Bull: een startup van tachtig

Opgericht in 1931 vindt oudgediende Bull zich opnieuw uit. Onder aanvoering van bestuursvoorzitter Philippe Vannier zet de automatiseerder twee jokers in om de groeiambities waar te maken: zware computersystemen en beveiligingsoplossingen voor bedrijfskritische systemen. De omzet in 2010 van 1,25 miljard euro moet in 2013 gestegen zijn naar zo'n 1,45 miljard euro. 'Er is nog steeds markt voor een bedrijf als Bull. Wij denken het verschil te kunnen maken met onze kennis van technologie, en onze rekenkracht en beveiligingsoplossingen.'

Bull, begin 20ste eeuw gestart als fabrikant van ponskaartenmachines, heeft de afgelopen decennia roerige tijden doorgemaakt. De omschakeling van een pure hardwarefabrikant naar een ict-dienstverlener met een computertak ging met horten en stoten. Omzetdalingen, verliezen, schulden, omstreden staatssteun, wisselende aandeelhouders, afgestoten onderdelen, het overlijden van ceo Pierre Bonelli in 2004, afgeketste overnamegesprekken: de Franse automatiseerder kreeg het soms zwaar te verduren. Daartegenover stond een trouwe klantenkring, een krachtige R&D-tak en veel kennis van ict-infrastructuren en zware computersystemen.

Bull wist te overleven en bekrachtigde dit met de overname van Amesys, een Franse middelgrote leverancier van beveiligingsoplossingen voor bedrijfskritische systemen, begin 2010. Eigenlijk was het een 'reverse takeover', want de investeringsgroep achter het veel kleinere Amesys, Crescendo Investments, verkocht het bedrijf aan Bull in ruil voor zo'n 20 procent van de aandelen. Daarmee is Crescendo veruit de grootste aandeelhouder van Bull. Tot andere aandeelhouders behoren France Telecom, NEC en de Nederlandse pensioenuitvoerder MN Services. De meerderheid (51,4 procent) van de aandelen wordt publiekelijke verhandeld. Bull heeft een notering aan de Franse beurs.

Philippe Vannier, directeur van Amesys en een van de aandeelhouders van Crescendo, werd in mei 2010 benoemd tot chief executive officer van Groupe Bull, als opvolger van Didier Lamouche. Hij leidt het strategisch vernieuwingsplan BullWay 2011-2013 dat het bedrijf (2010: 8600 medewerkers, 1,25 miljard euro omzet, 6,5 miljoen nettowinst) weer een krachtige en structurele groei moet brengen.

God’s OS

Wat moet BullWay 2011-2013 opleveren?
Philippe Vannier: Wij willen de komende drie jaar 50 procent harder groeien dan het marktgemiddelde en onze winstgevendheid verdubbelen. Daarnaast willen we wereldwijd zo'n duizend specialisten aantrekken. De race om technische expertise is belangrijk. Daarin kunnen we verschil maken. Bull is geen bedrijf van hoge volumes, maar beweegt zich op het niveau van HP en IBM. Het helpt grote klanten met technische vraagstukken en investeringen in ict.

Waarin onderscheidt Bull zich technologisch?
Bull is een fabrikant van high performance computing-systemen. Het is de enige overgebleven grote Europese onderneming die supercomputers en zware serversystemen levert. Vorig jaar hebben we onze eerste petaflop-supercomputer opgeleverd; inmiddels staat de teller op drie. Wereldwijd bestaan er nog slechts een paar petaflop-systemen. Naast de supercomputers die we ontwerpen aan de hand van de Bull/X-productlijn bieden we onze server- en opslagsystemen aan voor de datacenteromgeving. Denk aan de Novascale-servers, de Unix-serverlijn Escala, de Bull Blade Series en de Storeway-opslagsystemen.

En GCOS (General Comprehensive Operating System), het bedrijfseigen mainframeplatform met wortels uit begin jaren zestig, natuurlijk!
We hebben wereldwijd nog zo'n vijfhonderd klanten op dit platform. Vooral in de bankwereld wordt het nog vaak gebruikt. Het is natuurlijk al een tijdje geen gesloten mainframe-omgeving meer en het valt onder de Novascale-productlijn. Maar we koesteren de bijnaam: God's Chosen Operating System.

