Juiste mix als kritisch infrastructuuronderdeel

Binnen virtualisatie is desktop en applicatie delivery momenteel helemaal ‘hip'. Maar als we kijken naar wat het precies inhoudt, speelt desktop en applicatie delivery al heel lang. Maar wat is nou de grote waarde van desktop en applicatie delivery? Wat houdt het precies in? Experts van het topic Virtualisatie denken er verschillende over, maar zijn het op één vlak wel eens: desktop en applicatie delivery is een kritisch onderdeel van de infrastructuur.

Jack Cobben, it-specialist, Brunel

Het grote voordeel van virtuele applicaties of desktops is dat deze voor de gebruiker op iedere plek te gebruiken zijn. Zeker met de toenemende mogelijkheden voor thuiswerken en vpn. Hierdoor kan de gebruiker altijd en overal bij zijn applicaties. Voor de kant van de ict'er is het een stuk makkelijker omdat je totale controle hebt over de desktop van de gebruiker. Applicaties en onderlinge relaties zijn makkelijker te testen en ook beter te beheren. Hier heeft de gebruiker weer voordeel aan. Verschil tussen een desktop en een applicatie heeft te maken met het aantal gebruikers die je per server kan toekennen. De desktop neemt meer geheugen in gebruik dan een applicatie.

Ment van der Plas, it-architect/trainer, Login Consultants Nederland

Desktop en applicatie delivery is verreweg het meest kritische onderdeel van iedere (ict-) organisatie. Moderne eindgebruikers zijn veeleisend en willen overal en altijd kunnen werken. Zelfs op apparatuur waar de meeste bedrijfsapplicaties niet voor ontworpen zijn, zoals tablets of telefoons. Een virtuele werkplek in het datacenter die visueel wordt gepresenteerd op het apparaat van de eindgebruiker kan hiervoor een oplossing bieden. Ook het toepassen van applicatievirtualisatie, het ontkoppelen van de afhankelijkheid van de applicatie met het onderliggende systeem, kan hierbij helpen. Het ontwikkelen en toepassen van een goede strategie vervult hierin een sleutelrol.

Wilco van Bragt, sr. consultant/technisch projectleider/directeur, VanBragt.Net Consultancy

Desktop en applicatie delivery is het belangrijkste item binnen de infrastructuur, omdat dit de rechtstreekse connectie naar de eindgebruikers is. Nieuwe technieken maken het mogelijk om flexibeler en uniformer dit te kunnen aanbieden, waardoor de eindgebruikerervaring positief beïnvloed wordt. Hierin speelt applicatievirtualisatie een grote rol, omdat door deze techniek het aanbieden van applicaties sneller, flexibeler en uniformer wordt. Op al mijn huidige projecten is applicatievirtualisatie ‘key' in het delivery-mechanisme. Met OS-virtualisatie gaan we de volgende stap in om de desktop delivery ook flexibeler en sneller te maken.

Anne Plancius, solution architect, Res Software

Bij desktop en applicatie delivery gaat het er om de juiste desktop, een mix van de juiste applicaties, settings, data en printer, aan de gebruiker te leveren. Een manier is virtualisatie, waarbij het belangrijk is te beseffen dat je ook verschillende vormen van virtualisatie naast elkaar kunt gebruiken. Het is verstandig om uit te gaan van de gebruikers en die in te delen in groepen. Voor de ene groep, waarvoor bijvoorbeeld beveiliging een issue is en applicaties en data het eigen datacenter niet mogen verlaten, is desktopvirtualisatie de beste oplossing. Voor een andere groep, die ook offline functionaliteit wil, is alleen applicatievirtualisatie beter.

