Hybrid computing: het beste van twee werelden

Met de komst van cloud computing heeft de ict-markt er een nieuwe manier van ‘computing' bij gekregen. Verschillende vormen betekent vaak verschillende werkwijzen en verschillend beheer. Toch hoeft dit volgens de experts van het topic Cloud Computing geen probleem te zijn. Zij leggen uit hoe organisaties met deze nieuwe vorm, hybrid computing, om kunnen gaan. Zij gaan in op de voor- en nadelen en leggen uit waar je vooral op moet letten.

Gregor Petri, advisor, CA

Hybrid cloud computing, waarbij een bedrijf haar workload transparant over public en private clouds kan verdelen, is een hot topic. Maar de diversiteit van de huidige cloud is te vergelijken met wat we ooit onder Unix hadden (24 versies, allemaal net even anders). En omdat cloudapplicaties (vaker dan traditionele software) worden uitgekozen door de business, komen er eerder meer dan minder variaties. Het idee dat we alles makkelijk kunnen verplaatsen als we maar overal hetzelfde (virtual of PaaS) platform gebruiken, is dan ook veel te simpel. In de hybride wereld van de cloud zullen bedrijven hun workload over verschillende platformen moeten kunnen verdelen.

Hans Gründemann, consultant, ID & IT Consultancy

Een hybride oplossing in plaats van een ‘big bang' is een harde eis om succesvol te zijn omdat de cloud onbekend is, dus ‘eng', waardoor het ongeschikt is voor bedrijfskritische toepassingen, er een diversiteit aan voor de cloud ongeschikte toepassingen is, ingroei en gewenning het vertrouwen vergroten en de installed base (bijvoorbeeld het Office-archief). Helaas sneuvelen DaaS-projecten vaak hierop. Een hybride strategie leidt tot lagere risico's en beter te managen projecten met een hogere kans op succes. Voor ondernemers/eindgebruikers geldt: behoud het goede maar doe je voordeel met de quick wins van de cloud, zoals flexibiliteit in functie en kosten.

Michel Jonker, software architect, e-office

Hybrid computing is deels cloud en deels on-premises. Deze vorm gaan we zien wanneer bedrijven alle beschikbare bedrijfsinformatie wil benutten in de cloud. Nog niet alle enterprise-systemen zullen beschikbaar zijn in de cloud, dit kan om verschillende redenen. De human software-ondersteuning van een organisatie leent zich prima voor hybride cloudoplossingen: samenwerken, ad hoc, etc. doe je in de cloud. Als je informatie nodig hebt om je beslissingen te ondersteunen of als de output van je activiteit naar een enterprise-systeem moet, dan gaat hybrid cloud computing helpen om deze gegevens in en uit de on-premises computing-platformen te krijgen.

Mat Huizing, consultant, 42

Hybrid computing is de werkelijkheid: legacy- en desktop-applicaties worden gecombineerd met cloud computing, en dat levert hybrid computing op. En dat zal ook zo blijven: 100 procent cloud computing is natuurlijk onmogelijk. Maar hybrid computing is niet een nieuwe trend, het is gewoon wat er gebeurt als je in de bestaande ict cloud computing invoert. Maar de trend blijft: naar de cloud. Voor de ontwikkeling van nieuwe toepassingen waarbij geen bijzondere eisen aan lokale hardware worden gesteld, zal de eerste keus steeds de cloud zijn en niet een lokale of hybride architectuur.

Jeremy van Doorn, manager systems engineering, VMware Benelux

In hybride omgevingen kun je kiezen welke diensten je intern wilt houden en welke je bij een cloudprovider wilt neerzetten. Gemaakte investeringen in de eigen infrastructuur en kennis kunnen hierdoor hun waarde blijven houden. De klant gebruikt zijn infrastructuur zo lang als hij wil en kan geleidelijk meer (of minder) diensten extern plaatsen. Het is mogelijk om bestaande omgevingen naadloos aan te laten sluiten op de omgevingen van cloudproviders. Gebruikers kunnen diensten daardoor zonder downtime verplaatsen van het eigen datacenter naar de cloudprovider en vice versa. De klant kan dan direct en zonder grote risico's gebruikmaken van de mogelijkheden van hybrid cloud computing.

Roland Sars, director sales and marketing, BackupAgent

In sommige scenario's in een hybride oplossing onvermijdelijk. In Europa bestaat in landen zoals Duitsland en Frankrijk wetgeving dat bepaalde (vaak financiële of privacygevoelige) data niet buiten de bedrijfslocatie mogen worden opgeslagen. Dit betekent dat applicaties die deze data opslaan, niet in de cloud kunnen draaien. Als een bedrijf dan toch een deel van zijn of haar systemen in de cloud wil draaien, zal er vanzelfsprekend een hybride oplossing ontstaan.

