In opdracht van detacheerder Neomax is er onderzoek gedaan onder 940 it-studenten (mbo en hbo). Doel van het onderzoek was het in kaart brengen van de behoeften van de aanstormende it'ers, professionals uit de Y-generatie. Wat verwachten zij van hun toekomstige werkgever en baan? En op welke manier kunnen wij hier nu al rekening mee houden? Het onderzoek heeft veel interessante informatie opgeleverd en toont ‘de it'er van de toekomst'.
In hoeverre zijn it'ers straks nog bereid om buiten kantoortijden te werken en overuren te maken? En hoe zien it'ers de balans tussen werk privé? Het it-vak staat erom bekend veel tijd te vragen van zijn professionals. Steeds meer it-afdelingen hebben te maken met een it-infrastructuur die 24/7 beschikbaar moet zijn en dit betekent werken buiten kantoortijden en in geval van storingen overuren draaien. Ook de toekomstige it'er begrijpt goed dat dit er bij hoort. Van de 940 ondervraagde it-studenten geeft maar liefst 36 procent aan dat de ideale werkweek bestaat uit veertig of meer uur. Toch is de groep it-studenten die idealiter 36 uur per week werkt niet veel kleiner; 36 procent geeft aan dat dit de ideale werkweek is.
Daarnaast speelt ook flexibiliteit een belangrijke rol voor de toekomstige it'er. Bijna 64 procent wil in zijn baan straks enige flexibiliteit in de werktijden, dus soms wat eerder/later beginnen of eindigen. 19 procent kiest voor een zeer grote mate van flexibiliteit en slechts 16 procent wenst een baan van negen tot vijf. 36,5 procent van de respondenten beschouwt het dan ook als ideaal wanneer werk en privé gescheiden blijven, wat ook flexibiliteit van de werknemer vraagt.
Werkomstandigheden
It-studenten zijn duidelijk wanneer het aankomt op de gewenste sfeer op de werkvloer en de manier waarop zij hun werkzaamheden kunnen uitvoeren. Maar liefst 79 procent van de it-studenten voelt zich het meest prettig in een informele sfeer. Daarnaast wordt 58 procent van de respondenten het liefst ondersteund in zijn werk en geeft 32 procent aan het liefst vrijgelaten te worden.
Het nieuwe werken is al enkele jaren een hot topic, maar de toekomstige it'er werkt het liefst op een vaste plek op kantoor (41 procent) of op kantoor met een flexibele plek (42,5 procent). Slechts 16 procent werkt het liefst thuis of in een openbare ruimte.
Hoewel de toekomstige it'ers er op rekenen dat ze te maken krijgen met flexibele uren, zien ze wel graag vastigheid als het op hun salaris aankomt. De grootste groep, 62 procent, ziet zijn salaris het liefst gebaseerd worden op vaste uren en een prestatiebonus. Met 28 procent en 10 procent zijn salarissen gebaseerd op respectievelijk gemaakte uren en behaalde resultaten een stuk minder populair.
Beheer tot projectmanagement
Omdat er nog altijd een tekort aan it'ers verwacht wordt, is het interessant om te weten waar de it-studenten van nu, in de toekomst denken en hopen te gaan werken. Waar zien zij zichzelf bijvoorbeeld direct na het behalen van hun diploma? Om deze vraag te beantwoorden is het interessant om onderscheid te maken tussen de hbo- en mbo-respondenten.
Direct na het behalen van het diploma zien de meeste mbo-studenten, 37,5 procent, zichzelf in een beheerfunctie werken. Op de tweede en derde plaats volgen respectievelijk een ontwikkelfunctie (19 procent) en de helpdesk (15 procent). En hoe zit het met de ambities van deze groep toekomstige it-professionals? Waar zien zij zichzelf over vijf en tien jaar? Over vijf jaar denkt 48 procent werkzaam te zijn in een operationele functie, ziet 36 procent zichzelf terug in een leidinggevende functie en is 16 procent ondernemer. Gevraagd naar de verwachtingen voor over tien jaar, ziet 37 procent van de mbo-it-studenten zichzelf werken als it-manager. Op de tweede plaats staat beheer en de top drie eindigt met development. Opvallend is dat nog geen procent van de respondenten zichzelf dan nog op de helpdesk ziet werken of in een consultancyfunctie.
