Logica gooit de handdoek in de ring

We hebben vaak gedacht dat Logica-topman Green bedrijfsonderdelen zou verkopen, maar de overname door het Canadese CGI is verrassend. Waarom levert Logica zich uit aan een kleiner bedrijf? De ict-dienstverlener geeft het op om aandeelhouders blij te maken met groei en meer winst, verkoopt de tent, grijpt het geld en gaat er vandoor.

In het persbericht over de overname zegt bestuursvoorzitter David Tyler van Logica dat 'de concurrentie in de ict-sector is toegenomen en schaalgrootte belangrijker is dan ooit voor het realiseren van lage kosten en een goede dienstverlening'. Waaraan hij toevoegt: 'In Logica's belangrijkste Europese markten economische heerst onzekerheid, wat het vertrouwen en de vraag van zakelijke en overheidsklanten drukt.'

Anders gezegd: Logica heeft de boot gemist in de wereldwijde sourcingmarkt en door z'n relatief lage plaats in de pikorde in de branche en de ict-waardeketen krijgt het bedrijf de volle laag als klanten willen besparen. Iedereen snapt dat Logica zich wil verkopen, gezien de magere prestaties van het aandeel en de middelmatige verwachtingen voor de toekomst.

Het persbericht omschrijft het doel van de overname anders: 'De voorgenomen samenvoeging van CGI en Logica creëert een leidende ict-dienstverlener met een betekenisvolle aanwezigheid in Noord- en Zuid-Amerika, Europa en Azië. De gebundelde kracht biedt het ideale platform om klanten lokaal en wereldwijd te bedienen, grotere outsourcingdeals binnen te slepen en klanten een breder portfolio te bieden met op ip-gebaseerde oplossingen in Noord-Amerika en Europa.'

Dat klinkt schitterend, maar ik heb er moeite mee dit als een prachtige deal te zien op operationeel vlak. Laten we de ratio achter de deal eens bekijken.

'Een leidende ict-dienstverlener creëren met aanwezigheid in Noord- en Zuid-Amerika, Europa en Azië.'

• Dat valt wel tegen. De gecombineerde organisatie zal overal ter wereld ongeveer even groot zijn, slechts aanwezig op continenten. Maar had Logica behoefte aan een aanzienlijk grotere aanwezigheid in Canada? Nauwelijks. Heeft CGI een zware vertegenwoordiging in Europa nodig om zijn bestaande klanten te ondersteunen? Nee. Als dat al zo was, had het bedrijf jaren geleden al iets groots gekocht (CGI heeft jarenlang halfhartig naar Europese overnamekandidaten gekeken).

• In het persbericht zegt CGI-ceo Michael Roach: 'De samengevoegde bedrijven hebben kritische massa en goede banden met grote multinationals.' Maar ook nieuwe kritische massa? Waar dan? Eigenlijk nergens. Zoals bestuursvoorzitter David Tyler van Logica zelf verklaart dat er 'nauwelijks geografische overlap' is.

• Hebben we dit niet eerder gezien? Jaren geleden al heeft Logica afscheid genomen van de ambitie een wereldspeler te worden. Onder ceo Martin Read wilde het bedrijf nog tot de top tien van de wereld behoren. Het is ironisch, zo niet verontrustend, dat wereldwijd marktleiderschap nu als belangrijkste argument wordt opgevoerd voor deze overname.

'De gebundelde kracht biedt het ideale platform om klanten lokaal en wereldwijd te bedienen.'

• Zal deze overname een werkelijk geïntegreerde wereldspeler opleveren met de kracht om de concurrentie aan te gaan met een HP, IBM of Accenture? In eerste instantie zeker niet. Uiteindelijk wel, dan? Dat valt te betwijfelen, tenzij CGI snel en zonder scrupules weet in te grijpen, zonder het grootste deel van de Logica-medewerkers van zich te vervreemden.

• Wij zijn er niet van overtuigd dat de samenvoeging veel synergie oplevert. Misschien dat er door de samenvoeging op kosten kan worden bespaard. Maar besparingen leiden niet tot groei voor CGI in Europa. Het is Logica niet gelukt een geïntegreerde Europese speler te worden. Het bedrijf is altijd een conglomeraat van locale bedrijven gebleven. Wij vragen ons af of CGI de omvang van de uitdaging wel ziet.

• Het wereldwijd bedienen van Logica's en CGI's klanten is intuïtief een aantrekkelijk en goed idee. Logica heeft kleine vestigingen in Australië en Brazilië om klanten locaal te ondersteunen, CGI heeft vergelijkbare vestigingen in Europa. Maar de kern van Logica's business is het ondersteunen van grote locale klanten. Dit zijn Europese ondernemingen met thuismarkten in Europa en overheidsorganen. Zij hebben helemaal niets aan deze overname.