Rob Christ, oprichter en directeur, Databasement

‘Make or buy' is een afweging die organisaties maken wanneer nieuwe services worden uitgerold. Als het om de ict-infrastructuur gaat, is de keuze echter lang niet altijd zo zwart-wit. Hybrid computing zorgt er voor dat organisaties stap voor stap hun ict-infrastructuur kunnen aanpassen middels transitie en transformatie totdat de juiste combinatie van interne ict-infrastructuur en interne of externe cloudservices is bereikt binnen een geïntegreerde of gecoördineerde omgeving. Deze combinatie van cloudservices en ict-dienstverlening dient echter wel optimaal samen te werken en zeker worden gesteld door SLA's. Alleen dan kunnen bedrijfsprocessen maximaal worden ondersteund.

Alfons Biegstraaten, architectuur datacenter infrastructuur, Sogeti

Zolang het nog niet duidelijk is wat er onder cloud computing valt, komen er steeds weer nieuwe ideeën die cloud computing omschrijven. Zo ook hybrid computing. Hybrid computing is niets anders dan capaciteit verdeeld in eigen beheer en in beheer van een andere organisatie. Voor het beheer ben je zeker dat je applicatie elders draait, met de garantie dat je applicatie altijd aanwezig is. Het is een private cloud in een ander datacenter. Hybrid computing draagt niet bij aan het verminderen van de carbon-footprint.

Rob van der Veer, directeur, Serials Solutions Medialab

Hybrid computing is het aanbieden van een verzameling applicaties waarvan sommige in de externe cloud draaien en andere intern . Het is een concept dat typisch onder één overeenkomst wordt geleverd. Afhankelijk van de situatie kan per applicatie worden gekozen of deze extern draait of niet. Zo kan een bedrijf ervoor kiezen de personeelsdossiers intern te houden vanwege databeveiliging en bijvoorbeeld het overige documentenbeheer bij Google doen. Naast databeveiliging kunnen andere aspecten een rol spelen om niet in de cloud te zitten, zoals de behoefte aan specialistische toepassingen. Een ander voorbeeld is het stellen van hoge eisen aan grafische performance.

Petra Ras, product manager software solutions, Copaco Nederland

Als ze goed ingezet worden, kunnen hybrid clouds het beste van twee werelden vertegenwoordigen: de schaalvoordelen en de flexibiliteit van een public cloud, met de vergrote veiligheid van een private cloud. Maar hybrid clouds hebben nadelen; ze vragen meer van de ict-afdeling op het gebied van management, doordat de applicaties in beide cloudvormen beveiligd en geïntegreerd moeten worden. Door het gebruik van beide cloudtypen neemt het risico op dubbele kosten toe. Een hybrid cloud heeft dus zeker voordelen, maar moet net als elke andere oplossing doordacht worden ingezet en passen bij de behoefte van de organisatie.

Maurice van der Woude, strategie consultant, Personal Consult

Eén van de grootste bezwaren die kleeft aan cloud computing, volgens velen, is de beschikbaarheid van het internet. Hiermee is ook de beschikbaarheid van de applicaties en data een risicofactor. Het ergste wat een bedrijf immers kan overkomen is dat medewerkers met hun armen over elkaar zitten omdat er niet gewerkt kan worden. Hybrid computing is niets anders dan op lokaal niveau beschikbaar hebben wat je doorgaans vanuit de cloud afneemt. Dit geldt voor zowel data als applicaties. Omdat van het cloud computing-concept de drie servicemodellen IaaS, PaaS en SaaS wegvallen, moet op lokaal niveau een voorziening geregeld worden die dit gemis naadloos kan opvangen. Denk hierbij aan de auto-industrie. Bij een hybride auto neemt de traditionele benzinemotor het over waar het elektrische gedeelte dit niet meer kan. Voor de auto's is dit gerelateerd aan snelheid, voor de ict-industrie is dit gerelateerd aan beschikbaarheid.

Het concept van hybrid computing is niet nieuw. Hoe het opgelost moet worden, vergt nog vele denksessies. Hoe zorg je ervoor dat ook lokaal de laatste informatie (data) opgeslagen wordt en dat de applicatie zelf, bij uitval van online verbindingen, ook beschikbaar blijft? Vooral als met thin clients gewerkt wordt, kan dit problematisch zijn, omdat een bedrijf dan toch wellicht weer servers on-premises moet neerzetten en deze weer moet beheren. En cloud computing had toch als idee dat juist dát niet meer zou hoeven. Er liggen nog legio kansen voor de industrie om dit vraagstuk op te pakken en op te lossen.

Mike Chung, manager, KPMG Advisory

Hybrid computing, of beter gezegd hybride ict-omgeving, is het toekomstig model van automatisering. Enerzijds zal het proces van centralisatie en consolidatie van ict-middelen doorgaan met cloud computing als de volgende, logische fase na shared service centra, hosting en (out)sourcing. Anderzijds zullen delen van de legacy om uiteenlopende redenen voorlopig in stand worden gehouden. Organisaties zullen derhalve te maken krijgen met een ict-omgeving die deels intern wordt beheerd, deels is geoutsourced al dan niet gehost op de locaties van de provider, en deels als clouddienst wordt afgenomen.

