Het gebruik van open source software lijkt zich vooral af te spelen binnen het domein van de it-professional. Bijna een kwart van de bedrijfsvestigingen met vijftig of meer medewerkers geeft aan in de software stack gebruik te maken van open source-oplossingen. Hieronder valt onder meer het gebruik van open source-besturingssystemen en DBMS-oplossingen. In de applicatie-omgeving, waar eindgebruikers te maken kunnen krijgen met open source-toepassingen, is het gebruik beperkt tot circa 5 procent. Dit blijkt uit de ruim vierduizend interviews die Computer Profile in de afgelopen twaalf maanden voerde met ict- functionarissen over het gebruik van software binnen de organisatie.
Onder open source in de stack vallen in dit kader serverbesturingssystemen, DBMS-oplossingen, systeem- en netwerkmanagement tools en applicatie ontwikkeltools. Open source op dit terrein wordt het meest gebruikt in de segmenten it, telecom en utilities, overheid en onderwijs. Vooral onder ict-dienstverleners ligt het gebruik van open source in de stack hoog. Binnen de overheid wordt relatief vaak gebruik gemaakt van ‘open source in de stack' door gemeenten en door locaties die onder het ministerie van Veiligheid en Justitie vallen. Het segment waar het gebruik van open source in de stack ver beneden gemiddeld ligt, betreft de bouwsector.
Open source in de stack
Met een penetratie van ruim 14 procent is Linux de meest voorkomende open source oplossing bij de geïnterviewde bedrijfsvestigingen. De omvang van de locatie heeft een duidelijke invloed op het gebruik. Bij locaties met meer dan duizend medewerkers komt het gebruik van Linux twee maal zo vaak voor als op locaties met minder dan honderd medewerkers. Met een penetratie van 29 procent is de overheid (relatief) de grootste gebruiker van Linux op de voet gevolgd door het segment it, telecom en utilities (26 procent).
Het gebruik van Linux in het onderwijs lijkt te stagneren. In het verleden was het onderwijs doorgaans het segment met het hoogste gebruik van Linux, terwijl de huidige penetratie maar net boven het marktgemiddelde ligt. In de bouwsector is het gebruik van Linux zeldzaam. Bij slechts 3 procent van de bedrijfsvestigingen in de bouw worden deze systemen aangetroffen.
MySQL-systemen
Ongeveer 9 procent van de bedrijfsvestigingen maakt gebruik van open source DBMS-systemen. De hoofdmoot hierin, met 92 procent van de installaties, wordt gevormd door MySQL-systemen, aangevuld met 5 procent Firebird en 3 procent PostgreSQL. Open source DBMS-systemen komen relatief vaak voor in het onderwijs (18 procent), in het segment it, telecom en utilities (14 procent) en bij de overheid (13 procent).
Het gebruik van open source-applicatie-ontwikkeltools ligt op een kleine 9 procent. Dat is wel inclusief het gebruik van Java in de programmeeromgeving. Exclusief Java ligt de penetratie open source ontwikkeltools op 5 procent. Het betreft dan voornamelijk PHP aangevuld met Perl en een klein beetje Python. Open source-programmeeromgevingen komen met name naar voren in de it-sector, het onderwijs en het handelssegment.
Apache
Hiermee hebben, afgezien van webserver software, alle LAMP-onderdelen (Linux, Apache, MySQL en PHP) de revue gepasseerd. Omdat de meeste onderzochte bedrijfsvestigingen het draaien van de webserver hebben uitbesteed aan externe dienstverleners, vallen de open source-oplossingen op dit gebied (hoofdzakelijk Apache) buiten ons blikveld. In plaats daarvan wordt gekeken naar het gebruik van open source oplossingen voor systeem- en netwerkmanagement. Deze komt men tegen bij een kleine 4 procent van de bedrijfsvestigingen met vijftig of meer medewerkers. Binnen dit domein is de belangrijkste open source-oplossing Nagios. Bijna driekwart van de (open source) oplossingen op het gebied van systeem- en netwerkmanagement betreft een Nagios-installatie.
Naast de hierboven beschreven penetratie van Linux, het aantal locaties per segment dat over Linux beschikt, kan ook worden gekeken naar het totaal aantal Linux servers. Bij de ruim 550 geïnterviewde locaties met Linux zijn circa zesduizend Linux-servers in gebruik. Het segment it, telecom en utilities is het segment waar het grootste aantal Linux-servers wordt aangetroffen.
