Meeste gemeenten investeren wel in 'Het Nieuwe werken’ voor hun ambtenaren maar laten infrastructuur als een hotspot netwerk in centra vaak buiten gemeentelijke plannen. Maar misschien moet ik hier niet teveel verwachten omdat overheden nog hun veren schudden na Diginotar en andere onthullingen. Toch gaat overheid steeds meer inzetten op ‘consumer’ cloud diensten die gratis te gebruiken zijn als communicatie kanaal.
SMS Alert van Burgernet lijkt bijvoorbeeld langzaam vervangen te worden door Twitter. Maar ook een campagne als ‘Pak de overvaller. Pak je mobiel’ gaat uit van verdere digitalisering van onze samenleving. Een schrijven van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid geeft naast verbetering van beveiliging ook aan dat de e-Overheid zal moeten transformeren naar een i-Samenleving door in te spelen op een samenspel van publieke en private initiatieven.
Voor een dubbeltje op de eerste rij
Het ligt voor de hand om te roepen dat het niet een taak is van de (lokale) overheid om te voorzien in een digitale draadloze infrastructuur. Maar verpachten van elektromagnetisch spectrum maakt mobiel Internet duurder en stilletjes wijzigen providers de abonnementen hiervan. Jongeren, maar ook vaker de zakelijke reiziger maken dan ook steeds meer gebruik van gratis hotspot netwerken. Doordat steeds meer telefoons zijn uitgerust met WiFi – meer dan 85 procent in 2009 – en goedkopere tablets vaak geen 3G hebben wordt dit een grotere doelgroep. Deze doelgroep wordt ook steeds jonger omdat ouders hun kinderen vaak een mobiele telefoon met eenvoudige belbundel geven om ze te kunnen lokaliseren.
Afwezigheid van een gratis hotspot netwerk in stadscentra verkleint participatie bij veiligheid en mist effectiviteit als meegestuurde foto bij SMS Alert alleen thuis bekeken kan worden. Informatie van politie verspreidt via Twitter zal tijdens winkelen gemist worden en lokaliseren van kinderen en vrienden is moeilijker zonder diensten als Latitude. Ook (speciaal)winkels, die vaak niet op de A-locaties zitten zijn minder eenvoudig te vinden. Toegang tot internet ontsluit dus een heleboel publieke en private diensten waar iedereen voordeel van heeft.
Samenspel van publieke en private initiatieven voor verdere digitalisering leveren overheid vooral makkelijk geld op. Opbrengsten uit veiling van frequenties gaan, net als de toeristenbelasting in gemeente, vaak in de pot algemene middelen. En antwoorden op Kamervragen over de Blackberry-storing laten zien dat de toegang tot informatie van de e-Overheid voor kosten van de burger komen. Participeren in de i-Samenleving wordt dus duurder doordat in veel stadscentra gratis hotspots vaak ontbreken. Door toenemende populariteit en schaarse frequenties veranderen providers stilletjes de abonnementen en schaffen de ‘flat fee' tarieven af.
Voorbereid op nieuwe diensten
Frequenties die door WiFi gebruikt worden zijn echter licentie vrij en dat maakt de zet van Rotterdam, die als eerste gemeente een enorm draadloos netwerk aanlegt in het centrum, dan ook interessant. Zonder nu alle straten open te breken krijgt de gemeente een digitale infrastructuur die straks ook gebruikt kan worden voor betaaldiensten als Google Wallet of PayPal. Door ontbreken van datalijnen maken veel (parkeer)automaten nu nog gebruik van Chipknip waardoor buitenlandse bezoekers problemen hebben. Rotterdam gebruikt het draadloze netwerk dan ook niet alleen voor een hotspot netwerk maar faciliteert hiermee veel meer diensten zoals camerabeelden streamen om veiligheid te verbeteren.
Een digitale infrastructuur in een stadscentrum is met verdergaande digitalisering dan ook even belangrijk als een fiets- of voetpad. Ondernemers en overheid maken tenslotte steeds meer gebruik van sociale media en de vele andere diensten op internet. Zo kan in een vreemde stad een restaurant of winkel makkelijk gevonden worden met Google Maps. En de eventuele recensies zorgen voor een digitale ‘mond-op-mond' reclame die bepalend kan zijn bij de keus. Een city portal waarop samengewerkt wordt door middenstand, verenigingen en gemeenten ontsluit niet alleen allerlei (gratis) diensten maar geven ook innovatieve mogelijkheden. En spreekuur van politie(chef) en gemeentelijke diensten op Twitter worden voor meer mensen bereikbaar als ze aan het winkelen zijn.
Natuurlijk mag de gemeente niet concurreren met telecom bedrijven bij aanbieden van gratis Wifi en zal daarom, net als Rotterdam via een roaming model, netwerkcapaciteit aan een commerciele partij moeten verhuren. Maar het netwerk kan ook gebruikt worden voor een City Portal met informatiezuilen om initiatieven voor veiligheid en participatie, zoals burgernet en twitterspreekuur een grotere reikwijdte te geven. Dit soort digitale stadspompen kunnen ook gebruikt worden om informatie in vele talen te geven, want de meeste gemeenten heffen wel toeristenbelasting maar geven er uiteindelijk weinig voor terug. Als overheden meer gebruik gaan maken van de cloud dan moeten ze niet alleen naar de beveiliging kijken maar ook naar de infrastructuur zoals we konden leren van de storing met Blackberry.
Prima artikel dat met ‘Een digitale infrastructuur in een stadscentrum is met verdergaande digitalisering dan ook even belangrijk als een fiets- of voetpad’ de spijker op de digitale kop slaat.
Bij vrijwel alle gemeentelijke thema’s, van ‘dienstverlening’ tot en met ‘veiligheid’, zijn er raakvlakken met het internet. Bieden van hedendaagse voorzieningen aan de burgers en bedrijven in een stad is daarom geen ‘goodie’ meer, maar iets dat ieder hedendaags stadsbestuur serieus zou moeten overwegen.