Het netwerk wordt de computer anno nu

Al sinds 1995 wordt er geroepen dat het netwerk de computer wordt. Door de komst van cloud computing en virtualisatie is deze uitspraak vooral tegenwoordig actueel. Het maakt niet meer uit waar applicaties draaien, ze zijn altijd en overal beschikbaar op elk willekeurig (mobiele) apparaat. De voordelen lijken duidelijk, maar wat is er allemaal nodig om het netwerk de computer te laten worden? Onze netwerkexperts aan het woord.

Bart van den Berg, freelance netwerkspecialist

‘De cloud is niets nieuws onder de zon', in netwerktechnisch opzicht. De technologie om ip-pakketten te transporteren van client naar server blijft hetzelfde. Hooguit zal het aantal 'hops' tussen beide iets meer zijn en overschrijdt het verkeer de grenzen van het gebouw en/of de organisatie. Functioneel en operationeel heeft het wel degelijk grote gevolgen. Op de eerste plaats vervaagt het klassieke onderscheid tussen lan en wan. Elke node in het netwerk zal vanaf het moment van inschakeling intensief gebruik gaan maken van informatie en diensten waarvan de bron zich ver buiten het gebouw en buiten de organisatie bevindt.

Op de tweede plaats nemen de eisen met betrekking tot beschikbaarheid en performance van het netwerk nog eens extra toe: de gebruikservaring moet minstens die van de klassieke lokaal geïnstalleerde applicaties evenaren. Een ander gevolg is dat verkeersstromen anders gaan lopen. Diensten op remote servers zullen gaan communiceren met die op andere remote servers, die wellicht weer door andere partijen worden aangeboden. De grenzen tussen ‘trusted' en ‘untrusted' worden ondoorzichtig en komen deels te liggen buiten het beheerdomein van de organisatie; wie gaat welke firewall beheren? En dan hebben we het nog niet eens over beheer in het algemeen. Veel externe partijen zullen een groot gedeelte van het ict-dienstenportfolio verzorgen. Wie doet wat? Wat zijn de SLA's, doorlooptijden van wijzigingen? Wie wijst naar wie als het misgaat, wie is verantwoordelijk?

Richard Jonker, countrymanager, Netgear

De fundamentele verandering in het gebruik van netwerk en pc's is het ontkoppelen van de plaats waar je bent, de plaats waar je data vandaan komt of naar toegaat, het scherm met de plaats plus het tijdstip waar je het wilt bekijken. Abstractie door ontkoppelen van tijd, plaats en ruimte. Gebruikerseisen van de techniek, dus ‘any time, any place, any screen'. Pc, telefoon of tv worden allemaal Linux-gebaseerde internetkijkdozen. De verbanden er tussen heten netwerk en cloud. Het is de taak van de ict-industrie de gebruikerservaring te perfectioneren. De aloude integratie van hardware, software en content is daarmee nog belangrijker geworden.

Paul Snoep, consultant, Yaworks.nl

Cloud computing hebben de meeste leveranciers van netwerkcomponenten de laatste tijd hoger in het vaandel staan. Meer en meer komen cloudcomponenten in netwerk apparatuur (Cisco UCS, Juniper Stratus, HP Matrix). Het verschil met de jaren ‘80 is dat niet een enkel mainframe de dienst verleent, maar een geografisch ondoorzichtige wolk van schaalbare cpu/opslag. De bedrijfsdesktop is een webbrowser geworden. Veiligheid in de cloud is belangrijk, maar niet veel anders dan toen, met mainfraime en terminal. Maar hoe ga je om met geografische ondoorzichtigheid in combinatie met wet en regelgeving? Vendor lock-in? Er zijn maar weinig verschillende leveranciers van virtualisatiesoftware.

Jan Buis, directeur international sales, Lancom

De visie dat het netwerk de computer is, met dank aan voormalig Sun-topmannen John Burdette Gage en Scott McNealy, wordt steeds actueler, zeker met het oog op trends als cloud computing, de 'appificatie' onder invloed van nieuwe mobiele vormfactoren en de toenemende intelligentie in het netwerk. Voordat we er technologisch, beleidsmatig en gevoelsmatig aan toe zijn dat onze apparaten alleen nog zenders en ontvangers zijn voor multimediale communicatie, moet echter eerst aan een aantal randvoorwaarden voldaan worden. Zo is het momenteel nog niet mogelijk de maximale breedbandcapaciteit voor bijvoorbeeld kwalitatieve mediastreaming door de hele distributieketen heen te garanderen. Veel netwerkleveranciers hebben hiervoor overigens al wel de producten beschikbaar.

