Computable vroeg zijn experts naar de trends die zij zien op het gebied van cloud computing. Wat wat brengt 2012? De algemene opinie: cloud wordt een commodity zoals water en elektriciteit. Voor consultants biedt dit kansen.
Cloud computing verandert op dit moment van een hype in een standaardproduct. Petra Ras, product manager software solutions bij Copaco: ‘Terwijl eerst iedereen ‘iets' met cloud wilde doen, gaan organisaties nu kijken wat cloud computing concreet voor hun situatie kan betekenen. Het helpt dat er steeds meer aanbieders zijn, waardoor organisaties steeds meer keuzevrijheid hebben.'
Michael Widjaja, partner/senior executive bij Accenture Buenos Aires, herkent dit beeld: ‘IaaS, infrastructure-as-a-cloud, is de grote winnaar in gebruik en volwassenheid. Maar de grote softwarefirma's, die tot nu toe vooral verdienden aan desktop softwarelicenties, verschuiven hun ontwikkeling nu ook meer naar de cloud. Microsofts SaaS- en PaaS-producten Office 365 en Azure gaan bijvoorbeeld direct de strijd aan met de reeds gevestigde clouds van Google en Salesforce.'
XaaS
Piet van Vugt, Nobel: ‘Ict wordt meer en meer een commodity-product zoals energie en telecom. In de cloud verandert ict in een dienst, die je kunt afnemen en stopzetten wanneer je wilt. Een dienst die is uit te breiden of in te krimpen al naar gelang de gebruikerswensen. Steeds meer zal de gebruiker kunnen kiezen uit hybride scenario's, waarbij een deel van de oplossingen generiek en een deel organisatie specifiek ingericht wordt in de cloud. Zo wordt de waarde die toegevoegd wordt aan bedrijfsprocessen van organisaties steeds zichtbaarder.'
Volgens Ewald Roodenrijs, research & development engineer bij Sogeti, betekent het aanbieden van afgebakende diensten ook dat er een andere manier van werken ontstaat voor ict-dienstverleners. ‘Zij moeten zich meer bezighouden met het integreren van de verschillende diensten.'
Met XaaS, everything-as-a-service, verschuiven bedrijfs- en it-processen naar de cloud, waardoor nieuwe bedrijfsmodellen kunnen ontstaan. Frank Voigt van het Cloud Expertisecentrum voorspelt dat shared service centers met een sterke it-beheerfunctie zich meer op een regiefunctie moeten richten. ‘Anders bestaan ze niet meer over vijf jaar. De concurrentie van grote spelers, met hun slagkracht, volume en tarieven, vormt een bedreiging voor hun bestaansrecht. Organisaties die nu plannen hebben een SSC-IT in te richten, adviseren wij dit te heroverwegen.'
Beveiliging
Hoewel cloud steeds meer gemeengoed wordt, blijft de beveiliging een heikel punt voor veel organisaties. Voigt: ‘Cloud-privacy en -beveiliging krijgen het komende jaar nog meer aandacht. Merkwaardig genoeg komt dat door misstanden, zoals DigiNotar, die op zich niets met cloud computing te maken hebben.' Aart van de Kuilen, business development manager bij Unit4, heeft het er vaak over met klanten. ‘Zij vragen zich af of hun gegevens wel veilig zijn, waar ze staan en of de Amerikaanse overheid er niet bij kan. Zeker nu Microsoft Ierland deze zomer aangaf niet te kunnen garanderen dat de data daar veilig zijn voor graaiende overheden.' Bedrijven vragen zich echter ook af of hun gegevens wel mogen staan waar ze staan met betrekking tot de Wet bescherming persoonsgegevens. Nieuwe wet- en regelgeving, vanuit Europa maar ook vanuit Den Haag, die beter aansluit bij cloud computing, moet hier verandering in brengen, vindt Van de Kuilen.
De slechte reputatie heeft volgens Voigt ook een goede kant. ‘Er is leveranciers alles aan gelegen misstanden voorkomen. Grote leveranciers hebben de kennis en middelen om hierin te investeren. Hun financiële belangen zijn te groot om door falende beveiliging imagoschade te riskeren en financiële risico's te lopen', legt hij uit.
