Eén letter meer of minder kan een heel verschil maken en daarmee een compleet andere betekenis geven aan een begrip. Zo betekent beheerbaarheid volgens het computerwoordenboek de mate van een systeem om deze in operationele staat te brengen en te houden. Beheersbaarheid betekent daarentegen het in toom houden van een systeem, de mogelijkheid om het geheel te kunnen overzien.
Deze vraag is geen taalpurisme maar lijkt me gerechtvaardigd omdat onder het mom van: ‘Liberté, égalité, fraternité er namelijk een revolutie heeft plaats gevonden, een omwenteling in zowel het aanzien als het gebruik en beheer van de ict die impact heeft op de beheerbaarheid. Zo heeft de hype van ‘Consumerization of IT’ die nu bekendheid krijgt eigenlijk al eerder plaats gevonden toen we de personal computer kregen. Vanaf dat moment zijn we gebruikers in de it ook opeens afnemers gaan noemen en is verandering nog de enige constante in de ict.
De gebruikers leerden toen niet alleen de it-middelen naar eigen inzicht te gebruiken maar konden ook zelf applicaties kiezen en maken. Kleurrijk en gebruiksvriendelijk werd hierbij toen ook al belangrijker geacht dan kwaliteitsattributen als betrouwbaarheid en onderhoudbaarheid. Twee attributen die in belangrijke mate de beheerbaarheid van een systeem bepalen. En dus proberen we al sinds de introductie van het client-server model met technische maatregelen zoals verdubbelen, uitschalen en isoleren van servers dit hiaat op te lossen.
Kennis of kunde
Het nieuwe type gebruiker gedraagt zich ook steeds vaker als rupsje Nooitgenoeg en dus volgen vernieuwingen en aanvullingen elkaar steeds sneller op. Er worden nieuwe applicaties geïntroduceerd die met allerlei koppelingen verbonden worden aan de al bestaande informatiesystemen. Na acceptatie van Internet moest eerder tenslotte al de informatie die opgesloten lag in het datacenter ontsloten worden. Een systeem bestaat hierdoor dan ook uit een verzameling applicaties met een grote diversiteit aan koppelingen. Het in operationele staat brengen en houden hiervan vraagt dus vooral een ketenvisie. En misschien dat deze term doet denken aan een rechte lijn maar in menige architectuur is hier eerder sprake van een web, een complexiteit van vele vertakkingen en afhankelijkheden.
Hierdoor lijkt beheer dus steeds meer op een circus act waarbij ook steeds meer bordjes draaiende gehouden moeten worden. En dat vraagt in de eerste plaats om kunde, vaardigheden die vooral verkregen worden door ervaring. Of preciezer en om in de taxonomie van Romiszowski te blijven zijn er productieve vaardigheden nodig om het geleerde, de kennis toe te kunnen passen in de steeds nieuwe en wisselende situaties.
Feest van herkenning
In de drang om kosten te verlagen wordt beheer echter steeds vaker ingericht met reproductieve vaardigheden, een herhaling van zetten. Een kapitale denkfout die gebaseerd lijkt te zijn op de aanname dat standaardisatie van de platformen gelijk voor beter inzicht in het applicatielandschap gezorgd heeft. Dat is dus onjuist, want deze kennen nog een grote mate van historie omdat ze vaak ontwikkeld zijn met andere uitgangspunten, voor andere techniek en zeker niet altijd met beheerbaarheid als eis. Als ze al meldingen in een systeemlog schrijven dan is het nog lang niet altijd een zinnige boodschap waarmee beheer geautomatiseerd kan worden. Herleiden van de cryptische aanwijzingen om oorzaak te herkennen en een oplossing te bedenken vraagt dan vooral ook begripsmatige kennis.
En dus worden we telkens verrast omdat het wijzigingsproces steeds afhankelijker wordt van aannames doordat we begripsmatige kennis ook nog eens met feitelijke kennis verwarren. Probleemanalyse vraagt namelijk andere vaardigheden dan de geprogrammeerde werkwijze van incidentbehandeling. En wat je niet weet kun je tenslotte niet beheren en moet je dus testen, maar dat kost net als het opbouwen van ervaring tijd en geld. Twee dingen die we trouwens steeds vaker lijken te vervangen door ‘Best Practices', de feitelijke kennis van anderen als surrogaat voor het gebrek aan ervaring.
Verwachtingsmanagement
Met cloud computing wordt dan wel een toekomst geschetst van beheersbare kosten maar geeft die keus ook een beheerbare oplossing?
Die groene schermen met strakke regels en zonder individuele achtergrond waren misschien niet inspirerend maar wel betrouwbaar. En de Oost-Europese controle op de installatie van software en toegang tot Internet was misschien verstikkend maar zorgde wel voor overzichtelijkheid. De vrijheid van de cloud heeft, zoals muziekgroep Klein Orkest in het lied ‘Over de muur' al zong dus wel een prijs. Het is dus eigenlijk een ruilhandel tussen flexibiliteit en betrouwbaarheid, tussen beheerbaarheid en beheersbaarheid. Want het in operationele staat brengen en houden van een systeem dat afhankelijk is van vele (buitenlandse) partijen gaat meer om geluk dan wijsheid.