Walter Franken, infrastructure architect, Logica

Nu applicatie- en desktopvirtualisatie volwassen beginnen te worden, stappen steeds meer organisaties op deze technieken over. Veelal getriggerd door drijfveren als kostenreductie, hogere beschikbaarheid en meer flexibiliteit. Echter niet alles is zo mooi als het lijkt. Niet alle applicaties zijn geschikt om gevirtualiseerd te worden of om op virtuele desktops te draaien. Er zal dus veel aandacht nodig zijn voor het applicatielandschap. Applicaties die niet in het virtualisatieplaatje passen, zullen op een andere wijze aangeboden moeten worden. Dit kan direct impact hebben op de gewenste flexibiliteit, schaalbaarheid en kostenreductie. Een goed doordacht plan is dus nodig.

Ewout Dekkinga, infrastructuurarchitect, Unisys Nederland

Virtualisatie biedt een betere beheer(s)baarheid, comptabiliteit, overdraagbaarheid en efficiëntie. Compartimering van informatie door het principe van ‘least privileges' zorgt dat informatie en licenties niet door het bedrijf gaan zwerven. Emulatie maakt het mogelijk om toepassingen die niet voor het gebruikte platform bedoeld zijn toch hierop te draaien. En toewijzing van een desktop aan gebruikers gaat sneller. Centralisatie en virtualisatie zijn dus een efficiënte manier om intellectuele eigendommen en belangrijke bedrijfsinformatie te beschermen. Het gebruik van ‘stepping stones' voor beheer op afstand laat zien dat deze voordelen ook voor de ict'ers gelden.

Martijn Baecke, technisch consultant virtualisatie, Inter Access

Het nieuwe werken is de trend op dit moment in ict-land. Gebruikers moeten ‘anytime, anywhere' gebruik kunnen maken van hun desktop en of hun applicaties. En dit alles via verschillende devices, het zogenaamde ‘bring your own device'-concept. Hierbij kan gedacht worden aan de traditionele laptop, maar bijvoorbeeld ook aan een iPad of een Android-telefoon. Niet langer is het traditionele applicatie delivery-concept toepasbaar. Applicatie- en desktopvirtualisatie zijn hiervoor de uitkomst. Hiermee kan de applicatie aan de eindgebruiker geleverd worden op elke mogelijk device. Dit alles vergt dus wel een andere kijk op applicatie en desktop delivery: de ict-werkplek 2.0.

Stian Groeneveld, adviseur, Aranea Consult

Desktop en applicatie delivery is iets wat we feitelijk al heel lang doen, eigenlijk al sinds het mainframe. Het wordt de laatste tijd vaak gerelateerd aan de laatste technologische ontwikkelingen op dit gebied. Deze doorbreken de barrières van de huidige traditionele middelen op het gebied van flexibiliteit en functionaliteit. Gebruikers krijgen, onafhankelijk van het apparaat waarop ze werken of de locatie waar ze zich bevinden, de meest efficiënte en kosteneffectieve digitale werkplekvoorzieningen die zij op dat moment nodig hebben. Wellicht zou ‘dynamic workspace provisioning & management' een betere term voor een infrastructuur zijn die dit mogelijk maakt.

Paul Kramer Freher, senior consultant, Itee Idee

Door de jaren van de ‘ict-evolutie' heen is sinds 19955 desktop en applicatie delivery één van de meest besproken thema's. Niet voor niets, want het is en blijft ‘the ultimate goal' van je hele ict-infrastructuur en ook nog wat het meeste zorgen kan baren. Ooit begonnen met een met floppies geïnstalleerd werkstation met alle applicaties lokaal erop. Nu zijn we zover dat we met een thin client een door een broker en een hypervisor geleverde lege virtuele desktop aangeboden krijgen waar met streaming een besturingssysteem en applicaties op geplaatst worden. En dat met gevirtualiseerde en gecentraliseerde datastorage.

