De Rijksoverheid hoeft de aanschaf van open source software helemaal niet aan te besteden, zegt directeur Jeroen Verberg van softwareleverancier Hippo. 'De software is in principe gratis te downloaden. Als enkel de dienstverlening eromheen wordt aanbesteed, speelt de discussie over auteursrecht en vrijwaring van de eindgebruiker geen rol.' Verberg reageert op de discussie over het schrappen van de vrijwaringsclausule in de Rijksvoorwaarden voor ict-leveringen (Arbit).
Het Rijk gaat de Arbit-voorwaarden gebruiken bij de inkoop van ict-producten en -diensten. De bepalingen werden eind februari 2011 aangepast om leveranciers van open source software tegemoet te komen. Zij voelden zich benadeeld, met name door het verplichte aanvullende onderzoek naar de herkomst van de software om de overheid te vrijwaren voor claims van derden.
Zelfs als het Rijk dit aanvullende herkomstonderzoek en de vrijwaringsclausule niet had geschrapt, hoeft dat de opensourceleveranciers niet te benadelen, meent Verberg. 'Als de ambtenaren zelf weten wat ze willen doen, kunnen ze de open source software zelf downloaden en daarna alleen de implementatie aanbesteden. En dan maakt het niet uit of het de dienstverlening op open of gesloten source betreft.'
Te weinig kennis
Dat organisaties in de praktijk ook voor de aanschaf van de software een leverancier in de hand nemen, komt doordat ze ervan te weinig kennis hebben. 'Als je toch de gehele oplossing bij de leverancier neerlegt, is het wel relevant dat die leverancier ook makkelijk voor het gebruik van open source in de oplossing kan kiezen. Daarom is de aanpassing van de Arbit-voorwaarden toch wel goed', besluit de directeur.
Hippo is een leverancier van open source software en is gespecialiseerd in content management systemen (cms) en webportals. Zo werd de overheidsportal Rijksoverheid.nl gebouwd met software van Hippo. Dat deze opdracht niet werd aanbesteed, leidde in 2009 tot een felle discussie met branchevereniging ICT~Office. Hippo heeft kantoren in Amsterdam, Montreal en San Francisco. Er werken ongeveer zestig mensen.
Lees meer over de Arbit-discussie in de analyse 'Alles wat je moet weten over ARBIT'
Natuurlijk moet “open source” ook aanbesteed worden, alleen dan kan er een compleet beeld ontstaan van de kosten… andere partijen met “commerciële” software zijn wellicht ook bereid software “gratis” aan te beiden en het geld met diensten te verdienen, deze zouden dus uitgesloten worden…
@CC a) dit is juridisch dus niet zo, of je nu hoog of laag springt. En dat is maar goed ook. Sterker ze zouden ook in aanbestedingen expliciet om open source mogen vragen (zie heldere uitleg in een half a4’tje : http://softwarelibero.it/Corte_Costituzionale_favorisce_softwarelibero_en
en b) het essentiële verschil is dat, anders dan bij die commerciële aanbieders, bij open source de partij die de diensten levert en die software levert dus niet dezelfde partij zijn. Het voordeel is dat er concurrentie is ook nadat je de software hebt geïmplementeerd; ipv dat de leverancier vanwege het feit dat iets closed source is willekeurige tarieven voor zijn diensten en aanpassingen aan de software mag vragen. Vooral hierdoor zijn de kostenbesparingen gigantisch, nog los van de voordelen van geen licentiekosten. Het bedrijfsleven heeft dit al ontdekt, nu de overheid nog. Zie bijvoorbeeld: http://blogs.computerworlduk.com/simon-says/2011/03/open-source-procurement-subscriptions/index.htm
of http://www.gartner.com/it/page.jsp?id=1541414
@cc, je hebt gelijk dat elke opdrachtgever naar de totale kosten en opbrengsten moet kijken. Elke opdrachtgever mag inzichtelijkheid eisen van de kostenopbouw. Maar zou je dan willen dat bijvoorbeeld ook Browsers apart aanbesteed moeten worden? Veel closed source software wordt gratis meegeleverd met hardware of andere software.
Laten we de bureaucratie rond aanbestedingen niet groter maken dan die al is.
Bij veel aanbestedingen is het de vraag of de aanbesteding op zichzelf wel gerechtvaardigd is. Als de dienstverlening in kortlopende contracten kan worden opgeknipt en aanschaf bij Open Source software niet eens nodig is, kan de aanbesteding overbodig zijn (niet groot/duur genoeg) en iedereen kan zich dan veel papierwerk besparen. De dienstverlener zal omwille van verlenging steeds zijn best doen. De klant profiteert.
Eigenlijk vreemd dat zoveel overheden zo graag grote contracten willen opschrokken: ’t is vragen om problemen.
@Peter Ambagtsheer, opdrachten mogen van de Europese richtlijnen (= wetgeving) niet zomaar in percelen opgeknipt worden om onder het drempelbedrag uit te komen. Deze boeren slimmigheid is een Hoax die helaas al een paar decennia verkondigd wordt.
Wat men vaak vergeet is dat er vaak mogelijkheden zijn om onderhands aan te besteden (richtlijn 2004/18/EG).
Om in een aanbesteding specifiek om open source te vragen sluit partijen al uit, wat nooit de bedoeling van een aanbesteding mag zijn… ik ben het dan ook eens met de stellingname van ICT-Office;
“ICT~Office vindt dat de overheid moet zorgen voor adequate specificaties en vervolgens geen marktpartij (open source of closed source) mag uitsluiten mee te dingen naar een opdracht. Voor elke meedingende partij moeten gelijke kansen gelden. Dat betekent dat keuzes op basis van persoonlijke voorkeuren en toevalligheden uit den boze zijn, waarschuwt de branchevereniging.”
jammer CC dat je niet even het linkje leest. Maar gewoon je flauwekul over aanbestedingen blijft verkondigen. Open Source is een legal feature; en een nuttige; het voorkomt vendor lock-in, maar denk ook aan transparantie bij stemmachines, etc, etc. Kortom je mag gewoon om features vragen. Je geeft geen voorkeur aan een specifieke technologie of merk. Kortom iedereen kan aan zo’n aanbesteding mee doen. Tenzij je kiest om dat feature niet aan te bieden… nou ja dat is dan je eigen keuze. En dat is precies de bedoeling van een aanbesteding: de juiste features tegen de juiste prijs.