Het Korpsbeheerdersberaad heeft de minister van Veiligheid en Justitie geadviseerd om niet meer in de huidige ict-systemen te investeren en 'het huis op orde te brengen' voordat er sprake is van verdere vernieuwingen. Dit is een riskante strategie, maar aangezien de organisatie nu met de rug tegen de muur staat de enige mogelijkheid om hier nog uit te komen.
De nood is hoog genoeg, en de vorming van de nationale politie kan een goed moment zijn om deze verandering door te voeren. De vorige grote wijziging van de politie-ict-systemen vond tenslotte ook plaats bij de regiovorming in 1993.
Dus wat moet de minister nu doen?
Als eerste de architectuur definiëren en de functionaliteit daarin opnieuw opbouwen. Goh, en hoe ziet die nieuwe architectuur er dan uit? Blij dat je dat vraagt. Ik denk dat het begint met een solide netwerklaag met heldere scheidingen tussen openbare, interne en geheime delen, waarbij er vooral veel aandacht is voor de verbindingen van het interne deel naar externe organisaties en naar 'mobiel'. Alle applicaties die in dat netwerk draaien, maken allemaal gebruik van hetzelfde gegevensmodel van de politie. Alle applicaties maken ook gebruik van generieke functies voor invoer en uitvoer van gegevens, en specifieke functionaliteit wordt ingevuld met modules en workflow. Op deze manier is het delen van gegevens vanzelfsprekend mogelijk, vergeet niet: de politie is gewoon een informatieverwerkend bedrijf. Eigen infrastructuur of gaat alles naar de cloud? Tja, lastig, ik neig naar eigen infrastructuur, maar dan volgens cloud-principes ingericht (ofwel alles gevirtualiseerd, helder verrekeningsmodel gebaseerd op gebruik): de politiewolk. Eventueel uit te breiden naar de overheidswolk, als die er ooit van komt.
Dit kan ook een werkwijze zijn om de nieuwe organisatie in te richten: allereerst bepalen hoe de structuur er uit gaat zien en dan invullen, daarbij selectief gebruik makend van de mensen die dat werk al doen bij vtsPN, maar nadrukkelijk ook vissen in de grote vijver daarbuiten. Ik zou in geen geval van vtsPN met een nieuw briefhoofd en nieuwe visitekaartjes een Datacenter Politie Nederland maken.
En wat moet de minister persé niet doen?
Ongebreideld de ruimte geven aan subsidieverstrekker om hun eigen kleine deelprojectje bij de politie gerealiseerd te zien worden. Ik weet, het is in de mode om de externen aan te wijzen als hoofdschuldigen voor de huidige niet onderhoudbare brij. Toch wil ik graag ook de aandacht vestigen op de geldstromen, die hebben dit immers mogelijk gemaakt, ja zelfs over zich afgeroepen. Geloof het of niet, maar de politie en vtsPN worden, net als alle andere organisaties, gewoon gestuurd door geld. Financiers bij Binnenlandse Zaken en elders trokken makkelijk de portemonnee als ze goede ideeën hoorden, de projecten die daaruit volgden deden hun best om zoveel mogelijk binnen hun scope te realiseren en niemand vroeg zich af hoe alles in het grotere geheel paste.
De landelijke cio zal hier een en ander gaan verbeteren, maar politiekorpsen hebben een eigen begroting en (tot nu toe) behoorlijk wat beleidsvrijheid om de organisatie naar wens in te richten en door it te laten ondersteunen. Het zal niet gemakkelijk zijn om deze cultuur te doorbreken.
En welke risico's loopt de minister?
We hebben al een paar grote gevaren gezien, maar eentje is nog niet genoemd: dat het allemaal te lang duurt. Drie jaar is al een behoorlijk lange periode, maar een operatie als deze kan gemakkelijk uitlopen en voordat je het weet zit er weer een andere minister, een andere cio en een nieuwe regio-indeling kortom ziet de wereld er weer heel anders uit. Tot nu toe lijkt het erop dat er sprake is van beleidscontinuïteit: Opstelten kopt in wat het duo Hirsch Ballin en Ter Horst hebben voorbereid, maar we weten dat dat niet persé de regel is.
Als een operatie als dit vastloopt is Leiden pas echt in last. De ict van de politie is er nu slecht aan toe en de vlucht naar voren kan dit verhelpen. Handen aan de schop.
