Infotheek, de Editors’ Choice van 2010, is vooral bekend als leverancier van uitgefaseerde nieuwe en refurbished pc’s en servers. Het Leidse bedrijf doet echter veel meer. Het beheert netwerken, levert digiborden en ‘connected classrooms’ aan scholen en verhuurt ook apparatuur.
Veel spelers in de ict-markt hebben het moeilijk in het huidige economische klimaat. Wat Duco van Leenen van Infotheek betreft, mag de recessie echter nog ‘lekker lang blijven duren’. "Klanten komen vaak binnen bij ons in slechte tijden en lopen niet weg als het economisch weer beter gaat. ‘Lang leve het besparingsmodel’, zeg ik altijd."
Commercieel directeur Jordy Kool valt hem bij. "Bedrijven zijn altijd geïnteresseerd in kosten besparen. Ze kopen bij ons voorlaatste modellen omdat ze daarmee voordeliger uit zijn. De besparing zit, naast de aanschaf, vaak in de installatie en het onderhoud. Als een bedrijf gestandaardiseerd is op een bepaald model, is het heel duur als het er een nieuwer model naast moet zetten."
Een van de activiteiten van Infotheek is het opkopen van partijen producten die door fabrikanten uitgefaseerd worden. "Dat klinkt misschien eenvoudig, maar is behoorlijk ingewikkeld", zegt Van Leenen. "We moeten inschatten hoeveel vraag er de komende twee, tweeënhalf jaar naar een product zal zijn. Daarbij moeten we dan niet alleen rekening houden met de behoefte van onze huidige klanten, maar ook met die van eventuele nieuwe klanten. Soms maken we een verkeerde inschatting en blijkt er geen vraag te zijn naar een partij die we in het magazijn hebben liggen of kopen we te duur in. Dat is het risico dat bij deze manier van werken hoort."
Vaak wordt Infotheek een broker genoemd. Vindt Van Leenen dat vervelend? Hij denkt even na. "Het is maar net wat er onder dat woord verstaan wordt. We helpen door onze manier van werken drie partijen: de fabrikant, die van zijn voorraad af komt, onszelf en de klant. Ik vind niet dat we een broker zijn. Maar als we een product in Nederland gekocht hebben en bijvoorbeeld in Duitsland verkopen, mogen mensen me het stempel broker geven."
Volgens Kool, die zelf jaren bij HP gewerkt heeft, zien fabrikanten Infotheek niet als broker. "Ja, we leveren soms aan het buitenland, maar dat doen we wel binnen de grenzen van wat mag." Hij denkt dat de term broker vooral gebruikt wordt door mensen die op een bepaald moment niet blij zijn met Infotheek. "Als je als reseller of als fabrikant net nieuwe producten aan een klant wilde verkopen en wij er met de deal vandoor gaan, is dat natuurlijk vervelend."
Faillissement
Infotheek werd opgericht in 1981 en groeide snel; te snel, bleek later. In januari 1992 ging het bedrijf failliet met een schuld van vele miljoenen guldens. De oorzaak van het faillissement is nooit objectief vastgesteld. Het lijkt erop dat het bedrijf bezweek aan een combinatie van factoren, zoals dalende prijzen voor pc’s en mislukte avonturen in het buitenland.
Oprichter Wim van Leenen werd in juni 1991 aan de kant geschoven en vervangen door twee interim-managers. Over en weer beschuldigden de oprichter en zijn opvolgers elkaar van mismanagement. Het duurde jaren voordat de familie Van Leenen de bedrijfsnaam Infotheek opnieuw kon gebruiken.
Sinds de herstart is Duco van Leenen het gezicht van Infotheek. "We hebben daar duidelijke afspraken over gemaakt", zegt hij. "Wim kijkt als adviseur mee, maar ik draag de verantwoordelijkheid. Voor mij is het heel belangrijk dat de naam Infotheek weer staat, het is leuk om daarmee succesvol te zijn."
Volgens Kool is het heel handig om de bedrijfsnaam te gebruiken. "Overal waar ik kom, kom ik oud-werknemers van Infotheek tegen. Zij zijn blij dat het weer goed gaat met het bedrijf."
Hoewel Van Leenen en Kool benadrukken dat het nieuwe Infotheek een heel ander bedrijf is dan het vorige, lijken ze veel geleerd te hebben van de fouten uit het verleden. "We hebben geen flitsend pand", zegt Van Leenen. "En de buitendienst rijdt niet in dure leasebakken, maar in simpele Golfjes. Tot vorig jaar reed ik zelf ook nog in een tweedehands Golf. Technisch net zo goed, maar voordeliger dan de nieuwe."
Uitbreiding
Het bedrijf is gevestigd in een aantal relatief goedkope panden die allemaal op hetzelfde industrieterrein staan. Wanneer er ruimtegebrek ontstaat, wordt er gewoon een extra pand gehuurd. Zo werd in augustus de nieuwste locatie betrokken, een oude fabriekshal waar aan het hoge plafond nog roestige machines van de vorige gebruiker hangen. De oude vloer mocht gewoon blijven liggen, er is alleen nieuw beton gestort in een aantal meterslange rechthoekige gaten.
Ook uitbreiding naar het buitenland wordt ‘low-profile aangevlogen’, volgens Van Leenen. "Ik ben ervan overtuigd dat er ook in het buitenland vraag is naar ons concept. En als er geen vraag is, moeten we die creëren. We kiezen vooral voor autonome en organische groei. Soms doen we wel een overname, maar daarbij nemen we geen extreme financiële risico’s."
