Als je eerdere artikelen van mij gelezen hebt weet je wat ik bedoel met cloud computing versus de cloud als synoniem voor het internet. Maurice van der Woude, general director van EuroCloud, had het een jaar geleden nog over het cloud geweld uit de Verenigde Staten en daar wil ik het nu ook over hebben.
Veel technologie gebruikt voor cloud computing komt de Verenigde Staten. Maar ook de bedrijven die cloud computing als een service aanbieden komen praktisch allemaal uit de VS, Amazon met AWS, Microsoft met Azure, SalesForce met Force.com en ga zo verder. Google bied cloud computing dan niet echt als dienst aan, maar veel van hun tools maken het wel mogelijk om op cloud computing over te stappen, en komt dus ook uit de VS. En hoeveel mensen hebben niet een iPhone? Niet alleen veel data wordt opgeslagen in Apple’s iCloud, de App Store is ook echt een Amerikaanse aangelegenheid. De grootste dreiging is niet de Patriot Act, het excuus wat de VS kan gebruiken om zonder tussenkomst van een rechter zich toegang te verschaffen tot data al is het niet fraai. Nee, de dreiging gaat veel verder.
Monopolie
Doordat de VS zo’n beetje een monopolie hebben op het gebied van aanbieden van cloud computing stroomt veel geld weg naar dit land. Talloze startups gebruiken namelijk cloud computing om hun business op te baseren. En terecht, want de hefboom functie is enorm. Je maakt iets en zonder tussenkomst van menselijke arbeid kunnen miljoenen mensen van je dienst gebruik maken. Alle nieuwe business en next big things worden dus ook gebaseerd op enerzijds technologie uit de VS, maar dus ook op basis van diensten uit de VS. Dubbelop dus. Hierdoor krijgen de VS een steeds grotere voorsprong op Europa, qua inkomsten, kennis en dus ook qua toekomstperspectief. Ik zie nog geen enkel teken van tegenwicht uit Europa. Onlangs heb je wellicht wel gehoord dat Berlijn weer in trek is voor startups, startups gebaseerd op het internet en dus hoogstwaarschijnlijk op cloud computing diensten uit de VS.
Universiteiten hebben de sleutel
Stel dat deze dreiging reëel is. Hoe kan het tij gekeerd worden? Allereerst erkenning van het probleem. Cloud computing krijgt steeds meer aandacht en business en we zien wie daar het meest van profiteren. Daarnaast merk ik dat er maar weinig techneuten hands-on ervaring hebben met cloud computing. Dit moet veel uitgebreider worden. Maar laat universiteiten ook iets doen. Niet alleen onderzoeken doen, maar ook labs opzetten die mooie innovatieve dingen doen met cloud computing. Dit zou meteen een hoge prioriteit moeten krijgen aldaar en ik denk dat het strategisch een slimme zet is omdat een univiversiteit zich kan onderscheiden hiermee.
Daarnaast hebben we een Europese Amazon nodig. Een bedrijf dat zijn eigen schaalbaarheid oplost met cloud computing en die beschikbaar stelt aan externe bedrijven. Onderscheiden op prijs is lastig, juiste omdat wij nog niet de schaalgrootte en het momentum hebben en dus ook nog eens kleiner inkopen. Maar onderscheid op veiligheid zou wel directe toegevoegde waarde hebben. De huidige groei van cloud computing voor bedrijven wordt voornamelijk geremd door vertrouwen, door cloud computing vanaf de basis veiliger te maken als het alternatief uit de VS zou een groot voordeel kunnen zijn. De Patriot Act is in dat opzicht onze vriend. Een ander voordeel is dat de toegangstijden (latency) per definitie erg goed is en dat er makkelijker aan wettelijke bepalingen voldaan kan worden.
De huidige crisis helpt natuurlijk niet mee om bedrijven grote investeringen te laten doen. En juist hier kunnen universiteiten hun toegevoegde waarde laten zien. Met kleine ‘uitvindingen’ bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid kunnen zijn bedrijven organisch laten groeien met hun cloud computing diensten. Patenten kunnen niet alleen die gedachtegoed beschermen, maar zullen ook voor inkomsten zorgen.
Niets doen lijkt mij in ieder geval geen optie, want er staat veel op het spel en we staan al meer dan één-nul achter. Ik geloof er dus in dat er meer bewustzijn moet komen en dat er actie ondernomen word voor onderwijs, bedrijfsleven en wellicht zelfs politiek.
Wie bewaakt de bewaker?