Hbo
Bij de hbo-respondenten liggen de verwachtingen iets anders. Direct na hun studie ziet veruit de grootste groep zichzelf werken in een ontwikkelfunctie (46 procent) of consultancyfunctie (17 procent). Opvallend is dat de hbo-studenten zichzelf over vijf jaar op dezelfde positie zien als de mbo-studenten. Over vijf jaar ziet 49 procent van de hbo-studenten zichzelf in een operationele functie, 35 procent in een leidinggevende functie en 16 procent denkt ondernemer te zijn. Over tien jaar zijn de verwachtte verschillen met de mbo-studenten een stuk groter. Ruim 24 procent van de hbo-studenten verwacht dan een functie binnen het projectmanagement te bekleden, 21 procent op de development-afdeling en 20 procent als it-manager.
Op de vraag voor wat voor soort organisatie de mbo- en hbo-studenten graag zouden willen gaan werken, geeft maar liefst 61 procent van de hbo-studenten aan voorkeur te hebben voor een profit-organisatie of een eigen onderneming (24 procent). Voor de mbo-studenten geldt ook dat de grootste groep de voorkeur geeft aan een profit-organisatie, namelijk 45 procent, en aan een eigen onderneming (32 procent). De overheid en non-profit-instellingen zijn beduidend minder populair.
Wat vindt de it-manager van nu?
Hoe kijkt de it-manager van nu aan tegen de resultaten uit het onderzoek? Zijn de wensen en behoeften van de it'er van de toekomst realistisch en herkenbaar en hebben deze it-managers nog tips? Friso van den Berg, ict-manager bij het Leger des Heils, en Rob Motshagen, operationeel manager ict bij ROC Landstede en commercieel directeur van RiMaCon Management & Advies geven hun mening.
Friso van den Berg
‘Een verrassend resultaat vond ik het ambitieniveau van de mbo'ers, die allemaal toewerken naar een leidinggevende baan. In mijn ogen een positieve verrassing of ontwikkeling, omdat toekomstige it'ers met het juiste ambitieniveau allemaal zoveel mogelijk kansen moeten krijgen. In de praktijk is het echter helaas nog steeds zo dat bij een groot aanbod bedrijven sneller kiezen voor de hbo'er. Mogelijkheden voor ontwikkeling zijn in mijn ogen daarom een belangrijke motivatiefactor voor de toekomstige it'er. Bij het Leger des Heils hebben we hier een speciaal ‘functiehuis' voor gebouwd, waarmee it'ers aan hun persoonlijke ontwikkeling werken. Zo groei je van functie B door naar A en vervolgens naar een senior rol.'
‘Werkende voor een non-profit-organisatie herken ik in de resultaten de voorkeur voor een profit organisatie. Het is jammer dat onze sector nog steeds het imago heeft van saai en lage salarissen. Dit is namelijk allang niet meer zo en ik kan tientallen voorbeelden noemen van it-afdelingen binnen non-profit-organisaties die juist bijzonder innovatief zijn. De non-profit-sector zou zich als werkgever dan ook meer naar buiten toe moeten profileren om dit te laten zien en die toekomstige it'er te inspireren.'
‘Overall draait it steeds meer om samenwerken en communicatie en blijft kennis niet meer voorbehouden aan één persoon. De it'er van de toekomst moet dan ook niet alleen de juiste technische skills hebben, maar zeker ook de juiste zachte competenties. It is immers nog altijd een dienstverlenend beroep.'
Rob Motshagen
‘Wat ik een opvallende uitkomst vind, is het feit dat 58 procent van de it-studenten aangeeft graag ondersteund te worden in de werkzaamheden, tegen 32 procent die vrijgelaten wil worden. Zelfstandigheid onder it'ers is niet alleen zeer gewenst, maar tegenwoordig ook een vereiste. It'ers komen vaak in onverwachte situaties terecht en het is belangrijk dat zij op zo'n moment uitgaan van hun eigen kennis. Hoe meer itT'ers ondersteuning nodig hebben, hoe meer tijd en geld dit gaat kosten voor een organisatie, omdat er dan meer mensen nodig zijn. Natuurlijk hangt deze mate van professionaliteit ook af van de organisatie waar de it'er werkzaam is.'
‘Waar ik graag op in zou willen haken, is het gegeven dat mbo'ers duidelijk kiezen voor een functie als it-manager over tien jaar en zich minder focussen op de diverse specialisaties. Dit zou in mijn ogen anders moeten. Mbo'ers moeten in een vroeger stadium kennismaken met de diverse mogelijkheden van it, zodat zij zich net als de hbo'ers, indien gewenst natuurlijk, al snel kunnen gaan specialiseren. Ook voor bedrijven ligt hier een belangrijke taak. Houd je team goed in de gaten en kijk wat voor talent je in huis hebt. Biedt it'ers de kans om organisatorische capaciteiten te ontwikkelen en door te groeien. Het is belangrijk om de juiste mensen te behouden en hen te steunen in hun ambitie.'
