In november 2011 is het concept Project de Baas gelanceerd. Met dit concept is een integrale manier van kijken geïntroduceerd, ofwel dat vanuit het proces, de middelen en de organisatie de implementatie van het nieuwe c.q. gewijzigde informatiesysteem wordt gerealiseerd. Na de launch kwam regelmatig de vraag naar voren wat is nu het verschil tussen een kwaliteitsmonitor een testmanager? Dit artikel gaat op de verschillen in.
Allereerst wil ik eerst de definities geven van de kwaliteitsmonitor en de testmanager. De testmanager is de persoon die verantwoordelijk is voor het projectmanagement van testactiviteiten en testmiddelen, evenals het evalueren van een testobject. De persoon die de evaluatie van een testobject stuurt, beheerst, administreert, plant en reguleert. De kwaliteitsmonitor is verantwoordelijk om de inpasbaarheid van het nieuwe c.q. gewijzigde informatiesysteem in de lopende organisatie vast te stellen, ten aanzien van het proces, de middelen en de organisatie.
Wat zijn nu de verschillen? Laten we daar eens verder op ingaan.
De verschillen
Het verschil tussen de kwaliteitsmonitor en de testmanager is op verschillende manieren te duiden. Vanuit de positionering, vanuit het proces en vanuit de scope.
De testmanager zoals we die tot op heden kennen maakt onderdeel uit van de voortbrengingsketen en is in het algemeen verantwoordelijk voor een testsoort of een testvorm. Daarbij zijn ze veelal gepositioneerd aan de aanbodzijde. Een aantal organisaties maakt gebruik van de rol van programmamanager test waarbij de span of control groter en omvangrijker is dan een bepaalde testsoort of testvorm. De kwaliteitsmonitor kijkt niet naar een specifieke testsoort of testvorm maar kijkt over het gehele traject, waarbij vooral de interactie tussen de diverse onderdelen onderwerp van aandacht is. De kwaliteitsmonitor is gepositioneerd aan de vraagzijde. Juist om vast te stellen of het nieuwe/gewijzigde informatiesysteem goed aansluit bij de organisatie en de bedrijfsprocessen. De kwaliteitsmonitor is op programmaniveau of op C-level gepositioneerd.
Een ander kenmerkend verschil is de scope. De testmanager is (vaak) verantwoordelijk voor het testen van het informatiesysteem zelf. Een uitzondering daarop is de testmanager die verantwoordelijk is voor de gebruikers acceptatietest (=GAT). Afhankelijk van de organisatie inrichting kan bijvoorbeeld de werkinstructie ook getest worden. De kwaliteitsmonitor test het informatiesysteem over het algemeen niet zelf maar krijgt de informatie aangereikt vanuit de voortbrengingsketen, gepresenteerd via het zogenaamde dashboard. Dit betreft alleen de middelen! Voor de procesverificatie en/of het vaststellen van de organisatiegereedheid organiseert de kwaliteitsmonitor vaak zelf validatiesessies.
Een ander opmerkelijk verschil is in de transitie gelegen. De kwaliteitsmonitor kijkt ook nadrukkelijk naar de wijze waarop de organisatie de transitie naar de nieuwe situatie vorm geeft. In het bijzonder ligt hier de nadruk op de organisatiegereedheid. Weten de diverse partijen wat er van hun verwacht wordt en op welk moment? Denk bijvoorbeeld aan productiedraaiboeken. De testmanager kijkt daar over het algemeen niet naar. De focus ligt wellicht op een bepaalde testvorm (bijvoorbeeld de conversie) maar verder zal de betrokkenheid niet reiken.
Al eerder is de span of control genoemd. Ik wil daar nog even verder op ingaan. De testmanager is, zoals al aangegeven, verantwoordelijk voor een deelactiviteit. Denk daarbij aan een testsoort en/of testvorm. Op basis van acceptatiecriteria wordt voor het betreffende deel, testen voorbereid en uitgevoerd. De resultaten worden gerapporteerd. De span of control beperkt zich dan tot de betreffende testsoort en/of testvorm. Voor de kwaliteitsmonitor is een testsoort of een testvorm slechts een schakel in de gehele keten. Alle gedefinieerde testsoorten en/of testvormen vormen onderdeel van de span of control. De resultaten worden door de kwaliteitsmonitor geanalyseerd en vertaald naar de impact voor de organisatie of de bedrijfsprocessen.
Tot zover een kort overzicht van de meest kenmerkende verschillen tussen de testmanager en kwaliteitsmonitor. Mochten er in de toekomst nog meer opmerkelijke verschillen ontstaan dan zal ik een update verzorgen van dit artikel.
Het schrijverscollectief
Project de Baas is ontwikkeld door een schrijverscollectief. Het schrijverscollectief is een interdisciplinair collectief van praktijkmensen die elkaar gaande weg hun professionele loopbaan één of meerdere malen zijn tegengekomen tijdens diverse projecten in diverse contexten en altijd met oog voor het resultaat. In de loop van de jaren heeft het woord ‘integraliteit' hen gebonden en is daardoor de basis van het boek gaan vormen.
Het schrijverscollectief bestaat uit Jos van Rooyen, Jan Fokke Mulder, Hanneke Kroon – van der Linde, Hans Somers en Jurgen van Amerongen.
Voor meer achtergrond informatie kan onderstaande literatuur geraadpleegd worden.
[Lit. 1] ‘www.projectdebaas.nl – 2011
[Lit. 2] ‘Project de Baas'-J. van Rooyen et all – 2011
[Lit. 3] ‘De kwaliteitsregisseur' – Werkgroep Testregie, TestNet – 2011
[Lit. 4] ‘Testwoordenboek' – E van Veenendaal, M. Posthuma – 2010
Ik mis een deel van de context.
Ok, er is een boek geschreven. Daarin wordt terecht gesteld dat je een project integraal moet aanpakken (Organisatie, Proces en Middel worden genoemd, ik mis nog People, Partner en Performance). Er worden rollen omschreven (dat is in meerdere methodieken al gedaan), er wordt conform MSP terecht gesteld dat je de organisatie erbij moet betrekken. Dus?
Hoe kunnen er nu verschillen “ontstaan” op iets dat al geschreven is(zie laatste alinea)? Er wordt wellicht bedoeld dat er verschillen aan de oppervlakte komen of dat er zaken onduidelijk blijken te zijn? Waar zitten dan die onduidelijkheden? In het concept “Project de Baas”? Wellicht tijd voor een concept 1.1: “Rollen de Baas”.
Michiel, ik heb het boek gelezen en vind hier ook de rol van de veranderkundige wat met name de P’s behandeld. Ik zie in de praktijk overigens dat men de taken van de kwaliteitsmonitor zoals Jos deze omschrijft vaak terug vind in het taken pakket van een implementatie- of release manager.
Jos introduceert met zijn verhaal als rol de kwaliteitsmonitor en geeft daarmee het verschil aan met zijn visie op de rol van een testmanager. Ik wil Jos graag wijzen op de beschrijving van de rol van een testmanager in TMap NEXT. TMap geeft aan dat de testmanager verantwoordelijk is voor een integrale aanpak over alle toets- en testsoorten heen. De rol die Jos beschrijft is te vergelijken met die van een testcoördinator, welke verantwoordelijk is voor een enkele testsoort. De TMap methode wordt door veel bedrijven sinds 1995 succesvol toegepast.