Wij Nederlanders hebben niks met 'anders'. De uitdrukking 'doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg' komt volgens mij dan ook alleen in Nederland voor. Dat is jammer, want het leven kan zo kleurrijk zijn als wij mensen die anders zijn meer zouden waarderen.
Bij bedrijven lijkt het nauwelijks anders te zijn. Er worden aan de ene kant miljoenen gestopt in marketing om naar buiten uit te stralen hoe anders (lees beter) producten en diensten zijn terwijl aan de binnenkant alle organisaties steeds meer op elkaar gaan lijken. Er zijn nauwelijks bedrijven die wat betreft organisatie verschillen en diegenen die verschillen worden al snel bedreigd in hun voortbestaan. Van het BSO van Eckart Wintzen is niets meer te herkennen binnen de bureaucratische organisatie die Atos Origin heet. Ook het Interpolis van Piet van Schijndel lijkt ten onder te gaan aan de drang van het nieuwe moederbedrijf Eureko/Achmea naar het formaliseren van interne processen.
Vaak zul je zien dat nieuwe bestuurders als het even tegen zit al gauw teruggrijpen op vertrouwde structuren en processen. Terwijl die oude vertrouwde structuren en processen op zich geen enkele garantie op succes geven. Zit dat kudde-gedrag dan echt zo diep in onze genen? Zijn wij zo bang om anders te zijn of denken wij dat door andere organisaties te kopiëren het allemaal makkelijker en beter wordt? Terwijl er met een beetje andere aanpak een groot verschil te maken valt.
Stel bijvoorbeeld eens, dat je het uitgangspunt laat varen dat mensen lui zijn en fouten willen maken. Stel je eens voor dat mensen volwassen keuzes kunnen maken, dat mensen graag goed werk afleveren en zelfstandig kunnen opereren. Stel je voor dat mensen in de basis op jezelf lijken en behandeld willen worden zoals jijzelf behandeld wilt worden. Als jij je dit kunt voorstellen, dan is een organisatie waarin mensen hun eigen werk kunnen bepalen en indelen toch veel meer voor de hand liggend?
En daarmee is de stap naar lokatie-onafhankelijk werken nog maar een kleine drempel. Met de toenames van de files en met de technologische ontwikkelingen is thuiswerken een meer dan goed alternatief. Geef mensen de ruimte en laat ze zelf bepalen waar ze werken. Dat scheelt naast een hoop kantoor- en autokosten ook nog eens een hoop managementkosten. Voeg daar tijd-onafhankelijk werken aan toe en je kunt ook stoppen met het proces van vakantiedagen. Wat is tenslotte nog een werk- of vakantiedag als mensen zelf kunnen bepalen wanneer zij werken. Zolang ze afspraken maar nakomen die gemaakt zijn voor wat betreft het op te leveren werk en de bijbehorende deadlines. Het scheelt in ieder geval weer een hoop onnodige bureaucratie en geeft een extra stimulans aan het gevoel voor eigenaarschap.
Als die basis voor eigenaarschap er is maak mensen dan ook maar echt deelgenoot van het bedrijf. Betrek ze bij de besturing en toekomst van de organisatie. Geef die betrokkenheid inhoud in de vorm van winstdeling. En als je dan toch de winst deelt met elkaar geef ze dan ook inspraak op de kosten die gemaakt worden. Alle kosten gaan tenslotte van hun winstdeling af. En als je dan toch bezig bent zou je ook door de groep de belangrijkste kostenpost laten bepalen, te weten salarissen. Zij weten echt wel hoe de professionele verhoudingen liggen en wat ieders bijdrage is. Dus wat houdt je dan tegen om die stap ook te nemen?
Zo zie je dat je, door een iets andere uitgangspunt te nemen, een totaal ander soort organisatie kunt bouwen. Een organisatie waarin mensen met hoge betrokkenheid en verantwoordelijkheid hun bijdrage willen leveren en samen het verschil maken. En zo bijzonder is het uitgangspunt 'vertrouwen in mensen' toch niet? Ik verwacht dan ook met name in de Iict-branche met zijn hoge concentratie van kenniswerkers en zijn innovatie gerichtheid de nodige navolging. Ik ben ervan overtuigd dat wij als branche het voortouw kunnen nemen en met deze andere manier van organiseren het informatietijdperk kleur gaan geven. Wie kleurt er met mij mee?
