Premier Mark Rutte was begin dit jaar in het tv-programma Buitenhof duidelijk: er moeten volgens hem grenzen gesteld worden aan de inhuur van externe adviseurs door de overheid. Dat dit ook geldt voor externe ict'ers blijkt onder andere uit de tweemaandelijkse ICT Barometer van accountancybureau Ernst & Young van eind februari.
De overheid zet vaart achter de bezuinigingen op ict. Daarbij gaat het volgens de uitkomsten van de ICT Barometer van Ernst & Young vooral om de inhuur van externe ict'ers en het afbouwen van contracten met ict-dienstverleners. De meeste ondervraagde overheidsmanagers verwachten dat de bestedingen aan externe ict-dienstverlening binnen hun organisatie sterk zullen afnemen. Zo'n 20 procent verwacht een toename, maar 41 procent een afname. Die percentages waren in november vorig jaar nog in evenwicht.
De overheid bezuinigt ook op de inhuur van ict-mankracht. Van de overheidsmanagers ziet 21 procent een afname en 15 procent een groei van het aantal externe ict'ers. Het aantal interne ict'ers lijkt nagenoeg gelijk te blijven.
De positie van ict-dienstverleners bij de overheid lijkt dus minder stevig te worden. Is dit terecht en maakt het inhuren van externen via ict-dienstverleners de dienstverlening nu werkelijk onnodig duur? 'Ja', zegt Nathalie Obst, bestuurder bij Stichting Mentrix, een hr-dienstverlener zonder winstoogmerk. 'Klaarblijkelijk is het in het Nederlandse bedrijfsleven en binnen de overheid nog steeds zo dat inhuur van externen via dienstverleners moet lopen. Mensen zijn bang om een faux pas te maken of vinden het chic staan om gebruik te maken van een groot merk. Zowel het leveren van vaste als tijdelijke en interim-krachten verloopt al te vaak via veel te zwaar betaalde partijen. De ridicule graaicultuur in dienstverlening zou mogen veranderen in dienstverlening tegen kostprijs.'
Kostenbesparingen
Zo simpel ligt het echter niet, volgens Jack Portegijs van ICTatWork: 'Inhuren is voor veel bedrijven en organisaties een noodzakelijk kwaad, vooral voor de overheid. Bij ontslag blijven medewerkers een aanmerkelijke en vaak langdurige kostenpost. Inhuren is daarom een dure, maar veilige oplossing. Een oplossing die 'de juiste man, op de juiste plaats' binnen bereik kan brengen. Dat kan weer leiden tot kostenbesparingen.'
Stephan Bosman van ict-detacheerder Neomax is het hiermee eens: 'Het werven van vaste krachten brengt ook hoge kosten met zich mee. En er bestaat een reële kans dat de persoon die wordt aangenomen toch niet aan alle wensen van de werkgever voldoet als hij eenmaal in dienst is. Het voordeel van het inhuren van externen is dat je snel, eenvoudig en zonder moeizame onderhandelingen en procedures, iemand anders kunt inhuren als de persoon toch niet naar wens functioneert om welke reden dan ook. Daarnaast is er voorafgaand aan een project vaak nog niet duidelijk hoelang het hele traject gaat duren. Een externe kun je inhuren voor de duur van het project en daardoor zit je niet langer dan nodig aan een werknemer 'vast'. Dit brengt namelijk ook de nodige kosten met zich mee.'
