De ontwikkelingssector in Nederland steunt voor een belangrijk deel op fondsen, subsidies en donaties. Dat is vanzelfsprekend waar het gaat om noodhulp, maar voor structurele hulp en het duurzaam bijdragen aan ontwikkeling zijn er betere mogelijkheden. Dat vindt Joost Dam van de Nederlandse stichting Viafrica, die het gebruik van ict binnen onderwijsinstellingen in verschillende Afrikaanse landen stimuleert.
Ontwikkelingsorganisaties zouden veel meer dan nu vaak het geval is als maatschappelijk bedrijf moeten optreden waarbij verschillende doelgroepen in ontwikkelingslanden met passende producten en diensten worden bediend. Daarmee kan een inkomstenmodel ontstaan dat gebaseerd is op een concrete vraag uit de markt, terwijl de ontwikkelingsorganisatie tegelijkertijd de afhankelijkheid van externe financiers verkleint. Viafrica heeft zich ten doel gesteld om al haar structurele kosten uit eigen inkomsten te financieren en daarvoor geen aanspraak te hoeven maken op externe geldbronnen.
Sinds 2003 installeert Viafrica computerlokalen op middelbare scholen in Afrika. In totaal hebben we nu 135 scholen van een computerlokaal voorzien en daarmee meer dan 50.000 studenten toegang gegeven tot ict-middelen. De afgelopen jaren hebben we veel ervaring opgedaan met het werken met ict in Afrika, maar ook met onderhoud, logistiek en training.
Tien nieuwe vestigingen
Eind 2008 ontstond het idee om deze kennis ook commercieel in te zetten. Daarmee heeft Viafrica inmiddels een succesvolle start gemaakt. In 2009 en 2010 hebben we gezonde omzetten gerealiseerd met het verkopen van computers, het leveren van onderhoud en het geven van advies en trainingen. De omzet is voldoende om de organisatie in Afrika van een financiële basis te voorzien, maar de moederorganisatie in Nederland kan er nog niet op steunen.
Om die reden gaan we de komende vier jaar tien nieuwe vestigingen opzetten in Tanzania onder de naam Viafrica Service Centra. Deze servicecentra krijgen zowel maatschappelijke als commerciële doelstellingen. Het streven is om eind 2012 voldoende inkomsten te genereren om de structurele kosten van de gehele organisatie te kunnen dragen.
Dit betekent dat Viafrica een hybride organisatie wordt waarbij maatschappelijke en economische doelstellingen hand-in-hand gaan. Daarbij gaan we ervanuit dat de impact van onze activiteiten groter is wanneer beide doelstellingen op gelijke voet staan. Aan de ene kant wordt het gebruik van, de toegang tot en de kennis over ict gestimuleerd door de stichting Viafrica met ict-projecten binnen het onderwijs.
Aan de andere kant levert het bedrijf Viafrica professionele ict-diensten op commerciële basis aan de private sector in Tanzania. Het niveau van de dienstverlening komt hierdoor op een hoger peil. Ook stellen we organisaties in staat om effectiever van ict gebruik te maken en reiken nieuwe toepassingen aan.
Stichting en bedrijf
De wisselwerking tussen stichting en bedrijf bepaalt de meerwaarde. De stichting Viafrica zorgt voor beter opgeleide schoolverlaters die uit de voeten kunnen met een computer. Het bedrijf Viafrica draagt bij aan een private sector waar het ict-gebruik toeneemt, zowel in kwantiteit als kwaliteit. Hierdoor kunnen schoolverlaters in een omgeving gaan werken die aansluit bij hun vaardigheden en heeft de private sector toegang tot schoolverlaters met kennis die aansluit bij hun vraag.
De combinatie van stichting en bedrijf sluit op deze manier naadloos aan op de missie van Viafrica om ontwikkeling in Afrika te steunen door middel van ict. Sterker nog, de combinatie van beide heeft meer impact dan alleen een stichting of alleen een bedrijf zou kunnen hebben. Met deze opzet springen we in op een concrete vraag naar professionele ict-producten en diensten, en we hanteren een gezond financieel model waarop de organisatie als geheel kan drijven.
Joost Dam is directeur van stichting Viafrica
Computable steunt Viafrica via het project 'ICT zonder grenzen'
ICT ZONDER GRENZEN
Het project 'ICT zonder grenzen' is een samenwerkingsverband van Computable met Viafrica. Stichting Viafrica ondersteunt en stimuleert het gebruik van ict binnen onderwijsinstellingen in verschillende Afrikaanse landen. Computable wil met dit project bijdragen aan verdere toepassing van informatietechnologie in ontwikkelingsgebieden. Wij roepen bedrijven en ict'ers op Viafrica te ondersteunen.
