Bij het offshoren van it denkt men vaak direct aan India. Maar er zijn ook andere landen die veel potentieel hebben. In dit artikel wordt China onder de loep genomen. Dit doe ik aan de hand van de kritieke succesfactoren voor offshoring en twee praktijkcases van MergingIT en Nexocial. Wat voor mogelijkheden creëert China voor offshoring en offshore outsourcing? En waarom is Guanxi ook een belangrijke succesfactor?
China timmert hard aan de weg om de nieuwe it-offshore locatie te worden. Jaarlijks studeren er bijvoorbeeld al grofweg een miljoen engineers af . Ook investeringen in R&D zijn hoger dan waar ook ter wereld. De Nederlandse overheid nam niet voor niets in 2005 al acties om onder andere China te volgen als offshore locatie. Niet alleen grote Chinese bedrijven zoals VanceInfo en Huawei veroveren langzaam een plekje op zowel het Nederlands toneel als op de wereldmarkt. Ook Nederlandse ondernemers zetten stappen richting China. Maar een bedrijf beginnen in China is niet eenvoudig, ondernemers vrezen de hen onbekende manieren van zakendoen. Een goed voorbeeld van hoe het kan is het bedrijf Nexocial van Hugo Leijtens. Met zijn softwarebedrijf zit hij alweer drie jaar in Chengdu.
In 2008, nadat hij zijn vorige werkgever Microsoft verliet, ging hij mee op een studiereis naar China. Chengdu trok hem enorm door de potentie van de stad. Daarom pakte hij na het uitwerken van zijn business plan zijn koffertje en vertrok naar de Chinese stad. Drie jaar later heeft Nexocial een soort facebook-in-a-box voor bedrijven geïntroduceerd en heeft bijvoorbeeld de ING en Volkswagen China in zijn klantenbestand zitten. Ook Esther Boxman van MergingIT doet zaken met China. Maar in plaats van een vestiging openen in China, heeft zij zich beperkt tot offshore outsourcing. En eigenlijk is die beperking nog opmerkelijker dan de offshoring van de activiteiten van Leijtens' Nexocial. Voor de meeste bedrijven is Iit-offshoring naar China namelijk een brug te ver; wie besteedt nu het bouwen van software uit aan een Chinees bedrijf? Nadat ze een periode bij Getronics had gewerkt, maakte ze vorig jaar de stap naar mobiele apps, met Chinese derde partijen als 'fabriek'. Klanten van MergingIT zijn bijvoorbeeld de Kamer van Koophandel en het UWV.
Overheid
Kijkend naar mogelijkheden voor offshoring naar China, dan staat het land op de 91e plaats van het doing business 2012 onderzoek van de Wereldbank. Dat is niet al te hoog, als er zoveel potentie is. De lage ranking heeft onder andere te maken met de administratieve jungle in China, zoals de tijd die het kost om belastingformulieren in te vullen, het aantal procedures dat men moet doorlopen om een bedrijf te starten en de hoogte van loonbelastingen. De kritieke succesfactor judiciële voordelen wordt op deze punten niet gehaald, maar ondanks dat zagen zowel Leijtens als Boxman veel mogelijkheden in China. De overheid stopt namelijk wel veel tijd en geld in projecten om China op technologisch gebied competitief te maken.
Veel steden hebben inmiddels een strategisch plan liggen om op de een of andere manier te excelleren. Neem bijvoorbeeld Chengdu . Deze stad neemt volgens Leijtens Silicon Valley achtige proporties aan, al is het een relatief kleine stad. Met 'maar' twaalf miljoen inwoners is het ongeveer de twaalfde stad van China. Net als veel andere Chinese steden, heeft ook Chengdu special economic zones. In deze technologie parken zitten veel kleinere bedrijven zoals Nexocial, maar vooral Chinese startups. Voor deze it-bedrijven gelden speciale huurtarieven en Nexocial kreeg zelfs het eerste half jaar gratis een kantoor op het park. Ook kunnen ze gebruik maken van speciale tarieven voor elektriciteit, alleen is er geen voordeel te halen voor het internet. De prijs is namelijk relatief hoog voor de snelheid die je krijgt. Waar je in Nederland voor nog geen dertig euro een adsl verbinding hebt, daar betaalt Leijtens driehonderd euro per maand voor een 4mb verbinding. Dat brengt me bij de kritieke succesfactor infrastructuur, die dus redelijk op orde is. Want ondanks de hoge kosten, zat ik wel met Leijtens te skypen met video.
Kennisinstellingen
Qua universiteiten zit het in China wel goed. Boxman geeft aan dat er veel kwaliteit is, gelet op de positie van een aantal Chinese universiteiten op een vooraanstaande internationale ranglijst van beste universiteiten ter wereld . Daarnaast is er een significante groei zichtbaar van publicaties en de investeringen in het onderzoek. Dat maakt het dat de kritieke succesfactor kennis meer en meer gehaald wordt. Echter, ondanks dat er veel universitair geschoolde Chinezen zijn, is het voor hen moeilijk om een internationale taal als het Engels te beheersen. Dit maakt het wel moeilijker om snel te schakelen met Chinese bedrijven. Grotere Chinese bedrijven weten dit te tackelen door personen in dienst te nemen die in een internationale setting geacteerd hebben. Bij kleinere partijen zal het wat lastiger worden snel te schakelen, tenzij de Chinese taal beheerst wordt. Overigens werken de Chinese universiteiten steeds vaker samen met westerse collega's, waardoor steeds meer jonge universitair geschoolde Chinezen Engels spreken.