Maar dit is kostbare en complexe techniek. En ondanks dat ik een groot virtualisatiefan ben, bestaan er in mijn ogen nog vele situaties waar een ‘ouderwetse' omgeving met fat clients, waar de applicaties lokaal staan geïnstalleerd, de data op ‘ouderwetse' fileservers met DAS-storage of zelfs lokaal, perfect kan voldoen aan de verwachtingen en behoeftes van de business. Eventueel gecombineerd met terminal server-techniek. Het hoeft niet eens extra te kosten om de werkstations gecentraliseerd van besturingssysteem, applicaties en updates te voorzien, snel een recovery te kunnen doen en zelfs lokale data automatisch te back-uppen. Het is geen 1995 meer en platforms als Windows 2008 en Windows 7 geven heel erg veel mogelijkheden en flexibiliteit daarvoor. Conclusie: desktop en applicatie delivery ‘oude stijl' is nog lang niet dood en begraven.

Bjorn Bats, freelance consultant

Desktop en applicatie delivery voegt een abstractielaag toe, waardoor applicaties,data en de onderliggen pc-infrastructuur van elkaar losgekoppeld worden. Het is dus een combinatie van oplossingen die het ‘gat' naar de eindgebruiker dicht, ongeacht de locatie van de gebruiker en ongeacht de applicaties die gebruikt worden. Voor mij is desktop en applicatie delivery de manier om zo efficiënt mogelijk applicaties van het datacenter naar de gebruiker te krijgen.

Voordeel van desktop en applicatie delivery is het gebruik kunnen maken van deze abstractielaag. Het nadeel is dat de juiste technologische keuze gemaakt moet worden. Dit gebeurt niet altijd, wat uiteindelijk kan resulteren in slechte gebruikerservaring en hoge beheerkosten. Hoe een ict'er desktop en applicatie delivery kan inzetten of gebruiken, is afhankelijk van de functionele wensen en eisen. Enkele drijfveren om van desktop en applicatie delivery gebruik te maken zijn betere beheersbaarheid, verbeterde beveiliging en veranderde gebruikersbehoeften. Met desktop en applicatie delivery kan je sneller en efficiënter applicaties/desktops aanbieden aan de eind gebruiker. Uiteindelijk wil je een eindgebruiker een ‘remote service solution' geven. Het grote verschil tussen desktop en applicatie delivery is dat de oplossingen een andere benadering nodig kunnen hebben.

Marco Broeken, virtualisatieconsultant, ITQ Consultancy

Tijden veranderen. De oude desktop met honderden veelal legacy-applicaties automatisch geïnstalleerd door RIS behoort nu toch echt tot het verleden. Ik hoor momenteel op ieder project: desktopvirtualisatie en applicatiestreaming willen wij ook implementeren, wij weten alleen niet hoe… Ik heb zelf als techneut meerdere desktopvirtualisatieprojecten achter de rug waarbij de ict-afdeling zeer te spreken is over het gemak van het bouwen van de desktop en de applicaties. Alles is zeer overzichtelijk en makkelijk uit te breiden als bouwstenen. Het gebruik van PowerFuse maakt het personaliseren van de desktop een peulenschil, hiernaast een access en identity management-tool als Provisior en het aantal fte kan veelal worden gehalveerd. Investeren en besparen is de sleutel in deze nieuwe technologie.

Klaas de Jong, solution consultant, ETC

Bij zowel desktop- als applicatievirtualisatie speelt de gebruiker een belangrijke rol. Een virtualisatietraject onderscheidt over het algemeen drie typen medewerkers. Taakgericht, heeft een vast omlijnd takenpakket en maakt van een beperkt aantal applicaties gebruik die beperkte resources vragen, zoals administratieve medewerkers, callcenter medewerkers, etc. Kenniswerker, iemand die meerdere applicaties gebruikt, complexere documenten maakt, vaak internet op gaat en e-mail gebruikt, zoals managers, onderzoekers en verkopers. Zware gebruiker, iemand die gebruik maakt van applicaties die veel resources vergen, zoals grafische-, CAD/CAM- en rekenintensieve applicaties. Denk aan architecten, ontwikkelaars en data analisten.