John de Voogd, market manager bij Fujitsu, vult aan: ‘De markt reageert op de discussie over security door nieuwe, aangepaste oplossingen aan te bieden. Aanbieders zien dat een public cloud door de markt nog te beperkt wordt afgenomen. Daarom komen zij met trusted cloud-varianten. Die zijn in principe toegankelijk te maken voor iedereen. Zo heb je de kostenvoordelen van een grote schaal, maar er zijn beveiligingsvoorzieningen opgenomen voordat een klant wordt toegelaten. De klant weet bovendien precies waar de gegevens staan.'
Apps
Een belangrijke trend die samenhangt met cloud computing is de opkomst van apps op de werkvloer. Toepassingen die populair zijn in de privésfeer worden meer en meer zakelijk gebruikt. De Computable-experts verwachten echter ook een toename van zakelijke apps. Voigt: ‘Kleine zakelijke toepassingen voor bedrijfsvoeringsprocessen. Afnemers kunnen dan met Apps van verschillende aanbieders bedrijfsinformatiesystemen voor hun organisatie samenstellen. Dat is mogelijk doordat de aanbieders inmiddels afspraken hebben gemaakt over standaarden voor integratie en gegevensuitwisseling. De grote geïntegreerde systemen, zoals wij die al jarenlang kennen, komen daarmee aan het einde van hun levenscyclus.'
De Voogd verwacht zelfs de opkomst van een wereldwijde cloud marketplace voor independent software vendors. ‘Zij kunnen daarmee snel hun softwareaanbod in een SaaS-delivery-model onderbrengen', zegt hij.
Consultants
Cloud computing en ontwikkelingen zoals het nieuwe werken en social media versterken elkaar. Dit betekent een heel nieuw werkveld voor bijna alle werknemers, maar zeker ook voor consultants. Arjan Kramer, Oracle solution architect bij Capgemini: ‘Het leuke van cloud is dat het eigenlijk in het hart staat van een andere belangrijke webgebaseerde ontwikkeling: social media. Met cloud en de online omgevingen die daarbij horen, is dus ook het werk van consultants en developers veranderd; zij werken samen op een social media-manier en oplossingen komen onder andere tot stand via crowd sourcing.' Kortom, projectmatig werken verandert omdat de interactie tussen teamleden anders is dan voorheen en projectteams fysiek vaak meer gescheiden zijn.
Samenwerken binnen en buiten de organisatie wordt steeds belangrijker. Cloud computing helpt hierbij doordat gebruikers altijd toegang hebben tot het werk en in veel gevallen ook externen toegang kunnen geven tot bepaalde projecten. Hierdoor wordt de klantrelatie geheel anders en ontwikkelt deze zich steeds meer tot een samenwerkingsverband. Van Vugt: ‘De transparantie in de technologie van cloud creëert steeds meer openheid in samenwerkingsprocessen. Dit schept nu al meer vertrouwen in de communicatie en tussen organisaties.'
Wat is het?
Cloud computing is het verzamelbegrip voor de afname van software, rekenkracht of opslagruimte die via een netwerk (vaak internet) beschikbaar wordt gesteld. Hierbij wordt betaald per gebruikerseenheid. De ict-markt verdeelt cloud computing vaak onder in SaaS (software as a service), PaaS (platform as a service), IaaS (infrastructure as a service) en WaaS (wifi as a service) of noemt het gewoon XaaS (everything as a service).
Computable Consultancy Guide 2012
Dit artikel is opgenomen in de Computable Consultancy Guide 2012. Deze is verschenen op 16 december 2011. In de gids is informatie opgenomen over deelgebieden waarover de consultancy-bedrijven advies leveren.
De Cloud heeft mogelijkheden en gevaren, zeker op beveiligingsgebied. Als er onbeveilgde informatie op servers staat dan is het gevaar groot dat deze informatie gerepliceerd wordt. End-to-End beveiliging is hiervoor bijvoorbeeld een oplossing. Een ander gevaar van de cloud is dat de hardware volledig onbereikbaar kan worden voor een applicatie. Dit is bijvoorbeeld gebleken in de release van PolarSSL welke wordt gebruikt voor de overheidsdienst OpenVPN-NL. Als OpenVPN gebruikt wordt in een gevirtualideerde omgeving dan kan deze de echte random generator in de hardware niet meer gebruiken. Het is daarom aan te bevelen om te verifieren of de applicatie de noodzakelijke hardware kan blijven gebruiken. Op de link http://www.wuala.com/FreemoveQuantumExchange/Downloads/ is een voorbeeld te downloaden hoe de applicatie true randomness gebruikt voor de security.