Ook Denis Bierling, managing consultant bij ict-dienstverlener Pink Elephant, denkt dat het inhuren van externen via ict-dienstverleners niet per se duurder hoeft uit te vallen: 'Tenzij je voor een project een hele bezetting inhuurt', zegt hij. Volgens hem maakt een flexibele schil aan externe medewerkers een organisatie juist wendbaarder en is dat weer gunstig voor de kosten. 'Mensen vergeten dat de inhuurprijs misschien hoger is dan de kostprijs van een eigen medewerker, maar dat in die prijs veel zaken zitten die je bij een eigen medewerker nog bij de kostprijs zou moeten optellen. Dit zijn bijvoorbeeld vakantiedagen, ziektedagen, cursuskosten en managementbegeleiding. Als deze 'verborgen kosten' bij de kostprijs van een eigen medewerker worden opgeteld, is het verschil in kostprijs en inhuurprijs van een externe veel kleiner. Daarnaast hebben externen vaak recentere opleidingen, cursussen en certificaten, gebaseerd op de laatste ontwikkelingen in de markt, omdat dit hun verkoop bevordert.'
Bosman concludeert: 'Als je dus voor de keuze staat om een interne medewerker te werven of een externe medewerker in te huren, moet je wel appels met appels vergelijken.' Volgens hem zien organisaties dan vanzelf dat een externe medewerker niet per definitie duurder is. Als een bedrijf bewust omgaat met het inhuren van externen, is het volgens Bosman zeker mogelijk dat het hier uiteindelijk minder geld aan kwijt is dan het aannemen van een vaste medewerker.
Flexibiliteit
Volgens de meeste ondervraagde Computable-experts moeten organisaties zich echter niet blindstaren op de kosten. Flexibiliteit van de inzet van medewerkers, kwaliteit en continuïteit in de dienstverlening zijn veel belangrijkere factoren die bepalen of het inhuren van externe ict'ers de moeite waard is.
Marcel van der Meer, managing ict recruiter bij Klikwork ICT Recruitment: 'Het inhuren van externen via dienstverleners is over het algemeen duurder dan het inhuren van zzp'ers. De belangrijkste oorzaak daarvoor is overhead. Maar de vraag waarom je externen inhuurt en wat je van externen verlangt, is eigenlijk veel belangrijker. Is een lagere prijs belangrijk of continuïteit en zekerheid over bijvoorbeeld aansprakelijkheid? Continuïteit kunnen zzp'ers vaak niet bieden. Een interessanter project, hoger uurtarief of ziekte zijn veel gehoorde verstorende factoren in de continuïteit. Dit geeft verstoring in de dienstverlening of het project en je specifieke kennis is in één klap verdwenen.'
Belangrijk is ook de relatie tussen opdrachtgever en de ict-dienstverlener, vindt Sadako Huitema, manager interim solutions & recruitment bij G-Nius. 'Als er sprake is van een 'partner' die de benodigde resources levert op basis van vakinhoudelijke kennis, branchekennis en kennis van de opdrachtgever en daarnaast werkt met transparante voorwaarden, kan deze ict-dienstverlener een duidelijke meerwaarde hebben.' De opdrachtgever heeft dan inzicht in de opbouw van de uurtarieven, marges en eventuele keteninhuur met bijbehorende aansprakelijkheid. Daarnaast krijgt hij volgens Huitema een goede selectie van gekwalificeerde kandidaten die hij kan interviewen.
Externenbeleid
'Op het eerste gezicht is een externe ict'er duurder. Er zijn echter veel goede redenen om externen in te huren via ict-dienstverleners', vindt ook André van Dalen, delivery director bij dienstverlener Amis Services. De meest basale reden is volgens hem flexibiliteit in capaciteit: op het juiste moment het juiste aantal mensen beschikbaar hebben om een opdracht uit te kunnen voeren. Van Dalen: 'Een andere veel voorkomende reden is kwaliteit. Een externe stelt competenties, kennis en ervaring ter beschikking die in de eigen organisatie niet of in onvoldoende mate aanwezig zijn. Hierbij is het dus belangrijk gebruik te maken van extern opgedane kennis en ervaring. Dit is voordeliger dan zelf te investeren in R&D-projecten.'
