Rijkswaterstaat kan niet vervolgd worden voor het ongeval dat op 4 oktober 2009 plaatsvond op de Ketelbrug. Dat zegt de officier van justitie die op dinsdag 19 juli veertig uur werkstraf eiste tegen de 67-jarige uitzendkracht die op 4 oktober 2009 de Ketelbrug bediende.
'Ik heb van velen de vraag gekregen waarom de brugwachter wel wordt vervolgd en Rijkswaterstaat niet', zei de officier van justitie in zijn slotpleidooi in de rechtszaak die op dinsdagmiddag 19 juli diende voor de rechtbank van Lelystad. 'Die vraag kan ik me voorstellen, omdat in het rapport van de Onderzoeksraad voor veiligheid duidelijk naar Rijkswaterstaat wordt gewezen.'
Tweede Kamer
De officier legde uit dat vervolging van Rijkswaterstaat wordt verhinderd door een uitspraak van de Hoge Raad uit 1994. ' Volgens dat arrest mag een publiekrechtelijk rechtspersoon niet vervolgd worden voor een strafbaar feit, dat is is gepleegd bij de uitvoering van een hem toebedeelde overheidstaak.
'Het ter verantwoording roepen van Rijkswaterstaat is niet aan de rechter, maar aan de Tweede Kamer', besloot hij.
Geen restrictie
De advocaat van de 67-jarige brugwachter verwees in haar slotpleidooi naar een lange lijst fouten die Rijkswaterstaat volgens het rapport van de Onderzoeksraad voor veiligheid kunnen worden verweten. Zo constateert de raad 'dat het handboek geen restrictie kent op wie de noodbediening mag gebruiken en de brugwachter geen restrictie geeft op het toepassen ervan', aldus de advocaat.
Ze verwees naar een passage in het rapport: 'De brugwachters kregen vanuit de voor hen beschikbare bedieningshandleiding geen enkele indicatie over mogelijke risico's die het gebruik van noodbediening met zich mee bracht. Uit onderzoek is evenmin gebleken dat Rijkswaterstaat IJsselmeergebied (RWS IJMG) de brugwachters op deze risico's attendeerde. De organisatie was zich niet bewust van de mogelijke risico's die het gebruik van de noodbediening met zich mee brengt, hoewel de aannemer de noodbediening expliciet heeft omschreven in de door hem geleverde documentatie.'
Storingsgevoelig
Ook wees de advocaat van de verdachte erop dat de reguliere bediening van de Ketelbrug volgens dit rapport storingsgevoelig is. 'In de praktijk was het niet ongewoon om bij storingen de noodbediening te gebruiken om het brugbedienproces toch doorgang te laten vinden.'
'De noodbediening werd binnen RWS IJMG het algemeen geaccepteerde alternatief voor de reguliere brugbediening. Dat door het oneigenlijk gebruik van de noodbediening veiligheidsrisico's werden geïntroduceerd, werd door RWS IJMG niet herkend.'
Intrinsiek risicovol
Na een ongeval in 2007 op de Ketelbrug concludeerde Rijkswaterstaat dat het 'wegens de complexiteit van het brugbesturingssysteem, niet eenvoudig te garanderen is dat het besturingssysteem onder alle omstandigheden correct zou functioneren.'
'Deze uitkomst was voor RWS IJMG geen reden tot nader onderzoek', aldus de advocaat, die het rapport citeerde. De advocaat besloot de opsomming met een verwijzing naar de eindconclusie uit rapport van de Raad: 'Het besturingsysteem van de Ketelbrug was intrinsiek risicovol.'
Noodbediening
Volgens het openbaar ministerie drukte de dienstdoende brugwachter die dag op de knop om de brug te openen, zonder eerst de slagbomen handmatig te hebben gesloten. Dat het in noodbediening mogelijk was om de Ketelbrug te openen zonder dat de slagbomen neer waren, doet daar volgens de officier van justitie niets aan af. Volgens hem had de brugwachter 'niet mogen vertrouwen op het systeem, omdat bekend is dat de techniek ons af en toe in de steek laat.'
'Het is vreemd dat de officier van justitie aan de ene kant vindt dat de brugwachter niet had mogen vertrouwen op het systeem, maar dat hij aan de andere kant zelf wel volledig vertrouwt op de logsystemen van de Ketelbrug', aldus de advocaat van de verdachte.
De brugwachter ontkent de brug geopend te hebben. Volgens hem ging de brug vanzelf open. Verschillende getuige-deskundigen bevestigden tijdens de zitting dat deze mogelijkheid niet kan worden uitgesloten.
“Volgens dat arrest mag een publiekrechtelijk rechtspersoon niet vervolgd worden voor een strafbaar feit, dat is is gepleegd bij de uitvoering van een hem toebedeelde overheidstaak.” Ofwel de overheid kan er een potje van maken, zonder het risico van vervolging. Elke burger die in uitoefening van zijn/haar beroep een fout maakt is wel de klos. Lijkt mij een vrijbrief om maar aan te blijven modderen zonder dat iemand je iets kan maken.