Verstandige afnemers zullen hierbij de mogelijkheden die door de ict-markt wordt geboden optimaal benutten, maar in werkelijkheid zullen met name grote organisaties zich geplaatst zien voor serieuze uitdagingen op het gebied van governance, compliance en integratie. Het beheren van meerdere contracten met verschillende voorwaarden en service levels als ook in controle houden van inkopen van ict-services door verschillende afdelingen vergt discipline en volwassen management. Externe dataopslag in combinatie met verdeling van ict-middelen (‘multi-tenancy'), die de basis vormt van cloud computing, heeft dikwijls beveiligingstechnische en juridische implicaties. Bovendien verkeert de integratie tussen lokale ict-oplossingen en clouddiensten, en clouddiensten onderling in een beginstadium, waardoor het risico op de aloude silovorming wordt verhoogd. Orkestratie van deze hybride omgeving wordt dan ook de belangrijkste succesfactor.

Ton Dobbe, vice president product marketing, Unit4

De opkomst van cloud computing brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. Veel werknemers gebruiken zowel SaaS als on-premises software en ASP. Er is veel integratie tussen bedrijfsapplicaties en kantoorapplicaties. Hybrid computing is een hybride vorm van cloud, on-premises en ASP, met één aanspreekpunt voor lokaal geïnstalleerde, in de datacenter geïnstalleerde en door de leverancier als dienst geleverde (SaaS-) applicaties. In het hybrid computing-concept neemt de leverancier de volledige kantoorautomatisering op zich, door de integratie van lokale applicaties, datacenters en SaaS. Op basis van de gebruikte applicaties en eisen en wensen wordt bekeken wat de meest geschikte mix is. Gebruikers hebben één aanspreekpunt voor de servicelevels, facturatie, contracten en ondersteuning.

Doordat niet alle bedrijfsapplicaties geschikt zijn als online toepassing (door bijvoorbeeld de zwaarte van de applicatie of wettelijke restricties ), wordt door cio's vaak afgezien van een SaaS-model. Ten onrechte, want hybrid computing bewijst dat SaaS geen alles-of-niets oplossing hoeft te zijn. Zowel SaaS, private cloud als on-premises hebben hun eigen voor- en nadelen. Hybrid computing kan het beste van deze verschillende werelden combineren als organisaties niet alle diensten vanuit de cloud willen of kunnen betrekken. De security wordt nu centraal geregeld en ook de investeringen in software en hardware zullen een stuk lager zijn.

Bertus Doppenberg, managing partner, Inframotion

Hybride computing kunnen we zien als een vorm van ‘right sizing' van de cloud. Organisaties kunnen per toepassing of applicatie gaan kiezen wat de beste manier is om deze dienst aan te bieden. Afhankelijk geboden SLA's en kosten kunnen flexibele oplossingen worden gebouwd. Door de hybride aanpak heeft deze manier van computing volgens mij uitsluitend voordelen, zoals optimale flexibiliteit in provider, schaalbaarheid en service levels, kostenbesparing, leveranciersonafhankelijkheid, korte time to market, etc. Als ik toch een nadeel moet noemen, dan zou dit mogelijke complexiteit op het vlak van integratie en transparantie zijn.

Hybride computing betekent voor ict'ers een andere rol. Ict'ers zullen een steeds belangrijkere rol gaan spelen in de communicatie tussen de verschillende cloudonderdelen. Zaken als projectmanagement, contractmanagement en servicemanagement vormen een belangrijk onderdeel hiervan. In het geval van een hybride computing-model blijft de eindcontrole in handen van de ict-afdeling. Zij geven sturing aan de samenstelling en het gebruik van de hybrid cloud. De kern van hybrid computing is natuurlijk keuzevrijheid van organisaties. Om de juiste keuzes te kunnen maken is de rol van de ict-afdeling niet uitgespeeld, maar verandert haar rol wel. De hybride cloud is het juiste alternatief voor ‘one size fits all'.

Danny Frietman, chief operations officer, iTricity

Hybrid computing is in mijn ogen een unieke mix van private en publieke cloudomgevingen met als doel de gebruiker naadloos de functionaliteiten, applicaties en infrastructuur te bieden die voor haar gewenst is. Vanuit de historie hebben organisaties geïnvesteerd in lokale systemen als de beste plaats voor het verwerken van de data, omdat we dat veiliger vinden. Maar als we bij het saturatiepunt komen in onze privé cloud, dan verleggen we het verwerken naar de openbare cloud, totdat we de extra capaciteit niet meer nodig hebben. Met andere woorden doen we aan ‘cloud bursting'; we gaan buiten onze eigen periferie ict-diensten inkopen (net als elektriciteit).

