Het aantal meisjes dat voor een studie informatica kiest, wordt steeds minder. Dat zegt Patricia Lago, professor Software Engineering op de Amsterdamse VU. Van alle landen in de Europese Unie doet Nederland het met 19 procent vrouwen in exacte wetenschappen, wiskunde en computerkunde het het slechtst. Het gemiddelde in de EU ligt op 37,7 procent.
Lago sprak hierover in de Rode Hoed in Amsterdam, ter ere van het 30-jarig jubileum van de universitaire opleiding Informatica. In Nederland is slechts 4 procent van de studenten die een bachelor technische informatica doet vrouw en in natuurinformatica is dat 5 procent. Lago: 'Je merkt dat vooral interdisciplinaire studies scoren bij vrouwen. Meestal combineren ze bijvoorbeeld zorg of businessvakken met informatica.' Soms lijkt het aantal vrouwen te stijgen, maar dit fluctueert volgens de professor enorm per academisch jaar.
Er zijn volgens Lago diverse redenen dat vrouwen in Nederland niet voor informatica kiezen als vak: 'Het is vaak onduidelijk wat je ermee kunt. Veel meiden denken dat je er alleen leraar of onderzoeker mee kunt worden, terwijl er veel meer is. Bovendien is in Nederland de invloed van de omgeving enorm groot. Vooral ouders lijken een studie in informatica af te raden. Bovendien zijn er ook geen rolmodellen, waardoor vrouwen niet makkelijk geïnspireerd raken zo'n studie te doen. Tot slot is zowel het zelfbeeld van Nederlandse vrouwen laag, als het beeld van informatica.'
NWO-project Aspasia
Als oplossing voor het probleem is het belangrijk dat er netwerken zijn waarvan vrouwen deel uit kunnen maken. Niet alleen moeten die netwerken zich richten op het aantrekken van nieuwe, vrouwelijke leden, maar ook moeten ze zorgen dat de vrouwen blijven. Dat kan eventueel door ze posities en taken binnen het netwerk te geven. Lago: 'Bovendien moeten er nieuwe generaties worden aangetrokken tot de opleidingen. Op de middelbare school kun je een programma starten om meisjes meer te leren over deze exacte vakken. En het is belangrijk om dat in hun taal te doen.'
Tot slot is het nodig dat er voorbeeldvrouwen opstaan om meisjes te inspireren. Lago ziet daarin een rol voor Fenna Diemer Lindeboom, die op de VU een programma lanceerde om vrouwen op topposities te promoten. Ook het project Aspasia van wetenschappelijk bureau NWO dat een platform biedt voor vrouwen in hoge posities in de wetenschap wordt genoemd. Lago laat zich zelf vooral inspireren door Maleisië: 'In dat land is 60 tot 70 procent van het personeel in de ict vrouw, omdat mannen vooral beroepen doen die lichamelijk zwaar zijn.'
Ligt het aan mij of laten heel veel detacheringsbureaus nu veel geld op straat liggen. Vrouwen verdienen vaak minder omdat ze minder (durven) vragen. Ze zijn communicatief relatief sterk en durven vaak minder risico’s te nemen.
Dan zou je juist denken dat die alle belang hebben zoveel mogelijk vrouwen de ICT in te krijgen. Of zit heel Nederland nog vastgeroest in een cultuurdenken van vijftig jaar geleden?
Wat is “natuurinformatica”?
Ik heb niet de indruk dat het beeld van informatica in Nederland “laag” is, integendeel. De meeste mensen zien het als een goede en nuttige opleiding.
Hoeveel vrouwen of mannen voor een opleiding kiezen is verder niet erg relevant. Bij de universitaire opleiding pedagogische wetenschappen is 95% van de studenten vrouw, maar daar worden ook geen speciale onderzoeken en projecten gestart om meer mannen binnen te vissen. In een vrije samenleving kiezen mensen zelf wat ze willen, en van dat totalitaire idee dat de geslachtsverdeling 50-50 *moet* zijn moeten we maar ’s af. Meisjes die voor informatica kiezen krijgen dezelfde kansen als jongens, en daar gaat het om.
Als je niet weet wat je na een studie informatica kunt doen, je je ouders en rolmodellen nodig hebt om als jong volwassene een studierichting te bepalen + een laag zelfbeeld hebt.
Dan heb je inderdaad niet zoveel in de ICT te zoeken.
Ik probeer al jaren binnen mijn lessen vooral meisjes te stimuleren meer ict te kiezen. Mijn boek GameMaker4School is mede ook geschreven vanuit deze achtergrond. Vaak weten meisjes niet eens dat ze goed in ict kunnen zijn.
Onze organisatie VHTO zet zich al jaren in voor meer meisjes in bètawetenschappen, techniek en ook ict. Het is inderdaad zo dat meisjes vaak geen goed of volledig beeld hebben van wat er allemaal mogelijk is in de ict-wereld. En wat ze niet kennen, kiezen ze niet. Daarnaast bestaat nog steeds het stereotiepe beeld dat meisjes hebben van ict en ontbreekt het hen vaak aan vrouwelijke rolmodellen. Maar, daar doen we wat aan: in de database Spiegelbeeld hebben we ruim 300 ict’sters die met veel enthousiasme voorlichting geven op middelbare scholen aan meisjes. Daarmee willen we de meisjes laten zien dat het kan, en willen we ze na laten denken over hun talenten voor het vak ict, waarvan ze vaak niet weten dat ze ze hebben. In ieder geval is het belangrijk dat meisjes zich al op jonge leeftijd breed oriënteren, en niet zomaar iets uitsluiten zonder het te kennen!