Overheidsinstellingen moeten zich afvragen of het inzetten van ict-middelen tijdens de les wel echt nuttig is. Dat vinden experts van Computables loopbaanpanel. Zij melden dat nadat directeur Toine Maes van Stichting Kennisnet aangaf dat docenten tijdens de schoollessen te weinig gebruikmaken van bijvoorbeeld computers en blackboards.
Stichting Kennisnet ondersteunt onderwijsinstellingen om ict en onderwijs bij elkaar te brengen. Docenten die tijdens de les geen of weinig ict-middelen inzetten, laten volgens Maes kansen liggen om voor een rijkere leeromgeving te zorgen. Met het tempo waarop de inzet van ict nu groeit, zou het nog tien jaar duren voordat alle docenten technologie gebruiken in hun lesprogramma.
Digiboard
Volgens de loopbaanexperts moeten stichtingen als Kennisnet zich minder richten op de mate waarin ict gebruikt wordt en meer op de manier waarop docenten ict inzetten. Nu zou het digiboard bijvoorbeeld gebruikt worden om de verjaardag van een leerling mee aan te kondigen in plaats van als nuttig onderwijsmateriaal.
Loopbaanadviseur Peter Ambagtsheer mist aandacht voor manieren om scholieren spelenderwijs kennis te laten opdoen. Ook vindt hij dat ict vaker moet worden ingezet om onderwijs op maat aan te bieden, bijvoorbeeld aan leerlingen die bovengemiddeld presteren. 'Ict'ers en overheden moeten meer vanuit het leerresultaat redeneren, in plaats van ict te zien als een vorm van 'blingbling'', aldus Ambagtsheer.
Digitaal schoolbord
Ook directeur Fred van den Berk van detacheringsbureau Arrendum ziet dat het gebruik van ict in de klas nog in de kinderschoenen staat. 'De overheid moet alleen ict-mogelijkheden stimuleren die daadwerkelijk bijdragen aan de ontwikkeling van de leerling', zegt hij. 'Een digitaal schoolbord is duur en nauwelijks een aanvulling op de kwaliteit van het onderwijs.'
Woordvoerder Marien van Breukelen van Kennisnet is het ermee eens dat de manier waarop ict in het onderwijs wordt ingezet belangrijk is. 'De basis voor succesvol ict-gebruik is het opstellen van een heldere visie door schoolmanagers en docenten', zegt hij. 'Voor een evenwichtige inzet van ict moet de onderwijsinstelling ook kijken naar de deskundigheid van docenten, de inzet van leermaterialen én de noodzakelijke infrastructuur. Door aandacht te hebben voor deze punten kan er meer rendement uit het onderwijs worden gehaald.'
Volgens mij ontbreekt het hier aan een belangrijke zaak. Stel eerst eens vast wat je wilt en waarom je dit wilt, ook op het niveau van de leraar zelf. Vervolgens ga je kijken welke tools hierbij horen.
Schrik niet als je tot de conclusie komt dat je met een klassiek schoolbord of white bord voldoende mogelijkheden hebt.
Duidelijk is dan in ieder geval dat de leraar hier ook nog meer visie en kennis in dient op te doen. Zolang deze de juiste kennis en visie niet heeft zal het nooit iets worden.
Naar mijn idee is de ene leraar al veel verder dan de andere en is de techniek dus al wel aan de ene maar nog niet aan de andere besteed. Zorg er dan voor dat ze beide op het zelfde niveau komen en rust ze dan uit met de juiste tools. Ik geloof niet dat er dan nog veel leeraren over blijven die het digibord alleen gebruiken om de verjaardagen van de kinderen (of leeraren) op te vermelden.
Kijk, als er mooie digitale lesmethoden beschikbaar zijn (dus daar waar het om de inhoud gaat), dan is ’t een gigantische rompslomp om dat op de honderdduizenden PC’s in de scholen te krijgen. Dit omdat er een centraal verdeelsysteem ontbreekt. De systeembeheerder moet meestal alle PC’s aanpassen. Dat kan vaak (deels) centraal, maak ook vaak niet.
Je hebt natuurlijk wel Kennisnet, die de benodigde informatie bundelt. En daarnaast heb je natuurlijk internet.