Front end-applicaties
Open source-bedrijfstoepassingen waar eindgebruikers mee te maken krijgen, komen beduidend minder vaak voor dan de open source oplossingen ‘onder de motorkap'. Bij ongeveer 5 procent van de bedrijfsvestigingen met ten minste vijftig medewerkers worden deze aangetroffen. Denk hierbij aan Office-applicaties, groupware oplossingen en andere (kritische) applicaties waar eindgebruikers mee in aanraking komen. De bekendste open source-tegenhanger voor Microsoft Office, OpenOffice.org, wordt bij een kleine anderhalf procent van de organisaties aangetroffen. De it, telecom en utilities sector en het onderwijs maken het meest gebruik van OpenOffice.org, maar ook daar ligt het gebruik nog onder de 3 procent van de vestigingen.
De meest aangetroffen open source bedrijfsoplossingen zijn groupware toepassingen en content management systemen. Open source cms komt bij bedrijfsvestigingen van alle omvang voor, open source groupware wordt hoofdzakelijk bij bedrijfsvestigingen tot circa tweehonderd medewerkers aangetroffen. Ook op het gebied van bi, crm, erp, hr en finance zijn er tegenwoordig open source-oplossingen voorhanden. Enkele voorbeelden zijn Pentaho voor BI of SugarCRM. Bij de ruim vierduizend geïnterviewde organisaties komen open source-toepassingen op deze terreinen, met een tiental vermeldingen, maar sporadisch voor.
Goed overzicht met interessante aspecten.
Toch twee vragen:
1. Sinds wanneer is office een strategische (primair bedrijfsproces) applicatie?
2. Is niet (jammer genoeg) de meeste automatisering een IT aangelegenheid?
Ik heb het gevoel dat het momentum van open-source weer aan het verdwijnen is. Een jaar of 2 geleden was het helemaal hot. Maar inmiddels is toch gebleken dat er teveel haken en ogen aanzitten. Zo gratis is het allemaal niet, de software is nog vaak te buggy en wordt te vaak ge-update met voor de leek, ingewikkelde procedures. ’t is helaas niet sexy genoeg. Oostduitse software zullen we maar zeggen.
Er is een markt voor , ongetwijfeld, maar het blijft helaas hangen in het domein van de ‘ nerd’ . Precies zoals de commerciele software vroeger ook het domein was van de techneuten. Software-ontwikkeling gaat altijd richting de business-user en niet daar de programmeur. Pas als de open source community deze horde weet te nemen , voorspel ik successen.
Een 2e kwalijke zaak , is het feit dat diverse open source projecten, tegenwoordig ‘misbruikt’ worden door commerciele bedrijven, die een soort van light versie als open source presenteren maar op het moment dat de software serieuze taken moet verrichten moet er van alles betaald worden.
Ik weet dat open source geen synoniem is voor gratis software, maar door bovenstaande praktijk raakt het open source gebeuren wel snel van zijn kostenvoordeel af. Blijft over de altijd wat gedateerde schermen en functionaliteit t.o.v. closed source, tja, zo win je strijd dus niet.
“Ik heb het gevoel dat het momentum van open source weer aan het verdwijnen is.”
Verdwijnen? Probeer eens een smartphone, tablet, netwerkrouter of TomTom te vinden waar geen open source componenten in worden gebruikt. Of internet te gebruiken zonder open source, dat bestaat gewoon niet.
Windows is van de telefoon weggevaagd, iOS (open source in de core) en Android (Linux) beheersen deze markt compleet. En wat dacht je van Google, Facebook, VMware en vele andere hele grote partijen die heel veel open source gebruiken? Ze groeien nog steeds.
Dat open source niet altijd zo zichtbaar is, who cares? Maar om dan te zeggen dat het momentum verdwijnt?
Een heel aardig overzicht van een aantal belangrijke toepassingsgebieden van Open Source software.
Wat ik in het artikel mis, zijn een aantal belangrijke componenten – met name op middleware niveau, waarvoor heel volwassen Open Source alternatieven voorhanden zijn, zoals:
– Open Source J2EE application servers
– Open Source Enterprise Service Bus
Ik verwacht dat daar, naast de operating systemen en de DBMS-en, nog heel veel potentie zit voor verdere toepassing van Open Source in Enterprise omgevingen.