Natuurlijk is het helemaal niet makkelijk om een hybrid cloud op te zetten. Je moet om kunnen gaan met de interfaces die in beide clouds worden gebruikt en de beveiliging. Het is tevens ook een echte uitdaging wat betreft ontwikkeling en integratie. Om dit probleem op te lossen worden er applicaties ontwikkeld die openbare (publieke) en privé clouds omspannen. Bovendien worden er standaarden ontwikkeld rond interfacecompatibiliteit tussen privé en openbare clouds. De evolutie van cloud computing naar private en publieke ict-omgevingen zijn een nieuwe bijdrage aan het immer groeiende portfolio van infrastructuur implementatie-opties die bedoeld zijn om de infrastructuur van organisaties efficiënter en goedkoper af te stemmen op de behoeften van de applicatie.

Phillip Hyde, managing director, InContinuum Software

De grote waarde van hybrid computing is dat organisaties niet belast hoeven te worden met beheer van de ict-diensten die ze in de cloud zetten, zoals e-mail, servers, etc. Operationeel beheer is de grootste kostpost in een ict-omgeving naast de aanschafprijzen van de hard- en software. Ik wil verhelderen dat ‘hybrid computing' anders is dan ‘federated cloud computing'. Vaak maken mensen een fout in de definities. Hybrid houdt in dat sommige ict-diensten in je organisatie naar serviceproviders worden uitgeweken. Federated betekent dat een hybride omgeving als één transparante omgeving kan worden beheerd, ongeacht de fysieke locatie van de dienst.

De voordelen van hybrid computing zitten in het feit dat kosten op verbruiksbasis zijn afgesproken en dat ze dus voorspelbaar en beheersbaar zijn. Zelfs in kleinere organisaties, die vaak geen uitgebreide ict-kennis in huis hebben, kunnen zo van enterprise-class diensten profiteren, terwijl zij zich op hun kernactiviteiten focussen. De nadelen zitten vaak in de gedachte dat omdat de dienst niet tastbaar is, het gevaarlijk voor de continuïteit van de organisatie is. In de loop der tijd wordt deze vrees minder. Een ander nadeel is dat er een extra laag beheer nodig is om hybride diensten te beheren. In het walhalla van federated cloud, wordt dit opgelost. Om een clouddienst in te zetten moeten ict'ers eerst specificaties en SLA's voorbereiden. Met deze randvoorwaarden kunnen ze een selectie maken uit dienstverleners die aan hun eisen voldoen.

Klaas de Jong, solution consultant, ETC

De cloud is hot en niet weg te denken uit de hedendaagse visie over hoe ict er op termijn uit gaat zien. Maar wat doen we in de periode tussen nu en die totaaloplossing in de cloud? Kunnen alle toepassingen van een bedrijf wel in de cloud ondergebracht worden? Voor generieke toepassingen als e-mail, tekstverwerking, spreadsheets, planningen, crm-toepassingen en dergelijke vereist de stap naar een functioneel overeenkomstige toepassing in de cloud geen grote inspanningen. Hier wordt de ‘meerwaarde' van een toepassing in de cloud verkregen door te verwachten lagere operationele kosten, te bereiken door meerdere gebruikers gelijktijdig van één en dezelfde applicatie gebruik te laten maken, niet aangepast per individuele gebruiker, en op eenzelfde platform. Uiteraard is in dat geval wel per gebruiker, per organisatie en dergelijke een goede bescherming en beveiliging van de gegevens noodzakelijk.

Voor toepassingen die heel nauw zijn verweven met een bedrijfsproces zal de stap naar de cloud heel wat meer voeten in de aarde hebben. Omdat het grootste deel van ‘eigen' bedrijfsspecifieke toepassingen in de cloud nog ontbreekt, is een tussenoplossing nodig. Meer generieke toepassingen kunnen verhuizen naar de cloud maar bedrijfsspecifieke toepassingen blijven on-premises. Een hybride aanpak dus, een (tijdelijke) tussenoplossing, waar overigens uitwisseling van informatie veelal wel wenselijk is. Brengen we alle toepassingen onder bij één cloudprovider of hebben we meer providers nodig? Hoe complex wordt die hybride cloudoplossing? Hoe kunnen we deze ‘patch lap' beheren en kunnen we er bijvoorbeeld één generieke SLA voor afsluiten? Wie is de ‘ketenverantwoordelijke'? Wie daagt wie uit?

Aart van de Kuilen, business development manager, Unit4 IT Solutions

Er zijn grofweg drie aanbiedingsvormen van applicatiesoftware: SaaS, private cloud (hosting) en on-premises (lokaal). Allen hebben hun voor- en nadelen maar de keuze is gelukkig niet zwart-wit.