Dus als in 2007 al duidelijk was dat er van alles mankeerde aan de bediening van de brug, dan is het dus pure laksheid van RWS IJMG dat er niets mee gedaan is. De verantwoordelijke personen daarvoor behoren voor de rechter te staan, niet een uitzendkracht brugwachter, die niets meer deed dan wat hem werd opgedragen. Zeker in dit geval is dus de werkgever (RWS IJMG) verantwoordelijk, en dan niet het publiek rechterlijk deel, maar gewoon de mensen erachter.
Er is willens en wetens geen actie ondernomen om de veiligheid van de bediening te verbeteren. De redenen konden wel weer eens de financiën kunnen zijn. Persoonlijk vind ik dat veiligheid voor geld gaat.
RWS kan niet veroordeeld worden, dus veroordelen we de uitzendkracht maar.
Klasse! Justitie!
Klassejustitie.
Er zit een rare gedachtenkronkel in de redenatie van het OM. De brugwachter handelde namens Rijkswaterstaat tijdens het bedienen van de brug. Als de brugwachter vervolgd kan worden, ondanks dat hij handelde voor RWS, waarom kan de persoon verantwoordelijk voor de besturing dan niet vervolgd worden?
Een vreemde redenering: omdat het publiekrechtelijk orgaan Rijkswaterstaat niet kan worden vervolgd, vervolgt het OM een door RWS ingehuurde kracht. Maar als (tijdelijk) werknemer van RWS is hij toch deel (functionaris) van RWS?
Als de brugwachter als persoon, niet als functionaris, kan worden aangepakt kan ook zijn opdrachtgever als persoon worden aangepakt. Waar een wil is is een weg.
Dit lijkt me iets om tot de Hoge Raad uit te vechten.
Kortom als we als uitzendkracht op een knopje drukken zijn we de pissang.
Ongeloofelijk dat terwijl onderzoek uitwijst dat het systeem aardig rammelt.
Er zitten een aantal bijzonder kwalijke kanten achter deze vervolging waarbij minimaal drie dingen gebeuren die niet door de beugel kunnen. Zaken die in een echte rechtsstaat minimaal tot kamervragen zouden moeten leiden.
Ten eerste, vanuit waarschijnlijk populistisch denken, lijkt het erop dat er een barbertje moet zijn die moet hangen. Er wordt dus gezocht naar een gemakkelijk slachtoffer dat zich niet goed kan verdedigen. Wat is een eenvoudiger slachtoffer dan een uitzendkracht die in essentie van niets weet? Een uitzendkracht die niet goed lijkt te zijn ingewerkt en die aan het werk wordt gezet met ondeugdelijk gereedschap.
Ten tweede, de daadwerkelijke verantwoordelijken worden uit de wind gehouden via verwijzingen naar jurisprudentie waarvan maar moet worden afgewacht dat deze juist is. Waarom zou een inhuurkracht ingehuurd door een organisatie wel aansprakelijk zijn en de organisatie (of op zijn minst zijn superieuren) niet? Heeft het OM niet de verplichting op zijn minst te toetsen of dit arrest wel op deze manier uitgelegd moet worden.
Ten derde, de ergste uitwas van deze vervolging. Het echte probleem blijft liggen. Dat dit incident heeft plaatsgevonden is betreurenswaardig. Dat deze vervolging niets doet aan de oorzaak van het incident is wellicht crimineel te noemen. In plaats van aandacht voor het systeem en hoe het kan dat een dergelijk krakkemikkig systeem uberhaupt kan bestaan, worden de randverschijnselen aangepakt.
Dit alles wekt de schijn van een organisatie die vooral daadkrachtig wil overkomen zonder daadwerkelijk daadkrachtig te zijn.
‘wegens de complexiteit van het brugbesturingssysteem’ Laten ze alsjeblieft teruggaan naar een systeem zonder computer. Met een bosje relais kun je een uitstekend functionerend systeem maken. Dit met een PC en een OS etc. doen is hopeloze overkill.
@Hans, ben gedeeltelijk met je eens maar als je het rapport leest dan zal je zien dat de relais het ook liet afweten dwz ze kwamen vast te zitten.
Lijkt erop dat RWS IJMG de onderzoeksresultaten aardig genegeerd heeft. Zal me niets verbazen dat ze geschrokken zijn van het reviseringsbedrag, en daarom maar weer op de goedkope tour zijn gegaan.
Ik snap zoiezo niet waarom het zo moeilijk moet zijn om een brugbesturing te bouwen, het is toch gewoon Veiligheid aan (poortjes) en dan brug open/dicht?
Jammer, waar is die ziekenhuis mentaliteit gebleven?
“Het moet gewoon goed zijn…!”