Deel 1: Simuleren en testen op een virtuele pc

Probleem: software werkt alleen onder een besturingssysteem dat je niet draait of alleen onder een oude versie. Ander probleem: je wilt nieuwe software grondig testen voordat je die uitrolt. Met desktopvirtualisatie kun je dit allemaal doen zonder veel moeite en kosten. We bekijken vier oplossingen.

Virtualisatie betekent meestal dat je een complete pc in een venster op je desktop tevoorschijn tovert. Zo'n pc-in-een-venster heet een virtuele machine. Die gedraagt zich echt als een pc en start dus ook op met een BIOS POST, net als een echte pc. In zo'n virtuele pc moet je dan ook een besturingssysteem installeren voordat je er iets mee kunt doen. En het neemt natuurlijk wel wat systeembronnen in beslag, want die virtuele pc en het daarop draaiende besturingssysteem draaien als een applicatie binnen je normale desktopomgeving. Zoiets doe je dus alleen als je daar een grondige reden voor hebt. De meest voorkomende reden is nieuwe software of een nieuw besturingssysteem testen. Met zo'n virtuele omgeving kun je namelijk snel een testsysteem opzetten en daar de nieuwigheden of wijzigingen mee uitproberen. Een andere reden is zogenaamde 'legacy software' aan de praat krijgen: software die bestemd is voor een platform uit het verleden en niet of niet behoorlijk draait onder je huidige desktopbesturingssysteem. Het kost wel aardig wat geheugen en processorkracht, maar dan kun je tenminste verder.
Als je zelf werkt met een Linux of Mac OS X desktop, kun je een virtuele XP of Windows 7 draaien om specifieke Windows-applicaties die je nodig hebt toch te draaien als dat niet anders kan. En als je Windows 7 draait, maar graag een keer Linux wil uitproberen zonder dat je meteen je systeem moet veranderen, dan kan dat dus prima virtueel.

Hypervisorfunctionaliteit

Als je jaren geleden wel eens virtualisatie uitgeprobeerd had maar teleurgesteld was over de prestaties, dan is er wel een en ander veranderd op dat vlak. Moderne 64-bit processoren hebben immers speciale ondersteuning voor virtualisatie aan boord en dat noemen we ook wel hypervisorfunctionaliteit. Een hypervisor type 1 is een virtualisatiemotor die rechtstreeks op de hardware draait, zonder tussenliggend besturingssysteem. Een hypervisor type 2 draait als een applicatie op een onderliggend besturingssysteem, maar kan dank zij de virtualisatie-instructies in de processor een werksnelheid bieden voor de virtuele machine (VM), die bijna de echte pc benadert. Bij een type 1 hypervisor draait de VM effectief zo snel als de fysieke pc zou toelaten, alleen kun je meerdere VM's op één fysieke pc draaien.
Moderne virtualisatieapplicaties bestaan in twee varianten: 32-bit software en 64-bit software. Alleen bij de 64-bit software draaiend op een 64-bit systeem kun je gebruikmaken van de hypervisorfunctionaliteit en haal je de grootst mogelijke werksnelheid. 32-bit software kan dat niet en moet dus werken met de fysieke processor voor zover het onderliggende OS dat toelaat en mogelijk maakt. Dat veroorzaakt overhead en werkt dus veel trager. Maar het is uiteraard nog altijd beter dan niets als je iets nieuws wil testen of iets ouds wilt draaien.

Producten en test

Er zijn enkele gratis virtualisatieproducten op de markt die alle benodigde functionaliteit bieden. De belangrijkste en bekendste zijn Microsoft Virtual PC en Virtual Server, VMWare Workstation en Server en de VirtualBox-oplossing van Oracle. Omdat we praten over een virtualisatieoplossing voor de desktop, bekijken we Microsoft Windows Virtual PC, Oracle VM VirtualBox, Red Hat KVM en VMWare Workstation. Alleen VMWare Workstation kost geld, de andere drie zijn gratis.

Wat voor functionaliteit bieden ze en hoe werken ze?

We hebben de vier pakketten getest op dezelfde desktop-pc. Die heeft als hardware Pentium DualCore E6700 3,2 GHz, 6 GiB ram (ddr2 1066), nVidia GeForce 9400 GT-videokaart, 80 GB sata-schijf en een dvd-writer. Het gaat om een Asus-moederbord en dat heeft een Gigabit Ethernet netwerkkaart aan boord. We installeerden twee besturingssystemen: 64-bit Windows 7 SP1 Ultimate en 64-bit Ubuntu Linux 10.04.2 LTS 'Lucid Lynx'. Oracle en VMWare werken op zowel Windows als Linux, maar Microsoft VirtualPC draait alleen op Windows 7 en RedHat KVM alleen op Linux. Oracle VirtualBox bestaat trouwens ook voor de Mac, maar bij VMWare moet je niet Workstation, maar Fusion hebben voor de Mac. Die bespreken we hier niet specifiek. De conclusies van dit artikel zijn zowel geldig voor Windows 7 als Linux als Mac OS X.