Volledig vanuit de cloud is een vorm van ontzorging waarbij implementatie en technisch beheer, evenals het onderliggende hardwareplatform in feite uitbesteed wordt. De voordelen: afrekenen op basis van daadwerkelijk gebruik, geen zorgen over hardware, besturingssysteem, updates en upgrades, beschikbaarheid en performance. Als het goed is, wordt dit allemaal geregeld in de SLA met de SaaS-leverancier. Maar de ict-afdeling moet nog wel zorgen voor een helpdesk voor de eindgebruikers en voor het functionele beheer. En, zeker niet onbelangrijk, de koppelingen met andere applicaties, want de output van de ene applicatie is vaak input voor de andere. De nadelen: meer administratief werk voor de ict-afdeling: gebruikers toevoegen en afvoeren per SaaS-leverancier, meer leveranciermanagement, afstemmen van contracten en SLA's, rapportages, etc. Daarnaast moet een oplossing gezocht worden voor het voldoen aan de Wet Bescherming Persoonsgevens (die kent restricties over de locatie waar de data is opgeslagen), moet nagedacht worden over wat te doen als de SaaS-leverancier failliet gaat (de overgrote meerderheid van SaaS-leveranciers is een start-up) en moeten garanties beschikbaar zijn voor continuïteit en beschikbaarheid (wordt er een back-up gemaakt? Is die ook voor de ict-afdeling beschikbaar?) en moet er nagedacht worden wat de impact is van een door de SaaS-leverancier doorgevoerde update of upgrade van de applicatiesoftware (werken bijvoorbeeld de koppelingen dan nog wel?).

De hierboven beschreven zaken gelden in mindere mate ook voor een private cloudoplossing, waarbij er dan betere integratiemogelijkheden zijn en men niet afhankelijk is van de softwareversie die door de leverancier beschikbaar gesteld wordt. In veel gevallen is afrekenen per maand en/of op basis van daadwerkelijk gebruik hierbij ook mogelijk.

De voor- en nadelen van on-premises applicatiesoftware zijn bij iedereen wel bekend: volledige controle over de applicatiesoftware maar ook het beheer van de eigen serveromgeving moet worden ingericht. En, niet onbelangrijk, investeringen in hard- en softwaresystemen.

De tussenvorm die het beste van alle drie afleveringsvormen kent, is hybrid computing. Hierbij wordt per applicatie gekeken wat de beste aflevervorm is. Bedrijven en instellingen willen vaak niet en zeker niet in één keer alle diensten vanuit de cloud betrekken. Er zijn soms juridische (WBP) of technische beperkingen (processor en bandbreedte vretende applicaties die bovendien veel dataverkeer kunnen veroorzaken) waardoor SaaS geen optie is. Vanuit de continuïteit gedachte is on-premises applicatiesoftware vaak ook ongewenst omdat noodstroomaggregaten en redundante internetverbindingen zelden beschikbaar zijn. Koppelingen zijn vaak beter te realiseren vanuit een private cloudomgeving.

Hybrid computing is daarom de oplossing voor organisaties die de continuïteit en de beschikbaarheid willen verhogen, maar daarvoor geen hoge investeringen kunnen of willen doen. Bovendien is hiermee een gefaseerde overgang mogelijk. Als dit bovendien bij één leverancier wordt betrokken, is de administratieve impact ook beperkt. Slimme ontzorging dus waardoor de ict-afdeling de handen vrij krijgt om zich bezig te houden met business-it allignment, functioneel beheer en het beheren van bedrijfsspecifieke applicaties.

Philippe Creytens, cloudspecialist, Romneya

Hybrid cloud computing is als een beetje zwanger zijn. Je bent zwanger of je bent het niet. Dat is simpel en verstaanbaar. Je hebt de voordelen (of nadelen afhankelijk van je standpunt) of juist niet. Een duidelijke, doordachte keuze. Hybrid cloud computing, een beetje servers in de cloud en een beetje servers in huis houden; het doet me denken aan een beetje zwanger proberen te zijn. Hybrid lijkt me eerder een poging om de (interne) tegenstanders van cloud computing over de brug te trekken, dan een werkelijke keuze voor een andere manier om met ict om te gaan. Hybrid kan mijns inziens enkel in het geval van een uitdoofscenario op (zeer) korte termijn. De voordelen van cloud computing hebben alles te maken met verlost te zijn van operationele issues en te kunnen focussen op ict die echt toegevoegde waarde brengt voor het bedrijf of de organisatie.

Ruud Pieterse, information systems architect, HP Enterprise Services

Bij cloud computing denken we vaak dat dit de nieuwe toekomst is. Dat dachten we twintig jaar geleden ook bij client server computing, tien jaar geleden bij terminal based computing en web based applicaties. Feit is dat er in die tijd alle variaties zijn gebleven. Dit kwam voornamelijk omdat de applicaties die gebouwd waren, moeilijk om te zetten waren naar een ander gebruik van de techniek. Er wordt nu gesproken over hybrid computing, terwijl we dit al lang hebben, er is alleen een nieuwe vorm bijgekomen die volwassen is geworden.

We zetten ons nu voor de keuze of we iets in de cloud willen of niet, terwijl dat vroeger ook de vraag was bij terminal based of web based computing. Als men een keuze wilt maken tussen een vorm van hosting van applicaties, dan dient men de afweging te maken tussen de volgende aspecten: kosten van de applicatie of infrastructuur, is de applicatie bedrijfskritisch of niet, kan de techniek dit aan en snelheid van verandering (organisatie of business processen). Hoe dan ook, hybride waren we altijd al, er is alleen een nieuwe keuze bijgekomen: cloud computing.