Dan is er nog een andere dreiging die een oplossing alleen maar aantrekkelijker maakt: Op CNET kun je lezen dat de FBI achterdeurtjes wil in software van Skype (Microsoft) en bijvoorbeeld Facebook. Net als bij telefoonverkeer wil de Amerikaanse overheid een mogelijkheid om af te luisteren, maar dit is een heel beangstigende ontwikkeling en om twee hoofdredenen: Facebook en Skype zijn internationaal en Quis custodiet ipsos custodes ofwel wie zal de bewakers zelf bewaken?
Nederland heeft de reputatie tapland nummer 1 te zijn. In de VS wordt nog niet een tiende zoveel afgeluisterd als in Nederland… right. Ik denk dat je dat beter kunt lezen als; de VS houden het geheim en trekken een sluier op. Om een verdachte te kunnen vangen snap ik best dat tappen een veroorloofd middel kan zijn, maar qua telefoonverkeer is dat een Nederlandse aangelegenheid. Maar de wetten verslappen. Vroeger was er een meldplicht achteraf. Naar mijn weten is een tussenkomst van rechter al niet meer noodzakelijk. En als de politie zonder tussenkomst van de telefoonprovider zou mogen tappen kun je al helemaal nagaan dat het niet meer zo nauw genomen wordt met de wet (Tapping as a service). In naam is het tappen natuurlijk om criminelen op te pakken, maar als je kijkt naar Skype dan wordt het wel heel verleidelijk om de grens van het fatsoenlijke wat op te schuiven. Het afluisteren van buitenlandse gesprekken, bijvoorbeeld over politiek, handel en technologische ontwikkelingen is een erg verleidelijke mogelijkheid. En dat is het natuurlijk met internet. Hoe weet je dat een gesprek plaatsvind in een ander land dan de verenigde staten? Ik kan een ip-adres uit de VS veinzen, dit is bijvoorbeeld wel eens handig als een dienst alleen aangeboden wordt in de VS zoals Netflix. Het internet is ook wat moeilijker te omkaderen als bijvoorbeeld een GSM netwerk. Skype is dan nog een gedistribueerde dienst. Als de gespreksverbinding tot stand gekomen is, vind de communicatie alleen nog maar plaats tussen de deelnemers van dat gesprek. Bij Facebook is dit niet het geval. Je tapt in op het netwerk van Facebook, de data staat volledig op Facebook servers (al dan niet gehuurd) en alle data is enorm verspreid. Het tappen laat ook nagenoeg geen sporen na.
Nu actie ondernemen
Als er een goed moment is om de handschoen op te pakken, dan is het nu. Maar als we net als met pensioenen de beslissingen voor ons uit blijven schuiven, dan zou het wel eens een hele dure les kunnen worden.
Amerikaanse staten hebben jarenlang progressief stimuleringsbeleid gevoerd om datacenters op eigen bodem te krijgen, net als veel Oost-Aziatische landen. Bijna elke staat en land had (heeft) wel zijn eigen programma.
Het is dan weinig verbazingwekkend dat met zo’n overkill aan datacenters, de clouddiensten goedkoop kunnen zijn. In Europa lukt het nog steeds slechts met moeite om zoiets als “één markt” van de grond te krijgen. Sommige partijen zijn er zelfs op tegen…
We moeten niet over het hoofd zien dat de ICT ondernemersmentaliteit in de USA diametraal anders, positiever en toekomstgerichter, is dan hier. Ik pleit ervoor ze niet zozeer als vijand te zien, maar er van te leren en onze vergissingen niet langer te blijven herhalen.
Als we er een vijand van maken, zijn we zelf de verliezer. Als we er van leren, is dat goed voor beiden.
Leuk artikel, wat bij mij een vraag naar boven doet borrelen:
Wat is erger: vendor lock in of country lock in ? ….
Leuk verhaal. Ik ben met de stelling aan het eind van dit artikel niet eens.
Als je een Cloud-provider wil worden dan mag je best 1 tot 2 jaar wachten. De technologieën rondom Cloud worden steeds verder ontwikkeld. De Cloud van nu is niet volwassen en kent veel verbeteringen. Je moet enorme investering doen om een provider te worden (toch kent je dienst veel beperkingen).
Met de komst van HTML-5 oplossingen zullen veel zaken rondom Cloud vereenvoudiger worden. Deze ontwikkeling zal zelfs effect hebben op het VDI-zaken. Aan deze oplossing werken grote namen zoals Citrix, VMware, InstallFree en RedHat.
Door deze oplossing (HTML-5) kan een gewone MKB, makkelijk een shared omgeving opzetten en dat in een Joint Venture met andere branchegenoten delen. Dit kan zeer handig zijn voor bijvoorbeeld gemeenten.
