Er is de afgelopen jaren veel veranderd voor it-beheerders binnen de zorgsector. De goedgekeurde aanscherping van de NEN 7510-norm in oktober 2011 is daar een goed voorbeeld van. De nieuwe versie informeert over alle eisen die nationaal en internationaal gelden voor informatiebeveiliging in de zorg. Daarnaast raakt it steeds meer geïntegreerd met alle zorgprocessen wat zorgt voor extra complexiteit.
Daarom heb ik de vijf belangrijkste uitdagingen waarmee IT-beheerders in de zorg geconfronteerd worden in kaart gebracht.
Groepsaccounts verwijderen en flexibiliteit vergroten
Doktoren, verplegend en administratief personeel hebben vanaf verschillende werkplekken toegang nodig tot de juiste applicaties en data, die bovendien snel beschikbaar moeten zijn. Omdat het veel tijd kost om iedere keer opnieuw in te loggen, wordt vaak gewerkt met groepsaccounts. De NEN 7510-norm schrijft echter voor dat herleid moet kunnen worden wie wijzigingen heeft aangebracht in een dossier. Iedere medewerker dient daarom te beschikken over een persoonsgebonden account. Om het gebruiksgemak en de productiviteit op peil te houden, moeten it-beheerders goed nadenken over hoe personeel wijzigingen flexibel en snel kunnen blijven invoeren. Bijvoorbeeld door laadtijden te minimaliseren en het inlogproces te versnellen.
Ruimte maken voor projecten zoals een veilig elektronisch patiënten dossier
Standaard it-taken zijn noodzakelijk maar kosten onnodig veel tijd. Veel IT-afdelingen steken 60 tot 80 procent van hun tijd in onderhoudstaken die eenvoudig te standaardiseren zijn. Hierdoor blijft weinig tijd over voor strategische projecten zoals het opzetten van een veilig elektronisch patiënten dossier. Automatisering van eenvoudige it-taken geeft it’ers de mogelijkheid om hun budget en energie te steken in projecten die de zorg en dienstverlening direct verbeteren.
Omgaan met specialistische oplossingen
Veel zorginstellingen werken met een virtuele it-omgeving om personeel op verschillende locaties binnen instellingen te kunnen voorzien van applicaties en data. Voor bepaalde specialistische, en vaak zwaardere, toepassingen kan het echter noodzakelijk zijn om deze lokaal te installeren om een goede werking te garanderen. Tegelijkertijd moeten ook de gevirtualiseerde oplossingen en data toegankelijk blijven. Er is een oplossing nodig die it-beheerders helpt om de juiste mix te kunnen maken van lokale en gevirtualiseerde applicaties en data. Zo blijft de productiviteit van eindgebruikers op peil en kunnen zij hun tijd steken in het verlenen van zorg.
Inzicht in informatiebeveiliging
Door de aanscherping van de richtlijnen rondom informatiebeveiliging is een passende rapportage nodig. Wanneer zichtbaar wordt waar medewerkers hebben ingelogd en welke applicaties en data ze hebben gebruikt, kan de beveiliging van informatie worden aangescherpt.
Continuïteit van IT
Zorginstellingen zijn, net als andere organisaties, meer en meer afhankelijk van de continuïteit van de it-infrastructuur. Het komt nog altijd vaak voor dat belangrijke kennis over it ontbreekt wanneer een it-medeweker ziek is, vakantie heeft of de organisatie verlaat. Dit kan de voortgang van met name langlopende projecten ernstig belemmeren. Het is goed om it-beheertaken te standaardiseren en het beheer te vereenvoudigen om zo continuïteit te garanderen.
Om aan alle nieuwe eisen te voldoen zullen veel it-afdelingen in de zorg daarom een professionaliseringsslag moeten maken op het gebied van desktopbeheer. Een user workspace management oplossing biedt de mogelijkheid om eindgebruikers een dynamische workspace aan te bieden met een ideale mix van applicaties en data voor dat specifieke moment. Bovendien vergroot het de beheermogelijkheden waardoor it’ers over meer controle en inzicht beschikken. Dit is precies wat it-beheerders in de zorg op dit moment nodig hebben.
De afgelopen jaren heb ik veel tijd doorgebracht in ziekenhuizen met ict-afdelingen en gebruikers. Wat mij opviel waren de grote verschillen in eindgebruiker-tevredenheid bij al deze instellingen en de overeenkomsten in de redenen van deze onvrede. De vijf belangrijkste uitdagingen in mijn optiek:
-1 Verstop je niet voor je eindgebruikers
-2 Stop met het beperken van je eindgebruikers
-3 Vraag aan je eindgebruikers wat ze willen
-4 Accepteer dat eindgebruikers (zeker specialisten) altijd hun zin krijgen
-5 Wees erop voorbereid om flexibiliteit te kunnen bieden (zie 4)
Let wel. Het belang van informatiebeveiliging moet niet worden onderschat. De oplossing ligt echter maar voor een heel klein deel in richtlijnen en technische oplossingen. Een lijst met RES features draagt uiteraard zeker bij aan de tevredenheid van de ict-afdeling. Maar wie vraagt de eindgebruiker wat hij wil?