• Het bedienen van wereldwijde bedrijven met wereldwijde diensten is iets heel anders. Net als de superrijken, denken en handelen werkelijk multinationale bedrijven anders dan 'gewone' ondernemingen. Hen bedienen vergt wel iets meer dan het simpelweg aan elkaar naaien van CGI's op Canada en Logica's op Europa gerichte activiteiten. Dit levert geen nieuwe wereldspeler op waar een Accenture, IBM of Tata Consultancy Services het voor in de broek doet.

'Klanten een breder portfolio bieden met op ip-gebaseerde oplossingen in Noord-Amerika en Europa.'

• Misschien is dat een betere onderbouwing van de overname, omdat het aanbod van beide bedrijven op beide continenten kan worden verkocht. Dan gaan we er even vanuit dat het management van CGI verziend is en slim die diensten kiest die het best geschikt zijn qua schaalbaarheid en universaliteit.

Traagheid

We hebben Logica in het verleden wel bekritiseerd om de traagheid in het wereldwijd uitrollen van zijn dienstverlening, standaardisering en het wegnemen van geografische en andere drempels die het rondpompen van goede ideeën, middelen, producten en mensen door de onderneming mogelijk maakt.

De toen nog kersverse Logica-ceo Andy Green presenteerde in april 2008 zijn transformatieplan voor de onderneming. Wij probeerden hem zo goed mogelijk te ondersteunen, want er zaten aardige ideeën in. Toch oordeelden wij dat het te weinig was en te laat. Dit vonden wij er toen van:

• 'Logica is een middelgrote generalist die worstelt met het vinden van een nieuwe niche, in een markt die ongunstig is voor middelgrote ict-dienstverleners. De wereldspelers hebben een voorsprong en voordelen op het terrein van schaal, samenhang en kosten. Zij hebben zonder scrupules hun dienstenaanbod geglobaliseerd en hun processen, structuur en dienstenaanbod opnieuw opgebouwd om te kunnen concurreren met aanbieders uit India, terwijl zij met name op het terrein van consulting een sterke lokale uitstraling hebben behouden. Het is hen gelukt het cliché 'Think global, act local' in praktijk te brengen. Dit wordt een serieuze bedreiging voor Logica, als het niet lukt de voordelen van schaalgrootte, standaardisatie en globalisering te realiseren waarmee het nu pas echt serieus aan de slag gaat. De macht binnen de onderneming bij de locale bedrijven is daarvoor nog te groot. Logica is het met ons oneens. Voor hun bestwil hopen wij dat dit klopt.'

Te weinig, te laat

Wij hadden gelijk. Ja, Logica heeft op al deze punten vooruitgang geboekt, maar welke onderneming niet? Logica is blijven hangen in 'te weinig, te laat'. De onderneming ligt nog steeds een straatlengte achter op de leiders in de ict-branche.

Natuurlijk heeft Logica ook zijn sterke punten. Het heeft een aantal prachtige sectorspecifieke producten en bijzondere technische kennis, met langdurige klantrelaties. Klanttevredenheidsonderzoeken wijzen uit dat Logica hoog scoort op de aspecten kwaliteit van de dienstverlening en technische vaardigheden. Laten we hopen dat CGI deze sterke punten koestert en uitbuit.

Daarentegen gaven Logica-klanten het bedrijf in vergelijking met concurrenten relatief lage cijfers voor het overtreffen van de verwachtingen. Zoals wij het afgelopen jaar omschreven is Logica een 'betrouwbare, stabiele, technisch onderlegde ict-implementatietoko die levert wat er gevraagd wordt, maar dat geen grote, enge ideeën bedenkt en onder klanten bekendstaat als een vernieuwer van de manier van zakendoen.

Slotopmerking

Onze slotopmerking vier jaar geleden was: 'Alles in ogenschouw genomen, Logica veroordeeld is tot een voortbestaan als middelgrote ict-dienstverlener in een wereld die steeds minder op heeft met middelgrote spelers.' Wij blijven bij onze conclusie van toen.

Maar het aan elkaar naaien van twee regionale spelers maakt van de twee ict-dienstverleners geen echte wereldspeler. We wensen CGI het beste, er vanuit gaande dat er niet om Logica gevochten zal gaan worden. Het overnamebod betekent dat het Logica-management heeft gefaald en geen andere mogelijkheid ziet om de waarde van het bedrijf in de komende jaren fors te laten groeien. Dat impliceert dat CGI het alleen maar beter kan doen. Of dat lukt? Laten wij het hopen.

Douglas Hayward
Onderzoeksdirecteur
IDC (Londen)