Samengevat, Cloud is nog niet volwassen en is zeker niet rendabel als vervanger van de “totale” ICT-omgeving van een MKB(met alles erop, eraan) maar misschien wel gunstig voor een reclamebedrijf met 5-20 medewerkers!
Door beperkingen in de technologieën waar nu Cloud op gebouwd is, zal je dienstpakket niet voldoende en rendabel zijn om als provider van start te gaan. Maak je plan en zorg voor je voorbereidingen en wacht tot 2014!
P.s. in deze reactie doel ik op een Cloud oplossing gebaseerd op SaaS. Een hybride oplossing kent andere aspecten dan wat ik hierboven benoemd heb.
Allereerst; excuus voor de spelling! Hier had ik wel wat meer tijd in moeten steken. Ik liep al een tijdje met de gedachten van dit artikel rond en om actueel te blijven heb ik het iets te snel gepubliceerd.
@Peter: Ik zie de VS niet als vijand en kijk met grote ogen van bewondering naar wat zij voor elkaar krijgen! Ik zie ze wel als concurrent en het is bedreigend hoe dominant ze zijn op de technologie waar dadelijk het hele internet aan hangt.
@Reza: Je referentiekader is wat krap. Bij alles cloud denk je meteen aan kantoorautomatisering en of ik het promoot dat bedrijven meteen 100% overmoeten op cloud computing. Dat is niet zo. Je blijft ook teveel hangen in het mantra van cloud computing is niet volwassen. Amazon, wellicht de grootste online winkel ter wereld draait volledig op cloud computing. Is Amazon niet volwassen? Is lokale IT wel volwassen dan?
Als je na 2 jaar pas instapt met het beginnen met cloud computing te ontwikkelen (niet het gebruiken, maar het maken van cloud computing diensten zelf) dan ben je te laat, dat is echt de kern van mijn betoog.
De VS zijn het grootst op dit gebied en hebben de grootste snelheid vooruit, inhalen lijkt op dit moment al onmogelijk maar de afstand tussen de VS en Europa worden dus alleen nog maar groter. Nederland is een handelsland en een kennisland, maar op dit gebied staan we gewoon buiten spel. Ik geloof in de dominantie van cloud computing diensten, of anders gezegd in het einde van het tijdperk dat je servers inricht per stuk en voor 1 doel (file server, mail server, database server, applicatie server). Ik zie zo duidelijk het onvermijdelijke hiervan en kan er bijna niet meer bij dat er vakmensen zijn die het niet zien.
Natuurlijk heeft het zijn onvolwassen kanten en voor jou Reza is dat praktisch van waarde, jij moet wellicht de oplossingen aandragen die nu betrouwbaar zijn en steekt nog niet je hand in het vuur voor iets wat in bepaalde opzichten nog niet volwassen is.
Maar kijk naar de trends; meer bandbreedte, verregaande virtualisatie, diensten die uitgerolt worden naar miljoenen, uitbesteden naar datacenters. On premise is nu nog deels een noodzaak maar alle software huizen zijn bezig met online diensten en dus wordt IT steeds meer uitbesteed. Stel dat dit waar is, wat zijn dan verstandige stappen om te ondernemen?
Ik ben het met het eerste deel van het artikel niet helemaal eens. De strekking is dat cloud aanbieders vooral amerikaans zijn.
Cloud computing gaat niet alleen over het sourcen van IT resources in de public cloud. Je hebt vele varianten. Als IT consultant begeleid ik veel trajecten voor het MKB waarin ik IT resources outsource. Je hoeft dan echt niet per se naar Amazon, Microsoft en de googles van deze wereld.
Zowel voor netwerken, server capaciteit, storage en werkplekken kun je beheerde diensten afnemen die snel op- en afschakelbaar in capaciteit zijn bij aanbieders in NL.
Kortom, de aanbieders beperken zich niet alleen tot de amerikaanse markt. Er zijn veel initiatieve op de nederlandse markt. Ik zie ook daar mogelijkheden.
Een goede bijdrage Henri! Ik heb in mijn blog nog wat aanvullingen gegeven met links naar EDRI en ENISA. De Link is http://www.compute-ability.nl.
@Henri:
Ik ben benieuwd hoe je denkt dat je mijn referentiekader kan beoordelen!
Als je goed kijk dan zie je aan het eind van mijn reactie, de scope die ik gekoppeld heb aan mijn betoog. Ik denk dat dit aangeeft dat ik het ergens met je eens ben maar tot een bepaalde grens.
