Het vermogen om creatief te denken en innoveren is een belangrijke vaardigheid binnen elk bedrijf. Of het nu gaat om sales, klantenservice, operations of management; in staat zijn problemen op te lossen en nieuwe producten en diensten te ontwikkelen zorgt uiteindelijk voor het verschil tussen zakelijk succes of een mislukking.
Creativiteit ontstaat op een willekeurig moment, wat op gespannen voet kan staan met de organisatie en de verantwoordingsplicht van zakelijke omgevingen. Nog te vaak wordt de stroom aan creatieve ideeën binnen een bedrijf in de kiem gesmoord door pogingen deze te structureren.
Meer doen met minder
De huidige zakelijke wereld wordt steeds dynamischer, minder voorspelbaar en de concurrentie is groot. Van bedrijven wordt verwacht dat zij zich snel aanpassen aan de markt, efficiënt opereren en medewerkers moeten na afloop van een actie tastbare resultaten kunnen overleggen.
Daarnaast kent de huidige wereld een overschot aan informatie. Zo is de hoeveelheid digitale informatie gecreëerd in 2010 gelijk aan het honderd jaar continu tweeten door iedere man, vrouw en kind op deze aarde. Deze informatiehoeveelheden maken het moeilijk om belangrijke informatie te filteren en om te zetten in nieuwe ideeën en innovaties. Kortom, bedrijven moeten meer doen met minder tijd.
Inspiratie in banen leiden
Ideeën vastleggen en omzetten in iets wat bruikbaar is door middel van de gebruikelijke kantoorprogramma's valt niet mee. Worddocumenten, PowerPoint en spreadsheets zijn weinig inspirerend en vaak te gedetailleerd voor leidinggevenden om snel de rode draad uit te halen. De valkuil van deze programma's is bovendien dat men wordt gedwongen gedachten te stroomlijnen, waardoor het vrije denkproces juist wordt tegengewerkt. Het is een uitdaging een model te vinden waarmee de huidige zakelijke wereld optimaal gebruik kan maken van alle beschikbare informatie.
De kenmerken van inspiratie, zoals spontaniteit en expressie, kunnen soms conflicteren met zakelijke kenmerken als begrip, prestaties en verantwoording. Dit laatste beperkt de tijd die besteed kan worden aan brainstormen. Dat een gebrek aan tijd ten koste gaat van de creativiteit is een gemiste kans, omdat juist deze creativiteit kan bijdragen aan de kernboodschap en de bedrijfsprestaties.
De uitdaging ligt in het combineren van creativiteit en innovatie met de structuur van het bedrijfsleven op een dusdanige manier, dat de spontaniteit niet verloren gaat. Een andere uitdaging ligt vervolgens in de toegankelijkheid hiervan, juist voor degenen die voor zichzelf geen creatieve rol binnen het bedrijf zien weggelegd.
Het juiste gereedschap
Creativiteit is het vermogen om verbanden tussen stukken informatie te zien en te vertalen in innovatieve producten, diensten of ideeën. Het is weinig softwareprogramma's gelukt deze verbindingen, met behoud van een duidelijk proces dat toegankelijk is voor anderen, te leggen.
De huidige software leent zich niet voor de manier waarop ons brein werkt: mensen (ook de niet- creatievellingen onder ons) denken in niet- lineaire patronen. Het is daarom wachten op software die dit gedachteproces om kan zetten in een effectieve weergave ervan.
Een voorbeeld. Uit een brainstorm ontstaat meestal een centraal idee of thema, en van daaruit worden andere ideeën en mogelijkheden bedacht. Het letterlijk uitschrijven van deze ideeën verspilt echter kostbare tijd en er gaan onvermijdelijk een aantal ideeën verloren.
Wanneer informatie ontstaan tijdens brainstorms en projectplanning letterlijk in kaart wordt gebracht, kan deze ook eenvoudig op een later moment worden herzien of aangevuld. Ook zijn visuele ideeën en plannen beter te presenteren aan de beslissingmakers binnen organisaties.
Visualisatie van succes
Het is bekend dat bedrijven moeten innoveren om de concurrentie bij te blijven, maar in het dagelijks leven wordt creativiteit in de kiem gesmoord door beperkingen in de zakelijke omgeving. Vaak maakt de standaard manier van werken het moeilijk in sommige omgevingen creatief te denken. Door informatie te visualiseren zijn werknemers in staat hun meerwaarde te tonen door ideeën kort en bondig over te brengen.
Mindmapping programma’s zoals het gratis Xmind kunnen brainstormsessies uitstekend ondersteunen. Daarnaast is het essentieel dat de sessies geleid worden door “open-minded people” die getraind zijn in het begeleiden van deelnemers om buiten de gebruikelijke kaders te denken. Een uitstekend (betaald) tool voor analyse is in dit kader ENGAGE-Modeler. Wijzigingen in schema’s en dergelijke zijn met dit tool zo snel aangebracht dat het de open dicussie over processen stimuleert. Voor wie geinteresseerd is in dit onderwerp raad ik artikelen over kennistechnologie, een onderschatte wetenschap, van harte aan.
Dank Aad voor je reactie. Goed punt, maar er zijn inmiddels producten op markt waarbij een dergelijke brainstorm-functionaliteit is ingebouwd. (zoals de nieuwe MindManager 2012). Hierdoor is juist een aparte expert niet direct noodzakelijk, omdat die taak door geïntegreerde, geautomatiseerde procesbegeleiding wordt overgenomen. Analysemogelijkheden horen daar ook bij.