Het is niet voldoende om bij een offerte of nieuw contract te verwijzen naar de leveringsvoorwaarden zonder ze daadwerkelijk bij te voegen. Dat heeft de Hoge Raad bepaald in een arrest naar aanleiding van een geschil na een ict-levering. Daarbij ging de leverancier ervan uit dat zijn klant de voorwaarden zelf op internet kon opzoeken en in het contract dus alleen had vermeld welke voorwaardenset van toepassing was. De Raad oordeelt dat dit niet voldoende is.
Volgens branchevereniging ICT~Office is de uitspraak van belang voor alle leveringsvoorwaarden binnen en buiten de ict-sector. Het gaat bijvoorbeeld om de Fenit-voorwaarden, hun opvolger de ICT~Office-voorwaarden, maar ook de bankvoorwaarden en de reisvoorwaarden van de ANVR, legt juridisch adviseur Peter van Schelven van ICT~Office uit. 'Wij hameren er altijd op dat leveranciers hun voorwaarden moeten meesturen bij offertes of uiterlijk bij het sluiten van de overeenkomst.'
Toepasselijkheid
De Hoge Raad, het hoogste rechtscollege in Nederland, deed uitspraak in een slepend conflict. Dat loopt al vanaf 2001 tussen leverancier van betaalsystemen First Data en de klant Wi-Fi-aanbieder KPN Hotspots Schiphol, dat voorheen Attingo heette. Het geschil draait om de toepasselijkheid van de Fenit-voorwaarden voor de bepaling van buitengerechtelijke kosten bij een eerdere rechtszaak tussen de twee.
De klant vindt dat de leverancier zich niet kan beroepen op de leveringsvoorwaarden. Die bepalen bijvoorbeeld dat de klant volledig en niet gedeeltelijk opdraait voor buitengerechtelijke kosten, zoals die van advocaten, legt Van Schelven uit. De leverancier zou de voorwaarden namelijk niet fysiek of per e-mail hebben verstuurd aan de klant. Hij ging ervan uit dat de klant de voorwaarden (in dit geval die van Fenit) kent en deze zelf op internet kan opzoeken.
Initiatief bij leverancier
De Hoge Raad heeft de klant in het gelijk gesteld. Het rechtscollege vindt dat het initiatief om de klant te informeren bij de leverancier ligt en dat de leverancier de voorwaarden altijd 'ter hand moet stellen' aan de klant. Dat moet bovendien gebeuren voordat de overeenkomst wordt gesloten. De Raad oordeelt dat de Fenit-voorwaarden niet geldig zijn in het geval van de overeenkomst tussen First Data en KPN Hotspots Schiphol.
Van Schelven: 'Het is een juridisch juist oordeel van de Hoge Raad. Het wettelijke stelsel zit nu eenmaal zo in elkaar.' ICT~Office heeft workshops, vraag-en-antwoord-webpagina's en informatieboekjes over het opstellen van contracten en het gebruik van leveringsvoorwaarden.
Jaren geleden werden wij al geconfronteerd met deze regeling. Onze jurist heeft dit “tot op de bodem” uitgezocht en voor ons de volgende regeling voorgeschreven.
Bij nieuwe klanten: altijd betalingsregeling vooraf vragen, de leveringsvoorwaarden meesturen, door de nieuwe klant laten tekenen en retour laten sturen. Voor ontvangen en gezien getekende voorwaarden opslaan in de klantmap. Alleen indien de voorwaarden wijzigen (bijv van Fenit naar ICT-Office, dan deze procedure voor iedere klant herhalen.
Bij een goede relatie zorg je er gewoon voor dat de klant c.q. de leverancier de verkoop- dan wel de inkoopvoorwaarden heeft. Bij een aanvraag of offerte stuur je meteen de voorwaarden mee.
Toch is de uitspraak teleurstellend. De Hoge raad heeft bepaald “dat de gebruiker (de leverancier) het initiatief tot bekendmaking van de algemene voorwaarden moet nemen en wel op zodanige wijze dat voor de wederpartij duidelijk is welke voorwaarden op de rechtsverhouding van toepassing zijn en dat de wederpartij daarvan eenvoudig kennis kan nemen.” Zie http://jure.nl/bo7108.
Hiermee laat de Hoge raad zien dat zij professionele inkopers meer wil beschermen dan de gewone consument. Die wordt geacht de kleine lettertjes gelezen te hebben.
@Anoniem: “Moeten wij nu elke keer bij een offerte de raamovereenkomst mee sturen á 92 pagina’s (of in PDF 23MB).”
Het lijkt mij eerder – dat als dit een overeenkomst is, en er dus geen gebruik is gemaakt van graphics, en louter tekst en één echtheid-certificaat, je eens serieus moet kijken naar de opmaak van die ene 92 pagina’s tellende raamovereenkomst van 23 MB.
Wat dat kan makkelijk een factor 2 tot 10 minder.
Laten we zeggen: 1 tot 2,3 MB
De voorwaarden stuur je natuurlijk alleen de eerste keer op bij een nieuwe klant tegelijk met de offerte. Dus niet elke keer.
“De voorwaarden kun je niet zo maar veranderen als ze ook gedeponeerd zijn dus dat bezwaar vervalt.”
Dat bezwaar vervalt helemaal niet want iets wat online op de server van de verkoper staat kan elk moment veranderen. En dan moet je dat zeker elke dag als klant zijnde steeds controleren? Nee, alleen een link sturen kan dus niet (tenzij de klant die print en ondertekend opstuurt naar de verkoper).
“Ik vraag me wel af wat nu de situatie is als je de link meestuurt naar de voorwaarden zoals vaak gebeurt om het dataverkeer te beperken. Dus als je verwijst http://mijnwebsite/degedeponeerdevoorwaarden. Ik zou denken dat ze dan wel ter hand gesteld zijn??”
Nee, want zoals al gezegd: die kan elk moment veranderen zonder dat de klant dat doorheeft.
Algemene voorwaarden bij webshops zijn hiervan een goed voorbeeld. Die kunnen ze ook naar believen aanpassen.
Er wordt dan ook nog redelijk veel misbruik van gemaakt. Met name het onbekend zijn als je rechten als afnemer.
Het is niets anders dan de juiste toepassing van de “Battle of Forms” die hier wordt gevolgd.
Maar:
1. Geldt dit tevens voor de License Agreements, die naast de Algemene Voorwaarden nogal eens ter beschikking worden gesteld bij implementatie in plaats van vóór het sluiten van een overeenkomst? Worden deze dan ook overruled door inkoopvoorwaarden die wel van te voren ter beschikking zijn gesteld?
2. En geldt dit ook voor de Algemene Voorwaarden en/of License Agreements van internationale leveranciers (vaak grote monopolisten/oligopolisten)?