De regering moet terughoudend zijn in het reguleren van de internetmarkt. Daarover zijn de telecom- en internetexperts van Computable het grotendeels eens. Wel suggeren enkele experts dat de overheid leveranciers van dit soort nutsvoorzieningen moet sommeren om hun diensten- en infrastructurele aanbod onder te brengen in afzonderlijke bedrijven. Daarnaast zijn er experts die oproepen tot streng toezicht door de Nederlandse Mededingingsautoriteit NMa: ‘In Nederland hebben we helaas te maken met het feit dat er maar drie grote telecomoperators zijn.’
'De overheid moet ernstig overwegen KPN en andere aanbieders te splitsen in onafhankelijke infrastructuur- en dienstenaanbieders, om zo concurrentie te garanderen en innovatie te bevorderen', zegt Voipro-oprichter Rob Kurver.
Dat vindt ook adviseur John Lasschuit van Aranea: 'Het werkt kostenverhogend dat iedere mobiele provider nu zelf een antenne-infrastructuur moet aanleggen en onderhouden. Hoewel de masten nu wel gedeeld worden, is iedere mast met vijf verschillende antenne's uitgerust.' Het heeft volgens Lasschuit allerlei voordelen wanneer er 'één gereguleerde netwerkaanbieder zou zijn, net zoals bij elektriciteit'. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een 'coöperatie, waarin mobiele dienstenaanbieders gezamenlijk en naar verhouding leden zijn'. 'In dat geval kan de kostprijs omlaag, kunnen sneller nieuwe diensten aangeboden worden en kan sneller de capaciteit van het netwerk verhoogd worden als de marktomstandigheden dat nodig maken.'
KPN maakte 21 april bekend nieuwe abonnementsvormen voor mobiele telefonie te introduceren die mobiele data als uitgangspunt hebben. Dit in tegenstelling tot de traditionele mobiele abonnementen die vooral zijn opgebouwd rondom spraakdiensten. De nieuwe abonnementen zullen kwaliteit van dienstverlening en snelheid als onderscheidende factoren bieden. KPN ziet zich genoodzaakt tot deze stap door een 'daling van het ‘traditionele' sms- en mobiel belverkeer'.
Botte bijl aan open internet
In reactie op de stap van KPN zei directeur Ot van Daalen van Bits of Freedom eind april dat KPN hiermee 'de botte bijl aan het open internet zet'. Volgens de directeur van de digitale rechtenbeweging moet de regering 'meteen ingrijpen en alle telecomaanbieders verbieden om zich op deze manier te bemoeien met het internetverkeer'.
De meeste Computable-experts op het gebied van telecom en internet zijn het daar niet mee eens. Software-architect Nico Verwer van Withart is vanuit privacy-oogpunt een tegenstander van overheidsbescherming van de netneutraliteit. 'De meeste regelgeving op internetgebied is technisch onuitvoerbaar of achterhaald. Meer repressieve overheden hebben zelf ook belang bij het analyseren van gegevensstromen en zullen inzage daarin willen afdwingen. Liever niet dus.'
NMa
'Zolang aanbieders transparant zijn in hun beperkingen van de internetaansluiting en de bijkomende kosten, en KPN is daar vooralsnog uitermate transparant in, zie ik geen reden tot ingrijpen van de overheid', betoogt algemeen directeur Informatiemaatschappij TNO en hoogleraar internettoepassingen aan de Universiteit Utrecht Erik Huizer. 'De klant kan kiezen en overstappen naar een andere aanbieder die wel doet wat de klant wil. Randvoorwaarde is natuurlijk wel dat er voldoende infra-aanbieders zijn om uit te kiezen.'
Er is echter nauwelijks keus, vindt directeur BAM Techniek – ICT Jasper van 't Wout. 'In Nederland hebben we helaas te maken met het feit dat er maar drie grote telecomoperators zijn. Dat betekent dat er relatief weinig concurrentie is en er dus een reële kans bestaat op prijsafspraken en kartelvorming. De NMa moet er voor zorgen dat dit niet gaat gebeuren.'
‘Netneutraliteit moet verdedigd’
Tot slot zijn er ook experts die vinden dat de regering nog niet hoeft in te grijpen, maar wel de vinger scherp aan de pols moet houden. 'De overheid zou in ieder geval onbeperkte toegang tot alle faciliteiten van internet voor iedereen moeten garanderen. Dit is ook van economisch en kennisbelang', zegt business unit manager core network services Chris Buijs van Axians.
'De overheid moet terughoudend zijn, maar strikt controleren of de vrijheid van gebruik van internet niet in het geding komt', zegt adviseur Bart Ensink van Caase. 'Stel je voor dat een provider beslist dat je bepaalde sites alleen mag bezoeken na betaling, zoals bijvoorbeeld de website van de Volkskrant, AD of Telegraaf. Dat zou te zot voor woorden zijn.'
Mogelijke gevaren
Investeerder en oprichter van Central Point Sebastiaan Hooft vreest dat er bij de overheid weinig inzicht is in de belangen die op het spel staan. 'De oud-monopolist heeft onlangs onlangs één van de grootste internetknooppunten ter wereld overgenomen (NL-ix, red.). Het is toch een behoorlijk risico dat een commercieel bedrijf de controle heeft over de gegevens die ik over het internet verstuur. Onder leiding van de huidige bestuurder Eelco Blok zette KPN al eerder jarenlang illegale praktijken voort. Wat vindt de politiek hiervan? Beseffen politici zich wel welke mogelijke gevaren dit met zich meebrengt?'
