Rijk experimenteert beperkt met cloud

Het kabinet kiest definitief voor een gesloten rijkscloud. Dit heeft minister Donner van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties laten weten aan de Tweede Kamer in antwoord op Kamervragen. Wel wordt er op beperkte schaal geëxperimenteerd met cloud computing-toepassingen, onder meer met overheidsinformatiediensten voor burgers en bedrijven.

Het kabinet vindt de risico's die aan open cloud computing kleven nog te groot om het al in te zetten voor de overheid, schrijft minister Donner in zijn kamerbrief. Met name op het vlak van informatiebeveiliging blijkt het via een open cloud uitbesteden van ict-diensten en de opslag van informatie buiten Nederland nog te risicovol. Bovendien is privacybescherming nog geen integraal onderdeel van de wijze waarop open cloud-toepassingen worden vormgegeven. Het kabinet volgt hier het standpunt van het kennisinstituut Enisa van de Europese Unie dat overheden adviseert voorzichtig te zijn met het gebruik van cloud computing.

Pleio

In de brief zet de bewindsman uiteen dat er wel ruimte ligt voor experimenten met cloud computing, zij het beperkt. Donner denkt dan niet alleen aan toepassingen binnen het Rijk en met andere overheden, maar ook, via beveiligd dataverkeer, met burgers en bedrijven buiten de gesloten rijkscloud. Hij geeft als voorbeelden het beschikbaar stellen van open data (van bijvoorbeeld de Rijksdienst voor het Wegverkeer) via Overheid.nl, overheidsinformatiediensten voor burgers en bedrijven (zoals Overheid.nl) en toepassingen via social media. Bij dit laatste wijst de minister op Pleio, het onlinevergaderportaal voor ambtenaren.

De experimenten worden bewaakt door middel van een kosten/baten-analyse die inzicht moet geven in de financiële gevolgen bij invoering ervan. Donner wil ook wedstrijden uitschrijven waarbij jonge ontwikkelaars worden gestimuleerd om nieuwe toepassingen te ontwikkelen (zoals Apps voor Amsterdam). Hij stelt dat deze cloudstrategie de komende maanden via een dialoog met belanghebbenden (aanbieders en afnemers) wordt uitgewerkt. De eerste resultaten worden in het bedrijfsvoeringsjaarverslag 2012 gerapporteerd.

Strikte eis

In het bezuinigingsprogramma Compacte Rijksdienst dat Donner medio februari 2011 presenteerde stonden reeds de contouren geschetst van de gesloten rijkscloud. Daarbij is aangekondigd dat bij de rijksoverheid het aantal rekencentra de komende jaren wordt teruggebracht van 64 naar vier à vijf. Die vormen de basis voor het gebruik van cloud computing binnen de rijksoverheid. Strikte eis daarbij is dat de data in Nederland blijven en dat de beveiliging voor alle afnemers adequaat is geregeld.

Donner stipt in zijn brief aan dat de Digitale Werkomgeving Rijk (DWR) in de gesloten cloud zal worden opgenomen. Hierin worden alle standaard werkplekvoorzieningen voor ambtenaren geregeld en centraal beheerd door een shared services-organisatie. Maarten Hillenaar, de chief information officer van het Rijk, vertelde in een interview in Computable dat de rijkscloud ook gebruikt gaat worden als virtuele markt voor het hergebruik van software en diensten binnen het Rijk.

Wolkenrijden

Minister Donner verklaarde overigens begin maart in een algemeen overleg van de Kamercommissie BZK dat hij niet gecharmeerd was van de Engelse term cloud computing. Hij hoopt op een goed Nederlands alternatief en kwam zelf met het alternatief 'wolkenrijden'. Die suggestie heeft, zo blijkt, de kamerbrief over cloud computing niet gehaald.