Triple Helix model
China past sinds 2009 de Triple Helix strategie toe. Overheid, universiteiten en het bedrijfsleven werken daarin samen om it en innovatie een boost te geven. Dat is volgens mij een belangrijke voorwaarde om daadwerkelijk de juiste ontwikkelstappen te maken. Binnen het model zijn dan een aantal kritieke succesfactoren te vinden. Een eerste kritieke succesfactor, de diaspora, is bij de ontwikkeling van een offshore locatie belangrijk. Zeker geldt dit voor China, omdat de grootte van de interne markt ervoor zorgt dat de internationale focus lang uit bleef. Dat leidde ertoe dat China op dit moment nog een achterstand heeft, ten opzichte van andere potentiële offshore locaties. Denk bijvoorbeeld aan op dit moment een van de grootste struikelblokken voor het land, de Engelse taal.
Een belangrijke ontwikkeling is in ieder geval dat veel wetenschappers die in het buitenland gewerkt hebben of onderzoeken hebben uitgevoerd, nu terugkeren naar China (artikel wetenschap bijlage, Volkskrant 21 jan 2012). Dit zorgt ervoor dat de bekende brain drain wordt omgezet in een brain gain , met de gewenste internationale focus. Het onderscheidend vermogen als tweede succesfactor zal voor China op dit moment de schaalgrootte zijn van het aantal engineers. Met een duizelingwekkend 1.6 miljoen afstudeerders in engineering in 2006 zijn de mogelijkheden gigantisch.
Van het aantal afstudeerders doen er zo'n 200.000 engineers dat in Chengdu, aldus Leijtens. Voor deze club is dan ook niet voldoende werk. Slechts één op de tien vindt werk waarvoor ze zijn opgeleid. De rest eindigt bijvoorbeeld in de horeca, of in de fabriek aan de lopende band.
Zo staan er veel hoogopgeleide chinezen in fabrieken van Foxconn iPads in elkaar te sleutelen . Wat China in ieder geval wil bereiken is een vooraanstaande natie op het gebied van R&D te worden. Voor wat betreft de derde kritieke succesfactor, voldoende opgeleide IT-ers, hoeft China in ieder geval niet bang te zijn. Leijtens gaf ook al aan dat deze groep inmens is. Boxman voegt daar nog aan toe dat de kwaliteit van de afstudeerders hoog is, en dat laat de eerder besproken lijst wel dat zien.
De laatste kritieke succesfactor is de inachtneming van de culturele verschillen. Voor wat betreft cultuur is het op dit moment nog zeker van belang om te weten hoe te bewegen binnen de Chinese cultuur. Zowel Leijtens als Boxman hebben dat ervaren. Door de taal vloeiend te spreken en te begrijpen wat belangrijk is binnen de Chinese cultuur, kon Boxman eenvoudig en snel schakelen met de Chinese service providers. Daardoor was misschien face to face contact ook niet zo van belang om toch een goede relatie op te bouwen. Inmiddels schakelt Boxman met meerdere Chinese applicatiebouwers wanneer ze bepaalde projecten uitbesteedt. Boxman geeft aan dat Chinezen graag de Europese markt willen bedienen, ondanks de grote interne markt. Minpunt is dat ze niet zo goed zijn in hun marketing.
De reguliere manier van reclame maken lijkt een beetje op een overheidsinstantie. Qua delen van hun portfolio en sales zijn ze niet zo sterk en Boxman moest moeite doen om erachter te komen welke kwaliteiten een bedrijf heeft. Overigens is dat wel aan het veranderen met de jongere generatie. De oudere generatie heeft echt nog wel meer ouderwetse roots en dan is marketing geen sterke eigenschap. Wanneer Leijtens en Boxman beschrijven wat ze het belangrijkste element van zaken doen in China vinden, benadrukken ze beiden dat het hebben van een netwerk essentieel is in China.
In China noemen ze dat Guanxi. Dit begrip omvat meer dan het onderhouden van relaties. Het gaat om de hele dynamiek van persoonlijk contact, waardoor de Nederlandse manier van zakendoen, rondkijken voordat de deal gesloten wordt, de gemiddelde Chinees vreemd aandoet. Chinezen gaan ervan uit dat als je ze benadert, dan ook de deal gesloten wordt, zo geeft Boxman aan. Het hebben van een netwerk betekent dat een short list of long list niet meer of minder nodig is. Zaken doen gebeurt dan vooral binnen het eigen netwerk. Het is in China dan ook ongebruikelijk om drie bedrijven een RfP te laten opzetten voor een project.
Ondanks dat een aantal kritieke succesfactoren zoals de internationale focus en de beheersing van een internationale taal nog niet sterk aanwezig zijn, heeft China voldoende potentie om te offshoren of zelfs te offshore outsourcen. Maar het is niet eenvoudig, zoals Leijtens ook al aangaf. Het hebben van Guanxi is een belangrijk aspect, net als het spreken van de Chinese taal of het hebben van een Chinese vertrouwenspersoon. En met het hebben van een korte- en lange termijn strategie met het Triple Helix model erin, tesamen met de grote poel van engineers, is het geen vraag meer van wanneer, maar hoe China een rol gaat spelen in de wereld van it- sourcing en shoring.