Dit artikel beschrijft meer de functionaliteit van een RES-product dan een probleem binnen de zorgsector! Ik zou dit zeker geen vijf uitdagingen van beheerders binnen zorgsector nomen!
De beheerders en ict hebben andere uitdagingen binnen de zorgsector. Deze uitdagingen (die meer dan vijf zijn) hebben aan een kant te maken met de wetgeving en andere kant met de diversiteit en de omvang van zorgketen. Hierover stond een tijd geleden een artikel op deze site (ict kan de zorg niet efficiënt maken!).
Uiteraard zijn de RES-producten prima oplossingen die als een ‘middel’ gezien kunnen worden om een aantal zaken te regelen.
@ Reza,
Ik sluit me helemaal bij je aan. De grootste uitdaging in zorg is vaak de wet en regelgeving waar aan voldaan moet worden.
Bovenstaande punten zijn op zich valide, maar komen absoluut niet voor in de top vijf van een ict-beheerder in de zorg.
Ik sluit me wel aan bij Morteza zijn opmerking dat er nog een flinke professionaliseringsslag te behalen is.
Volgens mij ligt het er aan waar je het begrip ‘uitdagingen’ op betrekt. Het is technisch geen uitdaging voor beheerders om de genoemde vijf punten te realiseren en het staat daarom misschien niet eens in hun top vijf. Maar als we het hebben over ict-beheer in het algemeen en de uitdagingen die er liggen om alleen al deze vijf zaken binnen de gemiddelde zorginstelling voor elkaar te krijgen, dan heeft de auteur in mijn optiek helemaal gelijk.
Dat heeft te maken met de omgang met en de beleving van ict in de zorg:
1. Er is nauwelijks sprake van ict-awareness, niet bij het Management en niet op de werkvloer;
2. Zorg is mensenwerk en in de uitvoering slecht te verenigen met ict;
3. Procesmatig werken, vooral bij registratie en afhandeling van administratie is synoniem voor bureaucratisch werken;
4. Ict is vooral funstuff – er gaat veel geld verloren aan luxe hebbedingen in plaats van aan zaken die er werkelijk toe doen;
5. Primaire processen zijn vaak onvoldoende in beeld, waardoor aansluiting van en met ict-oplossingen moeizaam is;
6. Standaardisatie is een vies woord, want goede zorg is maatwerk ‘dus dat geldt ook voor ict’;
7. Zorgverleners hebben een ‘a-technisch’ gebruikersprofiel;
8. Ict’ers begrijpen de zorg(organisatie) niet;
9. Functioneel beheer is vaak onvoldoende goed ingeregeld;
10. Functioneel beheer valt te vaak onder de verantwoordelijkheid van ict-beheer;
11. Protocollen voor bijvoorbeeld autorisaties zijn niet of onvoldoende vastgelegd en worden vanuit de gebruikersorganisatie als belemmerend ervaren;
12. Er is sowieso te weinig sprake van heldere afspraken tussen ict en gebruikersorganisatie;
13. Specialisten, en vooral maatschappen, zijn vaak autonoom en niet snel geneigd zich te conformeren aan generieke toepassingen;
14. Als gevolg van (vrijwel alle) voorgaande punten wordt ict niet als middel voor kostenbesparing gezien, maar vooral als kostenpost. Zeker als de zorg onder druk staat is ict wel het laatste waar men aan denkt om efficiency te vergroten en kosten te besparen;
15. Ict wordt niet of te laat betrokken bij veranderingen die effect hebben op de ict-dienstverlening.
Als u in een non-ict-cultuur actief bent waar ict wel een steeds grotere ondersteunende rol moet gaan spelen, dan loopt u tegen uitdagingen aan die verder gaan dan alleen het inrichten en technisch beheren van ict-toepassingen. Volgens mij is dat de ondertoon in dit artikel.
Ik moet echt lachen om dit artikel. Dit is gewoon de reclame brochure van RES. Dit heeft niks te maken met de echte ict-problemen in de zorg.
Zoals de problemen met integratie na fusies, de grote hoeveelheid legacy applicaties die onderhouden moet worden, het relatief lage ictbudget, het probleem dat ICT een ondergeschoven kindje is in zorgland.
Zo kan ik nog wel even doorgaan.
Leuk geprobeerd, krijgen we volgende week ‘De vijf uitdagingen van IT-beheerders bij de overheid’?
In de zorg kun je pas aan een goed ict-beheer gaan denken als je eerst de randvoorwaarden voor een goede inbedding in de organisatie regelt. Daarbij hoort ook een realistisch beeld geven over de mogelijkheden en onmogelijkheden van de ICT.
Een tweede stap is de organisatie van de ICT zo in te richten dat het een integraal onderdeel van de gehele organisatie is en geen op zich staand eiland. Wanneer medewerkers betrokken zijn bij besluiten zullen ze die ook dragen.