Bovendien kunnen bedrijfsleven en overheid zelf ook iets doen aan het drukken van de kosten wanneer zij besluiten extern ict'ers in te huren. Dat kan bijvoorbeeld door een bewust externenbeleid, waarbij tijd gestoken wordt in het vinden van de juiste persoon voor een bepaald project. Want ook al lijkt het alsof dit meer kosten met zich meebrengt, volgens Peter Ambagtsheer van Mentaspex kan dit juist leiden tot lagere kosten. 'Vooral onder ict'ers merk je veel wrevel over de keuze van grote organisaties om met een beperkt aantal intermediairs zaken te doen. Dat is gemakzucht van de inkopers, vaak overheden', zegt hij. Ambagtsheer vindt dan ook dat organisaties hun inkopers zouden moeten aansporen tot veel meer ijver om zo overbodige 'lagen' uit het inkoopmodel weg te snijden. Ook dan kunnen grote besparingen worden bereikt.
Ook voorkomt een bewust externenbeleid volgens hem dat de kwaliteit van de extern ingehuurde persoon te wensen overlaat. 'Bij vaste inhuur wordt er kritischer gekeken naar kwaliteit dan bij externe inhuur. Bij flexibele inhuur geldt al snel dat een check zoals een degelijke assessment te omslachtig of te duur wordt gevonden. Dat geldt vooral voor overheden.' Toch is dat volgens Ambagtsheer niet slim. 'Vaak blijven ingehuurde mensen langer dan in eerste instantie verwacht en juist continuïteit kan kostenverlagend werken. Lang niet altijd durft men het bovendien aan om mensen op prestaties aan te spreken. De nadruk leggen op kwaliteit is daarom veel verstandiger. Dat is zeker van toepassing als externe ict'ers worden ingehuurd voor sleutelposities zoals projectleider, projectmanager, interimmer of senior consultant.'
ICT Services Guide 2011
Dit artikel is opgenomen in de Computable ICT Services Guide 2011. Deze is verschenen op 20 mei 2011. In de gids is informatie opgenomen over het ict-budget van Nederlandse organisaties in 2011. Daarnaast legde Computable vier prikkelende stellingen voor aan een selectie uit zijn duizendkoppige expertpanel. De stellingen werden ook voorgelegd aan de 3362 respondenten van het ICT Services Guide-onderzoek. Bovendien worden in de gids leveranciers per ict-deelgebied door respondenten beoordeeld op zaken als kennis, betrouwbaarheid, prijs en klantcontact.
In dat kader is deze wel interessant: ProRail stuurt alle inhuur weg.
Inderdaad, je zou kunnen zeggen dat Prorail slecht is geïnformeerd over de wérkelijke kosten van inhuur t.o.v. vast personeel.
Zorg voor goede vaste werknemers in de automatisering. Informatici zijn geen machines die bij overcapaciteit uitgeschakeld kunnen worden. Daarentegen programmeren ze wel machines. Vaste medewerkers kunnen meer groeien c.q. rijpen en zijn bovendien loyaal. Maar bied wel goede opleidingsmogelijkheden. Veelvuldige wisseling in werkomgeving (en systemen) kan nooit goed zijn voor het brein. Ok, er zijn enkele uitzonderingen. Schrap bovendien de veelal verkeerd gebruikte term “pragmatisme”. Een ICT-deskundige wordt opgeleid om ook rekening te houden met toekomstige eisen. Een glazen bol hebben we natuurlijk niet.
Kan me goed vinden in de input van Peter Ambagtsheer; laat inkopers kritischer omgaan met de lagen binnen de inhuurketen. Afgelopen jaren is de modus operandi geweest dat onnodige schakels getolereerd werden, dit past niet meer in het huidige landschap van snelheid, communicatie en transparantie. Het is te betreuren dat het nog steeds voor zzp’ers moeilijk is om direct aan tafel te zitten bij opdrachtgevers. Jammer, kan veel tijd en geld besparen.