Wrang

'Extreme computing' noemen jullie de supercomputers. Wat is er nog meer aan onderscheidend vermogen?
Onze beveiligingstak bijvoorbeeld. Door de overname van Amesys beschikt Bull over allerlei specialistische oplossingen om bedrijfskritische systemen te beveiligen. Dat varieert van single sign on-tools tot cryptografie die we bij verschillende krijgsmachten inzetten. We verwachten dat dit soort producten ook hun weg zullen vinden naar cloud computing. De beveiliging van de cloud is een actueel onderwerp.

Ik verwacht ook nog het nodige van onze R&D-afdeling, het best bewaarde geheim van Bull. Wist je dat Bull bijvoorbeeld op het gebied van microprocessoren in mainframes en RISC-processoren belangrijke uitvindingen heeft gedaan. Momenteel werken er zo'n 700-800 mensen in deze divisie. Vooral op het gebied van supercomputers hebben ze de afgelopen jaren succes geboekt. Dit, terwijl 'extreme computing' vijf jaar geleden nog niet in trek was. Ineens was de vraag er en konden we er dankzij onze R&D-afdeling op inspelen.

Achteraf gezien is het wel wrang: Bull haalt via de overname van Amesys beveiligingstechnologie binnen, terwijl in 2001 het paradepaardje, de CP8-tak met veel kennis van smartcard- en beveiligingstechnologie, werd verkocht aan Schlumberger.
Dat klopt. Natuurlijk heeft Bull spijt van de verkoop van deze chiptak. Het was doodzonde, maar de verkoop was toen noodzakelijk. Bull verkeerde in andere, moeilijke omstandigheden. Tien jaar later zijn de omstandigheden stukken beter.

Bull heeft in die periode ook zijn dienstentak grotendeels moeten verkopen aan Steria. Maar die dienstverlening is daarna weer opgebouwd. Denk aan infrastructuur- en netwerkbeheer en aan systeemintegratie, waarin we nauw samenwerken met grote erp- en bi-leveranciers. Ook leveren we virtualisatie met VMware als partner.

Bull heeft zelfs nog een softwaretak: dochterbedrijf Evidian. Die levert beheer- en beveiligingsoplossingen. De verkoop van deze tak is gelukkig nooit doorgegaan.

Buiten moederland

In het kader van BullWay 2011-2013 moet de omzet in 2013 uitkomen op zo'n 1,35-1,45 miljard euro. Waar liggen die groeimogelijkheden?
Buiten Frankrijk. Nu haalt Bull 56 procent van de opbrengsten uit het moederland en 44 procent daarbuiten. Die verhouding moet de komende jaren naar 50-50 procent. In 2013 willen we zevenhonderd miljoen euro binnenhalen uit niet-Franse activiteiten. Nu ligt dat op zo'n vijfhonderd miljoen. Dat betekent dat we in deze periode 40 procent willen groeien buiten Frankrijk. Er liggen vooral kansen in Latijns-Amerika, Oost-Europa, het Midden-Oosten en opkomende Afrikaanse economieën.

Is Bull daar dan actief?
Bull is actief in zo'n vijftig landen. Deze grote geografische spreiding is historisch zo gegroeid. Mij viel na mijn aantreden op dat er weinig contact is tussen de Bull-vestigingen onderling. Er wordt te weinig gebruikgemaakt van elkaars kennis en oplossingen. Dat wil ik verbeteren. Wij hebben bijvoorbeeld naast onze vier business-divisies Innovative Products, Security Solutions, Computing Solutions en Business Application Solutions nu ook een wereldwijde divisie Business Development om de grootste internationale klanten beter te ondersteunen.

Hoe groot is de kans dat grootaandeelhouder Crescendo na een paar jaar wil cashen en zijn belang verkoopt?
Crescendo is een investeringsmaatschappij die zowel oog heeft voor rendement op de korte als op de lange termijn. Dat is ook de aanpak bij Amesys geweest. Crescendo heeft gezorgd voor de middelen om dat bedrijf weer autonoom te laten groeien. Het is vaak een kwestie van een andere mindset: versterken van het management, minder interne controle, meer naar buiten gericht, het creëren van een eigen markt, betere inrichting van ondersteunende functies en dergelijke. Met Bull gaat het weer de goede kant op, maar het kan beter, met name de winstgevendheid.
Ik zie Bull als een tachtigjarige startup: een bedrijf met een enorme staat van dienst waar van tijd tot tijd veranderingen nodig zijn om weer nieuwe wegen in te kunnen slaan.