Freelancen en risicobeperking

In mijn vorige artikel heb ik de voordelen belicht van het freelancen in de ict-sector. Financiële- en andere risico’s, al dan niet terecht, zijn voor potentiële freelancers vaak een belemmering om te doen wat ze leuk vinden. Ik zal nu je enkele maatregelen beschrijven waardoor de risico's verminderd of weggenomen worden.

Mijn eigen start is een mooi voorbeeeld van hoe het niet moet. Toen ik nog maar enkele weken was begonnen met freelancen heb ik een huis gekocht waarvan ik de maandelijkse lasten met een reguliere baan niet zou kunnen dragen. Dat valt redelijk onder de categorie 'bruggen achter je verbranden'. Had ik al vermeld dat ik alleenverdiener ben met drie kleine kinderen?

Er hing dus nogal wat af van het succes van mijn kersverse onderneming. Niet alleen zou ik met het hele gezin weer moeten verhuizen als het niet zou lukken, ook zouden we met een enorme restschuld achterblijven.

Nadat mijn eerste opdracht die ik had aangenomen voor 2,5 maand onverwacht werd ingekort ('We hebben maar budget voor honderd uur') en ik enkele maanden door diverse factoren zonder opdracht kwam te zitten werd het ineens wel erg vervelend.

In de vier jaar volgend op mijn start heb ik enorm veel geleerd, waar ik jou graag van wil laten profiteren.

Bezint eer ge begint

Weet wat je vreest; maak eerst een inventarisatie van de risico's: zet op een rijtje wat er mis kan gaan op de korte en de langere termijn. Ga vervolgens na wat de gevolgen van het worst-case scenario zouden zijn. Laat je hierdoor niet afschrikken, maar schat de kans in dat dit scenario realiteit wordt en zoek uit hoe je de kans en impact van de geïnventariseerde risico's kunt verkleinen.

Waarschijnlijk is het grootste risico dat je niet aan de bak komt. Bepaal daarom vooraf je positie in de markt door de freelance-jobsites af te struinen en te kijken of er functies bijzitten waar jouw specifieke kennis en ervaring op aansluit. Ga niet al reageren op opdrachten om te zien wat voor kans je maakt om daadwerkelijk uitgenodigd te worden. Het is een klein wereldje en wanneer je de naam krijgt geen serieuze kandidaat te zijn is daar weer lastig vanaf te komen wanneer het 'voor het echie' is.

Jouw kennis en ervaring zijn de belangrijkste voorwaarden om opdrachten te verwerven! Als je nog niet minstens een jaar of drie op senior-niveau hebt gewerkt dan zou ik mij nog eens goed achter de oren krabben.

Als je alles op een rijtje hebt gezet dan zul je zien dat het allemaal wel meevalt met de risico's en dat ze helemaal niet zoveel groter zijn dan bij een reguliere baan.

Leer ‘Het Spel’ kennen

Toen ik net was begonnen met freelancen zat het met de technische kennis wel goed, maar op het gebied van alle niet-technische zaken kwam ik jammerlijk tekort. Gebrek aan kennis over hoe mij te profileren, op welke opdrachten te reageren, onderhandelen en hoe het wereldje werkt heeft mij in het eerste half jaar van mijn onderneming tienduizenden euro's aan gederfde omzet en een hoop kopzorgen gekost.

Voordat ik met freelancen begon had ik wel enkele boeken over freelancen gekocht, maar omdat ze veel te algemeen waren had ik er eigenlijk niets aan. Door de over het algemeen langdurige opdrachten, hoge eisen aan kennisniveau en belangrijke rol voor intermediairs is de freelance ict-markt fundamenteel anders dan in de meeste sectoren. Als ik voor mijn start een goede kennisbron had gehad die wél goed aansloot op mijn situatie dan had ik een hoop beginnersfouten kunnen overslaan en was mijn start een stuk minder problematisch geweest.

Dit besef was voor mij ook een belangrijke motivatie om mijn boek te schrijven.

Je belangrijkste verzekering

Wanneer je even tussen twee opdrachten inzit of op vakantie gaat, zou het wat sneu zijn om meteen bij de voedselbank te moeten aankloppen. Dit kan je gelukkig voorkomen door een solide buffer op te bouwen, zodat je toch nog inkomen hebt wanneer er even niets binnenkomt. Ik hou een buffer aan van vijf maanden; ik acht de kans dat ik langer zonder opdracht kom te zitten erg klein. Na een spannend avontuur met Icesave heb ik dit bedrag bij verschillende banken ondergebracht, zodat ik zeker weet dat het geld ook toegankelijk is wanneer ik het nodig heb.

Verzeker de risico’s

Veel freelancers nemen al dan niet bewust grote risico's door zich onvoldoende te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid of aansprakelijkheid. Begrijpelijk, want met name de arbeidsongeschiktheidsverzekering is peperduur. Hij is echter ook onmisbaar, want mocht ik onverhoopt arbeidsongeschikt raken dan heb ik weinig behoefte om voor de rest van mijn leven van de bijstand rond te moeten komen.

Daarnaast kun je een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering afsluiten voor als je bijvoorbeeld een laptop laat vallen, en een beroepsaansprakelijkheidsverzekering zodat je niet opdraait voor schade die je eventueel veroorzaakt door een beroepsmatige fout.

Conclusie

Zoals je ziet zijn de meeste risico's vrij eenvoudig te ondervangen door je buffer, goede informatie en een gedegen voorbereiding.

Naast je uitstekende technische vaardigheden is het erg belangrijk dat je voldoende kennis hebt van het wereldje, zodat je je op de juiste manier kunt presenteren en succesvol kunt onderhandelen.

Zo komt die leuke freelance opdracht zeker dik in orde!