De inzet van ict heeft een zeer grote invloed op onze omgeving. Kijk bijvoorbeeld eens naar een stad als Apeldoorn, een grote Gelderse gemeente die in de jaren '50 als tweede schrijftafel van Nederland werd gepresenteerd. Veel rijksdiensten, zoals de Belastingdienst, Kadaster en de Nederlandsche Bank, vestigden zich in de jaren '60 en '70 in de stad. Het werk wat eerst in de lokale belastingkantoren plaatsvond werd in de jaren '60 gecentraliseerd in Apeldoorn en ondersteund met ict.
Diezelfde Belastingdienst, met ruim vijfduizend medewerkers de grootste werkgever van de stad, zet nu het mes in gebouwen en personeel. Zorgde de ict eerst voor centralisatie, op dit moment zorgt het juist voor meer decentralisatie en krimp. Inmiddels staan er meerdere grote kantoorgebouwen uit de jaren '60 leeg van diezelfde organisaties. Tegelijkertijd zorgde de techniek er ook voor dat we onze ict-capaciteit, zoals programmeurs, in India of Roemenië inkopen om zo via een veel lager tarief te kunnen werken.
Een branche die vergelijkbare tendensen heeft zijn de supermarkten. Vanaf de jaren '60 zijn de kruideniers stelselmatig uit ons straatbeeld verdwenen. Daarvoor in de plaats zijn supermarkten gekomen met een grootschalig inkoop- en logistiek systeem. Onze tomaten komen uit Spanje, de paprika's uit Marokko en de komkommers uit Senegal.
Door de duurzaamheidslobby vragen zich steeds meer mensen zich af waarom de lokale supermarkten hun groente en fruit niet bij de regionale tuinbouw afnemen. Dit scheelt vervoerkosten en vervuiling en legt minder druk op het wegennet.
Ook in het betaald voetbal zie je nu zo'n tendens, na jarenlang allerlei exotische talenten uit de hele wereld te hebben gehaald, vallen we nu weer terug op onze talenten uit de regio.
Het is duidelijk dat deze tendens zich alleen doorzet wanneer de consument principiële keuzes maakt. Koop dus alleen groente en fruit bij supermarkten die dit voor minimaal 50 procent afnemen uit eigen tuinbouw. Koop alleen een seizoenskaart bij de voetbalclub waar minimaal de helft van de spelers uit de regio komt.
De enige die dat niet schijnt te begrijpen is de Postcodeloterij die drieduizend (centraal ingekochte) fietsen weggeeft in een bepaalde gemeente in Nederland, waardoor de plaatselijke fietshandel failliet gaat.
Mijn grootvader zei het al: denk mondiaal, maar handel lokaal.
Vindt Van Vliet nou serieus dat een tomaat hetzelfde is als een voetballer?
Maar het is ook duidelijk dat de consument holistisch denkt, maar chartaal handelt. Natuurlijk is het belangrijk dat er weinig CO2 vrijkomt bij productie en vervoer van producten. Natuurlijk is het belangrijk dat het vlees dat gekocht wordt (als het gekocht wordt) van dieren komt die een zo goed mogelijk leven hebben gehad. Natuurlijk is het belangrijk dat de groenten zo onbespoten mogelijk zijn gekweekt…. Dat is belangrijk voor natuur, milieu en uiteindelijk voor de gebruiker/consument van het product.
Maar het mag niet te veel kosten, het is tenslotte crisis en als je alles bij elkaar optelt qua verschil tussen een komkommer uit Senegal en een komkommer uit het Westland, kan je met het uitgespaarde geld toch weer op vakantie naar Senegal… en dat willen we niet opgeven natuurlijk. Dus de meerderheid van de consumenten handelt chartaal (of giraal… de nieuwe vorm van girigheid… oei, slechte woordspeling, sorry).