Terwijl het regeerakkoord nog nat is en het Kabinet-Rutte net het bordes heeft verlaten, worden strategische ict-partners in het Haagse etablissement ‘Schlemmer’ in vijf afzonderlijke ‘Hollandse kost’ werkdiners om reflectie gevraagd. Reflectie daar waar het de concept ict én informatie (I-Strategie) van de Rijksoverheid betreft. Een unicum.
Een unicum, aangezien deze I-Strategie straks aangeboden gaat worden aan de Tweede Kamer en derhalve ook van groot belang is voor het ict-bedrijfsleven. Het bevestigt wederom dat de chief information officers (cio's) bij de departementen, waaronder Jan Willem Duijzer, Koen Gijsbers, Rachid Guernaoui, Bob Papenhuijzen, Ron Roozendaal, Hans van der Stelt, Tjeerd Veenstra, en Maarten Hillenaar (Rijks-cio en voorzitter van de Interdepartementale Commissie van CIO's – ICCIO), van wie deze uitnodiging afkomstig is, een groot belang hechten aan een optimale samenwerking met en vertrouwen hebben in het ict-bedrijfsleven. Het benadrukt ook nog eens de huidige functie van de cio's als ‘bruggenbouwer' tussen ict, de bedrijfsvoering en de leveranciers. Datzelfde bedrijfsleven, bestaande uit zzp'ers, kleine en grote bedrijven, begrijpt heel goed dat de verantwoordelijkheid voor de uiteindelijke keuzes bij de overheid ligt, maar dat een tijdige inbreng allicht helpt bij het schrijven van een reëel verhaal.
De inrichting van het cio-stelsel bij de Rijksoverheid, in 2009, waarbij voor elk departement een eigen cio is aangesteld, heeft ertoe geleid dat de I-Strategie Rijksoverheid momenteel wordt vormgegeven. Het doel is om nog meer samenhang te creëren en gebruik te maken van elkaars kracht. De scope van de I-Strategie omvat de bedrijfsvoering van de departementen inclusief de baten/lasten-diensten (dit betreft de voormalige agentschappen) alsmede de grote (20 miljoen euro plus) en risicovolle ict-projecten van het Rijk. Dit sluit naadloos aan op zowel het Regeerakkoord 2010, dat ondermeer vraagt om een verdere centralisatie van de bedrijfsvoering op het terrein van ict als de één-concern-gedachte van het Rijk op het gebied van de bedrijfsvoering en de daarmee samenhangende regiefunctie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Directoraat-Generaal Organisatie en Bedrijfsvoering Rijk in deze.
De I-Strategie grijpt in op alle ict-voorzieningen voor de bedrijfsvoering van de Rijksoverheid, alsmede op de generieke ict-voorzieningen in het primaire proces. Het moet ervoor zorgdragen dat de bestaande infrastructuur een proces van vereenvoudiging en standaardisatie doorloopt waardoor Nederland met zijn informatie-infrastructuur tot de voorhoede-landen gaat behoren. Dit vraagt om een transformatie van de publieke dienstverlening van e-dienstverlening naar i-dienstverlening. En dit tegen een achtergrond van economische druk, zijn taakstellingen en verhoogde veiligheidseisen, dus lef, zorgvuldigheid en leiderschap vereist. De I-Strategie is daarmee voor de Rijksoverheid een cruciale strategie, zij dient als een vergezicht, een ‘stip op de horizon', en kan tevens een mogelijke aanzet en inspiratiebron zijn voor I-Strategieën bij andere overheden.
Uitgangspunt is om de I-Strategie, niet alleen als enabler, maar ook als aanjager voor de maatschappelijke ontwikkelingen omtrent veiligheid, welzijn, concurrentie- en innovatievermogen in te gaan zetten en het heeft daarmee directe invloed op het primaire proces van de Rijksoverheid. De Nederlandse samenleving ontwikkelt zich naar een netwerksamenleving met een hoge ict-connectiviteit. Daar past een kleinere, flexibele Rijksoverheid bij die deze ontwikkelingen stimuleert en een dito informatie-infrastructuur die transparant, open, veilig en betrouwbaar is en die ruimte biedt, in een participatieve rol, voor ondernemende burgers, bedrijven en andere overheden. Hergebruik wordt ‘key' waarbij rekenschap wordt gegeven van aanbestedingsregels en de mogelijkheden van ‘shared' intellectueel eigendom.
De I-Strategie wordt, zoals het er nu uitziet, weerspiegeld in drie kernelementen: transparantie, efficiency en verantwoordelijkheid waarbij zal worden gestuurd op resultaat. Om dat te kunnen bereiken is onder het motto 'Alle 13 goed!' de I-Strategie verdeeld over dertien I-Strategie-gebieden, met voor elke strategie een aanspreekpunt c.q. eigenaar. De I-Strategie Rijksoverheid zal Nederland zondermeer op de kaart zetten en vooral houden.
Een prima aanpak van het Rijk, om in de uitvoering ook succesvol te zijn zou het wenselijkzijn indien het Concern gemeenten (als diegene die het dicht’s bij de burger staat en waar de overheid haar 1e loket vaak heeft)hierin ook actief en bijtijds bij te betrekken.
A. de Kok
CIO Gemeente Eindhoven
Als een van de strategische ICT-partners heb ik ook een van de bijenkomsten bijgewoond onder het genot van hutspot met klapstuk. De bijeenkomst past goed in de ambitie van de RijksCIO’s voor een verbeterde samenwerking tussen overheid en ICT bedrijfsleven. De onderscheiden belangen vormen geen belemmering voor het zoeken van andere vormen van samenwerking. Als deze samenwerking vroegtijdig in het proces plaatsvindt dan biedt dit de mogelijkheid effectief kennis in te brengen en bij te sturen. Zo kan het ICT bedrijfsleven haar internationale ervaring inbrengen. De problematiek van andere overheden zijn vergelijkbaar en best practices uitwisselbaar. In Engeland heeft bijv. Compulsory Competitive Tendering een impuls gegeven aan publiek private samenwerking en in het kader van de overheidsbezuinigingen heeft de Britse overheid een Memorandum of Understanding afgesloten met ICT-partners.
Over strategie kun je niet open genoeg zijn. Ook als overheid. Het succes van de strategie is rechtstreeks afhankelijk van de mate waarin alle betrokkenen zowel binnen als buiten de overheid in staat zijn de strategie te vertalen naar operationele besluiten en acties die daadwerkelijk passen binnen de strategie.
Laten we er voor zorgen dat reflecteren geen unicum is. De materie is al ingewikkeld genoeg. Het is nodig om een duidelijke richting te bepalen die iedereen snapt. Zover is het zo te lezen nog niet, althans ik snap op basis van dit stuk niet wat we nu gaan doen. Dat kan natuurlijk aan mij als lezer liggen, maar ik heb toch het vermoeden dat ik niet de enige ben.
Beste Willem, zoals jij weet was ik ook vanuit het ICT bedrijfsleven deelnemer aan deze Schlemmer sessies. Ik heb e.a. als zeer positief en opbouwend ervaren. Een uitstekend initiatief vanuit DGOBR. Het geeft een wederzijds inzicht en vertrouwen. En het Rijk heeft hiermee daadwerkelijk de mogelijkheid op een pragmatische wijze de internationale ervaringen tot zich te nemen en deze naar de eigen situatie en behoefte te vertalen waardoor straks de politiek een kwalitatief goed onderbouwd stuk gaat ontvangen. Dit smaakt naar meer van dit soort sessies!