Henri Koppen, it-consultant, Kennis Momentum

Met de voor- en tegenstanders van cloud computing duikt ineens de term ‘hybrid computing' op. Als een moeder die een ruzie wil sussen met een snoepje. We zitten midden in het hybrid computing-tijdperk. Veel dingen doen we lokaal, veel dingen doen we in de cloud en er zijn wat integratiemogelijkheden tussen deze twee. Deze jojo tussen centraal en decentraal heeft al vele gezichten gekregen de afgelopen vijftig jaar en de verschuivende consensus hierover is de kracht achter deze jojo. Hybrid computing is een schaal welke in feite altijd blijft bestaan, je houdt immers altijd een interface (client) en een centrale (server) en beide zullen een bepaalde ‘computing' power hebben. Beide worden steeds krachtiger en ook capaciteit van de verbinding tussen de twee groeit mee.

Er is ook een verband tussen de prijs. Hoe kaler de client hoe hoger de prijs voor de centrale rekenkracht betaald dient te worden. Cloud computing zal een steeds grotere rol gaan spelen, maar ook de client wordt steeds krachtiger en samen levert dat de juiste gebruikerservaring op. Hybrid computing heeft daarmee een hoog no-brainer gehalte. Al zal veel software op de browser draaien, lokale rekenkracht met visuele effecten en lokale cache zijn en blijven ook erg belangrijk. En natuurlijk willen producenten blijven produceren en zeker geen thin clients.

Frank Kroon, open group master it-architect, HP

De hype rond cloud computing heeft in 2010 een aantal nieuwe elementen aan de levering van ict-diensten toegevoegd: schaalbaar, op basis van internet (Web 2.0) gebaseerde toegangsmechanismen, belasting naar verbruik, zelfservice en gedeelde platformen. Deze nieuwe karakteristieken zijn leidend voor nieuwe diensten, maar daarnaast bestaan de komende jaren nog de klassieke diensten. Deze zijn op basis van een projectmodel ontwikkeld en worden veelal niet als een separate dienst aangeboden en verrekend, maar vallen binnen een compleet dienstenportfolio dat als pakket wordt geleverd. De ict-dienstverlener krijgt hiertoe van de organisatie een budget en dat budget wordt de komende jaren kleiner.

De toekomst van de ict-dienstverlener is de cloud. In dit model is portfoliomanagement een kritieke succesfactor. De dienstverlener wordt van een budgethouder immers een ondernemer: de succesvolle dienstverlener ontwikkelt een pakket aan diensten dat aanslaat bij hun gebruikersgemeenschap. De cloudleverancier investeert in de diensten en realiseert een goed rendement als er voldoende diensten worden afgenomen. De leverancier dient daarnaast de portfolio dynamisch te beheren: in een utiliteitsmodel dient er een alternatieve dienst beschikbaar te zijn als een oudere dienst begint terug te lopen.

De meeste ict-dienstverleners (en zeker ook interne ict-organisaties) zullen naast een klassieke portfolio en een cloudportfolio ook nog hybride rollen uitvoeren: voor een deel van de portfolio zijn ze cloudleverancier en voor een deel van de diensten zijn ze cloudconsument. Is er voldoende kritische massa, dan is het gewenst een interne dienst op te tuigen. Is de kritische massa er niet, dan treedt de ict-leverancier als makelaar op tussen een externe cloudleverancier en de interne klanten. Naast het portfolio-anagement is de beheersing van deze makelaarsfunctie een kritische succesfactor voor ict-dienstverleners.

Gijsbert in ’t Veld, cto en principal consultant, motion10

Door die oplossingen die flexibele schaalbaarheid nodig hebben te laten draaien in de cloud en daar waar nodig te laten communiceren met de back-end systemen die on-premises draaien, is een hybride omgeving te creëren die de voordelen van beide omgevingen het beste benut. Te denken valt bijvoorbeeld aan portals of andere B2C- en B2B-oplossingen in de cloud en de erp- en crm-systemen (met hun bedrijfskritische processen en data) achter de firewall met daar tussen een veilige verbinding op basis van webservices. Dit soort omgevingen zijn uitstekend op te zetten met bijvoorbeeld Windows Azure als cloudplatform waar Sharepoint als portal en AppFabric als connectiviteitslaag draait die in verbinding staat met de on-premises systemen.

Jorn Bijnsdorp, directeur e-vailable, e-office

Met hybrid computing doelen we op een totaaloplossing die cloud en on-premises combineert om de nadelen van cloud computing weg te nemen. Een voorbeeld hiervan is Sharepoint 2010 op een server in de cloud die middels vpn onderdeel uitmaakt van je eigen netwerk en gebruik maakt van je eigen Active Directory. Zo maak je wel gebruik van hardware en opslag van de cloud met alle voordelen in kosten, schaalbaarheid en continuïteit, maar heb je toch een centrale directory, security compliance, single sign-on, eigen licenties, etc. Hybrid computing biedt een alternatief om gebruik te maken van de voordelen van cloud, zonder je er volledig aan over te geven. Door er een naam aan te geven voorkom je dat het wordt uitgelegd als ‘niet kiezen'.