Maar als gebruikers de procedures te verstikkend vinden en daarom lucht gaan zoeken in de cloud is dat misschien ook het beste wat ervan verwacht mag worden. Terugkomend op de revolutie die de laatste jaren plaats heeft gevonden in de ict moet ik namelijk steeds vaker denken aan de uitspraak die ik vroeger hoorde: 'Het onmogelijke doen we vandaag, wonderen duren wat langer'
Want soms wordt het onmogelijke verwacht door te vergeten dat beheerbaarheid van een heleboel factoren afhankelijk is. Zonder de juiste informatie, de triage van het probleem kan beheer echter alleen maar wat standaard handelingen verrichten. Zoals het doorlopen van de gebruiksaanwijzing of doorsturen naar een volgende loket waar soms alles weer herhaald wordt. Het zicht op de keten wordt door alle verbindingen, applicaties en plaatsen namelijk steeds vager en even bij de gebruiker langs gaan is er niet meer bij.
Gelukkig is er inmiddels wel tooling op de markt die het zicht op de keten of het web verbetert, en die dus kan helpen de cloud ook beter beheerbaar te maken
@Jan van Leeuwen
Inderdaad is ICT maar voor één derde techniek en gaat het voor het grootste gedeelte om de mensen die alle middelen in de verwerking van informatie kiezen, gebruiken en beheren. Want niet alleen de term gebruikers is vervangen maar ook de de eerdere benaming automatisering is gewijzigd in informatisering technologie. Automatisering gaat namelijk enkel om de mechanisatie, de geprogrammeerde afhandeling van herhaalbare handelingen en berekeningen. De ‘If-statements’ waarmee we bekende fouten (known errors) kunnen afvangen met processen en werkinstructies zoals bijvoorbeeld uitschalen. Maar dat gaat niet op voor de uitzonderingen, de onverwacht optredende verstoringen (incidenten) dus niet. Het oplossen hiervan vraagt namelijk nog altijd menselijke vaardigheden zoals inzicht, ervaring en kunde. Cloud Computing zorgt er misschien voor dat we de ‘If-statements’ kunnen vervangen door ‘Switch-statements’, wat mogelijk efficiënter is in de inzet van middelen maar niet per definitie effectiever is in het beheer.
Je voorbeeld met logfiles lijkt me dan ook exemplarisch voor de gesloten ‘cases’ die je vaak ziet in de ketenproblematiek die ontstaat als het beheer opgedeeld wordt naar techniek. Ieder loket levert alleen wat expliciet gevraagd wordt en denkt, mede door de geprogrammeerde wijze van foutoplossing, niet na over de achterliggende reden van de vraag. Dit euvel wordt misschien mede ook veroorzaakt door de juridische aspecten die in contracten zitten waardoor het geven van inzicht leidt tot een ‘bewijslast’ die consequenties kan hebben. Want vertrouwen is goed maar controle is in (actief) beheer nu eenmaal velen malen beter. Wie de controle opgeeft moet dus ook niet zeuren over de verrassingen die dan kunnen optreden.
@Een_regiseur, @Henri en @Reza
Ik ga ervan blozen;-)
Het is inderdaad een abstract verhaal, kan ook niet anders als je het hebt over de Cloud. Minder abstract zijn echter de verwachtingen die we hebben van deze nieuwe delivery modellen. Vandaar dat ik er (weer eens) een metafoor bij ga halen:
Als ik naar buiten ga wil ik weten of ik nu wel of niet een paraplu mee moet nemen. Hiervoor kan ik tegenwoordig op buienrader.nl kijken die een redelijke adequate voorspelling binnen een tijdsgrens van 24-uur geeft. Want ondanks alle (klimaat)modellen kan er geen voorspelling gegeven worden of de zomer van volgend jaar nat of droog wordt. En ze kunnen ook niet zeggen met welke heftigheid en waar precies het stormfront komt of de bliksem inslaat. Om dus actief te kunnen beheren zal je iets nodig hebben als buienrader.nl welke je vooraf informeert over de situatie ter plaatse om tijdig je maatregelen te kunnen nemen. Zoals bijvoorbeeld ‘verhoogde dijkbewaking’ als er een stormfront aan komt.
Het ‘ontzorgen’ betekent namelijk niet dat we ook zorgeloos moeten zijn. Ik zie namelijk de Cloud niet als een ideologie maar als een delivery model welke voor- en nadelen heeft. In de afweging hiervan dienen alle, of in elk geval de bekende factoren meegenomen te worden want wat je niet nu niet meeneemt of weigert te accepteren zal je straks bijten. Eén van de aspecten waar te lichtzinnig over gedacht wordt is het beheer welke met n-op-n relaties niet eenvoudiger wordt.
Wat wel en wat niet naar de Cloud is dus een belangrijke vraag maar we hebben de gebruikers (de X-factor) ook een grote keuzevrijheid in het kiezen van zowel hun apparaat als de bijbehorende applicaties (diensten) gegeven. Deze gaan naar de Mediamarkt en komen er pas achter dat een servicedienst toch wel handig was als ze weken lang moet wachten tot aangeschafte NAS weer terugkomt van reparatie uit China. Maar gelukkig hebben we, als het niet onweert Dropbox dan nog.
En ja Henri, ik weet van de modules die er zijn voor bijvoorbeeld Nagios en het development voor Amazon AWS maar vaak wordt dit aspect niet meegenomen. En dit is nog lang niet gestandaardiseerd en bruikbaar voor alle applicaties dus blijft beheersbaar vaak het enige haalbare omdat een ‘buienradar’ nog ontbreekt.