Deze mix gebruikers voorzien van de juiste oplossing maakt het essentieel om te inventariseren wat de individuele gebruiker aan resources nodig heeft voor zijn rol. Voor de een is dat een thin client op een vaste werkplek met een beperkt aantal applicaties. Voor de ander is dat een notebook omdat deze medewerker mobiel is en diverse applicaties gebruikt. Voor de zware gebruiker een speciaal op de behoefte ingericht werkstation. Met een mix van desktop- en applicatievirtualisatie kunnen we de beste oplossing aanbieden voor de gebruiker. Technieken als ‘High Definition user eXperience (HDX)', ‘Application Streaming' en ‘User Virtualisation' maken een zeer acceptabele virtuele werkomgeving mogelijk. De keuze is aan jou.

Ruben Spruijt, technology officer, PQR

Het doel van een ict-infrastructuur is het beschikbaar stellen van applicaties aan gebruikers, waarbij de technologie van ondergeschikt belang is. Applicatie- en desktop delivery is een proces met het doel om applicaties onafhankelijk van werkplek aan te kunnen bieden, zodat de gebruiker altijd, online en offline, kan werken. Er zijn twee mogelijkheden om applicaties bij de gebruiker te brengen. Bij de eerste vorm worden de web-, Windows- of rich internet applicaties direct op het endpoint device gepresenteerd. Bij de tweede vorm worden de applicaties centraal in het datacenter uitgevoerd en op het endpoint gepresenteerd. Het is essentieel te weten welke gebruikers, in welke beveiligins- en netwerkcontext, met welke devices toegang nodig hebben tot welke diensten. In de praktijk heeft elke organisatie behoefte aan een mix van dergelijke oplossingen.

VDI is een virtualisatievorm die bij veel organisaties in de schijnwerpers staat en is zonder twijfel een belangrijke bouwsteen in de applicatie- en desktop delivery-infrastructuur. VDI zorgt onder andere voor beheersbaarheid, duurzaamheid, beveiliging, vrijheid en flexibiliteit. De gebruiker heeft altijd en overal toegang tot zijn desktop en kan zowel met eigen (bring your own), dus niet beheerde, als ook beheerde devices plaatsvinden. Of dit device nu een desktop, laptop, tablet, smart of Nirvana-phone is, dat maakt niet meer uit. Applicatie- en desktop delivery zorgt voor ultieme flexibiliteit voor de eindgebruiker. Ben je er klaar voor?

Ronald Kerremans, architect, Qurius

Ik ben van mening dat je moet starten met applicatievirtualisatie. Dit kan namelijk een ict-beheerafdeling de mogelijkheid geven om voor alle gebruikers de best mogelijke manier van het aanbieden van het applicatielandschap te verwezenlijken. Immers, in een diffuse omgeving (thin, fat, mobile) is het belangrijk dat minimaal de applicaties goed landen of beschikbaar zijn. Maar ook dat meerdere versies van een applicatie aangeboden kunnen worden. En zonder applicatievirtualisatie is desktopvirtualisatie niet mogelijk. Een lege desktop staat immers gelijk aan geen computer, want wie kan zijn/haar werk doen met een kale Windows 7-installatie? Daarnaast merk ik in de praktijk dat dekstopvirtualisatie over het algemeen niet opgaat voor de gehele werkplekomgeving. Vaak is een combinatie van echte thin client (dus alleen een gedeelde desktop) en desktopvirtualisatie de beste business case, gewogen op basis van investering, kennis, kwaliteit en functionaliteit.

Nadelen zijn uiteraard ook belangrijk. Zo kent applicatievirtualisatie het isolatieprincipe, maar juist veel applicaties hebben elkaar onder water nodig. Dat betekent dat bij de inrichting dit aspect geheel uitgezocht moet worden. Bij desktopvirtualisatie wordt nog wel eens vergeten dat de bandbreedte een belangrijk punt is. Simpelweg de desktop in een datacenter aanbieden achter een minimale wan-verbinding, kan leiden tot een mislukt project. Kortom, testen, testen en nog meer testen.