Ook is de huidige beveiliging van zakelijke ict-middelen een struikelblok, omdat deze vaak gebaseerd is op een rigide beleid. Beveiliging in een netwerkcentrale omgeving zou op de persoon, zijn rol en zijn fysieke locatie gebaseerd moeten zijn. Dat maakt het voor de gebruiker mogelijk om één medium zakelijk en privé te gebruiken, geheel in lijn met de consumerization-gedachte. Tot slot moet het licentiemodel voor veel zakelijke software op de schop om ervoor te zorgen dat het ‘pay-as-you-use' model echt gerealiseerd kan worden om een service van het netwerk te plukken, te gebruiken en naargelang te betalen. Na het nemen van deze hordes zullen we een goed eind op weg zijn, en waarschijnlijk ook enkele jaren verder.

Eric van Uden, salesmanager, AVM

Het netwerk neemt het over. Vandaag de dag is de computer alleen maar nog één van de mogelijke toestellen om van digitale content, media, en telecommunicatie gebruik te maken. Content kan vanuit een nas of vanaf internet in het hele huis worden gestreamd en op nagenoeg elk toestel worden gebruikt. Op een traditionele stereo naar internetradio luisteren of naar YouTube-filmpjes kijken op een tv kan dus allemaal. VoIP'en doen wij prijsbewuste Nederlanders sowieso. Hiervoor hoeven wij de computer niet in te schakelen. Dat maakt het moderne leven alleen maar makkelijker. Zuiniger en groener is het trouwens ook.

Fred Rabouw, routing en switching specialist, Cisco

De opmerking ‘the network is the computer' is al in 1995 gemaakt door John Cage van Sun, dus kan men zich afvragen waarom we nu praten over ‘het netwerk wordt de computer'. Het feit is dat beide uitspraken waar zijn: tien jaar geleden konden vele kleine servers over een netwerk gecombineerd worden om een supercomputer te vervangen, maar de laatste paar jaar zijn grote stappen gezet om zaken als provisioning, software licensering en beheer beter te regelen en te automatiseren, zodat dergelijke diensten op grote schaal als massaproduct kunnen worden aangeboden… Virtualisatie is voor een bedrijf de richting om straks de overstap naar cloud computing te kunnen maken.

Marcel Bosgra, netwerkarchitect, ion-ip

Any device wordt het netwerk. In een wereld waarin de mobiele devices sterk de boventoon voeren is het niet alleen meer de computer die het netwerk wordt, maar ieder apparaat wat een connectie met het internet kan maken. Denk maar aan de smartphones, de iPad en andere tablets. Doordat op bijna elk mobile device een webbrowser kan draaien en nagenoeg alle applicaties via html ontsloten kunnen worden, zijn de mogelijkheden eindeloos. Betalen via de mobiel, producten in de winkel direct online vergelijken via de QR-code. Draadloze netwerken waaraan deze devices gekoppeld zijn, hebben heel andere eigenschappen dan bekabelde netwerken. Een gebruiker ervaart daardoor de kwaliteit van een applicatie op een andere manier, de zogenaamde quality of experience (QoE). Door de QoE te optimaliseren zal een bezoeker van e-commerce converteren naar een betalende klant.

Tegelijkertijd nemen beveiligingsrisico's toe doordat alles via het web en de browser ontsloten wordt. De aanvallen liggen niet meer op netwerkniveau maar hebben nu een focus op de applicatielaag: cross site scripting en sql-injecties zijn de grote gevaren van nu. Niet alleen mensen gaan ‘netwerk-denken', ook organisaties dienen serieus na te denken hoe zij de infrastructuren ontwerpen. Infrastructuren zullen ‘applicatiebewust' moeten gaan worden. Dit betekent dat infrastructuren schaalbaar, snel en altijd beschikbaar moeten zijn. Het antwoord hierop is het concept ‘application delivery networking'.

Dik van Oeveren, solutions architect, HP

Het netwerk wordt de computer; het is maar vanuit welk oogpunt je het bekijkt. In dat opzicht zijn er naar mijn mening twee invalshoeken: de benadering vanuit de netwerkgedachte en de benadering vanuit de applicatiegedachte. In de eerstgenoemde benadering zou je inderdaad kunnen zeggen dat het netwerk de computer wordt omdat het netwerk als medium centraal wordt gesteld. In de benadering vanuit de applicatiegedachte is het netwerk ondergeschikt aan de stelling. De applicatie of dienst is uiteindelijk het belangrijkst voor de gebruiker. Hoe deze applicatie of dienst wordt aangeboden is van minder belang. Uiteindelijk gaat het erom wat het belangrijkst is voor een klant: is dit het netwerk of de applicatie die aangeboden wordt? Naar mijn mening is het laatste het geval. Het gaat er niet om hoe iets aangeboden wordt, maar wat er aangeboden wordt.

Ik denk dat je beter kunt spreken over een geconvergeerde infrastructuur waarbij netwerken, servers, storage, datacenter infrastructure en datacenter orchestration een faciliterende rol spelen voor de diensten die aangeboden worden. Het netwerk is hiervan een wezenlijk onderdeel maar speelt geen overheersende rol. In dat opzicht kan misschien zelfs gesteld worden dat beschikbaarheid en behoud van informatie belangrijker zijn omdat dit de uiteindelijke waarde voor een organisatie bepaalt. Natuurlijk is beschikbaarheid van het netwerk van cruciaal belang, maar verlies van informatie (datamanagement, storage) kan ernstige gevolgen hebben voor de continuïteit van een organisatie.