Sandor Nieuwenhuijs, technical director, Oracle Nederland

De eerste stap in cloud computing is nu gezet en behelst feitelijk niet meer dan bestaande applicaties via internet beschikbaar maken met een flexibel prijsmodel. De tweede stap is het hybride model, waarbij traditionele applicaties gecombineerd worden met die in de cloud. Voor de meeste organisaties zal dit de enige haalbare methode zijn, immers niet al hun applicaties zijn geschikt voor een cloudmodel.

Het hybride model kan dynamisch toegepast worden: gedeelten van de bedrijfsvoering kunnen het ene moment vanuit de cloud betrokken worden, het andere moment niet. ‘Cloud bursting' (het gebruik van additionele capaciteit in de cloud op piekmomenten) is daar een voorbeeld van. Het omgekeerde, ‘reverse cloud bursting', is ook mogelijk: bedrijven die op een bepaald moment overcapaciteit bezitten, kunnen deze tijdelijk beschikbaar stellen aan andere bedrijven (waarschijnlijk liever niet aan hun concurrenten).

Geavanceerde hybride modellen vereisen echter een fijnmazige granulariteit, zodat keuzes gemaakt kunnen worden over de plaats van delen van de applicatie, in plaats van de hele applicatie. Serviceoriëntatie (SOA) is hiervoor een vereiste. Echter, lang niet alle bedrijven zijn hier klaar voor en zijn dus genoodzaakt te beginnen met een eenvoudige hybride vorm van cloud computing.

Michiel Steltman, cto en co-founder, SaaS Plaza

Vrijwel geen moderne ict-functie of applicatie kan nog functioneren zonder ‘ict in de cloud'. De gegevens en functies die nodig zijn om al onze moderne bedrijfsprocessen te ondersteunen, vind je inmiddels nergens meer exclusief binnen de bedrijfsmuren, en het hybride model is daarmee eerder norm dan een nieuw fenomeen. De combinate van on-premises en off-premise , of combinaties van verschillende off-premise providers, stelt ons wel voor nieuwe uitdagingen.

De traditioneel ingestelde ict-manager ziet de toenemende ‘SaaSificering' als een bedreiging en verdedigt zijn imperium met de stelling dat bedrijfskritische data ‘toch echt in zijn meterkast moet blijven staan'. Ondertussen vliegen zijn business users laag onder zijn radar, door zelf allerlei SaaS- toepassingen en cloudservices in te huren, waarbij niet zelden blijkt dat de externe partij, met bijvoorbeeld een SAS-70-report of ISO27001-certificering, de zaken beter heeft geregeld dan de eigen ict-afdeling.

Het afwegen van voors en tegens is daarmee zinloos geworden, veel beter is het de regie over het hybride model goed op te pakken. Mijn advies: neem afscheid van je ict, schop alle resterende techniek naar de cloud en en focus je op het demand management! Bijvoorbeeld: welke eisen stellen we aan de externe partijen, en voor welk type data en toepassingen? Hoe houden we de regie over de overall service levels, en over toegangs- en gebruikersbeheer? Juist daar ligt mijns inziens de toegevoegde waarde van de moderne ict-afdeling. Hybrid computingis het beste van twee werelden.

Dave Kroder, country manager, Mamut Software

Alles wordt hybride in 2011. Wat betekent dit voor bedrijfssoftware? Hybride oplossingen combineren de pluspunten van een aantal toepassingen. Hybrid computing voegt de klassieke betrouwbare on-premises installatie samen met de flexibele SaaS- of hosted toepassingen. Hoe werkt het? Normaal gaat een ondernemer alleen ‘traditioneel' en wordt alle software lokaal geïnstalleerd. Wil men echter van een andere locatie werken of offline werken, dan is dat niet mogelijk. Bij een hybride oplossing heeft men zowel de mogelijkheid om lokaal, offline als remote (SaaS) te werken, waarbij het een seamless omgeving is. Er wordt zowel op de laptop als centraal direct met back-ups gewerkt en er is sprake van een directe synchronisatie zo gauw er connectie is met de centrale applicatie. Een medewerker die onderweg of vanaf huis werkt, kan op die manier bijvoorbeeld snel uren online invoeren, relatiegegevens raadplegen of afspraken toevoegen. Eigenlijk kent hybrid computing weinig nadelen, het gaat uit van ‘best of both worlds'.

Voor ict'ers betekent een hybride omgevingen tegemoetkomen aan de flexwerkvraag van de eindgebruiker met behoud van de centrale beheersbaarheid van systemen en informatie. Hybride betekent voor ict'ers de kans om aanzienlijk betere services te leveren waarbij de risico's beperkt blijven.