‘Tenslotte wil ik nog benoemen dat de helpdeskfunctie de meest ondergewaardeerde it-functie is. Denk bijvoorbeeld aan de skilled helpdesk, waar eerste-, tweede- en derdelijns beheer bij elkaar komen. Dit is zeker geen beginnersfunctie en biedt veel doorgroeimogelijkheden. Het feit dat de it-studenten aangeven over tien jaar niet meer op de helpdesk werkzaam te zijn, kan dus weleens een gemiste kans zijn.'
Dit artikel verscheen eerder in de Neomax-nieuwsbrief IT People.
Het lijkt erop dat men van mening is dat het volgen van een opleiding bijdraagt aan het (kunnen) verwerven van een betere positie op de arbeidsmarkt. Maar als dat voor 36% van de opgeleiden geldt, dan kunnen we nu al vaststellen dat er scheefgroei gaat ontstaan. Juist omdat dit nu al in beeld is, zou de sector strategie kunnen ontwikkelen om er voor te zorgen dat functie en functiewaardering meer met elkaar in evenwicht komen. Het is daarbij interessant om te vragen wat de feitelijk motivatie is te streven naar een leidinggevende positie. Ik gok erop die motivatie vooral een financieel karakter heeft.
In de reactie van Rob Motshagen kan ik me zeker vinden.
De ontwikkelingen zoals ik die ervaar op het gebied van ITSM zullen juist voorkomen dat er in de toekomst te veel management rondloopt en dat de focus meer zal liggen op procesmanagement dan op lijnmanagement; dus meer op doen dan op laten doen. En van procesmanagers heb je er, als je het goed doet, veel minder nodig. Er is dus een mechanisme nodig dat zich veel meer richt op waardering (en honorering) van doe-competenties. Hoe beter je je vak beheerst, hoe beter je inzetbaar bent en hoe meer je verdient. Hierdoor blijft ICT als doe-vak ook veel interessanter. En je voorkomt dat goede vaklui slechte managers worden.
@hk
Eens, echter zal de uitdaging zijn om voldoende werkgelegenheid van de doe-compenties hier te behouden. De doe-competenties kunnen grotendeels vanaf elke willekeurige plek op de wereld worden uitgevoerd. De ICTer van de toekomst is mijn inziens een integrator die in staat is IT doe-compenties lokaal en globaal weet te integreren en te orchestreren.
” Tenslotte wil ik nog benoemen dat de helpdeskfunctie de meest ondergewaardeerde it-functie is. Denk bijvoorbeeld aan de skilled helpdesk, waar eerste-, tweede- en derdelijns beheer bij elkaar komen. Dit is zeker geen beginnersfunctie en biedt veel doorgroeimogelijkheden. Het feit dat de it-studenten aangeven over tien jaar niet meer op de helpdesk werkzaam te zijn, kan dus weleens een gemiste kans zijn.”
Deze opmerking zie en hoor je inderdaad vaak… Ik ben dan toevallig zo’n ITer die ooit op de helpdesk begonnen is, werkplek beheer en vervolgens systeembeheer gedaan heeft, maar inmiddels zit ik alweer 1,5 jaar op een skilled helpdesk. Vele collega’s snappen dat niet? Helpdesk? Dat is toch een stap terug!?
In mijn ogen verre van, bij mijn huidige baan heb ik veel contact met de business en is er veel ruimte voor projecten… Het zal ongetwijfeld van de organisatie afhangen, maar bij mijn huidige werkgever is het werk moeilijker, uitgebreider en zwaarder dan mijn oude functie als (MCSE) systeembeheerder…. Mensen hebben helaas nog steeds oogkleppen op… Jammer, ik vermoed echter dat dat imago er niet snel af gaat… En in mijn salaris ben ik er zeker niet op achteruit gegaan.
@HK Slaat de spijker op z’n kop, omdat juist IT door de snelle veranderingen beter geleerd kan worden in de praktijk dan de schoolbanken. Lerend werken kan, zoals Rob Motshagen opmerkt, op een servicedesk als deze ‘skilled’ ingericht wordt. Maar zo’n functie is voor veel studenten minderwaardig en dus wil iedereen in ‘no time’ consultant of manager worden.
Friso van den Berg roemt de zachte competenties maar vergeet dat ontbreken van harde feiten zoals analystisch vermogen en vakkennis ervoor zorgen dat we mee hollen met elke hype. Vaardigheden die niet op school geleerd worden maar door ervaringen opgedaan in de praktijk. Grappig om dan ook op website van Neomax te lezen dat ze zoeken naar skilled supportmedewerkers en ervaren systeembeheerders.
