Zelfstandigen die werken met een zogeheten VAR-verklaring lopen het risico dat de Belastingdienst de situatie na enige tijd anders beoordeelt. Dat kan tot maximaal vijf jaar na het afgeven van de Verklaring Arbeidsrelatie. Dit kan voor de zelfstandige grote financiële gevolgen hebben. Het kan er zelfs toe leiden dat hij achteraf loonbelasting en sociale premies moet afdragen.
Deze onzekerheid is directeur Wessel van Alphen van detacheerder IT Staffing een doorn in het oog. ‘Wie kan er beter vertellen wat zijn arbeidsrelatie is dan de zelfstandige zelf? Hij moet die verklaring zelf kunnen afgeven en het moet hem dezelfde bescherming geven als de opdrachtgever.' Van Alphen bepleit in een vraaggesprek met Computable een verandering van het huidige systeem.
Aanleiding tot rechtszaken
De VAR-verklaring is in 2005 geïntroduceerd. De verklaring is bedoeld om de financiële onzekerheid voor opdrachtgevers weg te nemen. De onzekerheid voor de opdrachtnemer is echter blijven bestaan. Volgens Van Alphen is de beoordeling achteraf door de Belastingdienst regelmatig aanleiding tot rechtszaken aangespannen door zelfstandigen.
Op initiatief van de zzp-vakbond FNV Zelfstandigen spreken vertegenwoordigers van werkgever, werknemers en zelfstandigen over een vrijplaats voor de ict-sector waarbinnen flexibeler arbeidsregels gelden. De onduidelijk van de VAR voor zelfstandigen is een van de onderwerpen waarover wordt gesproken.
Interview
Lees ook het interview met IT Staffing-directeur Wessel van Alphen: 'VAR-verklaring creërt onzekerheid'.
Voor mij is heel de koers van de Belastingdienst onduidelijk. De VAR doet precies wat het zegt of hoe het heet: vastleggen (van) arbeidsrelatie. Partijen geven aan dat de ZZP-er geen werknemer is. De ZZP-er betaalt zelf de premies en belastingen.
Waarom achteraf dan nog weer gaan wijzigen? Het effect van de lange termijn zal zijn dat ZZP-ers lange opdrachten gaan mijden of tegen tarieven die al deze risico´s afdekken. Het laatste is onwaarschijnlijk maar in de ICT geen onmogelijkheid omdat ICT bij uitstek een inhuur bedrijfstak is. Grote projecten vragen ervaren mensen die langere tijd duren. Door de opstelling van de Nederlandse overheid, via de Belastingdienst, word denk ik een probleem geschapen dat eigenlijk nergens voor nodig is.
Maar nogmaals: is het niet de “werkgever” die de sociale premies moet betalen achteraf?
ZP-er: Nee, de bedoeling van de VAR is juist dat de opdrachtgever (“werkgever”) wordt gevrijwaard van dit soort claims; het risico komt volledig bij de ZZP’er te liggen.
@Mark: Volgens mij is het niet zo dat de VAR al die dingen die jij noemt VEREIST. Op het aanvraagformulier voor de VAR worden dat soort vragen gesteld, maar het is aan de belastingdienst om te beoordelen of je een VAR-wuo krijgt, en wat ze daar precies voor criteria voor hanteren is niet duidelijk.
Ik ben zelf ook bijna drie jaar ZZP’er. In die drie jaar heb ik ongeveer 1 opdrachtgever per jaar gehad (in totaal tot nu toe 4 opdrachtgevers). Ik heb nog geen controle gehad over mijn VAR maar ik heb me besloten er niet te druk over te maken. In principe is het ook raar dat de belastingdienst zich zo direkt met je eigen business te bemoeien dat ze je gaan dwingen om alleen maar korte opdrachten aan te nemen.
De suggestie dat een VAR zekerheid biedt, kan een aanvrager/gebruiker op het verkeerde been zetten. De eigenlijke toets is niet het document of het moment van aanvragen en/of de periode daarna, maar wat er feitelijk plaatsvindt. Of dit wel of niet met een VAR wordt begeleid, maakt weinig uit.