Kurt Glazemakers, cto, Terremark Europe

Hybrid computing wordt in de meeste gevallen gedefinieerd als een koppeling tussen de interne en de externe cloud, die door verschillende providers wordt aangeboden. Deze koppeling tussen de interne ict-infrastructuur en een extern gehoste infrastructuur is geen nieuw fenomeen. Wél dat je afrekent naar gebruik en dat je vrijwel real-time rekenkracht kunt toevoegen of weghalen. Dit, in combinatie met de sterk gedaalde prijs voor bandbreedte, maakt gebruik van een externe private cloud om bijvoorbeeld piekcapaciteit op te vangen of je disaster recovery in te regelen tot een geschikt alternatief.

Voor een goede invulling van hybrid computing is het essentieel dat de klantorganisatie kan blijven werken op de manier waarop zij gewend is. De infrastructure as a service moet een verlengstuk zijn van de eigen ict-middelen en hoeft zich niet te beperken tot enkel virtuele machines. Daarnaast moet een hybrid cloud een verregaande mate van automatisering toestaan. Dat is al bij veel IaaS-providers het geval. Er zijn verschillende API's beschikbaar om zaken als het automatisch toekennen van IP-adressen, het instellen van beleidsregels voor firewalls en het aanpassen van de load balancing te scripten. Dit laatste is erg praktisch bij bijvoorbeeld marketingcampagnes of streaming, waarvoor een hogere bandbreedte vereist is of waardoor er veel traffic wordt gegenereerd. Waar vroeger een website er bij snel toenemende traffic uitklapte, kan nu bijvoorbeeld de extra capaciteit automatisch bijgeschakeld worden waardoor alles optimaal blijft functioneren.

Eelco van Beek, founder en ceo, IC&S Service & Support

Hybrid computing wordt ingezet door organisaties die door bedrijfs- of juridische beperkingen geen volledig gebruik kunnen maken van cloud computing, bedrijfsgevoelige data (nog) niet willen toevertrouwen aan de cloud of dusdanig complexe applicaties hebben die zich niet lenen om in een cloud te draaien. De complexiteit van deze applicaties zit hem vaak in het feit dat ze alleen schaalbaar zijn door verticaal in capaciteit te groeien (servercapaciteit uitbreiden) in plaats van horizontaal (meerdere servers het werk laten doen).

Door hybrid computing kunnen bedrijven, ondanks opgelegde beperkingen, toch profiteren van de vele voordelen van cloud computing zoals schaalbaarheid, flexibiliteit en kostenbesparing. Er zijn wel een aantal zaken die in acht moeten worden genomen bij een hybride omgeving. Zo worden de netwerkkoppelingen tussen beide infrastructuren veelal complexer, datasegmentatie en synchronisatie worden vaak een bottleneck en er ontstaat een toename in monitoring overhead. Daarnaast moet je blijven investeren in hardware.

Voor bedrijven die recentelijk hebben geïnvesteerd in hardware en toch gebruik willen maken van cloud computing zijn er reeds varianten op hybrid computing beschikbaar zoals YourCloud van Jitscale. Bij YourCloud wordt de huidige infrastructuur omgezet naar een private cloud en kunnen andere clouds transparant en dynamisch worden ingezet voor zaken als extra capaciteit, redundancy en performance optimalisatie.

Brian Garvey, country manager, Rackspace Benelux

Hybrid computing biedt het beste van beide werelden: zo profiteren bedrijven van de flexibiliteit van een cloudomgeving en de schaalbaarheid en security van een traditionele dedicated omgeving. Veel applicaties zijn uitermate geschikt voor de cloud, er zijn echter ook toepassingen waarbij het minder voordelig kan zijn deze vanuit de cloud te benaderen. Zo worden lokale systemen vaak gezien als de meest logische plaats om grote hoeveelheden bedrijfskritische data te verwerken. De applicatie die doorgaans als eerste in de cloud wordt ondergebracht is e-mail. Dit sluit ook aan bij de trend naar het nieuwe werken. Door gebruik te maken van een hybride omgeving hebben bedrijven de vrijheid de beste omgeving te kiezen voor hun toepassingen. Belangrijk aandachtspunt is wel de keuze voor een provider die de hybride cloudservers in hetzelfde datacenter kan plaatsen. De keuze voor verschillende providers kan extra kosten voor bandbreedte met zich mee brengen en issues met applicaties veroorzaken.

Voor ict'ers betekenen hybride omgevingen minder focus op beheer en meer behoefte aan capaciteiten op het gebied van projectmanagement, kwaliteitsbeheer en informatieanalyse. Daarbij komt er meer ruimte voor innovatie. Onderzoek van Gartner laat bijvoorbeeld zien dat maar liefst 70 procent van het ict-budget wordt uitgegeven aan systeembeheer. Slechts 30 procent is beschikbaar voor innovaties die de productiviteit verbeteren (bron: Gartner IT Key Metrics Data 2010). Met minder focus op systeembeheer kunnen ict-beheerders zich dus meer richten op toepassingen die hun bedrijf vooruit helpen.