Dan is het al oude KISS (keep it simple and strucured) nodig, zodat de ict overzichtelijk blijft. De beheerders moeten dokumenteren, daaraan ontbrak het in mijn tijd vaak.
In mijn tijd, als beheerder in de zorg, had ik het iets eenvoudiger, ik heb medicijnen gestudeerd en was voor de artsen aan aanspreekpunt omdat ik meer kennis van de medische achtergronden heb.
Wat in mijn tijd het grootste struikelblok voor een geslaagde acceptatie van de ICT was, betrof direkties die geen beleid wilde voeren en geen besluiten wilde nemen, naar het principe dat men de kool en de geit wilde sparen, dat mislukt altijd.
ICT moet ook in het management gedragen worden.
Betse Hans,
De door jou benoemde punten zijn terecht en herkenbaar. Deze problemen zijn ontstaan door de bouwstenen en structuur van zorgsector en onze zorgstelsel. Om deze op te kunnen lossen heb je een visie en ketenaanpak nodig. De scope van dit artikel is beperkt en kent een tunnelvisie. Als je een tool inzet om ermee de problemen op te lossen zonder dat je aandacht besteedt aan de onderliggende laag en oorzaak dan heb je je geld verspild aan de zoveelste tool! Zo breng je water aan zee.
Ik ben ervan overtuigd dat je met een tool zoals RES veel zaken kan automatiseren/verbeteren maar een tool is een middel, de kern van het probleem ligt ergens anders. Je kan ook bewust kiezen voor tijdelijk oplossen van een probleem door het inzetten van een tool (als je genoeg geld hebt!). Maar hiermee heb je het probleem niet opgelost.
Er is genoeg gezegt over de beperkte onderwerpen die ter sprake zijn gekomen iin het artikel, daar sluit ik mij bij aan. Ik werk inmiddels 12 jaar in ziekenhuizen en verbaas me iedere dag over hoe het er in de zorg aan toe gaat, ik begrijp ook waar zaken vandaan komen.
Het lastige van de zorg is dat het bestaat uit eilanden. Iedere organisatie werkt op zijn eigen manier en binnen de organisaties gebeurt hetzelfde. Ik heb in meerdere ziekenhuizen gewerkt en zie dat ieder voor dezelfde uitdaging staat en zelf het wiel uitvindt. Samenwerking is er nauwelijks, men roept dat men beter is dan het andere ziekenhuis in de regio want dat is belangrijk (al is dat nergens op gebaseerd) en leveranciers van (zorg)systemen en spelen dit spel mee want dat levert hen meer omzet op.
De kwaliteit van de mensen op de ICT afdeling bepaalt ook de kwaliteit van de ICT omgeving. En goede mensen in ziekenhuizen vertrekken vaak naar andere bedrijven omdat de CAO en de FWG stelsels groei in beloning moeilijk maken (oftwel: organisaties schuilen zich hierachter). Een goede en betrokken ICT-er is zeer goed in staat om met artsen, verpleegkundigen, managers en leveranciers te praten, werkprocessen te analyseren en oplossingen te bedenken. Die goede ICT-ers kosten alleen wel geld. Het korte termijn denken van ICT managers in de zorg door te besparen op een loonsverhoging die zogenaamd niet mogelijk is vanwege de FWG helpt hier niet bij. En er is geen winstmotief bij de ondersteunende afdelingen in ziekenhuizen waardoor een afdeling lang kan blijven sukkelen met de mindere goden.
Verder is het zaak dat informatievraagstukken ziekenhuisbreed bekeken worden en dat niet ieder eiland (maatschap) met eigen systemen, wensen en eisen komt. Een Raad van Bestuur moet iedereen tevreden houden dus natuurlijk krijgen specialisten hun zin met als doel het algemeen belang. Je voorkomt dit voor een groot deel door een duidelijke informatie architectuur neer te leggen en deze te bewaken en aan te passen bij voortschreidende inzichten. Dit zal ook leiden tot kritiek vanuit maatschappen maar dat heb je eenmaal altijd.
In de zorg werkt men ad-hoc, zo is het werk nu eenmaal van een arts of van een verpleger (m/v). Men doet altijd zijn uiterste best om je te helpen en dat is zeer lovenswaaardig. Deze werkwijze is een patroon en dat past de zorgkant in een ziekenhuis dus ook toe bij (ICT) projecten. Dat dit niet handig is lijkt me duidelijk. Je kunt hier echter niet veel aan veranderen want dat ad–hoc werken is ook de kracht van de organisatie. Dus probeer van een ziekenhuis ook geen projectorganisatie te maken. Zorg er voor dat je ICT afdeling flexibel is, dat is waar je winst haalt. Zorg er voor dat je alleen projectorganisaties optuigd voor de grote projecten, behandel de andere adhoc aanvragen meer als wijziging die je kunt toetsen aan bestaand beleid (inforamtie architectuur en security). Als je goede ICT-ers en adviseurs in huis hebt dan is dit geen probleem.