Wat ik altijd mooi (maar tevens ook bedroevend) vind is hoe men vaak (direct of indirect) in de richting van IT-Manager of Projectleider gedrukt wordt. Ik schat in dat meer dan 60% van de IT-ers die nu zo’n functie bekleed dit alleen maar heeft gedaan om “hoger op te kunnen komen” om “te kunnen groeien in salaris”. Veel IT-er vinden het heerlijk om lekker inhoudelijk bezig te zijn, achter de knoppen, tot de knieën in de modder. Maar als je na 10 jaar nog een keer wil groeien in je “schaal/banden” structuur (lees meer geld wil verdienen) dan rest je bij de meeste bedrijven je niets anders dan een eerder genoemde functie te gaan bekleden. Dat is naar mijn mening ook de reden waarom we anno nu zitten opgescheept met hele legers aan incompetente Project en IT managers. Die wilden doorgroeien achter de knoppen maar dat kon niet…
Gelukkig ben ik hier zelf al vroeg in mijn carrière achtergekomen en werk nu alweer 5 jaar bij bedrijven waar dat niet hoeft (lees mid-lance).
Tip aan de IT-er van de toekomst, als je na 10 jaar nog steeds graag consultant, developer, beheerder, helpdesk etc wil zijn dan is dat GEEN schande… kijk om je heen naar bedrijven waar dit wel kan zonder dat je geforceerd wordt in een groeitraject van Manager.
@edekkinga
Eens en zoals je kunt lezen is dat ook wat ik zeg. Naast de technische skills denk ik ook dat de zachte skills aandacht behoeven en de ITer meer kansen geeft nu en in de toekomst. Ik merk in de praktijk dat dit nog al eens gemist wordt. Laat een ding duidelijk zijn indien de skills die jij benoemt niet voorhanden zijn gaat het zeker mis. Ik denk dat het gaat om een juiste combinatie.
Het is prachtig dat men een opsomming geeft van de wensen, kennis en ontwikkelings wegen van de toekomstige IT’er. Twee bijzonder belangrijke details mis ik in het hele verhaal.
– IT de lineaire materie
IT is een lineaire materie, mensen zijn dat doorgaans niet zo. Wanneer je eenmaal gaat werken met deze materie, dan ontwikkel je jezelf meer en dichter naar die materie, de wetmatigheden en de werking toe. Een nadeel van dit alles is dat je a. minder communicatiever wordt en b. dat je soft skills zich in een hele andere richting zal ontwikkelen dan dat er soms behoefte aan is.
Hiermee leg ik dan ook meteen de basis van het communicatieve gat bloot tussen IT en non IT.
– Soft skills, de [H]erkenning
Er zijn vrijwel geen tools, tenminste in mijn bescheiden optiek en mening niet, die een goede actuele inschatting kunnen geven van de latente aanwezigheid van bepaalde soft skills, de hoeveelheid daarvan, om een juiste afweging te kunnen maken in hoeverre het werkelijk zinvol is daarin te investeren.
Met dit laatste heb ik me menig discussie op de hals gehaald omdat er nogal wat ego’s blijken rond te lopen die pretenderen dat zeer goed te kunnen. De meesten komen wat dit betreft dan ook uit de hoek van de HR/P&O/headhunters en recruiters. We weten inmiddels wel hoe deze groep intrinsiek aankijkt en om gaat met waardevolle kennis en kunde.
Er is bij mijn bescheiden weten tot nu toe maar twee methoden die bruikbaar zijn gebleken latent individuele karakteristieken en soft skills inzichtelijk te maken die niet zijn gebaseerd op een discutabele momentopname, iets wat 99% van de gehanteerde methoden en tools nu eenmaal zijn.
– Huidig momentum
Als ik zie hoe men op dit moment alleen al, laat ik me in mijn mening dan even beperken tot de wereld der IT, om gaat met de materie IT, de kennis en ervarings kern, hoe men vind dat men recruitment, werving en selectie, denkt te kunnen bedrijven, dan moet ik helaas constateren dat het artikel inhoudelijk blijft steken op een hoog wishful thinking gehalte.
Vanuit de loopbaan gedachte heilig ik namelijk het principe start op de helpdesk, ontwikkel de skills die je al in je hebt en kijk welke vakrichting jij voor jezelf het prettigst vind. Op die manier doe je materie kennis en ervaring op, je leert communiceren en boven al leer je de betreffende klant/organisatie het beste kennen ook organisatorisch.
Niet iedereen is het gegeven het in zich te hebben door te groeien naar IT management. Daar moet je tenslotte ook nog iets van in je persoonlijkheid bezitten. Uiteraard kun je nog zo goed allerlei papiertjes halen.