Het beleid staat hier: http://wetten.overheid.nl/BWBR0020062/geldigheidsdatum_21-11-2011
Aangezien de VAR voorbehouden kent, zoals de correcte informatie zoals de aanvrager die aanlevert, maakt al duidelijk dat er géén risico vermindering plaatsvindt. Altijd zal de feitelijke situatie de doorslag geven: of het werk kenmerken heeft van loondienst (gezagsverhouding, leveringsplicht, keuzevrijheid methoden etc etc). De ZZP-er èn zijn werkgever moeten daar beide op letten. In zogenaamde ‘vrije beroepen’ zoals een arts, is het bovendien vanzelfsprekender (maar geen garantie) ondernemer te zijn dan in andere beroepen (zoals bijv. plantsoenmedewerker).
Het minder afdragen van premies en loonbelasting is beslist geen vorm van beloning voor ondernemerschap, zoals Hans Admiraal schrijft. Die verplichtingen zijn afwezig, omdat de ondernemer door de overheid niet langer als werknemer ingedekt is tegen allerlei narigheid zoals arbeidsongeschiktheid en baanverlies. Verwacht dus geen WW uitkering als het tegenzit en regel zelf een AOV. Die verzekeringen zijn gewoonlijk veel duurder.
Dit soort dingen moet bij alle ZZPers volkomen gebeiteld tussen de oren zitten, om ellende zoals die van Ronald Rijken te voorkomen. Een uurtje advies van een accountant is zijn geld meer dan waard in dit opzicht, maar de Belastingdienst is heus bereid het u precies uit te leggen. Gratis! Wees verstandig en regel het van tevoren.
@ZP-er
De VAR geeft de opdrachtgever de garantie dat hij niet wordt aangesproken voor LB en/of premies. Ook al blijkt de VAR achteraf onjuist afgegeven te zijn. Dus de zzp’er wordt de klos. (Uitzondering is als de opdrachtgever op een of andere manier heeft meegewerkt aan het tot stand komen van die onjuiste VAR.)
@ vele anderen
De 3 opdrachtgevers “regel” is geen harde regel. Als je wel 3 of meer per jaar heeft is het zeker een plus en als je jarenlang alleen 1 heb dan heb je vrijwel zeker een probleem. Maar wat echt belangrijk is het gezagsverhouding. Als het komt tot een rechtzaak dat is waar rechters vooral naar kijken.
En daar zit meteen het probleem voor velen – hoe bewijs je dat er geen gezagsverhouding is?
@Joost: FNV Zelfstandigen ziet de ict-sector als proeftuin. Bij succes wil men dit naar andere sectoren exporteren. Zie ook http://bit.ly/szANSk, onder Andere sectoren.
@ZP-er
volgens mij zit het zo.
bij freelance heb je een tarief (inkomsten) waarover je inkomstenbelasting en omzetbelasting betaalt. Geen verplichte verzekeringspremie zoals WW premie, want daar maak je ook geen aanspraak op.
bij verkapt dienstverband heb je (kennelijk) dienstverband dus wordt uit je tarief betaald :
+ verzekeringspremie werkgever deel
plus brutoloon werknemer bestaande uit
+ verzekeringspremie werknemer
+ belasting werknemer
+ nettoloon
Geen omzetbelasting want je hebt geen bedrijf.
Je hebt dus een totaal andere verdeling van inkomen en kosten.
Afschaffen die flauwe kul iedereen moet voor iedereen mogen werken zolang hij/zij dat wil ook al is dit dezelfde opdrachtgever,….lang leve de Free-Enterprise.
Jaarcontracten en uitzendkrachten zijn ook verkapte loondiensten, het is gewoon een farce laat iedereen zijn/haar eigen keuzes nou eens maken,..gewoon open die arbeidsmarkt. Binnen 1 a 2 decennia denk ik dat er heel wat minder “vaste” banen zullen zijn.
Iedereen moet zijn eigen broek op houden ongeacht de werkrelatie.
Al kan/wil ik 10 jaar als ZZP’er bij een bedrijf werken who cares?
Belangrijker is nog dat de belastingdienst moet snappen dat in de huidige tijd en economisch klimaat een opdracht bij 1 werkgever soms al heel bijzonder is.
Door een lange looptijd komt je verklaring in gevaar en toch kan je niet anders. Enige flexibiliteit van de kant van de overheid is nu wel op zijn plaats.
Waar is de VAR voor? Ik betaal als ZZP-er geen sociale lasten. En of ik nu 1 maand of 10 jaar voor 1 partij werk, ik krijg nog steeds geen uitkering. En terecht, ik heb er ook niet voor betaald. Wat is dan het probleem? Waarom is die VAR nodig? Geen premies betalen, geen rechten.