"We doen geen gekke dingen", vult Kool zijn collega aan. "Als je er namelijk voor kiest om een organisatie met acht man over te nemen en je verdient die investering niet terug, moet je dat ergens compenseren. Dat gebeurt dan in je thuisland en gaat altijd ten koste van de klant. Dat willen we niet. Maar stap voor stap kan het ook hard gaan, hoor. Dat bewijzen we wel."
Kool vertelt over de strategie die in Zweden gevolgd is. "We zijn begonnen met één Zweedse jongen. Die heeft zijn activiteiten steeds verder kunnen uitbreiden en heeft inmiddels zeven man bij zich. Voor andere landen volgen we een vergelijkbare strategie. Op dit moment hebben we hier één verkoper zitten die zich op de Zwitserse en Oostenrijkse markt richt. Die jongen heeft een vriendin in Wenen en doet zijn stinkende best. Want hij weet dat hij vanuit Oostenrijk kan gaan werken als hij zijn doelstellingen haalt en de verantwoordelijkheid aan kan om deze activiteit verder uit te bouwen."
Sterke punten
"We sturen hier op sterke punten", legt Van Leenen uit en hij vertelt erbij dat hij dat geleerd heeft van hockeybondscoach Marc Lammers. "Ik zag hem zeven jaar geleden een presentatie geven. Wat me daarvan bijbleef, is zijn advies om mensen te laten doen wat ze echt leuk vinden. Veel ondernemers zijn vooral bezig om dingen te verbeteren waarin hun mensen niet goed zijn. Natuurlijk moet je ook de lastige dingen zelf proberen. Maar als iets je echt niet ligt, moet je daar niet al je tijd in steken."
Van Leenen kent zijn eigen zwakke plek heel goed. "Ik was altijd vrij ongeduldig tijdens een overleg. Daar heb ik de afgelopen jaren wel aan gewerkt, maar het is nog niet mijn allersterkste punt. Ik weet dat andere mensen vaak meer tijd nodig hebben dan ik. Lange trajecten laat ik daarom soms over aan anderen."
Van Leenen en Kool ratelen vol vuur over de plannen die ze met Infotheek hebben. Leunen ze ook wel eens lekker achterover om te genieten van wat ze bereikt hebben? Van Leenen gaat onwillekeurig nog wat rechter zitten. "Het is onmogelijk en onacceptabel om te genieten van wat er is. Ondernemen is innoveren en stilzitten is er absoluut niet bij."
Lachen
"Kenmerkend aan dit bedrijf is dat we de lat hoog leggen", zegt Kool. "Dat is geen garantie dat we het altijd halen, maar we komen in ieder geval hoog. Overigens werken we hier niet continu op 120 procent van ons vermogen, hoor. Er is ook ruimte om te lachen en op de vrijdagavondborrel is het ook altijd heel gezellig."
Van Leenen omzeilt de vraag hoeveel uur per week hij werkt. "Je begint als ondernemer om zeven uur ’s morgens met werken en eindigt wat later op de dag. We proberen het altijd anders en beter te doen dan onze concurrenten. Dat vraagt om creativiteit, innovatie en anders zijn. En focus, dat is ook heel belangrijk." Die les heeft Van Leenen in de praktijk geleerd. "In het verleden heb ik wel eens misstappen begaan. Ik wilde te veel tegelijk doen, maar je moet niet maar meer en meer en meer gaan doen."
Kool is 36, maar zegt nu al dat het ‘wel de bedoeling’ is dat hij zijn pensioen haalt bij Infotheek. Ook Van Leenen denkt niet aan opstappen, maar formuleert het wat omzichtiger. "Er zouden altijd aanleidingen kunnen zijn om mijn functie neer te leggen. Als de organisatie boven mijn kunnen uit groeit, zal ik mijn conclusies trekken. Het is zonde als mijn capaciteiten niet voldoende blijken te zijn voor het bedrijf. Ik denk niet dat dat gebeurt, maar het zou kunnen. En als ik zonder plezier naar mijn werk zou gaan, ben ik ook weg. Maar voorlopig vind ik het nog heel leuk en uitdagend en innoverend om hier dagelijks te zijn. De komst van Jordy heeft bij mij voor een opleving gezorgd. Hij heeft zo veel ervaring waar ik van kan leren. Het is heel goed om af en toe een nieuwe sparringpartner te krijgen. We leren heel veel van elkaar."
Duco van Leenen
Duco van Leenen (40) is algemeen directeur van Infotheek, het bedrijf dat opgericht is door zijn vader Wim van Leenen. Als mensen opscheppen over het aantal jaren dat ze al in de it-sector werken, mag Van Leenen graag opmerken dat hij al in het bedrijf van zijn vader meewerkte toen hij nog in de luiers liep. In werkelijkheid viel dat wel mee. "Ik heb bij het oude Infotheek eigenlijk alleen maar in het magazijn gewerkt, toen ik op de heao zat. En één jaar zat ik op de order binnendienst." Toen zijn vader Restart oprichtte, werd Duco directeur van dit bedrijf. In In 2002 veranderde Restart zijn naam in Infotheek.
Jordy Kool
Jordy Kool werd in juni 2009 naar Infotheek gehaald om er commercieel directeur te worden. Hij werkte op dat moment bij uitgever Reed Business, maar werkte voordien bijna uitsluitend in de ict-sector. Het grootste deel van zijn carrière, bijna zeven jaar, stond hij op de loonlijst bij HP. Binnen dit bedrijf vervulde hij vier verschillende functies. Bij zijn vertrek was hij manager sales, sales support en customer service. Hij voelt zich erg goed thuis bij Infotheek. "Binnen een maand had ik al het idee dat ik hier jaren werkte."
