doel. Wij maken geen analyses uit toevallig beschikbare databronnen. We hebben gegevens van tachtigduizend landbouwbedrijven, de persoonsgegevens van de ondernemers en hun familie, gegevens van locaties, percelen, gewassen (ook in de tijd), diersoorten en aantallen, subsidieaanvragen, uitbetaling, mestopslag, et cetera. Heel veel info dus. Toch ervaren we het niet als té veel. Wij hebben onze dataset goed op orde: voor onze doelen hebben we data op maat.'
Dienst Regelingen Gegevens Portal
'Onze afdeling werkt de laatste jaren steeds klantgerichter. Daarom is ook de term 'Beschikbaarstellen' aan de naam van ons team toegevoegd. Gegevensspecialisten en analisten zorgen dat andere organisaties de gewenste gegevens op maat krijgen aangeleverd. Daarvoor zetten we steeds vaker onze portal in. Het is uiterst belangrijk om informatie ook via kaarten weer te geven en daarom hebben we nu ook geo-specialisten in ons team. Met SAS Bridge for ESRI (ons geografisch informatiesysteem) willen we alfa-numerieke en geo-data integraal verwerken en meer ESRI-output in onze portal aanbieden. Vanuit het SAS DR Gegevens Portal kunnen gebruikers gegevens downloaden in bijvoorbeeld Excel-formaat. Wij garanderen de correctheid en de actualiteit van de gegevens tot de download.'