Naar mijn mening, Amazon als referentie gebruiken is een denkfout. Het businessmodel van Amazon is jaren lang geleden aangepast aan het afnemen van externe diensten en ook aanbieden daarvan. Dit is heel anders dan de situatie waar vandaag de dag een bedrijf zich in bevindt. Amazon heeft voor deze verandering een lange aanloop gehad. Ik heb nog niet van een Cloud-aanbieder gehoord dat ik veel tijd moet besteden aan deze verandering.
Je bent een liefhebber van Amazon. Weet je door welke oplossing de diensten van Amazon WS, EC2 en S3 gerealiseerd worden? Zo niet……. Hou je vast: “ InstallFree” !!!!
Dit is een product dat ik in mijn betoog als een oplossing voor overstap naar Cloud benoemd heb. (Maar hij is pas rond Q3-Q4 voor public beschikbaar) Door de aangeboden mogelijkheden die nog in de ontwikkelingsfase zijn kan het overstappen naar Cloud zeer eenvoudiger worden. Dit is technisch gezien, en organisatorisch gezien heb je ook genoeg uitdagingen waar je mijn voorstel van 2 jaar zeker voor nodig hebt.
Samengevat, de organisaties moeten de tijd nemen voor het veranderen van hun businessmodel naar Cloud. Deze overstap zal zeker makkelijker worden wanneer de huidige beperkingen van Cloud weggewerkt zijn. Met de ontwikkelingen rondom Cloud-diensten en mogelijkheden zien we deze afstand steeds korter worden. maar we zijn er nog niet!
Dit was mijn laatste reactie op je artikel. Mocht je meer over mijn referentiekaders te weten willen komen dan verneem ik het graag per mail.
P.s. ik hoef niet voor mijn brood Cloud te promoten. Misschien zijn daarom mijn reacties op Cloud-artikellen anders dan die van andere mensen!
Henri,
Een pakkende titel maar is onze grootste vijand niet gewoon onze eigen mindset?
Want er is een duidelijk verschil in mindset tussen Europeanen en Amerikanen betreffende startups zoals Eurobarometer laat zien. Risico nemen, competitie en zelfvertrouwen liggen tientallen procenten hoger bij Amerikanen (maar ook Aziaten) en daardoor is het volume van de markt daar ook gewoon groter. En we hebben misschien wel een Europese gemeenschap maar geen gemeenschappelijke taal.
Het probleem van tappen, of misschien moet ik hier vissen zeggen van Nederlandse opsporingsdiensten is inderdaad zorgelijk. Hierover zijn kamervragen gesteld maar Teeven ontweek antwoorden en bleef hier erg schimmig waardoor gebruik en frequentie onder sectie stiekem blijft vallen. Dat is trouwens niet anders bij Amerikaanse tegenhangers, waarvan NSA misschien wel de meeste belangrijke is. Maar vergeet naast de backdoors ook niet de beperkingen die gelden voor export van encryptie algoritmen en andere beveiligingsoplossingen.
Bij een vraag als wie controleert de controleur moet ik helaas wel denken aan de gang van zaken rond DigiNotar die blijkbaar alleen op procedures gecontroleerd en niet op de harde praktijk.
@Richard: De strekking is inderdaad dat zo’n beetje de enige cloud computing aanbieders uit de VS komen. Hierbij hanteer ik wel de stelling dat “in the cloud” anders is dan “cloud computing” en verwijs hierbij naar mijn eerdere artikelen op de Computable. Bij Leaseweb kun je ook (gevirtualiseerde) servers huren en wellicht worden ze daar steeds beter in. Maar dat is geen cloud computing.
Daarnaast als je naar de geavanceerde technologie en software kijkt van bijvoorbeeld Microsoft Azure en AWS dan ben ik absoluut en oprecht geïnteresseerd in Europese alternatieven!
@Reza: Wat ik schrijf is natuurlijk dom. Ik ken je referentiekader niet, maar ik reageer vooral op de beperkende overtuiging dat cloud computing niet volwassen is. Maar je kan niet zeggen dat je het niet met mijn betoog eens bent en dit dan koppelen aan een beperkte scope, maar dat heb ik al eerder gezegd.
Ik promoot de cloud niet per se omdat ik er baat bij heb, maar omdat ik geloof dat de dominantie van cloud computing realiteit gaat worden om de simpele reden dat mensen niet geintresseerd zijn in netwerken en storage, maar in het zorgeloos afnemen van functionaliteit die altijd en overal beschikbaar is. En om bedrijven nu al te helpen zich voor te bereiden op de transitie.
@Ewout: Mindset zou inderdaad een groot deel van het probleem kunnen vormen, niettemin maakt dit de noodzaak dus alleen maar nijpender.