De cijfers liegen er niet om; de alsmaar groeiende groep zelfstandige ondernemers moeten hun kennis kunnen vermarkten. Verhouding ‘vast’ versus ‘flex’ is aan het verschuiven. De discussie dat een zzp’er duurder is wordt al jaren gevoerd. Vaak wordt niet naar het complete kostenplaatje gekeken van een vaste kracht. Er zijn duidelijke voordelen om een externe in te schakelen en steeds meer organisaties zijn bezig om hun flex-schil, ook buiten opdrachten om, warm te houden. Goede ontwikkeling.
Het is in grote lijn heel simpel: inhuur presteert ondermaats, kan moeilijk op een resultaat worden aangesproken en is te duur. Dat laatste komt door de overhead van hun eigen organisatie.
Toch leuk, die gekleurde meningen van belanghebbenden. Vooral omdat ze proberen met drogredenen reeele alternatieven zwart te maken. Bijvoorbeeld door te schermen met continuiteitsproblemen bij ZZP-ers. Inhuur doe je voor perioden korter dan 1 jaar. Alles wat het langer duurt kun je beter een vacature stellen. Met meer dan 1 miljoen mensen in uitkering, leegloop of zonder opdracht is er meer dan voldoende keus.
Softwareontwikkeling: bij grote detacheerders betaal je bovendien voor een duur certificeringstraject en niet perse voor kwaliteit. ZZP-ers schelen in prijs, zijn flexibeler en voor hen zul je zeer waarschijnlijk geen nummer zijn: zij zijn de enige ondernemers die daadwerkelijk participeren.
Inhuur ondermaats? Of een project slaagt hangt mede af van de kunde om specificaties naar boven te krijgen (MUST HAVES) en voor een opdrachtgever om dat proces ook daadwerkelijk te kunnen ondersteunen. Het wordt vaak expres te goedkoop voorgesteld: vaak op basis van nacalculatie. Wat te complex is moet je in simpelere eenheden opsplitsen. Dan pas is het te managen en heeft het een redelijke kans van slagen. Dan pas kun je (als aannemer ook het risico nemen om) fixed price afspraken (te) maken.
@rene als ‘huurling’ voor talloze ondernemingen ervaar ik vrijwel altijd het omgekeerde. De bestaande crew functioneert beneden peil. De externen moeten kennis inbrengen, de oplossingen aanreiken en realiseren waar men zelf de handen liever niet aan brandt…. Daarbij zie je de internen doorgaans niet meer dan 1400 uur per jaar realiseren. Externen zitten hoegenaamd altijd boven de 1600, zzp-ers meestal boven de 1800 en nog hoger….
Als je aan beide kanten van het hek hebt gekeken heb je denk ik een wat genuanceerder beeld. Je kan op voorhand niet zeggen dat inhuur/zzp/externe beter al dan niet slechter is. Dat hangt er van af wie het is en wat zij moet doen.
Een organisatie die weet waar ze mee bezig weet kan dit ook zeer goed invullen en zal er profijt van hebben. Maar er zijn legio organisaties die maar half weten waar ze mee bezig zijn en die nemen vaak onnodige risico’s.
Wat me overigens wel opviel dat bij overheden er te gemakkelijk mensen naar binnen gehaald werden en het blijkbaar niet zoveel uit maakte hoe duur het was als het maar in het budget paste.
Daar wordt dus grof misbruik van gemaakt.
Externen inhuren kan zelfs een stuk goedkoper zijn. Wat ik mis in dit artikel is offshoring. De meeste bedrijven zien offshoring gelijk aan ‘uitbesteding’ van een project of een proces. Terwijl het eigenlijk gaat om ‘global staffing’: je huurt externe mensen in (tijdelijk of structureel). Omdat je daarmee toegang krijgt tot een veel grotere arbeidsmarkt, is de kans op de juiste man groter. En omdat het talent zich in het buitenland bevindt, ben je meestal nog goedkoper uit dan het inhuren van eigen personeel (en vele malen goedkoper dan het inhuren van Nederlandse externen).