Afgelopen week had ik een leuk gesprek met iemand die vanuit een 100 procent afgekeurd situatie teruggekomen is naar een min of meer normaal werkritme. Dit gesprek deed mij twee dingen beseffen. Ten eerste natuurlijk hoe gelukkig wij moeten zijn met een goede gezondheid, maar ten tweede vooral het verschil tussen willen en moeten.
Deze persoon moest namelijk niks. Hij was afgekeurd en alleen omdat hij wilde werken heeft hij zich weten terug te vechten in zijn arbeidssituatie. Dit is een extreem voorbeeld van het verschil tussen iets willen en moeten, maar als je om je heen kijkt zie je voorbeelden te over. Veel organisaties klagen over het gebrek aan betrokkenheid bij medewerkers, het gebrek aan initiatief en de weerstand tegen veranderingen. Ze snappen niet dat, door zaken op te leggen, zij er zelf de bron van zijn.
Moeten wekt bij ons automatisch tot weerstand. Zeker bij een vrijgevochten natie als Nederland. Als wij iets moeten, doen wij dat normaal gesproken met een minimale inspanning zodat wij net aan de eisen voldoen. Als wij de hele dag dingen moeten doen is het ook niet zo vreemd dat wij moe, uitgeblust en ontevreden thuiskomen.
Willen daarentegen geeft ons energie. Mensen die iets willen, steken daar maximaal tijd en energie in om een zo goed mogelijk resultaat te behalen. Willen daagt mensen uit om beter te worden en initiatief te nemen. Mensen die de hele dag dingen gedaan hebben die zij wilden doen komen enthousiast en vol energie thuis.
Organisaties waar mensen werken die de activiteiten willen doen onderscheiden zich in alles van organisaties waar mensen werken die moeten. Alleen al het energieniveau wat je voelt als je daar binnen loopt is een wereld van verschil. Maar ook de servicegerichtheid, het meedenken en de flexibiliteit zijn zaken die direct in het oog springen. Deze mensen verschuilen zich niet achter procedures of hun taken en verantwoordelijkheden, maar handelen in kansen en mogelijkheden. Veranderingen in dit soort organisaties gaan organisch en is een continue proces. Het kan altijd beter, nietwaar?
Er zijn twee oorzaken waarom wij iets willen. Ten eerste omdat wij de activiteit plezierig vinden. Dat zie je vaak in de hobby sfeer. Mensen sporten, maken muziek of hebben andere hobby’s, omdat zij aan de activiteit plezier ontlenen. Ten tweede kan het zijn dat wij iets willen, omdat wij het resultaat belangrijk vinden. De activiteit nemen wij op de koop toe, maar het gaat ons om de eindbestemming. Veel mensen willen afvallen, maar er zijn er maar weinig die plezier beleven aan het proces. Die tweede vorm van willen is tijdelijk en kan alleen bestendigd worden als mensen plezier aan het proces gaan beleven. Daarom vallen mensen ook weer snel terug in oude (eet)patronen en hier spreek ik uit ervaring.
Organisaties die dus meer betrokkenheid, meer inzet en meer initiatief van mensen willen, moeten mensen niet meer opdrachten, maar juist ruimte geven om dingen te doen die zij willen. Zij moeten niet meer top down communiceren maar bottom up luisteren. Maar ook bij deze twee 'moetens' heeft het alleen maar zin als die organisaties daar uiteindelijk plezier aan gaan ontlenen en niet meer anders willen.
Het moeten versus willen geeft naar mijn idee ook het wederzijds onbegrip aan rond de discussie over langer doorwerken. Aan de ene kant bestuurders/managers die hun werk meestal doen vanuit willen, en er zeker in het bedrijfsleven ook regelmatig bedragen voor krijgen waar een gemiddelde werknemer alleen via een loterij op kan hopen. Deze willen maar geen begrip opbrengen voor de mensen die hun werk doen vanuit moeten om net genoeg te verdienen om maandelijks een paar tientjes (niet een paar duizend zoals die managers) over te houden en die uitkijken naar een tijd dat ze dingen kunnen gaan doen vanuit willen: helaas is dat pas na hun pensioen.
Klopt wat er staat, maar het zit voor een groot deel ook in de perceptie van mensen.
Stel, je werkt in een sterk gereguleerde omgeving (bijv. automobiel, luchtvaart, ruimtevaart, medische wereld)
Bij het opleveren van een product, en het verkrijgen van de benodigde vergunningen om het product te mogen leveren in bepaalde landen, zul je een set van papieren dienen te overleggen.
Hebben we het hier nu over moeten of willen.
Sommigen ervaren het als moeten, we moeten weer dit of dat opleveren want…
Echter, je wil graag in die sector werken, in inherent hieraan moet je dus e.e.a. opleveren.
Het kost wat moeite wellicht, maar probeer in dit soort contexten het woord “moeten” te vermijden in je communicatie. Dit helpt veel heb ik in de loop der tijd geleerd.
Dus in plaats van :
ik moet die en die documenten hebben want we moeten nog de submissie doen van product X
zeg je:
zou je voor mij die en die documenten op kunnen leveren, zodat we de submissie voor product X in gang kunnen zetten.
Het kost misschien wat moeite, maar kan het verschil maken, vooral bij de “klagers” die altijd al alles moeten.