Maar er is geen centrale lokatie waar scholen een algehele werkomgeving kunnen afnemen. Ik hoop op dit systeem: een serverpark waar elke school verbinding mee kan maken. Een thin-client (of zero-client: http://money.cnn.com/video/technology/2010/03/22/tech_tt_zero_client.cnnmoney/). Alle content draait dan extern. De school kan simpelweg aanvinken welke (educatieve) programma’s ze willen gebruiken. (Uiteraard kan men direct zien wat de kosten zullen zijn – desgewenst geplitst naar secties.) Vervolgens komen de bijbehorende icoontjes automatisch in beeld bij de leerlingen en medewerkers. Dit werkt alleen als alle educatieve uitgevers er aan mee doen, maar dan heb je een prachtig systeem: al is er _alleen_ slechts een internetverbinding beschikbaar op de scholen en verder geen servers (anders dan natuurlijk een internetserver), dan kan men nog allerlei educatieve programma’s draaien.
Het zou mooi zijn als we het bij de bron aanpakken en dat lijkt mij de opleidingen waar je leerkracht of docent wordt.
Vele toekomstige leerkrachten/docenten zouden met een goede opleiding het voorbeeld kunnen zijn voor de huidige leerkrachten/docenten wat betreft inzet ICT.
Met een goede opleiding bedoel ik, hoe kan ik ict optimaal inzetten voor de leerlingen, zodat zij de mogelijheid krijgen om te leren.
Het is een hele omslag voor iedereen, maar zeker niet onwerkelijk! Het zou mooi zijn als we denken in mogelijkheden en kansen! Daar zou een inspectie zich ook flexibeler in mogen opstellen.
ICT wordt inderdaad weinig gebruikt in het onderwijs. Zeker in het primair onderwijs is het gebruik van ICT nog steeds bedroevend. Basisscholen die het goed op orde hebben bieden 1 computer op de 4 leerlingen en maken maximaal gebruik van internetbandbreedte. Daarnaast is een leerkracht voor 12 uur in de week vrij gemaakt om de ICT te begeleiden. Dit levert niet alleen beter onderwijs op, maar geeft ook meer mogelijkheden voor de interne bedrijfsvoering van de school. Denk aan een goed leerling volgsysteem, minder administratieve handelingen of state-of-the-art communicatie naar ouders.
Op het voortgezet onderwijs of MBO is het gebruik van ICT beter geregeld, maar ook hier kunnen stappen gemaakt worden. Wat je steeds meer gaat zien is dat leerlingen hun eigen ICT middelen meenemen naar school of voor studiedoeleinden inzetten. Jonge medewerkers in het bedrijfsleven volgen een soortgelijke trend.
Het is daarom terecht dat directeur Toine Maes van Stichting Kennisnet docenten aanspoort tot een inhaalslag. Echter de inhaalslag begint bij de lerarenopleiding. ICT is niet alleen een handig middel, maar het is ook een vak geworden dat in het basispakket van iedere docent in opleiding zou moeten zitten. Tevens kan de overheid het selecteren van een school voor je kind beïnvloeden door de marktwerking hieromheen te stimuleren. Je vergelijkt dan de scholen niet alleen op basis van leerprestaties, maar ook op basis van ICT voorzieningen en ICT eindcriteria in het onderwijspakket.
Er is op het ogenblik heel veel aandacht voor ict in het onderwijs. Wat volgens mij de strekking van zowel dit artikel als de ontwikkeling moet zijn is dat ict niet een doel maar een middel moet zijn. Een middel om leerlingen te helpen beter te leren en om leerlingen beter voor te bereiden op hun volwassen plaats in de samenleving. Daarbij hoort gebruik van ict en er is geen betere plek om dit te leren dan op school. Nu lijkt het alleen vaak zo dat er gebruik gemaakt moet worden van ict omdat er nou eenmaal in het schoolplan staat dat in een X percentage van de lessen ict gebruikt moet worden.
Naar mijn mening bied juist kennisnet docenten hulp om precies dit te doen, ict gebruiken als middel om beter te leren. Laten we ons daar dan eens op focussen.