Oene-Wim Stallinga, marketing manager, Nexans Cabling Solutions

Interessant in deze redenering is dat als het netwerk de computer wordt, dan wordt de bekabeling de systeembus. Geen sinecure als je weet dat de hoeveelheid verstuurde data via mobiele apparatuur, pc's thuis en met e-commerce blijft toenemen. Zo zijn er prognoses dat er tegen 2015 honderdmaal zoveel data de wereld zal rondgaan in vergelijking met 2007. Daarbij komt dat webarchitecturen, ten gunste van cloud computing, de traditionele architecturen doen veranderen en dat technologieën als servervirtualisatie, bladeservers met bloedsnelle I/O's en san's dit allemaal mogelijk maken. Simplistisch voorgesteld kan je een datacenter als een computer zien die via het web in een groot netwerk zit. Het netwerk in een datacenter acteert hierbij als systeembus, maar aan dat netwerk zullen geweldig zware eisen gesteld worden qua latency, bandbreedte, flexibiliteit en betrouwbaarheid. Dat verklaart trouwens waarom de netwerkindustrie zich klaarmaakt voor snelheden als 40 en 100 Gbps en er zelfs al wordt gefilosofeerd over netwerken van 1 Tbps. Cruciaal in dit verhaal is om vandaag de voorbereidingen te treffen voor morgen.

Maarten Ossevoort, sr. pPre-Sales consultant, Telindus-Isit

In het verleden was een befaamde uitspraak van de toenmalige Sun-ceo Eric Smith ‘the computer is the network'. Al we naar tegenwoordig kijken, houdt deze uitspraak nog steeds stand. Het netwerk is de laatste decennia sneller geworden en kan services leveren aan applicaties, maar is nog steeds niet de computer. De tekenen van de huidige fabrikanten geven geen paradigmaverschuiving aan. Kijk alleen al meer naar het vorige jaar door Cisco geïntroduceerde UCS (Unified Computing System). Dit systeem heeft in zijn naam al geen enkele verwijzing dat het netwerk de computer gaat worden, wel dat alle I/O over het netwerk gaat (unified). De huidige trend van virtualisatie geeft nog eens extra aan dat de computer het netwerk gaat worden, de Apps rule op dit moment. Zelfs op mobiele systemen zoals smartphones waar services/Apps bij uitstek in het netwerk zouden passen, wordt nog steeds de App geïnstalleerd op het systeem zelf in plaats van het netwerk. Wie weet wat de toekomst gaat brengen en het netwerk de Apps gaat leveren aan de gebruiker.

Ger Bakker, oprichter en cto, Unet

De nieuwe generatie glasvezelnetwerken verbinden alle uithoeken van de wereld en onderscheiden zich van de oude netwerken door snelheid, capaciteit, vertraging en beschikbaarheid die van dezelfde orde van grootte zijn als de communicatie binnen een traditionele computer of pc. Dat brengt een wereld van nieuwe mogelijkheden binnen ons bereik. Het wordt mogelijk om te allen tijde de juiste hoeveelheid reken- en opslagcapaciteit te hebben voor de taken op dat moment. Een bedrijf hoeft dus niet te investeren in capaciteit voor piekperioden. Inzet van gespecialiseerde hardware of juist gespecialiseerde software kan zonder die speciaal te moeten installeren. Lijkt een beetje op de time-sharing computersystemen uit de jaren ‘70. Daarbij komt het voordeel dat specialistische programmatuur door specialisten wordt beheerd.

Dan het efficiencyvoordeel, grote systemen zijn voordeliger dan kleine, mits voldoende efficiënt belast. Ook het wederzijds uitwisselen van reken- en opslagruimte maakt dat je netto minder capaciteit nodig hebt omdat er minder onbenutte capaciteit is. Voordeel is hoge beschikbaarheid, in de cloud mogen er best een aantal eenheden tijdelijk niet beschikbaar zijn, als hun werkzaamheden kunnen worden overgenomen door andere systemen. Als N+m-systemen nodig zijn voor redundantie is het een groot voordeel als N (primaire systemen) groot wordt, omdat dan een kleine groep van m secundaire systemen de back-up kunnen vormen.

Gecombineerd met het feit dat die N+m verdeeld kunnen staan opgesteld over in tijd en geografisch verspreide regio's maakt ook de cloud minder gevoelig voor mogelijke uitval door grote natuurrampen of grote infrastructuurstoringen, zoals de elektriciteitsvoorziening. Tevens worden de dag/nacht-pieken in belasting beter verspreid. Toch zal er nog geruime tijd overheen gaan voordat aanbieders en afnemers, die overigens dezelfde partijen kunnen zijn, een aantal praktische problemen omtrent veiligheid, vertrouwelijkheid, betrouwbaarheid en financiën hebben opgelost.